Hoogeschool
Uitbreiding
Be wereld rond.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 22n November 1906.
5 centiemen.
Derde jaar. N' 2.
L'Intelligence des
Animaux,
Vaccins et Sérums.
Maxim Gorki.
Frédéric Mistral.
Verplichtend onderwijs.
De liberale hetooging.
JXieuw bedrog.
De hulp <les Hemels
Gemeenteraad van Yper.
ier schijnende des Biouderdags,
Eendracht maakt Macht.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voob den buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
Vook stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij ovebeenkomst.
Donderdagen
22,29 November 1906,
om 18 u. 15
Cursus van M PELSENEER, toe
gevoegde leeraar aan de Faculteit van
Wetenschappen van Gent
in 3 lessen met lichtbeelden.
Zondag 30 December 1906,
om 15 are.
Voordracht van M. Piebee NOLF,
cursusgelastigde bij de Universiteit
van Luik.
Ondebweep
Zondag 13 Januari 1907, om 15 ure.
Voordracht van M. G. DWELSHAU-
WERS, professor bij de Faculteit van
wijsbegeerte van de vrije Universiteit
van Brussel.
Ondebweep
Zondag 3 Februari 1907, om 15 ure
Voordracht van Mej after Nelly
LEORENIER
Ondebweep
In de maand Maart 1907.
Voordracht met lichtbeelden, van
M. WAXWEILER, Bestuurder van
het Maatschappelijk Instituut.
Ondebweep
Pourqtioi y a-l-il uiio question ouvrièrc
en Eelgique
PRUISEN. Het gouvernement is daar
bijzonder ingenomen van beschermingspoli
tiek, zoodanig dat b. v. geene varkens in Prui
sen mogen komen. Daardoor zijn de zwijnen
buiten prijs en een gemeentebestuur, Ctiarlot-
tenburg, heeft besloten op de gemeentegron
den varkens te kweeken.
OOSTENRIJK Daar ook is het vleesch
schrikkelijk duur, vooral sedert de sluiting der
Serbisehe grens.
Overal worden vergaderingen gehouden om
vreemd vee binnen te laten.
ENGELAND. In de Communes is nu in
bespreking een wet op de landpacht. Als bij
zondere punten zijn aan te slippen Scheids
gerecht tot schatting der blijvende vruchten
of vette.
De vergoeding voor schade veroorzaakt door
wild.
VEREENIGDE STATEN, NOORD-AME-
RIKA De beweging tegen de Japanneezen.
Californië wint veld men wil ze behande
len als parias der samenleving even gelijk de
Ghineezen. 't schijnt dal er op de aanstaande
zitting van het Congres een wetsvoorstel zal
neergelegd worden om den toegang der Ja
panners te beletten.
FRANKRIJK. Eene nieuwe BELASTING
OP PIANOS wordt daar vooruitgezet 10 fr.
in 't jaar
Wanneer de belasting op de klarinetten, de
pistons en de bombardons
Men schrijft in hij den Uitgever, bixmudestraat, nr 53, te Yper. - De aankondigingen v.an
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe' te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklameu 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
VREDE. Nieuwe kredieten zullen in liet
kort gestemd worden om zes groote oorlog
schepen te bouwen, elk van twintig miilioen.
De zilveren munten van Napoleon UI wor
den binnengevraagd.
De stemming over het toepassen van de wet
Briand gaf aan het ministerie eene overgroote
meerderheid.
De scheiding van Kerk en Staal is er een ge
klonken zaak.
JAPAN. Het onderwijs is in Japan ver
plichtend van zes lot veertien jaar. De bijwo
ning is er 95 p. h. In Relgië moeten wij nog
altijd vragen en hervragen. En nochtans ziju
er geen 60 p. h. der kinderen die regelmatig
de school bezoeken.
BELGIE. Dood van Leon Vanderkinde-
re. De beroemde schrijver van liet vermaard
werkDe eeuw der Arlevelden overleed de
zer dagen te Ukkel, waar hij liberaal burge
meester was.
Geboren te Molenbeek in 1842.
Professor aan de Hoogeschool van Brussel.
Liberale volksvertegenwoordiger in 1894
Hij was in 1870 met minister Graux en M.
Buis een der stichters van La Liberie or
gaan van het jong liberalisme.
KATOEN. De katoenoogst wordt geschat
op 11,146,000 balen.
