Het Gestolen Kind,
Mengelwerk.
Eene enkele bemerking
Een goed liberaal abon
neert zich aan DE WEER
GALM.
Aan hol rechter oog
van hel Journal.
Alle leveringen voor de
katholieke vrienden.
verleent, te verdeelen tusschen de
gemeentescholen, de aangenomen en
aan te nemen scholen, zijn lijsten op
gemaakt door de oversten dezer ver
schillende gestichten, van al de arme
kinderen van ten minste 6 jaren oud
en ten hoogsten 14 jaren oud, die
dezelve bijwonen.
Bij het zien van het altijd aan
groeiend getal kinderen, als dus
danig verklaard en aangenomen in
de scholen bestuurd door de geeste
lijkheid, vraagt men zich af of die
lijsten in kwestie opgemaakt zijn met
al de vereischte rechtzinnigheid en
of zij genoeg nagezien zijn om de
misbruiken te voorkomen
Wij hebben reden om er aan te
twijfelen. Het is, inderdaad, moeie-
lijk aan te nemen dat er in de scho
len zoovele kinderen zijn die zich in
de voorgeschreven voorwaarden be
vinden om voordeel te trekken van
het hulpgeld.
Van eenen anderen kant moet er
opgemerkt worden dat al die gestich
ten der geestelijkheid, - deze der S'
Aloysiusschool uitgenomen beta
lende scholen zijn. Alzoo in de S' Mi-
chielschool, en in deze van O. Vrouw
van Thuine, is het schoolgeld van
1 fr. te maande in de school van het
S' Josefsgesticht is het van 1 fr. 50 c.
Ër zijn dus in deze drie gestichten
kinderen van twee soorten, de eene
arm en de andere behoorende tot
ouders die meer of min welstellend
zijn.
Het ware belangrijk het totaal cij
fer te kennen der bevolking van ieder
dezer scholen.
Het is in 1898 dat het Bureel van
Weldadigheid voor de eerste maal
eene som van 8000 fr. vergund heeft,
te verdeelen onder de scholen in even
redigheid van het getal kinderen die
dezelve hij wonen en die recht hebben
aan het kosteloos onderwijs.
De Gemeenteraad, in zijne zitting
van 16 November 11., heeft de be
raadslaging van het Weldadigheids
Bureel goedgekeurd, beslissende tus
schen te komen in de kosten van het
schoolgeld van deze soort kinderen,
waarvan het getal voor het school
jaar 1907-1908 vastgesteld is ge
weest op 1400, en uit dien hoofde
een crediet van 11,000 fr. in te schrij
ven.
Ter gelegenheid van deze beraad-
slagingheeft M.Sobryaangekondigd
dat hij voornemens is den Raad een
voorstel te doen dat voor doel heeft
al de kinderen die recht hebben aan
het kosteloos onderwijs, aan te nemen
bij de lijfrentkas, met ten hunnen
10)
Tafereelen uit het
Rotlerdamsche Volksleven.
III.
De Keraiis-Zatei'ila^nacht.
Daarop drukte hij haar de hand, groette
de overigen en verdween onder de menigte.
Het rijtuig vervdgde inmiddels zijnen
weg en hield eindelijk stil voor een onaan
zienlijk huis op de Botersloot de zieke
werd er uitgenomen, in het huis gedragen,
en op een bed gekgd, dat hem reeds wacht
te. Eenige leden van het gez'Nchap waren
in allerlei de droevige tijding komen mede-
deelen en hadden de noodige toebereidselen
gemaakt om den zieke te ontvangen ook
had men heen geneesheer opgespoord, die
onmiddellijk naar den toestand des lijders
onderzocht. Al ras was deze overtuigd, dat
de lijder zich op den rand des grafs bevond
en wellicht den morgen beleven zoude Toen
de aanwezigen zulks vernamen, maakten
zich groote schrik en angst van hen mees
ter, want daar zij niet met aardsohe goede
ren gezegend waren, konden zij zich onmo
gelijk met de kosten belasten, die de treuri
ge gebeurtenissen r.a zich sleêpen zou.
