Belangrijk bericht.
Stadsnieuws.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 12u October I90o.
5 centiemen.
Eerste jaar. l\Tr 48.
De kiezerslijsten voor
1906-1907 liggen ter
inzage van liet publiek lot
51 October, laalslen nut
tigen uitstel voor de te
maken reclamaliën.
Het is de plicht van alle
liberaal, na te zien of zijn
naam op die lijst voor
komt met hei getal stem
men waaraan hij recht
heeft en evenlueellijk alle
vergissing kenbaar te ma
ken aan hei Comiteit der
liberale Associatie, Semi
nariestraat.
De liberalen
zijn godsdiensthaters.
Christelijke gevoelens.
Het beheer der
alleenheerschappij.
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende tles BBotuicrduys.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voor DEN buiten: Ken jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 2-50
Men handelt bij overeenkomst.
Dit is het eeuwig stokkepaard der
klerikalen tegenover de liberalen
ernstiger argumenten kunnen zij te
gen ons niet inbrengen en maken
daarom van hunnen godsdienst een
bestendig wapen om de onnoozelaars
tegen de liberalen op te jagen.
Wij hadden de ouders der scholie
ren herinnerd dat de wet hen toelaat
hunne kinderen van de godsdienst
lessen in de School te ontslaan.
Onze klerikale boterpapiertjes en
voornamelijk de priesters der buiten
gemeenten sprongen er op zooals uit
gehongerde honden op een been
Ziet gij het nu, beminde par lochia-
nen, hoe de liberalen den godsdienst
haten en vervolgen Wal moet gij nu
nog meer hebben om er van overtuigd
te zijn En met die onnoozele vraag
loopen de dorpsherders van huis tot
huis en op 't einde der week wordt
die, met nog andere leuchenachtige
cötnmentariën, in den stoel der waar
heid herhaald.
Hewel, er is geen geestelijk die
kan zeggen dat wij de ouders aange
raden hebben hu.me kinderen van
dén godsdienst te onttrekken.
Wij hebben enkel de ouders in
herinnering gebracht dat een wet be
staat wet die in 1895 door de kle-
r'kalon werd ingevoerd waarbij de
ouders het recht hebben hunne kin
deren in dx school van de godsdienst
leren te ontslaan.
Er wordt wel den ouderlingen her
innerd wal zij moeten doen om hun
Pensioen te bekomen.
Er wordt ook jaarlijks de kiezers
herinnerd dat zij de kiezerlijsten
moeten nazien om na te gaan of zij
w op voorkomen met hetgeen de wet
hen toekent.
Er wordt de belanghebbenden de
welten der militie, der dronkenschap,
enz enz herinnerd.
Waarom zouden wij dan de ouders
Wet mogen het artikel 4 der klerikale
Scboolwet van 1895 herinneren
Men schrijft in bij den Uilgever, üixlnudestraal, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch iielgië en 't buitenland evenals de Nolariale en Kechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen bijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Roomsch katholieken
scholen bezoeken
zijn die on^e
Hewel, en dan
Neen, heeren klerikalen, door voor
gaande artikelen der wet aan te halen
hebben wij niet de minste bedoeling
den godsdienst aan te raden of onzen
haat er tegen te koelen voor ons li
beralen zijt; alle godsdiensten gelijk
en heelt elke burger het recht den
godsdienst te beoefenen, te belijden
of aan te leeren welken hij verkiest.
JVlaar iels dat wij in alle geval niet
goedkeuren, isdat menden godsdienst
onderwijze in de school daartoe
dient de kerk 1
Het princiep dat wij, liberalen, in de
scholen steeds, met de meest onver
zettelijke krachtdadigheid willen zien
toegepast en doen eerbiedigen, is dat
er volkomen onzijdigheid besta op
godsdienstig terrein. Wij willen dat
de scholen van de stad of gemeente in
den breedsten zin gemeentescholen
zijn en blijven, zoodat elke burger,
welke ook zijn godsdienstige of staat
kundige denkwijze zij, er zijne kinde
ren kunne heenzenden. Wij èischen
van den onderwijzer, dat hij vooralles
zijn leerlingen de verdraagzaamheid
inpcert.e, en er over waakt dal twist
vragen en eng polilieken of kerkdij
ken aard steeds met de grootste zorg
buiten het onderwijs worden gehou
den.
altijd
gezegd
.De liberalen hebben
en zeggen nog, dat de openbare
school grondwettelijk moet zijn, te we
len toegankelijk voor allen De pries
terpartij heelt immer in zake van
volksonderrichl slechts een doel be-
hoogd haar klauw te leggen op de
onderwijsgestichten.
