Politieke, voordracht
Hoogeschool
Uitbreiding
Liberale Associatie.
M. Albert Devèze,
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
GRAAF VAN VLAANDEREN.
Politieke Voordracht
Donderdag, 25" November 1905.
Tweede jaar. N1' 2.
DE DOOD
Zondag 26 November,
Kostelooze herneming der
twee eerste lessen.
5e LES
der cursus van M. Piérard
DE TELEFOON,
Eendracht maakt Macht. f Cf Schijnende des BBondccduffS. Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS Men schrijft in bij den Uilgever, Dixffiudestraat, nr 83, te Yper. De aankondigingen vnn AANKONDIGINGEN
Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00. gansch België en 't buitenland evenals de Notarthle en Rechterlijke aankondigingen mogen Aankondigingen: 15 c den drukregel.
Voorstad: Een jaar, Fr. 3-50. gezonden worden ten bureele van dit blad.Men wordt vriendelijk verzocht alle lioege- Reklauien 25 c. n
Men handelt bij overeenkomst. naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden. Rechterlijke aankondigingen 1 Ir. id.
De Graaf van Vlaanderen, de broe
der van onzen Koning en de vader
van Prins Albrecht is Vrijdag over
leden.
De graaf was ziek sedert Woensdag.
Men had voor hel eerst, in het pu
bliek, zijne afwezigheid bemerkt in
den Te Deum te Brussel
Donderdag is de toestand van den
zieke zeer verergerd.
De koning heelt Donderdag na
middag 3 uren een bezoek gebracht
bij zijn broeder, den graaf van Vlaan
deren. Vooraleer bij den zieke te
gaan had hij een onderhoud mei de
gravin van Vlaanderen en prins en'
prinses Albert. Vooraleer het paleis
te verlaten, heeft Z. M. inlichtingen
gevraagd over den zieke en de ziekte,
aan de geneesheeren Rommelaere en
Melis.
De hertog en de hertogin van Ven-
döme, stapten óm 4 ure 40 in de
Zuidstatie uit den trein van Parijs
en reden onmiddelijk naar het, paleis
van de ftegencieslraat, waar zij door
prins Al bert naar hel ziekbed geleid
werden. Eerst Vrijdag morgend wer
den de prins en prinses Charles von
llohenzpllern verwacht,
Vrijdag morgen, was de toestand
van den overledene zeer verergerd en
alle hoop op genezing was verloren.
Omringd door gansch de konink
lijke familie, ter uitzondering van
den Koning en ven de pnnsesscn Al
brecht en Clementine stierf de Graaf
van Vlaanderen Vrijdag morgen, om
11 ure 19 m.
Ceopold 11 werd dadelijk verwittigd
en kwam om 11 ure 45 m. in hel pa
leis der Uegentstraat aan. Al de mi
nisterswaren er reeds vereenigd.
Om 3 ure 's namiddags werd door
Minister Van den Heuvel, de officiëe-
le verklaring van de dood ontvangen.
In de Kamer, werd door M. de Smet
de Naeyer de dood van den Graaf van
Vlaandoren aangekondigd. Gansch de
Kamer stond recht.
De heer Schollaert voorzitter, stel
de vervolgens voor uiteen te gaan tot
den dag na de begraving, hetgeen
aanvaard werd
De begraving van den Graaf heeft
plaats g had Woensdag om 11 ure.
Hier te per, was de Graaf van
V laandere..eere Voorzitter van de
Handbooggilde van S' Seba-liaan, en
van de maatschappij der vrije kruis
boogschutters
Den 17 Deo e m l> e r
•i «i tis tn111 (1 (e zh,1 eene
politieke voordracht
gegeven worden in de
Zaal <lei" Oud - Pom
piers, door
advokaat bij liet 33e-
roepsliof van Brussel.
om 14 uren,
Om 15 uren,
MET PROEVEN.
De politieke voordracht, gegeven
door M. Georges Lorand, liberalen
volksvertegenwoordiger voor Neuf-
chateau-Virton, onder de bescher
ming onzer liberale Associatie, heeft
den grootsten bijval bekomen.
Spijts het Concert der Onvermoei
bare Aspijts verscheidene prijskam
penen feesten ingericht in den omtrek
der stad, was er eene overgroote
menigte in de zaal der Oud-Pompiers
om er den sympathieken voordracht
gever te hooren.
Onder het publiek hebben wij vele
buitenkiezers bemerkt. Deze haast
om de politieke voordrachten bij te
wonen, door de liberalen ingericht,
belooft veel voor de aanstaande wet
gevende kiezingen.
Zetelden aan het bureel, de heeren
Nolf, Bossaert, Laheyne, Brunfaut,
Maleveys, Vermeulen en Wydooghe.