Terwijl men hierover beraadslaagde, be
merkte men iemand aan de buisdeur men
opende, en Karei bevond zich voor de
vrouw, van wie hij de kostbare inlichtingen
ontvangen had.
s Wij hebben reeds kennis rvet elkarder
gemaakt, a'dus sprak hij de vrouw aari,
die hem verwonderd aanstaarde, a de mede-
voordeele 3 fr. 's jaars te storten met
voorbehouden kapitaal ten voordeele
der stad. De Burgemeester heeft ver
klaard dat hij niet vijandig is aan dat
voorstel maar hij heeft opgeworpen
dat de stad reeds tusschenkomt in de
maatschappijen van onderlingen bij
stand voor meer dan 4000 fr. 's jaars
en heeft M. Sobry uitgenoodigd de
noodige middelen aan te duiden voor
dat ontwerp.
M. Sobry hadde kunnen antwoor
den aan M. Colaert: «Niets is gemak-
keiijker. Men moet zelfs die midde-
len niet zoeken om in deze nieuwe
uitgave te voorzien, zij zijn ver-
schaft door het overschot der gewo-
ne ontvangsten op de uitgaven van
den zelfden aard, overschot dat,
volgens de laatste rekening, be-
loopt tot 46,100 fr. li c.
Zou de schitterende financieele toe
stand waarop onze Burgemeester
zich in het Volkshuis zoo zeer beroemd
heeft, toch maar oogenschijnlijk
zijn
Hebt gij reeds bemerkt hoe de kle-
rikalen slecht kunnen lijden dat een
liberaal de minste zinspeling maakt
op de zedelijke lessen welke de gods
dienst hun verplicht te volgen Is
het omdat zij zich in het algemeen
slecht kwijten van hunne plichten je
gens hunne evennaasten dat zij niet
willen dat iemand hun dat verheven
woord van Christus herinnert, dat
een woord van goedheid, van vergif
fenis, van naastenliefde was
Zekerlijk, er zijn goede katholie
ken, rechtzinnige geloovigen en wij
achten ze zooveel als onze beste
voorstanders. Maar dat men ons niet
spreke van zeker schijnheilig en
strijdend volkje Is er onder het
oog Gods haatdragender, kwaad-
sprekender en boosaardiger volk dan
dat gebroedsel Het is lang gele
den dat Boileau in le Littrin geschre
ven heeft
«Is er zooveel gal in de ziel der
godvruchtigen
Onder die betrekking is de wereld
niet veranderd. Ah indien de zoete
Jezus op de wereld terugkwam, wat
zou hij zeggen van dien dweepzuch-
tigen met dommen schedel en had-
vochtig hart, die zich zijne beste
kinderen noemen
deelirigenvan u op de Hoogstraat ontvan
gen, hebben mij hier heen gebracht, om te
verzoeken den zieke onmiddellijk en zonder
getuigen te mogen spreken.
Versta ik goed wer.scht gij den zieke
te spreken vroeg de meer er. meer ver
baasde vrouw.
Jaeri liefst "ogenblikkelijk, antwoor-
de Karei, dje als op heete kolen stond.
De vrouw trad naar binnen en maakte
haren vader 't verlangen des vreemden heers
bekend, waarop deze te voorschijn trad,
eerbiedig de pet afnam en zeide verlangt
g'j Hoefnagels te sp. eken
ij Ja mijn vriend, antwoordde Karei,
evenwel opdat ik mij niet iri den persoon
vergisse, zoudt gij mij wel'icht kunnen zeg
gen of de zieke dezelfde persoon is, die voor
eenige jareri in de Baansfraat als kruidenier,
hoewel maar kbiten tijd, gevestigd is ge
weest
a Dat is hij. mijnheer daar heb ik hem
leeren kennen, en
n Wees dan zoo goed, t> viel Karei hem
in de reden, mij bij hem te geleiden.
Zou ik Hoefnagels niet eerst gaan zeg
gen, wie hein verlangt te spreken i> vroeg
de nieuwsgierige vriend des lijders.
Dat zal ik zelf hem wel zeggen.
Gelief mij dan te volgen, mijnheer. n
Karei trad het voorhuis binnen, waar
groote vierkante bakken hem deden zien, dat
hij zich in eene aardappel-af-faire bevond
vei volgens kwam |iij in eene kamer, diedoor
een tiental mannen, vrouwen en kinderen
geheel gevuld was, en waar zich ook de on
gelukkige bevond, die aan zijne voeten was
nedergezonken. Aan diens sponde stond de
geneesheer, die zich dadelijk tot Karei wend
de, hem van h t hoofd tot de voeten opnam
Het Journal d'Ypres die de zege
praal gezongen had ter gelegenheid
der omverwerping van de liberale
meerderheid te Stavelot tijdens de
gemeentekiezingen van 20 October
11 zal van toon moeten veranderen.