En ziedaar waarom zij wil dal de
godsdienst in de school wordt aange
leerd, de
godsdienst
eenige
ware katholieke
Renken
onze legenstrevers mis-
ScEien dat het allen kinderen van
Voor eiken vrijzinnigen geest is
het uitgemaakt, dal de leerstelsels van
een dogma dienen onderwezen te
worden' in de kerkmaar met in de
school waar het leerprogramma van
zuiver wetenschappehjken aard moet
zijn
Is het de zending der school tus-
schen de religiën te kiezen, ie zo ken
waar de konfessionneele waarheid
ligt Volstrekt niet Haar rol moet
zich bepalen bij het onderrichten van
al de kennissen die het jonge geslacht
later in den strijd om het bestaan zal
noodig hebben
Vele katholieken van stad niet ver
blind door politieke driften zooals de
geestelijkheid van den buiten, zijn
hel daarover met ons eens en hel be
wijs daarvan ligt wel in het feit dal
duizende christelijke ouders hun kin
deren aan de officiëele scholen toe
vertrouwen
Wij z jn tegen den godsdienst
zeggen zij, omdat wij vragen dat de
catechismus niet in de school maar
in de kerk worde aangeleerd.
- Wij willen de leering van den
catechismus uitroeien, beweren zij,
en jaarlijks worden er tn dei stad met
de centen der liberalen alleen een
honderdtal arme kinderen uit deo h-
ciëile stadsscholen verkleed, ter ge
tegenheid hunnerecrsle-communie
Do Voorstaanders der Gemeente-
sebn'on die zich te Yper met dit lief
dadig werk belasten, zijn liberalen
van liet zuiverste bloed 1
Hoeft men nog klaarder bewijzen
aan te halen om de leugentaal der
priesters en der klerikale vodden-
bladen te weerleggen of in duigen te
slaan
Neen, hunne beweringen zijn
valsch. De liberalen eerbiedigen elke
godsdienstige overtuiging wanneer
die rechtzinnig is
Of hunne medeburgers Roomsch
katholieken, Rouddisten, Protestan
ten, Joden of eenvoudige vrijdenkers
zijn, zulks laat hun totaal onverschil-
[|g
De liberale partij stelt er een punt
van eer in nooit eenen godsdienst aan
te vallen omdat hare grondbeginselen
zelf den eerbied opleggen voor elk
ideaal door rechtschapen menschen
gekoesterd. Zij zegt lot de burgers
Geloof wat ge wilt, bezoekt de tem
pels die gij verkiest, aanbidt uw God
in vrede, uwe vrijheid zal gewaar
borgd blijven
Ziedaar onze ware theorie. En al
heeft ze het geluk niet te bevallen aan
de buitenpruslers en schrijvers van
klerikale gazelle», toch blijft ze de
waarheid.
Wat de liberale partij bestrijdt,
zijn niet de godsdiensten, maar de
genen die de religie
exploueeren tot
politieke doeleinden.
De persoon die voor eenige dagen
te Thielt, volgens zijnen laatsten wil
en volgens de overtuiging van gansch
zijn leven, burgerlijk begraven werd,
mocht, voor wat zijnen huiselijken
wandel betreft, als burger en als pa
troon, als een 'toonbeeld genoemd
worden. Nederig begonnen, wist hij
doorzijfie werkzaamheid en zijne vol
harding, op te klimmen lot dat hij aan
het hoofd stond van een niet onbe
langrijk nijverheidsgesticht Het was
de eerlijkheid en de rondborstigheid
tn persoon. Zijne werklieden droegen
hem in hun hart, en hij was de voor
zienigheid der behoefiigen... maar,
hij was liberaal, hij bleef aan zijne
wijsgeerige denkwijze getrouw, gelijk
een'eerlijk man liet moet doen, en
van dan af was hij een schurk in de
oogen van dé geestelijkheid en van
haren fanalieken aanhang.