M. Nolf stelt M. Lorand. aan de ver
gadering voor. M. Lorand, zegt hij,
vertegenwoordigt 111 de Kamer het ar
rondissement Virton sedert 1894. De
taak dm hij te veiwullen had in het
begin was zeker niet gemakkelijk
Men herinnert zich dat de eerste on
dervinding van het algemeen stem
recht en van het meervoudig stelsel
rampspoedig word voor de liberale
partij, wier hoofdmannen uit het Par
lement gesloten werden, Frère-Orban.
Bara, Karei Graux,PauI Janson, Emile
Feron. Slechts twintig liberalen zetel
den nog ui de Kamer en het was de
nieuwe afgevaardigde van Virtoü die
zich aan hun houfd stelde. Hij kon het
liberale vaandel hoog en vast houden,
't ls hij die den strijd leidde tegen de
wet Schollaert. 't Is hij die de nieuwe
huishoudkundige richting bestreed
der Regeering die het vleesch, de ha
ver aansloeg en die het koorn en het
.brood zon aangeslagen hebbeu zonder
den krachtigen weerstand der libera
len.
Maar wat vooral M. Joris Lorand
sympathiek moet maken voor de libe
ralen van Vlaanderen, 'tis dat hij vau
dezen was die het krachtigst medehiel
pen om de verlossende hervorming der
Evenredige Vertegenwoordüig te doen
zegeptfden Toen in 1895 de bespreking
kwaro der wet ontworpen door M.
Scholfaertvoorhet gemeente kiesrecht,
't was AL. Joris Lorand die, na vruch
teloos gepoogd te h bben de eerste be
ginselen der formviul vau de Evenredi
ge Vertegenwp^rdiging te verbeteren,
welke bet oulwerp dei- regeenng be
vatte, zijne vrienden overhaalde ze te
aanvaarden en die, spijts de vijandelij
ke steinmiog der'socialisten en der
partij gangers van M. Woeste, ze deed
zegepralen.
Al. Lorand had begrepen dat eens
het evenredig princiep aangenomen in
onze kieswetgeving, het niet zou ver
toeven zich uit te breiden, 't Is hetgeen
vier jaren later gebeurde. De regeering
bood de Evenredige Vertegenwoordi
ging aan voor de Kamers en M. Lorand
deed het gouvernementeel ontwerp
doorgaan met het de medewerking te
brengen van vier vooruitstrevers die
met hem in het Parlement zeteldeD en
hij werd door zijn eigen dagblad ge
loochend. Maar terzelfder tijd had M.
Lorand de dankbaarheid dei vlaamsche
liberalen verworven.
Langdurige toejuichingen
Deze voorstelling gedaan, M. Nolf,
zich bijzonderlijk tot de talrijke werk
lieden wendende, die" zich in de zaal
bevonden en waarvan vele zeker geen
fransch verstonden, vertoont hun de
hoop der liberale partij 111 den uitslag
der kiezingen van het toekomende
jaar.
Hij geeft hun op de vraag van M.
Lorand eenige uit leggingen op de bij -
zondersta punten van de verklaring
der linkere zijden, dan laat hij tiet
woord over aan den heerlijken afge
vaardigd.^ Vtin Neufchateau-Virton,
welken de vergadering verlangt te
aauhooren en toe te juichen.
Redevoering van M. Lorand.
Mijnheeren, gij zoudt mij van on
dankbaarheid beschuldigen indien ik
met eerst en vooral M. Nolf bedankte
voor zijne te lofsprakige woorden en u,
Mijnheeren, voor uwe te vleiende toe
juichingen Ik beken nochtans dat in
hetgeen hij gezegd heeft er een lof is
wolken ik weet een weinig verdiend
te hebben, 't is van er in gelukt te
zijn, over eemge jaren, met eenige li
berale vrienden die in de Kamer wa
ren, de E. V. te bekomen. Ik geloof in
derdaad dat. met deze hervorming te
bekomen, met mijne - vier liberale
vrienden van 1895, wij dienst bewezen
hebben aan het land en aan de liberale
partij[Bravo's)
Ziet, Mijnheeren, de verandering die
ontstaan is in den toestand vau het
land. eerst door het algemeen stem
recht, dan door de Evenredige Verte
genwoordiging,
Ik herinner mij naar Yper gekomen
te zijn over 13 of 14 jaren, om u te
vragen den veldtocht met ons te
maken voor het algemeen stemrecht en
de Evenredige vertegenwoordiging Ik
wist nochtans wel dat het op dat tijd
stip onmogelijk was een liberalen af
gevaardigde te doen kiezen in (ie
Vlaanderen ook hebt gij wel van het
liberalisme verdiend en van het gehee-
le land met den stri jd uwer gedachten
niet te verlaten [Toejuichingen) Wij
stredep nochtans omdat de hervorming
rechtvaardig en noodzakedijk was en
dat de rechtvaardigheid altijd eindigt
met de zegepralen. En spijts het cyns-
stelsel, 8pijts het meerderheidsstelsel
hebben wij de herziening bekomen
der Grondwet, wij hebben het alge
meen stemrecht en de evenredige ver
tegenwoordiging veroverd. Wij zijn er
in gelukt met onze pogiugen te vei-
eenigen bij deze der socialisten, die in
vele punten t' akkoord zijn met de li
beralen. Het is maar m?t hunne mede
werking dat wij er toe zullen gei'akeo
de klerikalen omver te werpen die
sedert 22 j iron aan het bewind zijn
voor het ongeluk des lands [Bravo's):
Wij zijn t'akkoord, Mijuheeren, met
de socialistische partij, voor het alge
meen stemrecht, de evenredige verte
genwoordiging en het verplichtend on
derwijs en voor deze drie hervormingen
moeten wij met de socialisten gaan. Ik
herhaal het, Mijnheeren, 't is met in
dezelfde gedachtenorde te werken dat
wij zullen verlost worden van de kleri
kale verdrukkerspartij d;e wij sedert
zoo langen tijd onderstaan.
