Stadsnieuws.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 5n November 1907.
5 centiemen.
Vierde jaar. Nr 4.
Alzijdig volksonderwijs.
CONCERT-VOORDRACHT:
NA OE VOORDRACHT,
kosteloow Tombola
Geineentekiezing van
20 Oktober
en de Kamerkiezing van
24 Mei 1908.
Miljoenen vei'brassing.
Een klerikale groote Jan
die in gruis valt.
De partijen in de kamers.
De vergadering
der burgemeesters.
Goed gesproken.
Kosteloos lager onderwijs
en Pensioenkas.
Eendracht maakt Macht.
9 er schijnende des iMonderdags.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buitenEen jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, bixtnudestraat, nr S3, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naarude artikels uiterlijk legen Dijnsdag middag vrij en onderieekend toe te zenden.
Zondag- 15 December 190^,
ten 3 ure,
ZAAL DER BEURS,
Cartonstraat.
Voorwerp u ONZE WONING
door R. CORDENIER.
voor de werklieden.
Wij halen hier eenige zinsneden aan
uit een artikel van M. Hector Planc-
quaert, die in Eet Recht de uitslagen
der gemeente-kieziDgen beoordeelt
In de arrondissementen Luik en
Charleroi, waar met Mei aanstaande
ook wetgevende kiezingen moeten
plaats hebben, ondergingen de katho
lieken zeer gevoelige nederlagen, zoo
zegt M. Plancquaert. En, zoo gaat hij
voort, in 't Luiksche schijnen de socia
listen bij te winnen in Charleroi heeft
het kartel de katholieken uit veel ge
meentebesturen gejaagd.
Te Antwerpen hebben de katholie
ken eene groote nederlaag nooit waren
de omstaudigheden gunstiger dan te
Antwerpen om een gemeentebestuur
omver te werpen.
Gent, Brugge en de omstreken dezer
steden wijzen eerder een vooruitgang,
aan de liberalen in beide arrondisse
menten gaan de katholieken niet voor
uit.
In 't arrondissement Oostende gaan
zij merkelijk achteruit, 't stemmental
der liberalen is zeer versterkend en in
verscheidene dorpen komen liberalen
aan het hoofd.
Zelf in Limburg heeft de oppositie
bijgewonnen en de getalsterkte der
antiklerikale lijsten in 't arrondisse
ment Rou8selaere bewijst zonneklaar
dat de katholieken er zijn achteruit
gegaan.
Ziedaar voor wat het gedacht van M.
Plancquaert betreft, nopens de ge-
meentekiezingen van 20 Oktober laatst.
Laat ons nu eens zien wat hij denkt
over de wetgevende kiezingen van Mei
aanstaande.
Volgens M. Plancquaert bestaat er
weinig kans voor de katholieken van
een zetel te winnen in het Walenland.
Zij verliezen er om zoo te zeggen voor
zeker twee, en drij zijn min of meer
ernstig bedreigd.
Laat ons veronderstellen dat de oppo
sitiepartijen nietB verliezen in Vlaande
ren, de meerderheid der katholieken
in de kamer kan vallen op 6 of zelfs
op 4 stemmen en met wat wilskracht
en wat krachtdadigheid van wege de
vereenigde oppositiepartijen ware het
de katholieken onmogelijk geweest
alleen te besturen Zezouden verplicht
geweest zijn een deel van het bestuur
in handen te geveu van de oppositie
partijen en eens de alleenheerschappi j
der klerikalen gebroken, kan er groote
verandering komen in het land. De
katholieke partij telt ouder hare lei
ders veel oud-liberalen die zouden
terugkeereu onder hun vroeger vaan
del.
Ziedaar, volgens M. Plancquaert,
den echten politieken toestand.
Het vergunningsrecht-, ingesteld door
't klerikaal ministerie, zoogezegd om de
dronkenschap te beteugelen, heeftniets
goeds in dien zin voortgebracht.
Er werd geen borrel minder gedron
ken, de zatlappen loopen er zoo talrijk
als vroeger, het alcoolisme zet immer
zijne verwoestingen voort ondanks de
onrechtvaardige belasting waarmede
vijf en veertig duizend tappers of her
bergiers getroffen worden.
