Stadsnieuws.
Geven en terugnemen.
Eenvoudige overweging.
Ongelooflijk.
De Weldad igheidsschool.
Liberale Jonge Wacht
van Yper.
wij openen overal scholen met ons ei
gen geld.
Wij zullen de kwestie van hun eigen
go'd voor den oogenblik ter zijde la
ten. Het is waar dat de clencalen over
al scholen openen. Niemand denkt
eraan hun dat recht te betwisten. Maar
de clericalen zouden aan den Staat en
aan de gemeente het recht niet mogen
betwisten ook scholen te openen. En
dat doen zij. De clericalen ontkennen
aan de openbare besturen het recht
zich met onderwijs te bemoeien, Enhet
is uitgaande van dit beginsel dat de
clericalen in eene kattekoleire schieten
telkens dat er iets voor de openbare
school gedaan wordt. Daarom is het dat
Woeste zoo nijdig is opgekomen tegen
öe uituoaling van soep aan kinderen
<Ar openbare lagere scholen Dat mocht
•ems de Katholieke scholen eenige
lordingen doen verliezen en zulkskomt
i r d ioogen van de kliek Woeste voor
ais de grootste gruweldaad die men
uitdenken kan.
Wat de clericalen willenen eiichenis
dat de openbare besturen hoegenaamd
niets zouden mogen doen om het
schoolbezoek aan te moedigen, terwijl
de uit onzen zak betaalde geestelijk
heid alle stoffelijke, zedelijke en gods
dienstige dwangmiddelen mag toepas
sen om de openbare scholen tegen te
werken en'op do ouders drukking uit
te oefenen opdat zij hunne kinderen
zouden zenden naar de confeesioueele
scholen waar zij in domheid, dweep
zucht en onverdraagzaamheid opge
kweekt worden.
Ziedaar den grond van de kwestie
welke door den gal zachtigen Woeste
Dins iagin de Kamer opgeworpen werd,
uit haat en wraakzucht tegrn de goed
ingerichte officieele volksscholen.
Alle verstandige werklieden en bur
gers zullen tegen de ongehoorde pre
tentie van Woeste en zijuo kliek opko
men.
De minister van oorlog heeft zich
Woensdag in de Kamer voorgedaan als
een echte sukkelaar.
Men kan niet begrijpen hoe een man
die een weinig besef heeft van zijne
waardigheid, nog aan het bewind wil
blijven. Want is het niet vernederend,
voor den aap te moeten dienen bij
zijne politieke tegenstrevers na door
zijne eigen vrienden belachelijk ge
maakt geweest te zijn Het zijn im-
morsde katholieke volksvertegenwoor
digers, weinig of niets van krijgszaken
kennende, die het omheiningsontwerp
van minister Cousebant zoodanig in
stukken getrokken en zoo wild met
zijne forten gekaatst hebben, dat er
bijna niets meer dan het geraamte van
dit ontwerp overblijft.
Ellendig waren Gousebant's uitleg
gingen om te bewijzen dat hij in geval
van oorlog wel over 187,000 man zou
beschikken. Heel zeker moet hij er we)
niet van zijn, aangezien hij verklaarde
dat men desnoods met alleen do gen
darmen zou mederekenen als weerbare
mannen, maar ook de militieklassen
die reeds buiten den reserventijd zijn
en de nog niet geoefende militiens die
pas gelot hebben.
Te recht mocht de heer Hymans doen
opmerken dat meu dan even goed do
kleuters uit onze bewaar- én kabas
kc 'echelon zou kunnen mobiliseeren
G.n ze naar de grenzen te zenden.
Edoch, van 't naar de grenzen te
z, '~a is er zeifs geene sprake meer
Ir d lericale ministers die, ter gele-
gr ieid van den 75eo verjaardag der
Belgische Onafhankelijkheid zoo hoog
t' „...i, 'iepen met hunne, vaderlands-,
liefde.
De Smet de Naey -r en Consebaut ge
ven nu onbewimpeld te verstaan dat
indien onze grenzeD moesten bedreigd
worden door den vijand, het Belgische
leger zich zou terugtrekken binnen de
omheining der forten van Antwerpen,
'tis te zeggen dat men zonder slag of
stoot het schoonste deel van België,
met zijne rijke steden en dorpen, met
zijne weelderige landouwen en zijne
heerlijke productieve nijverheidsge
stichten aan den vreemden oterweldi-
ger zou overleveren.
