1
A
LEEST
TE WAASTEN,
TE NIEUWKERKE,
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement,
MEETINGEN
den 1° April,
den 8 April.
Het Wilde Meisje.
Donderdag, Maart 1906.
5 centiemen.
Tweede jaar. i\' 19.
Slechte indruk.
Kamer der
Volksvertegenwoordigers
De partij der Orde.
Eendracht maakt Macht,
Verschijnende den Bèondcrdags*
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voosden buiten: Een jaar, Fr. 'J-OO.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, Dixttiudestraat. nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenais de Notariaie en Kechteriijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle boege-
naarade artikels uiterlijk tegen Dijosdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
zullen plants hebben
Onze kandidaten
ztdlen er liet woord
nemen.
op de derde bladzijde van heden het 78
vervolg van ons boeiend mengelwerk
De houding van onze ministers in
de Kamer heeft Woensdag eenen slech
ten indruk gemaakt die door gansch
het, land zal gevoeld worden.
Er viel toch Woensdag met meer
aan te twijfelen dat de overstrooming
van Maandag moet aanzien worden als
eene echte nationale ramp, waardoor
niet alleen dutzende inwoners erge
stoffelijke schade ondergaan, maar
waarbij zelfs menige menschenlevens
zijn verloren gegaan.
Onder het laatste opzicht is de ramp
zoo groot niet als degene die een paar
dagen te voren onze Fransche broeders
getroffen heeft, maar onder stoffelijk
oogpunt, en voor de langdurige ellende
die er voor velen zal uit voortspruiten,
mag zij toch als een groot nationaal
ongeluk aangestipt worden.
Bij den aanvang der Kamerzitting
van Woensdag mocht men dan ook
verwachten dat een onzer ministers da
delijk het- woord zou nemen om de
deelneming van het land uit te druk
ken over den amartelijken toestand
waarin zoovele van onze medeburgers
gebracht zijn en bijzonderlijk om een
blinkend bewijs van deze deelneming
geven door eene aanvraag neer te
leggen voor eeu voorioopig krediet ten
einde aan de honderden slachtoffers
v»n de overstrooming onmiddelijk ee-
u>ge hulp te kunnen bezorgen.
Niet alleen hebben onze ministers
'iet woord in dezen zin niet genomen,
maar zij toonden zich blijkbaar we
erspannig om eeuige uitlegging te
geven. Minister Francotte zocht zelfs
a°g een paar dagen te winnen om de
gedane ondervragingen betrekkelijk
overstroomingen onbeantwoord te
de
'aten
Be Fransche Kamer ging er anders
°P te werk. Op staanden voet bracht
Z|j eene stemming van sympathie uit
v°°r de slachtoffers van de ramp en
werd er een krediet van vijf honderd
(mizend frank gestemd.
Oo Belgische ministers moeten eerst
moppen bjj 3tekeu en beramen hoe zij
z'ch op de goedkoopste wijze tegau-
,Vet' deze schrikkelijke ramp uit den
'5,ag zullen trekken.
Voor forten en kanons, voor vette
oheidiën aan kerken en kloosters, ge-
■Jk men weet, hebben zij altijd mil
joenen over. Maar als het er op aan-
°mt ongelukkige slachtoffers van
"voorziene rampen bij te springen,
houdenonzeministerszooveel mogelijk
beurzeken toe. Men heeft het genoeg
kernen - dstei:öo,"eenige" maanden'
geleden, loen de heer Noli met an-
here lib uien een krediet vroegen j
voor de talrijke boeren die door bui- i
tengewono -tormvlsgen hunne velden
hadden zien verwoesten en hunnen
oogst hadden zien verloren gaan, zoo-
der de groote schade te rekenen aan
boomen, schuren, stallingen, enz
De liberalen klopten aan doovemans-
deur en onze katholieke mpeMers wil
den geenen roodeu knop afstaan voor
de ongelukkige geruïneerde landbou
wers.
Gaan zij nu weer dezelfde schande
lijke en hardvochtige houding aanne
men
Of zoeken de ministers er eon mid
deltje op om zich edelmoedig te
gebaren zonder de beurs te moeten
open doen
Wij begrijpen nogal hunnen toe
stand. Om de kredieten voor de forten
van Antwerpen te doen stemmen,
hebben zij reeds tot loensche middels
hunnen toevlucht moeten nemen. Zij
zullen namelijk een deel van 't noodi-
ge geld ontleenen aan de reservekas
van miliciens. Wel is waar doen zij
hunne gazetten gedurig stoefen over
hun bewonderenswaardig finantiel be
heer en over hunne fameuze bonis,
maar deze bonis zijn zoo broos, zoo
nevelachtig, dat zij bij den minsten
schok in den niet verdwijnen.
