Stadsnieuws,
Allerlei Nieuws.
Poub la Commission
Een woordje
over de kieswet.
Het gas op den preekstoel
Soeiété IIovale
des Francs Arbalétriers.
GRAND CONCERT
Een bedwelmend ontwerp
Fit Rousbrugge.
Cirque F lége,
brengen slechte en goedkoops waren
voort drie ellen voor één frank
Het vakonderwijs zal ons goede
voortbrengselen doen leveren.
Naast het onderwijs willen wij ook
de Bohoolkleedingen voeding Wij wil
len niet van aimoezen die de macht zijn
der klerikalen en waarmede zij het hart
en den geest van het kind aan boeien
leggen.
En waarom toch zoo bevreesd zijn
van het verplichtend onderwijs De
zoon van den armen werkman, kleine
burger en boer wordt wel verplicht te
leeren schieten en de schoonste jaren
van zijn leven in de kazernen over te
brengen
De stoffelijke hervormingen moeten
ingevoerd wouden, volgens de geeste
lijke ontwikkeling.
Zoowel socialisten als liberalen strij
den voor den leerplicht.
Wij houden geen rekening van den
naam der partijmaar wel van de denk
beelden betreffende het heilig recht.
Het verplichtend ouderwijs is eene
nationale en tevens eene sociale zaak
geworden.
Onze voorspoed is lange jaren prach
tig en heerlijk geweest, maar de tij
den zijn veranderd.
Op economisch gebied is de toestand
van ons land vandaag alles behalve
rooskleurig.
Andere landen die vroeger voor den
uitvoer bijna niet telden, zijn met reu
zenschreden op de wereldmarkt voor
gegaan. Daarbij komt nog dat andere
lauden door beschermwetten voor ons
hunne grenzen sluiten.
De mededinging wordt alle dagen
grooter en grooter en onze nijverheid
wordt bedreigd, indien wij onze voort
brengselen niet kunnen verfijnen en
verbeteren
Een werkman die in Amerika met
dezelfde werktuigen alb hier arbeidt
brengt er meer en fijner werk voort,
verdieDt veel meer, en de koopwaar
wordt goedkooper geleverd.
De oorzaak hiervan is dat de werk
man meer ontwikkeld en geleerd is.
Het is niet mogelijk te denken dat
de sociale toestanden zullen verande
ren, indien de eerste vereischte het
onderwijs, ontbreekt.
Wannneer de katholieke partij het
waarlijk wel meent met het land, dan
moest zij inzien dat het meer dan tijd
is de ontwikkeling van den Belgische
burger te bewerken, en indien zij dat
niet doet, dat zij dan openlijk bekenne
dat zij bevreesd is voor verlichting en
volksontvoogding.
In Doit8chlaud is het onderwijs ver
plichtend tot 14 jaar, maar daar is het
onderwijs uitstekend en later heeft
men het beroepsonderwijs.
Wat is het gevolg geweest In 25
jaar tijd zijn de loonei), die veel lager
waren dan bij ons, hooger geworden
dan hier.
Het onderwijs is een der edelste be
grippen voor een volk
De laagste burger moet tot de hoog
ste rangen kunnen opklimmen.
Licht en geleerdheid moeten ter be
schikking worden gesteld, zoo voorde
armen als voor de rijken
Talrijk zijn de personen in onze
gemeente die de ingewikkelde kieswet
slecht begrijpen of ten minste de toe
passing er moeilijk van verstaan 'tis
waar de duistere wet is ten voordeele
der geestelijken gemaakt, maar 't belet
niet dat wij nochtans iedereen hier
over zoo goed mogelijk willen inlich
ten.
Onderstaande uitleggingen zijn vol
doende, opdat elke burger nauwkeurig
zou kunnen onderzoeken of hij met
het vereischte getal stemmen op de
kiezers lijsten is gebracht voor wat
aangaat de gemeentekieziDg voor 1907.