Was het dan wal noodig gedurende
zoovele jaren de belastingschuldigen
uit te persen en honderden, ja duizen
den millioeneu uit te geven voor een le
ger dat ons land met een3 tegen eenen
eersten stoot ziu kunnen beschermen
De katholieke ministers, door hunne
zoo lafhartige als partij iige houding,
laten daar in zijne volle afsehrikbare
i beid den kanker var. onze hu.ui
ge legerinricbting blootleggen.
Wat ons leger en wat België redden
moet, dat is de persoonlijke dienst
plicht. Dan, en dan eerst zullen wij
mannen genoeg hebben om ter eene
zijde de forten van de Maas en van
Antwerpen behoorlijk te bezetten en
ter andere zijde om tusschen deze twee
fortenlijnen een leger te velde op voet
te brengen dat den vijand voorloopig
zou kunnen beletten de bsste levens
bronnen van ons land onder zijne klau
wen te krijgen.
De clericale gazetten, in hunne voile
rol van kliekverdedigers, willen nu het
kiezerskorps opjagen omdat de iibera-
le partij, voor 't welzijn van 't land,
den persoonlijken dienstplicht aanbe
veelt.
De ellendige partijorganen vergeten
dat de koning en de meeste katholieke
ministers zeiven overtuigd zijn dat 't
land niet doelmatig te beschermen is
zonder de invoering van den persoon
lijken dienstplicht, maar uit vrees dat
zij geene zwarte kiesdravers meer ge
noeg zouden kunnen aankweeken in
hunne semmariën stellen zij het cleri-
caai kliekbelang boven de hei igste be
langen van onzen geboortegrond.
Het Belgisch clericalisme, dat zijn
ordewcord uit Rome ontvangt, kent
geene vaderlandsliefde.
Onze Burgemeester munt uit in de
kunst van te geven en terug te nemen
zoowel als in deze van tebelovenen niet
te geven. Zooals het blijkt uit het zeer
juist verslag dat wij hooger komen
te geven der zitting van den Gemeen
teraad van 9 dezer, heeft de Burge
meester plechtig en stellig beloofd dat de
schietbaan zou gemaakt worden in 1906.
Deze verklaring had eene ware vol
doening veroorzaakt aan de ontelbare
liefhebbers van het schieten.
Maar helaas men moet reeds van
toon veranderen.
Inderdaad in het verslag dat betrek
had op de kwestie der Schietbaan,
doet de Burgemeester door het Jour
nal d'Ypres schrijven
De Burge7)ieester denkt dat de schiet
baan zal kunnen vastgesteld, zooniet uit
gevoerd ivorden in den loop van het jaar
1906.
Die verandering, ware terugwij
king, noemt men in gemeene woorden
aangenaam den spot drijven met zij
nen raad en met het publiek.
De comedie Zaterdag gespeeld
schijnt ons'de tegenhangster van de
ze van 1900 op welke 30.000 fr. inge
schreven werden in de begrooting
voor hetzelfde voorwerp. Indien het
ministerie op dat tijdstip eenige op
werping gemaakt heeft aan de plans
die hem onderworpen waren, heeft
men vijf jaren noodig gehad om de
vereischte verandering te doen
Dit alles is noch ernstig, noch
rechtzinnig.
Te dien propooste verzoeken wij
onzen eersten de schoone verklaring
te mediteeren onlangs door M. Hel-
leputte gedaan in zijne redevoering
over de ontwerpen van Antwerpen.
(Beknopt verslag).
Wat mij aangaat, ik heb nooit
gezegd geen sou, geen man, geen
kanon Want ik wil mijne beloften
houden en ik maak geen onderscheid
tusschen de politieke en de bijzondere
eerlijkheid.
Die woorden zijn zeer hard voor
onzen Burgemeester
In de bespreking van de stadsbe-
grooting voor 1906 heeft de heer
Fraeys zijne verwondering uitge
drukt dat, onder de verschillende
kredieten, de 600 franken vroeger
aan de Koninklijke Fanfaren toege
kend, niet meer te zien voorkomen.
De heer Colaert heeft den achtba
ren raadsheer doen opmerken dat de
Koninklijke Fanfare, die maar zeer
weinig dienst bewezen heeft, hoe
genaamd geen recht op een hulpgeld
kan doen gelden.