Inderdaad, de bestendige Deputa
tie der provincie Luik komt, volgens
het onderzoek gedaan door M. Jac
ques, bestendige afgevaardigde, de
gemeentekiezingen van Stavelot te
verbreken voor bedriegelijke stree-
ken gebruikt door de klerikalen om
de liberale meerderheid omver te
werpen.
Vrijdag toekomende 6n dezer zal
de besturende commissie der Bur
gerlijke Godshuizen overgaan tot de
openbare aanbesteding voor de leve
ring van vleesch, rijst, stovekolenen
coke ten dienste harer acht gestich
ten, gedurende het jaar 1908.
De wet en de ministerieele onder
richtingen vereischen dat voor al de
waren en voorwerpen benoodigd, een
oproep tot mededinging gedaan
worde. Waarom daaraan niet vol
doen en zich bepalen aan enkel vier
artikels van verbruik Veel andere
zijn nogtans belangrijk genoeg om
in eene openbare aanneming begre
pen te worden.
Een onpartijdig en rechtvaardig
bestuur moet de geldmiddelen van
den armen ten spaarzaamste gebrui
ken, en niemand bevoordeeligen ten
nadeele van een ander.
Wanneer wij een oogslag werpen
in de rekening van de Hospicen, zien
wij, dat, onder de menigvuldige uit
gaven, dit Bestuur jaarlijks betaalt,
in ronde cyfers genomen
Voor drooge groensels i.ooofr.
Voor versche groensels 12.000 fr.
Voor boter 13.000 fr.
Voor vleesch en visch 41.000 fr.
Voor eieren melk en kaas 8.300 fr.
Voor dranken 15.500 fr.
Voor wijnen 2.000 fr.
Voor kleedingsvoorwerpen 26.000 fr.
Voor slapingsstukken 6.600 fr.
Voor wasschen (zeepe sel de
soude, enz.) 3.000 fr.
Toebehoorten voor de alge-
meeoe bakkerij ongeveer 600 fr.
idem voor de algemeene
apotheek 4.000 fr.
Dat maakt te samen
133,000 fr.
en vragend aanzag.
Op zijn blikken antwoordende, sprak de
jongeling: mijnheer, ik wenschtte met
den zieke een paar woorden te wisselen, om
eene zaak, waarbij zeker persoon het hoog
ste belang heeft, tot helderheid te bren
gen...
De lijder heeft nog slechts weinige
uren te leven...
n Reden te meer om mijn verzoek onmid
dellijk in te willigen ofschoon de man mij
geheel vreemd is, veroorloof ik mij da vrij
heid te vragen, of men reeds om den pries
ter gezonden heeft
Dezen hopen wij spoedig hier (ezien,
antwoordde de huisvader.
Daarop groette de geneesheer met «ene
beleefde buiging, zeide dat hij over een uur
zou terugkeeren, beval dat men den zieke
inmiddels de voorgeschreven geneesmiddelen
nauwkeurig zou toedienen, en verwijderde
zich.
Een oogenbiik later hadden allen de
kamer verlaten, om elkander in een naburig
vertrek over het zonderlinge van het bezoek
des vreemden heers te onderhouden, en
Karei bevond zich alleen bij het ziekbed.
t> Hoefnagels, sprak Karei, zich tot den
lijder richtende, de geneesheer heeft, zoo
a's 8'j gehoord hebt, in duidelijke bewoor
dingen uw aanstaand uiteinde aangekon
digd de priester is misschien reeds op weg
om u te komen voorbereiden tot de ontzag
gelijke reis naar de eeuwigheid over eeni
ge uren zult gij voor den rechterstoel Gods
staan in dit plechtige uur kom ik u vra
gen, kom ik u smeeken mij eenige inlichtin
gen te geven omtrent erne geb°ur tenis, die
een en twintig jaar geleden heeft plaats
g°had.