Het ware te wenschen dat al wie dat
artikeltje leest, het bewaarde, want de
toepassing er van kan ook dienen voor
het toekomende
ZIJN KIEZER VOOR DE GEMEEN
TE EN OP DE KIEZERSLIJSTEN
VAN 1907 1908 GEBRACHT. - KIE
ZERSLIJSTEN DIE DIENEN VOOR
DE GEMEENTEEIEZING VAN OC
TOBER 1907.
1. ie stem
Zij die de hoedanigheid van Belg
bezitten of de naturalisatie verkregen
hebben sedert 1 Juli 1903 de gemeente
onophoudelijk bewonen.
Ten minste 30 jaren oud zijn op 1
Mei 1907.
II. stem
Krijgen eene bijkomende stem, zij
die ten volle 35 jaar .zijn op 1 Mei
1907, gehuwd of weduwnaar met wet
tige afstammelingen en ten minste 10
franken in principaal en opcentiemen
ten voordeöle van den Staat betalen.
III. 3® stem
Zoo men bij de twee voorgaande
punten eigenaar is van onroerende
goederen, hebbende etn kadastraal
inkomen van ten minste 48 fr. ofwel
als men eene inschrijving op het
Grootboek der Openbare Schuld bezit
of een spaarboekje van 100 fr. rente 'i
jaars, krijgt men eene derde slem.
(Er dient hier opgemerkt te worden,
dat het kadastraal inkomen van 48 fr.
en het routeboekje van 100 fr. rente 's
jaars met mogen samengaan, 't is te
zeggen dat hij die dezen tweevoudigen
eigendom bezit nooit maar eene bijko
mende stem hiervoor kan hebben.)
IV. 4e stem
Eene vierde stem wordt toegewezen
aan deze die eigenaars zijn van onroe
rende goederen hebbende ren kadas
traal inkomen van ten minste 150 fr.
Dragers van een diploma van hooger
onderwijs, of personen die een getuig
schrift van voiledigen leergaDg van
middelbaar onderwijs van den hooge-
ren graad bezitten, verkrijgen twee
bijkomende stemmen.
Voorwat het kadastraal inkomen
betreft, het bedrag ervan staat om
hoog links geschreven op het belas
tingbiljet, dat de eigenaars jaarlijks
van den ontvanger der rechtstreeksche
belastingen bekomen.
Over drie jaren, tijdens eene zen
ding in St Maartenskerk, klom M.
de deken De Brouwer op den preêk-
stoel met een bladje papier in zijne
handen en, na eenige aardige mimiek,
hief hij de armen op en met een wan
hopend gebaar riep hij op een boer-
tigen toon
Mijne lieve parochianen, ik had
u willen lezing geven van de orde
der oefeningen van de heilige zending
maar helaas, het gebrekkelijke gas
dat wij te Yper hebben, belet het mij.
Die oorlogskreet van op den stoel
der Waarheid geslaakt, werd ge
hoord Yper geniet sedert dien het
schitterend licht dat de broeder van
onzen deken over on$ uitstort.
Nu dan, Zondag avond, verdrong
zich eene opeengedrukte menigte
in de hoofdkerk, aangetrokken door
de welsprekendheid van een vermaar
den prediker.
Spijts de zestig Auerbekken die
men voor de omstandigheid ontste
ken had, bevonden de geloovigen
zich in de onmogelijkheid het minste j
letter van hunnen kerboek te ontcij-
feren en waren genoodzaakt hunne
rozenhoedjes af te ritselen
Voor het overige, het was dank
aan het licht eener waskeers die op i
den preekstoel geplaatst was, dat
men gedurende het sermoen de we- 1
zenstrekken van den geestelijken re-
denaar kon onderscheiden I
M. de deken heeft nog niet gepro-
testeerd op den preekstoel tegen de j
nieuwe inrichting. Heeft de christe- 1
lijke liefdadigheid misschien eene
bloedverwantelijke voorkeur
Het is gelijk, indien dc gaskwestie
vele slachtoffers gemaakt heeft te
Yper, zij heeft ook een groot getal
wonderlijke houdingen veropen
baard.
van een nieuw ontwerp voor het aan-
leggen van den te bouwen Schouw
burg. Ik geef het u te raden in hon
derd, ik geef het u in duizend
Welnu, het is in het noorder gedeel
te der Halle, dat tot hiertoe altijd
dient voor de prijsdeelingen.
