Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
bericHt.
Donderdag, 27n Februari 1908.
5 centiemen.
Vierdejaar. j\r 16.
Ciïr* Ter gelegenheid van
Karnaval zal de WEER
GALM Woensdag aan
staande niet verschijnen.
De onwetendheid der
moeders
nationaal
is een
gevaar.
De kieshervorining.
Liberale zegepraleu.
Eendracht maakt Macht. Vevschijnende (ie# iiOit ff ff ff af/SVires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voor den buiten: Ken jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Ken jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, bixmudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Hecbterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden
Iets wat alle moeder»
dienden te weten.
De toekomst der natiën ligt meer in
het behoud, de gezondheid en de hy
giëne der geborene kinderen, dan in
het getal der geboorten zelf die overal
afnemen. Wat baten immers de talrijke
geboorten als zij gevolgd worden door
even talrijke sterfgevallen Hier, als
in zoovele zaken, sterft het volk bij
gebrek aan kennis e» onderricht. In de
groote landen die ons omringen,
Duitschland, Kngeland, ja zelfs Oos
tenrijk, waar 's keizers jubileum aan
het kind gewijd is, is eene krachtige
reactie ontstaan om een einde te
stellen aan de onverschilligheid, die
nietB anders dan wreedheid is, tegen
over de kinderen.
Thans bestaat in Kngeland eene al-
gemeene beweging van de zuivere
melk en met reden, want in Engeland
sterven jaarlijks 125,000 kinderen ge
durende hun eerste jaar tengevolge
van de slechte melk.
Eene natie kan dus niet onverschil
ligzijn bij dieuonbloedigenOnnoozele-
Kinderdag, des te meer daai overal -
ook in België het getal der geboor
ten vermindert. Overigens zijn er zoo
vele kinderen, die, wel is waar, aan
den dood ontsnappen, maar later zoo
ongelukkigopgrooien met een lichaam
dat geene. weerstandskracht genoeg
bezit en onvermijdelijk de prooi van
allerlei ziekten moet worden.
Men vergete niet dat, ondanks de
slechte voorwaarden van armoede,
dronkenschap, omgeving en andere
oorzaken 80 t. h. vaa al de kindereu
gezond geboren worden. We komen
aldus tot het besluit dat het hooge cij
for van sterfgevallen en ontaarding
het bestaan van een kwaad van een
p >rsoonhjker karakter aanduidt nauw
i i verb «ad ru -t do moeder en het hui-
s'dijke leven. Alles wortelt in de on
wetendheid.
De onwetendheid onder de moeders
is niet alleen oorzaak van het groot
getal kindersterften,maar rechtstreeks
verantwoordelijk voor bijna al onze
geestige en lichamelijke ontaarden en
ook voor onze kreupelen. Blindheid,
doofheids, maagziekten, chronische
bronchieten en tering zijn eernge ziek
t< n waaraan onplich'igen blootstaan
door de schuld der moeders Onze gast
huizen, gestichten, toevluchtshuizen
en gevaugeniss- n worden door de
>-i ichti ff is d r onwetendheid gevuld.
W.e van ons, die armen bezoekt of er
ni 'de in aanraking komt. heeft niet
g lioord hoe de moeders met weeke
stem en tranen in de oog* n spraken
van de kleine doodeu die op het kerk
hof rusten? Welnu, diezelfde moedeis
die nu al dat misbaar maken, zijn niet
bewust dat zij misscnien de schuld van
den dood hunner kleine kinderkens
ziju die zij overvoed hebben met alle
slag papkeus. uit luiheid, vadsigheid
en om te kunnen uitloopen, liever dan
hun de borst te geven die de moeder-
n «tuur aan alle moeders ter beschik
king gesteld heeft tot bewariüg van
th't menschelijk geslacht. Diezelfde
klagende en schreiende moeders zijn
het misschien die hunne kinleik-us
doen slapen hebben met heulebloem
en olie waariAt een ras van idioten on
stumperde opgroeit. Dit is vooral h«*t
geval vooi Vlaanderen, waar dit vu'
gift, die s aap li anken, in ontelbare
huizen aangetroffen wordt en vrij ver
kocht wor lt aau iedereen, niet alleen
door den a_pocheker of den drogist,
maar door kruideniers en oude wijven,
die, in onze Vlaamsche gewesten, de
jonge moeders moeren onderrichten en
hun toch zoovele schadelijke verkeerd
heden en bijgoloovige praktijken op-
solferen. Ja, de moeders uit de volks
klas dm, bij het. lijkje van hun kind
terecht misbaar en droefheid vertoo
non, zijn het nog die deze tengere
schepselkens, half naakt aan de on
guurheden van het weder blootstellen
hetzij in den dag hetzij in den nacht.