't Is een regeeringsorgaan, de bis
schoppelijke Bien public t van Gent,
die bekent dat het vergunningsrecht
niet den minsten invloed uitgeoefend
had op de geneverplaag.
De klerikale ministers,de nieuwe be
lasting voorstellend, zwoeren bij hoog
en laag dat zij dat geld hoegenaamd
niet noodig hadden en zij sloeften op
hunne jaarlijksche bonis.
Maar nu beweren zij dat de regee
ring de hulpmiddelen niet zou kunnen
missen welke haar door 't vergunnings
recht aangebracht worden.
Gij ziet, herbergiers, dat die kleri
kale bestuurders altijd voorwendsels
vinden om u maar voortdurend te blij
ven pluimen, zonder dat gij zelfs zoudt-
mogen s-breeuwen.
Maar diezelfde regeering, die u eene
onrechtvaardige belasting oplegt, laat
allejaren millioenen verloren gaan door
hare zorgeloosheid en door hare uit
zinnige manier van besturen.
Ziet maar wat er gebeurt met de
openbare werken van den Staat Gij
moet er zelfs buiten Yper of buiten ons
arrondissement niet voorgaan
Langs alle kanten heeft de iegeering
groote werken ondernomen, waaron
der verscheidene uit loutere kiesrecla-
me. Weluu; deze werken worden ge
leid met eene traagheid welke oprecht
schandalig is, dikwijls onderbrekeu of
soms voor maanden en jaren stil gelegd.
En zoo gaat het 't land door, met
honderden werken.
ündertusschen blij ven de onteigende
gronden onvruchtbaar De reeds be
gonnen werken worden beschadigd en
komen in verval, bij zoover dat ze
soms moeten herbegonnen worden. De
kosten verdubbelen en verdriedubbe
len. Op deze wijze gaan er alle jaren
talrijke millioenen verloren door de
onnoemelijke nalatigheid of onbe
kwaamheid der regeering die de zwaar
ste lasten laat drukken op de herber
giers, neringdoeners, handelaars en
landbouwers.
Al de kiezers zouden een handje
moeten toesteken om deze millioenen-
verbrassers aan do deur te zetten.
Niet zoodra is M de Smet de Naeyer
van zijnen ministerieeleu troon geste
gen of van alle zijden wordt hemde
steen toegeworpen.
De man moest zich thans de historie
herinneren van de fabel van den leeuw,
die oud geworden en machteloos, van
iedereen stampen kreeg, ook van den
ezel
De ezelstamp werdt in de vergade
ring der leden van de katholieke rech
terzijde der Kamer aan M. de Smet de
Naeyer toegediend door zijnen opvol
ger M. Liebaert, die met tranon in de
stom de parlementsleden smeekte de
staatsuitgaven in to krimpen en te be
snoeien, daar 't land recht naar de
failliet gaat, blijft men 't regeering-
stelsel van M. de Smet de Naeyer vol
gen.
Zoo M. de Smet de Naeyer is
dus de groote man, de Messias, de red
der niet meer die België opgevoerd
had tot eenen staat van voorspoed en
geluk die ons door Europa wordt be
nijd
M. de Smet ne Naeyer heeft dus 's
lands financiën zoo in de war gegooid
dat zijn opvolger een noodkreet moet
slaken en de Kamer wijst op failliet
dat voor de deur staat.
Nochtans, waar blijven al de miro-
boiante bonis waarmede de klerikalen
onder :t zoogezegd profijtig bestuur
van M. de Smet de Naeyer hebben ge
pronkt
Er was immer overschot in kas,
waarom dan begint de minister der
Schatkist lamentaties te houden, als
ware hij een tweede Jeremias
De. waarheid is, dat de liberale pers,
die de financieele goocheltoeren van M
de Smet de Naeyer sinds tien jaar aan
kloeg, 't goed eindje vast had, dat de
Kamerleden die de bonis ran M. de
Smet de Naeyer in twijfel trokken en
tot bluf en humbug bestempelden,
waarheid spraken, alhoewel ze niet
aanhoord werden.
Bin terwijl M. de Smet de Naeyer als
groot man de geschiedenis is ingetre
den en eerlang op alle hoeken en kan
ten van boulevards en straten die zijn
naam dragen zijn standbeeld zal zien
verrijzen, klaagt de opvolger zijn leed
ten hemel en roept de spitsgenooten
toe
Helpt, broeders, of we vergaan
M. de Smet de Naeyer had er zich
denkelijk niet aan verwacht dat Loon
tje zoo vroeg om zijn boontje zou heb
ben aangeklopt.