Er was reeds een groot gevaar
deze bovenmatige groote estrade
daar te laten staan, metharetooneel-
versieringen in geschilderd lijnwaad
en hare houten beschotten, op twee
stappen van eene bewaarplaats van
archieven welke onschatbare rijk
dommen bevatten.
Het was ook te veel, ter gelegen
heid van banketten, beweegbare
keukens in te richten tegen de wan
den in latwerk derzelfde bewaar
plaats.
De eenige opwerping tegen dit al
les is, dat die staat van zaken altijd
bestaan heeft. Aangezien het een
gevaar geldt, wij denken dat het
maar te lang geduurd heeft en dat
de reclamaties die, naar het schijnt,
zouden gedaan geweest zijn door den
ambtenaar die aangesteld is om de
ze verzamelingen te bewaren, maar
te zeer gegrond zijn.
De reeds te talrijke gevaren van
brand nog vermeerderen, schijnt ons
eene onwaarschijnlijke zaak. Men
kent het lot van al de schouwburgen
t' einden een zeker getal jaren. Zou
men reeds het gevaar vergeten heb
ben dat de Halle geloopen heeft over
omtrent twee jaren
Dit wonderbaar ontwerp is ge
sproten uit de hersenen van den
Raadsheer Sobry.
Lundi tü Dècembre 1906.
Tir aux Oiseaux.
lr Oiseau. Lejeune G.
2« Oisean, Van Nieuwenhuyze C.
-
Fédébation belge de gymnastiqde
Soeiété Les Infatigablts
Dimanche 16 üècembreprochain
a 7 heures précises da soir.
SUIVI IJK REDOUTE,
eu la salie dés Anciens Pompiers.
Le ff. Sécrétaire, Le Président.
G. BEESAU. J. D1DJKR.
N. B. Prix d'entrée pour les étran-
gers 1 lr. par personae. La tenue ci
vile est de rigueur.
Wij vernemen dat de Gemeente
raad, in af deelingen vereenigd,
Maandag 11. kennis genomen heeft
VRIJHEID OF DWANG.
Sommige katholieken hebben zich
vrij eu vrank aangesloten h:j da bewe
ging ten gunste van den leerplicht,
niets raadplegende dan hunne overtui
ging.
Ia sommige gemeenteraden hebben
de katholieken zelfs met liberalen en
socialisten ean voorstel gestemd om
aan de Kamers de invoeriag van den
leerplicht te vragen.
Het getal katholieken dat de nood
zakelijkheid van den leerplicht begint
in te zien, groeit alle dagen aan. Zelfs
op den buiten, m da kathobekste dor-
pan, zien wij dat do hervorming aan
hangers wint. Indien er nog vele ka
tholieken aarzalen, dan is het omdat
zij misleid werden door de valsche be
dreigingen der clericale gazetten, die
willen doen gelooven dat de ouders
zouden gedwongen worden hunne
kinderen naar de officieele scholen te
zenden en dat men de vrije scholen zal
sluiten.
Deze vrees is zoo ongegrond als deze
weike dezelde clericale gazetten bij
hunne lezers in 't leven houden met te
doen gelooven dat de kerken in Fran
n gaan gesloten en do inventarissen
opgemaakt worden met het doel zich
van ae kerkt ieraden meester temaken,
alsw»nneer het juist integendeel voor
ooel heeit aan de kerkvereenigingen
bat vrij gebruik der kerken en het on
verstoorbaar bezit van deze sieraden te
verzekeren.
De vrijheid van onderwijs wordt aan
1 de katholieken in België gewaarborgd
door de Grondwet en 't zal nog al wat
duren eer er, door het akkoord der
partijen, tot eene herziening van de
Grondwet zal kunnen overgegaan wor
den Daarbij, da liberalen denken er
niet aan deze vrijheid te belemmeren.