Om billijk te zijn zou onze eerste
er hebben moeten bijvoegen dat de
Fanfare heel vetjes de pollen ge
smeerd is geweest door de stad 0111
naar de Luikertentoonstelling te gaan
en dat de Harmonie der Oud-Pom
piers nooit een doebelke van onze
wethouders losmaken kan, hoewel
zij zooveel titels heeft als de Konink
lijke Fanfare.
Laat ons hopen dat de Vader van
de stad het zich ten plichte stellen
zal die vergetelheid te herstellen in
de eerste vergadering van den Raad.
Men kondigt de benoeming aan
van den heer Biebuyck, Albert, ad-
vokaat te Brussel, als lid van het
Weldadigheidsbureel, in vervanging
van den heer Leo Tack, overleden en
deze van den heerBerghman, Alexan
der, studiedoend advokaat te Yper,
als lid van het Godshuizenbestuur in
vervanging van den heer Meersse-
man, ontslaggever.
Zonder iets op de verdienste dier
heel jonge mannekens te willen af
dingen, meenen wij echter te moeten
protest aanteekenen tegen het bela
chelijke van zulke benoemingen.
Moet de klerikale partij arm zijn in
mannen van eenig gewicht om tot
zulke te moeten zijne toevlucht ne
men
Onze liefdadige instellingen be
zitten een overgroot fortuin, waarvan
het bestuur moeilijk is.
Zij spartelen in een ellendigen gel-
delijken toestandmen herinnerezich
de tekorten waarmede de rekeningen
der Godshuizen sloten en die het
Journal d'Ypres heeft moeten be
kennen.
Zijn het die twee jongens van 25
jaren, zonder de geringste ondervin
ding, die er paal en perk aan stellen
zullen
Waar gaan wij naartoe, goede
God
De Weldadigheidsschool is nau
welijks gebouwd en men zegt ons
reeds dat er in de klassen gebrek is
aan verluchting.
Dat is voorzeker een hoofdgebrek
in een gesticht, waar de leerzalen
altijd opgepropt zijn.
Het personneel klaagt over ons
stadsbestuur dat bij hoogdringenheid
een krediet van 3.000 franken wist
te stemmen voor de inrichting der
gas in het krankzinnigengesticht,
steenweg van Vlamertinghe, en dat
debeamten der Weldadigheidsschool
in den modder en in de zwartste
dnisternissen laat plassen, wanneer
zij 's morgens om 5 ure naar dat
gesticht moeten gaan.
Zouden de heeren onderwijzers en
bewakers minder aandacht verdienen
van wege het stadsbestuur dan de
bestuurders en de nonnekens van het
krankzinnigengesticht
Wij herinneren ons nochtans dat
er verleden jaar eene klacht daarover
ingediend werd de heer schepene
van openbare werken belooft altijd
maar als t'er op aankomt iets uit te
voeren, dan is hij op reis, dringende
zaken hebben hem elders geroepen.
Met een beetje goeden wil, zou
men gemakkelijk dien toestand kun
nen verhelpen het is voldoende te
willen.
Eenige met gaz verlichte lantaarn
palen voorzien van auerbekken of
twee bollen met electrisch licht, ge-
voedt door het werkhuis van 't Wel
dadigheidsgesticht, zouden ruim
schootsvoldoende zijn om den belang
hebbenden ten volle voldoening te
geven.
Van een anderen kant laten de
voetpaden te wenschen er zouden
maar eenige karren asschen noodig
zijn om ze in goeden, staat te stellen.
Allo heeren stadsbestuurders/het
personeel der Weldadigheidsschool
verwacht u met ongeduld aan het
werk
Hoop in de Toekomst
MEETING
van Zondag17 December 1905.
Terecht raag de Liberale Jonge Wacht van
Yper zich verheugen over de politieke voor
drachten doo' haar ingericht, Zondag laatst
leden, in het lokaal der Oud Pompiers Se
minariestraat.
Niettegenstaande het ontijdig uur (3 uur 's
namiddags), en allerlei beletsels, zooals de
vertooning door de Vlaamsche Ster enz...,
was de opkomst zeer bevredigend en zelfs wa
ren in de zaal vrienden toegestroomd uit
Meesen, Poperinghe, Kemmel, Nieuwkerke,
Rousbrugge en andere plaatsen van het arron
dissement, hetgeen zeer aanmoedigend mag
heeten.
De sprekers en het bestuur hadden plaats
genomen op het verhoog.