Wat de eendracht tusschen liberalen
betreft, de evenredige vertegenwoordi
ging heeft ze gelukkiglijk hersteld.
[Langdurige toejuichingen).
Het is door de tweedracht dat wij
nederlaag op nederlaag onderstaan
hebban vereeuigd op het programma
van de Verklaring der Linkerzijden,
zijn wij er in gelukt, sedert 1900, door
de Evenredige Vertegenwoordiging,
afgevaardigden te doen stemmen in al
de arrondissementen der Vlaanderen
behalve drie het is door de eendracht
dat wij in 1904 9 nieuwe zetels vero
verd hebben waarvan 6 op de klerika-
ien Bravo'sHet is omdat de verande
ring der liberale partij in eene partij
van democratie een voltrokken feit
is en dat de openbare gunst tot haar
teruggekeerd is dat de propagandisten
naar het volk moeten gaan, 't is door
eene krachtige volksbeweging dat de
liberale partij aan het bewind zal ko
men. Toejuichingen
Over zes jaren, wanneer wij met vijf
in de Kamer waren, zette M, Woeste
zijne kijkglazen op, zeggende dat de
liberale partij samengesteld was uit
vier mannen en eenen kaporaal. Sedert
dat tijdstip heeft de liberale partij
hare vertegenwoordiging reeds gever
tien voudigd. [Toejuichingen).
Dakunstgrepju hunner kieswet moe
ten verdwijnen Die mannen die be
zitten en dezen die met bezitten moeten
op denzelfden voet gesteld worden De
rij kdommeneu het onderwijs zij n reeds
natuurlijke voorrechten; net is hate
lijk dezelve te versterken met het
valsch voorrecht van het meervoudig
stemrecht.
Met het algemeen stemrecht, iede
reen kiezer zijnde, zoude het bedrog
verdwijnen en gij weet er iets van,
hier, te Yper. [Bravo's).
Insgelijks voor de evenredige verte
genwoordiging, het is het stelsel Van
de Waile van Mecheien, dat moet de
overhand hebben, bet geeft de verte
genwoordiging op wiskundige juiste
wijze en de Kamer moet de stipte pho-
tografiozijn van het land. Bravo's
Dat stelsel, aanvaard voor de Kamer,
zou moeten toegepast worden aau de
Provincie en aan de Gemeente indien
de Evenredige Vertegenwoordiging
ergens noodzakelijk is 't is wel in den
gemeenteraad, die gekozen is met eéne
stemming en die de juiste vertegen
woordiging is der gausche bevolking
van de gemeente. [Zeerwel).
Wat mij aangaat, Mijnheeren, ik
ben gelukkig klerikalen te zien in den
gemeenteraad van Brussel de libera
len die mijne stad beheeren zijn ge
lukkig, vóór hen, in den raad hunne
tegenstrevers te hebben. Maar eene
menigte kleine stedeD, bijna al de dor
pen der Vlaanderen, zijn uitsluitelijk
vertegenwoordigd door klerikalen. De
pastoor en de dorpsheer zijn de opper
machtige meesters en de anderen 1« b-
ban maar te betalen. [Bravo's.)
Ik zegde, Mijnheeren, dat, indien ie
toestand veel veranderd is, dooi de
eenige trouw onzer gedachten, doo ie
eenige voortzetting onzer gedactr n,
is de toestand heden nog beter an
ooit ik heb de zekerheid dat ,vij
door eene gestadige propaganda de
VAN DEN