Zelfs zijn er moeders uit den begoeden
stand die er op zien in het gure jaar
getij als die kleine wezentjes 's nachts
in ïjskille slaapkamers liggen en de
ijzige lucht inademen, er een kachel ta
laten plaatsen en aansteken.
Niet eene van die moeders zou noch
tans met iuzichteenemoord bedrijven.
Zij zouden ook hunne kinderen geene
ziekte op den hals willen halen of hun
lijden on dood verwekken.
Immers vrouwen uit de volksklas
zijn teeder en liefhebbend tot zelfopof
fering toe, maarongelukkiglijkkeDnen
zij de eerste beginselen der gezond
heidsleer niet. Zij kennen zelfs de
funcliën van hun eigen lichaam niet.
Wat baat het dan allerlei werken
voor kindereu te stichten en in stand
te houden als er geene practische mid
delen aangewend worden om de on
wetendheid onder de moeders te be
kampen Het is allernoodzakelijkst dat,
zij zuivere melk en goed voedsel aan
hunne kinderen bezorgen.
De openbare meening en de Staat
kunnen enkel hunne stem verleenen,
doch eerst en vooral moet de moeder
onderwezen zijn. Wat baat het haar de
zuiverste melk te verleenen als die on
bedekte melk in haar huis blootgesteld
wordt aan een onzuivere en bedor
ven lucht vol microben De onreinheid
van potten, pannen, tassen en glazen is
maar al te dikwijls oorzaak van ziekte
en dood Slordigheid en onreinheid
dieneu dus krachng b streden te wor
den.
Het is ook zeer noodig op den aard
der moeder zeit te werken, haar te
doen inzien het verhevene van het moe
derschap.
Het kind hangt voor gansch ziju
leven af van zijne moeder, haar ver
stand, liefde, zelfopoffering en haar
moederlijk instinkt. De moeder is het
middenpunt van het gezin, het midd* n-
punt van het maatschappelijk en ge
meenzaam leven. Zij verplicht deu
bloei ot den val van den Staat. Moeder
zijn is de edelste en hoogste van allo
roepingen. Onze maatschappij heeft,
echter verzuimd de moeder voldoende
in te lichten en te onderrichten. Het
is echter nooit te laat om goed te doen.
Daarom is het noodig geslachten van
verstandige en ontwikkelde moeders
op te leiden. Dit kan gebeuren door
hun de wetten der gezondheid voor
moeders en kinderen te laten aanleeren
en dit van jongs af. Onze toekomende
moeders leeren pianospelen, zingeD,
borduren, dansen zij leeren ook
vreemde talen en dikwijls gansch nut-
telooze vakken en zij kennen niets van
wat zij eerst zonden moeten kennen,
zich zelf, hun lichaam, hunne rol van
vrouw en moeder en zulks uit valsche
schaamte, die man vooral in de kloos
terscholen aankweekt.
Kinderen gezond naar geest en li
chaam hoeven wij te hebben en die
kunnen wij alleen bekomen door ver
standige en ontwikkelde moeders be
wust van hunne zending en hunne
plichten. Vlaamsche Gazet)
EENE BELANGRIJKE STEMMING.
Wij willen spreken van de stemming
uitgebracht Maandag 17n Februari
1908, door den gemeenteraad der stad
Brussel.
Bij den aanvang der zitting ontstond
eene bespreking over een voorstel van
M. Furnémont socialist, die aan den
gemeenteraad vroeg een weusch te
uiten ten voordeele van bet zuiver
Algemeen Stemrecht en van de Even
redige Vertegenwoordiging-
De liberalen traden het voorstel bij.
Alleen maakten de gekozenen van de
Ligue Libérale of de gematigde
liberalen, de voorbehouding dat zij
den voorkeur gaven aan het stelsel
voorgestaan door de verklaring der
linkerzijde, 't is te zeggen zuiver Alge
meen Stemrecht met eene tweede stem
aan de huisvaders, zouder eenige voor
waarde van cijns.