Eu wie weet wt Ika verrassingen nog
zijn weggelegd
Het. kan voorzeker niet van belang
ontbloot zijn, onzen lezers eens voor
oogen to leggen, hoe, in Kamer en
Senaat, do Z9tels tussebpn de verschil
lende partijen verdeeld zijn.'
De Kamet der volksvertegenwoordi
gers telt 166 leden, te weten
89 klerikalen,
46 liberalen,
30 socialisten,
1 daensist.
De klerikale meerderheid bedraagt
er dus 12 stemmen
Het Senaat bestaat uit 83 leden, door
het kiezerskorps gekozen, en 27 geko
zen door de provinciale Raden. De
zetels ziju verdeeld als volgt
62 klerikalen,
37 liberalen,
11 socialisten.
De klerikale meerderheid in het Se
naat bedraagt dus 14 stemmen.
In Mei 1908 moeten Kamer en Se-
naatkiezingen plaats hebben in de pro
vincien Oost- Vlaanderen, Henegouwen,
Limburg en Luik.
Er is spraak geweest van de burge
meesters der voornaamste steden van
't land te doen vergaderen om maatre
gelen te doen beramen ten einde in den
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr id.
vreemde praktische reclaam te maken
voor de Belgische aantrekkelijkheden
en zienswaardigbeden, meer bepaalde
lijk in Amerika.
Een oomiteit is hiertoe in wording
dat zich voorstelt het eerevoorzitter
schap daarvan op te dragen aan de bur
gemeesters van Brussel, Antwerpen,
Luik en Gent-,
Van stonden aan mag men op de bij
treding van meest al de belanghebben
de steden rekenen. Brussel en Antwer
pen hebben reeds eene toelage van
2,500 fr. toegezegd, ander6 zullen vol-
gen.
Men zou Amerika overstelpen met
geïllustreerde plakkaten, tracts, vlug
schriften, enz.
De katholieke Duinengalm van Oosten
de is voor de zuivere evenredige verte
genwoordiging.
Hij zegt
Ik vrees het licht niet. Ik ben
overtuigd dat in de groote meerderheid
onzer gemeenten het katholiek bestuur
er beter z vl bij varen en de algemeeue
belangen nooit beter zullen verdedigd
geweest zijn. dan wanneer er li
beralen in den gemeente
raad zuilen zetelen.
Dat de liberalen voorbeeldige en zui
nige bestuurders zijn, dat wisteD wij,
maar dat een klerikaal blad zooals de
Duinengalm dit zonder omwegen
bekenne, daaraan hadden wij ons toch
niet vei wacht.
Nieuwsblad en Journal d'Ypres
wat zegt gij daarvan
Of is de <i Duinengalm nu misschien
ook al aan de Framassons ver
kocht
De Commissie van het Weldadig
heidsbureel had in 1897 maar als
gewone ontvangst 50,000 fr. het
geen nauwelijks voldoende was om
hare begrooting in evenwicht te
brengen, maar ten gevolge van een
aanzienlijk erfdeel dat M. J. Capron
haar gedaan heeft, beschikt zij se
dert 1898 over een dubbel inkomen,
hetzij meer dan 100,000 fr. per jaar.
Deze aanzienlijke middelen van
het weldadig bestuur hebben de
doorslepen geestelijkheid aangelokt,
die, gelijk men weet, onze magistra
ten beheert. Zij heeft zich verhaast er
voordeel uit te trekken met hun op-
volgentlij k al hare' vrije scholen en
deze der kloosters te doen aannemen
en ondersteunen.
Door deze aannemingen, is het
Bureel van Weldadigheid verplicht,
volgens het art. 3 der wet van 15
September 1895, tusschen te komen
in de onkosten van het schoolgeld
der kinderen die recht hebben aan
het kosteloos onderwijs.
Het is dank aan deze geldelijke
tusschenkomst en aan alle slach van
middelen dat in ieder van deze een
onderpastoor gelast is den godsdienst
en de zedeleer te onderwijzen.
Ten einde de som, welke het Bu
reel van Weldadigheid alle jaren
RGALM