Binst zijn leven diervenzij hem niet
aantasten. stond te hoog in de
achting en in de liefde van zijne me
deburgers. Maar na zijne dood, zou
den die christelijke zielen zich wreken
op zijn lijk.
Bewondert nu, waarde lezers en
lezeressen, het uitvindingsvermogen
van die christelijke zielen, die bewe
ren de eenige ware belijders te zijn
eener religie van vrede en liefde.
De laffe maatregelen, door den fa
nalieken bnrgemeester van Thielt
genomen, óm een soort van hoon en
een stempel van openbare verachting
op de burgerlijke bjkplechtigheden
van den algemeen geachlen man te
werpen, deze maatregelen waren die
goede zielen niet voldoende.
Ook was het niet voldoende dat
men op den doortocht van den lijk
stoet de inwoners door beloften en
bedreigingen
aangezet
had om de
deuren en vensterluiken te sluiten,
alsof er een gepestifereerde moest
voorbijkomen.
Nabij den Katholieken Kring had
den zij eenen wagen doen post vatten,
eenen wagen met beer geladen, en
zij hadden den beerruimer dronken
gemaakt, opdat hij met zijne vuilkar
onmiddelijk achter den lijkstoet zou
rijden.
Vat gij de bedoeling van die chris
telijke zielen
En meent ge dat er een enkel ka
tholiek blad in België is hetwelk tegen
zulke walgelijke laffe handelingen
durft opkomen
Dan kent gij het katholiek kerkvolk
niet, waarde lezers en lezeressen. Dan
weet gij niet wat er al aan gal en haat
en lage vuile wraakzucht kan schuilen
in het hart der kwezels.
En dat gebeurt in naam eener reli
gie van vrede en liefde
Z'edaar het ras dat gekweekt wordt
in de scholen met God I
Ziedaar de afschuwelijke daden van
fanatisme welke in België nog moge
lijk zijn in 't begin der XX8 eeuw.
De katholieke partij heeft zich eens
te meer gebrandmerkt.
De alleenheerschende handelwijze
voor de welke onze burgemeester voor
liefde toont sedert zijne verheffing tot
de hoogste waardigheid der stad, is
deze van eenen onbewuste die aan het
bewind gekomen is door looze trekken
en doorslepenheid en die alle krachten
inspant om eere te doen aan zijne be
diening door daden die hem zeer wei
nig de achting verwerven der betame-
lijke lieden. Van zijne aankomst aan
het bewind heeft hij zich ingebeeld
dat, om zich te schikken tusschen de
zen waarvan hij misschien de pretentie
heeft deel te maken en welke men met
veel inschikkelijkheid de grooten der
stad noemt, het voldoende is zich te
bevlijtigen om het hoofd en het hart
op de hoogte der voeten te hebben. Die
poging van gymnastiek die ongetwij
feld in zijn bereik is, maar wij zullen
hem zijnen titel van roem niet be
twisten.
Na zich reeds te hebben onderschei
den door verschillige incidenten van
het openbaar loven (zaak Godtschalck,
zaak van het Groot Proces zaak
van h"t Gas), komt M. Colaert zich
eens te meer te onderscheiden ondanks
zijne stadsgeuooten. Meester Colaert
wil niet dat men muziek make op zijn
domein ua zonnenondergang Hij is de
meester en hij wil dat men het wete.
Niets houdt hem tegen zelfs de on-
wettelijkheden niet
Sic voluntas fiatOns muziek door
zijnen wil alleen za! niet meer spelen,
ten ware het erin toestemde zijnen lof
te bezingen.
Indien het door dergelijke maatre
gelen is dat gij hoopt uwe onderdanen
te temmen, zoudt gij u wel kunnen
bedriegen, heer Colaert. Gij vergeet
dat de gal die gij uitgebraakt hebt tot
heden, altijd op uwen neus gevallen is.
WEERGALM