Indien wij wel onderrichtzijn, deze
uitgaven begrijpen voornamelijk
3000 kilos rijst, 168 tot 170,000 kilos
aardappels, 6085 kilos boter, 31.700
kilos vleesch, 1100 hectoliters bier,
5 stukken wijn, en andere menagebe
hoeften zooals zout, -zeepe, enz. ver
ders eene groote hoeveelheid stukken
lijnwaad, laken, kleedergoed, wollen
en katoenen beddedeksels (sargien en
balen), 500 kilog. gist voor de alge
meene bakkerij, en broodsuiker voor
de algemeene apotheek.
Deze aanzienelijke en menigvuldi
ge leveringen waarmede men ieder
een zou kunnen tevrede stellen, wor
den willekeurig gegeven aan eenige
katholieke brouwers, winkeliers en
neringdoeners, allen autaarbewaar-
ders, kosters en flambeeuwdragers,
die prijzen mogen stellen gelijk zij
het goed vinden.
Al wat liberaal is of daarvoor aan
zien of verdacht, en degenen die
onafhankelijk willen blijven en de
priesterpartij niet aankleven, worden
door onze politieke hospiceheeren
onbarmhartig uitgesloten.
Is dit juist en rechtvaardig
Daarom is het dat al de waren en
voorwerpen hier hooger vermeld
zouden moeten, even als voor al de
gestichten van den Staat gedaan
wordt, in openbare aanbesteding ge
geven worden, tot groot voordeel
van allen en vermindering der uitga
ven. Deze wijze van levering zou aan
iedereen, zonder onderscheid van
denkwijze, het recht geven te sou-
missionneeren.
Maar onze klerikale en partijdige
uitsluiters willen daarvan niet hoo-
ren
W aarom
Om hunnen invloed en hunne over-
heersching te behouden op een groot
getal kiezers, in weerwel der wet
die zij alzoo overtreden.
Al geen oproep willende doen tot
mededinging, wordt een groot getal
handelaars en nijveraars in hunne
belangen benadeeligd.
Zooveel te meer daar dezelfde
klerikale mannen reeds bevoordee-
ligd worden door tusschenkomst van
onze zwarte kiesdravers, met al de
bestellingen voor de leveringen aan
de kloosters te doen.
In eene redevoering onlangs in het
K. Volkshuis gedaan, heeft Burge
meester Colaert uitgeroepen Degene
die met ons niet zijn, zijn tegen ons
Dit is eene kerkspreuk die hij ont
houden heeft van den tijd dat hij op
de banken van 't Seminarie zat en
die hij nu op de liberalen van Yper
d Wie zijt gij en wat bedoelt gij .vroeg
de zieke met zwakke stem.
Wie ik ben, wat, ik bedoel Welnu,
ik zal u mijn naam noemen, dan zult gij u
oogenbükkelijk de rampzalige gebeurtenis
herinneren, die er aan verbonden is ik
heet Karei Van den Oden.
8 Zijt gij den zoon van den krankzinni
gen Van den Oden
ij Juist, 1 antwoordde Karei haastig, ge
lukkig door de zekerheid, dat hij den rechten
Hoefnagels voor zich had.
God, 0 God zuchlte de zieke en
verborg zijn gelaat in beide handen.
Hoefnagels, n vervolgde Karei, eene
treurige ontdekking heeft mij tot de over
tuiging gebracht, dat mijn vaderde goed
heid van den heer Van Steenen beloonde
door hem zijn kind te ontstelen, maar een
tweede ontdekking heeft mij geleerd, dat
hij een medeplichtige had, en gij dien
waart, s
Waarom komt gij mij op mijn sterfbed
folteren
Niet ik folter u, Hoefnagels, maar de
verschrikkelijke misdaad, die gij hielpt
bedrijven. Nu evenwel kunt gij, door mij de
verlangde inlichtingen te geven, aan u ziele-
leed een einde maken weigert gij, dan
wacht u eeuw ge knaging, eeuwige smart.
Ik heb reeds zooveel geleden mijn
Teven is eene aaneenschakeling van lijden
geweest; zwijg toch over hetgeen geschied
is herstelling is niet meer mogelijk...
Daar gij de bitterheid des iijdens kent,
moest gij het eeuwige te meer vreezen dat
het kwaad niec meer te herstellen is, kunt
gij niet met zekerheid beweren, daar gij
zelf steeds aan den dood des kinds getwij
feld hebt... i) En nu las Karei hem het be-
- «-i