De Zuider Katoenvereeniging heeft te At
lanta besloten eene maatschappij te stichten
met 50 miilioen frank kapitaal om het katoen
te monopoliseeren.
liet kapitaal der maatschappij zal kunnen
tot 500 miilioen gebracht worden.
't Is nieuws uit Amerika.
TURKIJE. De groote Sultan heeft de
inkomende rechten verhoogd met 3 p. h.
De man verknoeit het grootste deel der in
komsten van zijn land en verkeert allijd in
schulden.
KAAP GOLONIE.
De Boeren van Transvaal en Oranje hebben
onder Ferreira een inval gedaan m 'i Noorden
van Kaap Golonie Zij kwamen uit Duitsch-Da-
ma raland.
De beweging is klein maar bewijst een be
denkelijke toestand onder de Boeren.
HOLLAND
zal eene militaire expeditie zenden tegen het
eiland Bali.
In Insuliade is het ook nooit rustig.
Ons formaat te klein zijnde om een
omstandig verslag te geven van deze
indrukwekkende betooging, bepalen
wij ons met te zeggen dat zij al onze
hoop overtroffen heeft. Zij is op eene
volmaakte wijze ingericht en zeer
talrijk geweest, zij heeft de straten
van Brussel doorloopen te midden
eener overgroote menigte die haar
zeer sympathiek was.
Op de Groote Markt heeft de dé
filé twee uren geduurd.
Ziedaar wat een gedacht geeft van
de lengte van den stoet, waar de
schoolmaatschappijen verbroederd
hebben met de maatschappijen van
vermaak en de Turnersmaatschap
pijen de maatschappijen van oud-
militairen-, de jongelingen der hooge
school, de liberale jeugd, de liberale
sn socialistische maatschappijen.
Nooit heeft men te Brussel een
politieken stoet gezien samengesteld
uit zulke verschillende elementen.
Op de Anspachlaan, waar hij zich
ontwikkelde, bekwam hij een kolos
salen bijval.
Dank aan duizenden standaarden,
vaandels, banderollen, kartels en
zinnebeeldige schilderijen, dank aan
meer dan ioo muziekkorpsen, had de
stoet een feestelijk uitzicht, niets
was er eentoonig.
Het was als eene nationale betoo-
^ging, die eenige zegepraal vierde, en
werkelijk de toekomende zegepraal
van het onderwijs op de onwetend
heid en de landlooperij.
Het overzicht der machten van den
vooruitgang door de volksvertegen-
woordigersen Senatoren op de Groo
te Markt gedaan is waarlijk schoon
en aandoenlijk geweest.
Na zulke betooging, waaraan de
Yperlingen insgelijks deelgenomen
hebben, zal de Regeering weerstaan
aan den wil der natie
Het is mogelijk. Maar gelijk M.
De Mot, antwoordende op de aan
spraak van M. Buis, het voorzeid
heeft«Wat men ook doe, de hervor
ming zal plaats hebben Haar uur
is geslagen, het heeft maar te lang
naar zich laten wachten.
Wij lezen in de Etoile Beige van ió
November het volgende, waarop wij
de aandacht vestigen der heeren Pro
cureurs des Konings van Yper, van
Kortrijk en van Veurne
Om het dossier der kiezing van Kortrijk
stevig te maken.
Men bericht ons dat een katholieke on
derwijzer tweemaal gestemd heeft, den 27
Mei 11. te Reckem en dan te Poperinghe.
Het schijnt zelfs dat het een stelsel is en
het ware goed dat opzoekingen en eene
control zouden gedaan worden om te zien
of talrijke dergelijke gevallen zich niet
voorgedaan hebben.
Het is alzoo dat men ons een tweede feit
van dien aard meldt. Een kiezer, insgelijks
katholieke onderwijzer, na te Meenen ge
stemd te hebben, is in automobiel naar
Nieuwpoort vertrokken, waar hij een twee
de maal zou gestemd hebben. Welnu, na
overzicht der lijsten van Nieuwpoort en het
aanstippen der stemmers, schijnt het dat
die kiezer er inderdaad gestemd heeft
Klerikale zedelijkheid. Het feit zal aan de
Kamer kenbaar gemaakt worden, tijdens de
bespreking der kiezing van M. de Bunne.
Het bedrog dat de Etoile aan
klaagt is voorzien door het artikel
173 van het kieswetboek, en het art.