Zij dierven de contribution ten laste
van burger en boer en neringdoende
verhoogen om den onverzadelijken
gelddorst van kerk- en kloostervolk te
bevredigen, wat zullen zij nu doen lot
hulp van zoovele boeren, hwgers en nervng-
doendendie door de vreeselijke ramp van
Maandag ten onder zijn gebracht
Zitting van Woensdag 7 Maart i 906
Vraag van M. Nolf
Zou de heer minister ons willen me-
dedeeien in welke gevallen znn bestuur
een dubbel spoor legt Welke moet
daartoe de belangrijkheid van het ver
keer zijn, namelijk, het verkeer dat
werd vastgesteld op de lijnen waar on
langs een dubbel spoor werd vastge
steld, beuevens de belangrijkheid van
het verkeer der lijnen, waar men zich
voorstelt een dubbel spoor te leggen
Antwoord van den minister.
Daartoe bestaat geene rekenkundige
formule.
Niet alleen wordt rekening gehouden
met het belangrijke van het verkeer
op elke lijn, maar ook met de diensten
die daaruit kunnen voortspruiten voor
de gezamenlijke exploitatie, zoo de
tweede lijn werd gelegd (verlichting
van naburige, al to drukke lijnen, enz
Deze laatste jaren heeft men de vol
gende lijnen van een tweede spoor
voorzien Waver-Leuven-Aarschot-
Mortsel, Lier-Herenthals, Ransart-
Court-Samt-Etienne, Pepinster-Spa en
Marche-Marloilijnen waarop jaarlijks
rondde 19,000, 13,500, 14,000, 11,600
en 14,000 treinen rijden.
De werkeD voor het leggen van een
tweede spoor zijn aan den gang op de
liin^nTamines-Fleurus, Boroai-M&rche
en kivage-Combiain-au-Pont, met ie
der jaar rond de 11,900, 12,000 en
14,500 treinen.
De lijnen waar nog een tweede spoor
moet komen, zijn, onder andere, die
van Herenshals-Hamont, Antoiog-Pe-
ruwelz. Aarschot-Diest en Bomal-
Gomblain-au-Pout, waar 13,000,11,500,
0,600 en 14,500 treinen rijden
Wij denken wel te doen met onder
de oogen onzer lezers het verbaal te
leggen dat het Nieuwsblad, orgaan
der katholieke partij van Yper, doet
over de feiten die gebeurd zijn op
den Abeele», den Vrijdag 9 Maart,
dag op welken de fransche overhe
den den inventaris der kerk moesten
maken.
Dit artikel is een ware oproep tot
den opstand tegen de wetten eener
naburige natie.
Het is waarlijk ongehoord dat de
belgische overheid zulkdanige be
toogingen op ons grondgebied heeft
kunnen gedoogen.
Het artikel meldt, inderdaad, dat
de oproer in regel ingericht was.
Ah indien de socialisten zich het
honderdste deel toelieten van het
geen daar gebeurd is...,
Wanneer de klerikale gazetten ons
nog zullen komen vertellen dat hun
ne partij de partij der orde is, zullen
wij niet verre moeten zoeken om hen
te antwoorden.
NOG DE INVENTARISSEN.
Gisteren had het volk van den Abee-
18 maatregels genomen om deD inven
taris te beletten, die vandage Vrijdag
zou plaats hebben, 't Gouvernement
of 't geen er nog van overblijft, heeft
benauwd gekregen en bevel is toege
komen dat men geen inventaris zou
maken.
Gisteren is de heer gouverneur on
zer provincie te Yper geweest om met
de heeren Burgemeesters van Poperin-
ghe en Watou de noodige schikkingen
te nemen voor alle mogelijke voorval
len, daar den Abeele voor de drie-vier
den bestaat uit Watou en Poperinghe.
Sommige oolijke liberale politiekers
zijn verwonderd over den tegenstand
dien de inventarissen overal tegenko
men. Nochtans dat en is zoodanig niet
te verwonderen Wie zou er door dieven
laten al zijn goed opnemen, zeker zijnde
dat die opneming den eersten stap is
tot...
LAATSTE TIJDINGEN.
op den Abeele
Van onzen brief wisselaar:)
Wij komen daar toe ten 12 en half.