M. August Brunfaut, (zoon) opent de zitting
in zijne hoedanigheid van Onder-Voorzitter, de
Voorzitter belet zijnde, en stelt aan het publiek
de redenaars vóór
M"r AlberlDevèze, advokaat, Brussel, hoofd
opsteller van hetJournal des Jeunes Gardes»
M. Keurvels, hoofdopsteller van het Vader
land j> van Gent.
De laatste vervangtden aangekondigdenspre-
ker, M Buysse, welke op het laatste oogenblik
verhinderd was.
Mter Devèze (in het fransch) bekomt dan het
woord. Hij herinnert er vooreerst aan dat hij
Yperlmg is en zijne kinderjaren hier door
bracht. Het is hem een dubbel genoegen in zij
ne geboortestad te mogen optreden
In eene gloedvolle taal, en met overtuiging
en welsprekendheid, vangt hij dan zijne voor
dracht aan.
Hij beschrijft den strijd zonder hoop gevoerd
gedurende het tijdperk van ontmoediging wan
neer de socialisten opkwamen en de liberalen
in allerlei kampen verdeeld waren. Dan kwa
men betere tijden het vlaamsche liberale
land het voorbeeld der eendracht en der ont
waking. Dank worde dus gebracht aan de oude
taaie strijders die onvermoeid op de bres ble
ven op den buiten waar de oude strijdmiddel-
tjes der klerikalen (priestervervolging, enz.)
nog altijd ingang vinden.
Hij verdedigt de liberale partij als partij van
verdraagzaamheid en begint onmiddelijk daar
op het proces der klerikale regeering.
Opvolgenthjk behandelt hij op zeer goede
wijze de legerkwestie. Wat hebben de klerika
len gemaakt van ons leger? De liberalen wil
len een nationaal leger, maar geen samen
raapsel van aangenomen soldeniers Het leger
moet de spiegel zijn van de natie, hel moet
bestaan uit zonen van al de burgers zonder
onderscheid. Geen leger van gendarmen slechts
geschapen om de regeering desnoods te be
schermen tegen de rechtmatige eischen van
het volk. Weg met de plaatsvervanging en leve
de persoonlijke dienstplicht Dat rijke en ar
me samen in de kazerne en dan leeren zij
elkaar begrijpen en achten, dan worden zij
broeders in den vollen zin des woords.
Openbaar onderwijs De regeering zoekt
slechts het officieel onderwijs te niette doen.
Gemeentescholen werden herschapen in her
bergen en danszalen. Men benoemd professors
die hunne eigene school onderwijzen ten voor-
deele van klerikale scholen die aangeno een
worden en leven op den rug der gemeenten en
steden.
Schandelijk was het bedrag der Ypersehe
katholieken in de zaak der afschaffing van ons
gemeente Collegie.
Geldwezen Minister de Smet beheert de
nationale kas als een domme huisvader die
zou geld ontleenen om zijn schulden te beta
len en altijd maar voort verteert.
De openbare schuld groeit dagelijks aan.
De katholieke kerk zit als een groot knaagdier
aan al onze budgetten.
De liberalen zijn in 1884 gevallen door de
nieuwe belastingen die zij moesten opleggen
om te voorzien in de uitgaven der schoolwet
gemaakt in het belang van het volk. Zij had
den den moed die belastingen vrij en vrank te
vragen aan het land. De katholieken behielden
en vermeerderden deze belastingen. Daarenbo
ven zij verhoogen altijd de onrechtstreeksche
belastingen die niet op het contributiebiljet
staan en bedriegen alzoo de groote masse der
kiezers. Ons nationaal krediet waggelt.
De sociale wetten zijn onvoldoende en
werden slechts verkregen door den hevigen
strijd der oppositie partijen. Het pensioen van
9 cents daags is belachelijk. De wet op de on
gevallen geeft niemand voldoening. Waarom
ook geen nationale kas van verzekering ge
sticht waarvan de inkomsten zouden voortko
men van de belasting op de mobilaire fortuinen?
Het is altijd de kleine grondbezitter die betaalt.
De doode hand is alopslorpend en geniet
vele voorrechten.
M1-' Devèze eindigt met de vergelijking van
het liberaal programma met dat onzer klerika
le meesters. Dus leven het algemeen stem
recht, de persoonlijke dien tpliclr en het ver
plichtend onderwijs1 Weg de altijd aangroeien
de kazernen voor gendarmen De 11 hei alen
hebben bewezen dat zij kunnen besturen, het
land mag hun gerust opnieuw hel bewind toe
vertrouwen.