Indien zij moesten terug komen aan 't
i bewind wat niet laug meer zal du
ren, en indien zij over het noodige
I getal stemmen konden beschikken om
i tot Grondwetsherziening over te gaan,
i zouden zij stellig de vrijheid van on
derwijs ongeschonden in de Grondwet
behouden.
De leerplicht, zelfs door liberalen
ingevoerd, zal bijgevolg de ouders niet
beletten de kinderen te zenden in de
scholen naar den keus dezer ouders,
zooals hij de katholieken niet zal be
letten zooveel scholen te openen als zij
maar willen.
De clericale gazetten loopen hoog op
en met 'tgtoot getal scholen dat door
de katholieken opeigen kosten!..,
zoogezegd werden gesticht, en met
't groot getal leerlingen die er inge
schreven zijn.
Dit groot getal is meer dan betwist
baar. Leerlingen inschrijven is niets.
Maar leerlingen regelmatig en doelma
tig de school doen volgen, dat is wat
anders.
Indien men het ernstig wilde nagaan,
zou men vaststellen dat op den buiten
de helft der ingeschreven kinderen
zeer onregelmatig naar school gaan en
zeer. zeer ondoelmatig onderwezen
worden.
Van daar het groot getal ongeletter-
den, gelijk het onbetwistbaar wordt
vastgesteld bij de jaarlijksche examen
van de miliciens.
Is het overigens niet wraakroepend
dat in sommige gemeenten, sedert
meer dan 25 jaren, uitsluitelijk door
katholieken bestuurd, 't getal ongelet-
terden met een derde is aangegroeid
Wat de zoogenaamde vrijheid der
huisvaders betreft, waarop de clericale
gazetten zich beroepen, deze tegenwer
ping kan door niemand meer als ern
stig aangenomen worden. De katholie
ke regeering bekommert zich niet met
de vrijheid der ouders hoe arm zij
ook ziju om den ouderdom te bepa
len waarop hunne kinderen eu geen
dag vroeger in een werkhuis zullen
mogen komen om een stuksken brood
te verdienen. Waarom dan moet zij er
zich mede bekommeren om den ouder
dom te bepalen wanneer het kind de
school zal mogen verlaten... om te be
letten dat het een onwetende, een
luiaard en een vagebond worde
Boulevard Jatnar, Brux. (Midi)
Le Cirque Plège bénéficie des faveurs
du public qui assiège les guichets a
chaqne représentatiou. Le programme
est, d'ailleure, des plus aürayants et
les débnts de Vendredi ont encore été
applaudis d'enthousiasme.
On répète activement une pantomi
me nouvelle dont on dit le plus grand
bien.
Pour rappel Dimanche, a 3 heures,
matinée. Les enfants en dessous de 7
ans paieront demi-place.
uien schnhtooneel in een circus.
Uit Berlijn wordt ons geschreven
Maandagavond had een nieuw sehriktoo-
n e! (i den circus Busch plaats. Des morgens
w as de dierentemmer Peters v or een publiek
genoodigden voor de eerste maal sedert
zijne genezing opnieuw opgetreden De
dieren hadden door kwispelstaarten hunne
\fougde over het ferugverschijnen van hun
heer uitgedrukt.
Ook de groote leeuw die hem onlangs
gewoed had, hield zich gansch rustig.
eters had hem zelfs een stamp gegeven
zonder dat hij zich veroerd had. 's Avonds
wierp zich het monster, zoodra hij den tem
mer zag, op hem. Peters droeg zijn go-
kwets en arm nog jn een band. Ouder het
buitengewoon talrijk publiek ontstond eene
vreesehjki paniek. Men vreesde dat de
leeuw de grootste onheilen zou aanrichten.
Allen vluchtten van de plaatsen
Onmiddelijk sprong Peters' helper in de
manege en slechts met de grootste moeite
gelekte hij erin door schoten het dier te
doen deinzen, zoodat verder onheil verme-
den werd Gelukkig was dit het laatste
nummer en zoo kon het verschrikte publiek
do plaats ontruimen.