Nauwelijks buiten de statie, of wij
hooren reeds 't gezang en geroep der
betoogers, die vaste besloten zijn de
opteekening te beletten.
Aan de eerste herberg zien wij een
tiental kloeke mannen gewapend met
vorken, met stokken, ijzeren harrenstok
ken met ketens aan, stokken met sterke na
gels in den hop, anderen met geschut.
Aan het dorp, die maar eene straat
uitmaakt, zijn op twee honderd meters
verre de kalsijdesteenen uitgedaan en zwa
re staken te midden geplant, op een meter
van malkaar.
Wagenskarren, rijtuigen, met de wie
len afgedaansleephouteegdentahkebos-
schengeheele boomen zelfs beletten alle ge
rij, de kalsijstesnen liggen te kante en zul
len desnoods ook te passé komen.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen 25c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. ld.
Een groep van wel twee-driehonderd
kloek gespierde mannen, allen welgewa-
im-- v, Mn -Bwenkrijfc trekken
de wacht' op, altijd weg en weere van
't een einde van 't dorp naar het ande
re.
Aan hun hoofd is een man met politie
muts op en een savel aan de zijde. Een
driekleurig vaandel en trommel en
hoorn blazer geven de mate voor den
stap.
At den kant van Steen voorde op een
paar honderd meters buiten de dorp-
piaals ligt te midden de kalsijde eene dyna-
mielbomme gereed, en verbonden met elek-
trieke draden
Op 't gepaste oogenblik zal men de bom
men doen ontploffen en andere liggen vol
gens het zeggen van onzen gids, nog in be
waring.
Andere wapens zijn gereed, en motten
dienen voor de reserve mannen die
vast besloten zijn hunne kerke te ver
dedigen.
Een oud manneken, ten minste ten
halven de zestig jaar oud, staat niet
verre van t uiteinde van 't dorp, een
zwaren knippel aan de zijde, roerloos
te kijken al Steenvoordewaart.
- Gij staat hier zoo eemg
Ja, als die schoelien al hier komen k
moet er eerst bij liggen, eer ze voorbij ko
men
Aan uwen ouderdom
-- Ja, mijnheer 'k ben vier en zes
tig. In deze kerk bon ik gedoopt, 'k
heb er mijne eerste communie gedaan,
mijn vrouwe en mijn eenig kind is er
gestorven en begraven. :k Ben moeder-
mensch alleene, wat scheelt mij nog
het leven Voor een jaar of twee
Maar de kerke inbeuken Ze'n zullen
nooit zoo verre geraken...
Binst dat de man spreekt, grijpt hij
krampachtig zijnen knippal, en zijne
gebaren, meer nog dan zijne woorden, zeg
gen duidelijk dat hij 't meent.
Bij de kerke, die op een twintig me-
ters links van de kalsijde staat, en is er
geen middel te geraken. Wagens, kar
ren, struiken, eegden, sleephout, ge
heele boomen, 't ligt al opeen over den
weg tuaschen de twee huizen, daarbij
moest men deze eerste hinderpalen
overkomen, andere en krachtiger nog
wachten de inbrekers, en zouden doen
gevoelendat de Vlamingen van Franach
tJaanderen nog altijd weerdig geble
ven zijn van hunne dappere voorou
ders, die over honderd jaar zoo heldhaf
tig stierven voor Altaar en heerd.
De mare van die welgemeende verdedi
ging hunner kerke was overal rondge-
spreid ten is dan niet te verwonderen
dat honderden en honderden Pope-
ringhe.naars, Watounaara, Yperlingan
zelfs opgekomen waren, om met eigen
oogen te zien
Rond den driêa zouden de logeman
nen opkomen om den inventaris te ma
ken, en hoe meer den oogenblik nader
de, hoe vuriger de mannen verlang
den
Al met eens komt eeu automobiel in
volle vlucht aangestormd, 't Geroep
weerklinkt ze zijn daar
Alleman springt buiten en op een»
oogenblik is 't getuig omringd van wel
vier honderd man.
Men roeptweg met de logemannen weg
de casserollen slaat ze dood
Maar de mannen uit het rijtuig ant
woordden leve de vrijheid 't Is
een opsteller van den Journal de Bou-
baix
't Gerucht wordt verspreid dat er
van hooger hand bevel gekomen is om
den inventaris uit te stellen, maar 't
volk is mistrouwig en er wordt baslo-
rnumnrrnn urmin mi mum mimi mi i m u i
i—mm a m n i - r t -- -r"r-~"