215 van hetzelfde wetboek schrijft
de toe te passen straffen voor.
Het zal den Heeren Magistraten
voldoende zijn de naamafroepings
lij sten te vragen om zich te overtui
gen of de aangehaalde feiten waar
zijn.
Wij hopen dat het gerecht zijnen
plicht zal kunnen doen.
1
Men weet dat de politiek in 't cle-
ricale Spanje niet op wielkens loopt
en de heeren bisschoppen die er lot
heden de groote bazen waren, hunnen
invloed danig zien afnemen, bij zoo
verre dat er thans ernstig sprake is
naar T voorbeeld van Frankrijk, eene
wet op de kloosters te stemmen, het
burgerlijk huwelijk op te dringen en
de kolossale jaarwedden der hooge en
lage geestelijkheid te besnoeien.-
Men kan zich zoo halvelings voor
stellen welk gehuil er bij '1 vernemen
dezer laatste tijding voora! in 't
Spaansche Jerusalem is opgegaan.
En eendrachtig en eenstemmig ging
de kreet op in 't clericale land dat
zal niet waar zijn 1
Nuziende clericalen naar middelen
uit om stokken in de wielen te krij
gen.
Eerst werd gezegd dat de nuntius
van den paus te Madrid, Spanje zou
verlaten den dag dat de wet op de
kloosters ter Kamer zou worden aan
geboden. 1
Daar die bedreiging niet veel effekt
bleek te maken, heeft men nu wat
anders gevonden
De geestelijkheid van 'Saragossa
heeft nu alles opgetrommeld wat loo-
pen kan om de bedevaart naar Lour-
des te ondernemen ten einde van O.
L. V. van Lourdes te bekomen dat zij
door een mirakel de antiklerikale po
litiek van het kabinet Lopez Domin-
quez doen schipbreuk lijden.
Met de grootste spanning wordt nu
de uitslag van die hemelsche tus-
schenkomsl afgewacht.
En zoo er nu eens niets gebeurt,
wat dan
Openbare zitting
van Zaterdag 10 November 1906.
De openbare zitting wordt ten 5 u.
15 m. geopend.
Zijn tegenwoordig de heeren Co-
laert, Burgemeester-Voorzitter; Sfcruye,
Vaudenboogaerde,Schepenen; Fraeys,
Fiers, Vanderghote, D'Huvettere, Van-
denpeereboöm, Bouquet,Sobry,Iweins
en Lemahieu, Raadsleden M. Gorris-
sen, Secretaris.
Afwezig M. Begerem
Het proces-verbaal der zitting van
4 November 11. geene aanleiding ge
geven hebbende tot eenige bemer
king, wordt goedgekeurd.
Er wordt lezing gegeven van den
brief der familie Surmont, in antwoord
op den brief van deelneming van den
Gemeenteraad. De familie Surmont
drukt al hare erkentenis uit voor het
deel dat de stad genomen heeft in het
droevig verlies dat zij ondergaan heeft
door het- afsterven van den Baron
Surmont de Volsberghe.
M. D'Huvettere ondervraagt het Col
lege nopens den toestand waarin de
wegen der buitenwandeling zich be
vinden, te rekenen van den Zwemkom
tot. aan het Mmneplein.
Er zijn daar grachten geopend voor
het plaatsen der riggels der verlenging
van den buurtspoorweg van Gheluwe
naar Yper. Het achtbare Raadslid
heeft bestatigd dat dit werk niet vor
dert hij begeert dat er maatregelen
genomen worden om de gaten te vul
len en dat er 's avonds een licht ge
plaatst worde voor de veiligheid der
voorbijgangers.
De, leer VoorzitterDeze kleine
zaak rust op den aannemer der wer
ken. De Maatschappij der buurtspoor
wegen heeft de werken begonnen zon
der het Stadsbestuur te verwittigen.
Bij zonderen zijn beschadigd geweest
in hunne belangen ;tmen heeft de tak
ken onzer schoone noteboomen afge
kapt op gevaar ze te doen vergaan
men heeft gehandeld als in eeu over
wonnen land ais iu den Congo, bij
voorbeeld het is daarom dat Let Col
lege de werken heeft doen staken. Do
aannemer en de heer ingenieur Wate-
let, die op dit oogenblik zeer lijdend
BE WEERGALM