Daarover kunnen de antiklerikalen
het gemakkelijk eens worden, daar
zulk stelsel hoegenaamd niet anti de-
mokratisch is, en integendeel, volgens
ons, bij de kiezingen den invloed zou
versterken van de werklieden, die ge
woonlijk vroeger trouwen dan de bur
gers.
Maar wat het meeste belang ople
vert, het was te zien wat de klerikaleu
zouden doen, die zetelen in den ge
meenteraad van Brussel.
Om goed hunne houding te kunnen
beoordeelen moet men zich herinneren
dat, volgens de gemeentekieswet, de
E. V. thans toegepast wordt in de ste
den waar niet een der partijen de vol
strekte meerderheid bekomt en waar
vroeger, in zulk geval, eene ballottee-
ring moest plaats grijpen
Dit werd door de klenkalen uitge
vonden omdat in deze steden, de
antiklerikalen in meerderheid zijn en
in de ballotteering gekozen werden.
In de kleinere steden en gemeenten
ziju de klerikaleu meest meerderheid,
vooral in Vlaanderen. Daar wordt ook
de E. V. niet toegepast en worden de
liberalen van alle vertegenwoordiging
beroofd, terwijl de klerikaien noch
tans, dank aan die oneerlijke E. V.
hunne mannen hebben iu de stadhui
zen der groote antiklerikale centrums.
Om aandit schreeuwend onrecht een
einde te stellen, sloten liberalen en so
cialisten bij de laatste gemeentekiezin-
geu, een kart'
talrijke groote
steden, zooals Charleroi eii Autwerpen,
met dit gevolg, dat de klerikaleu bui
ten den gemeenteraad geborsreld wer
den, want het kartel bekwa-m de
volstrekte meerderheid en van E. V.
koD er geen spraak meer zijn.
Geen twijfel, moest de kieswet voor
de gemeente blijven wat zij is, of bin
nen vier jaar wordt het antiklerikaal
kartel gesloten enin alle groote steden
vliegen de klerikaleu buiten het stad
huis van Brussel, Gent, Luik, Bergen,
enz. Ook, hebben onze tegenstrevers er
twee maal op nagedacht
Eerst in de Conservatieve Associatie
van Brussel, later in de Federatie van
de katholieke gemeenteraadsleden,
zijn stemmen opgegaan ten voordeele
der algemeene toepassing van de E. V.
Deze laatste federatie stemde zelfs een
wensch in dezen zin.
En Maaudag, in den Gemeenteraad
van Brussel, stemden de klerikale
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
leden ook voor de verandering van de
wet der vier eerloosheden
M. Wauwermans sprak in hunnen
naam. Van het zuiver Algemeen Stem
recht wil hij nog niet weten, maar hij
is gereed het wegvallen der 4® stem te
aanvaarden.
Wat hij wil, is de éénmaking der
kieswetten, en dus de Evenredige Ver
tegenwoordiging, eerlijk en volledig
in alle gemeenten en dorpen.
De hervorming der kieswetten waar
voor wij zoolang geijverd hebben en
waarvoor de Liberalen van het Vlaam
sche Land op 10 November laatstleden
een belangrijk Congres hielden te
Brugge, is dus op goeden weg.
De klenkalen zijn tot inkeer geko
men den dag dat de antiklerikalen,
vastboraden zijn opgetreden, en van de
om erlijkheid zelf der wet een wapen
hebben gemaakt tegen ooze vijanden
Alles zsl nu afhangen van ons
Blijven wij allen voortstrijden, gereed
om door alle wettige middelen, door
alle mogelijke verbonden de klerikale
macht voor goed te knakken, dan zul
len wij er in gelukken, stuk per stuk,
rechtvaardige kieswetten aan den
vijand af te dwingen
De midden-afdeelingder Kamers van
volksvertegenwoordigers, belast de
voorstellen te onderzoeken aangaande
het vereenzelvigen onzer kieswetten,
't is te zeggen, het meerderheidsstelsel
af te schaffen en de zuivere Evenredige
Vertegenwoordiging toe te passen,
heeft met 5 stemmen tegen 1 (M. De
Winter, klerikaal) een voorstel van M.
Mechelynck (liberaal) aangenomen,
betrek hebbende op bóvengemelde
hervorming.
Het is dus de afschaffing der vier
eerloosheden voor de gemeentelijke
kieswet.
Zondag laatst had eene kiezing voor
een raadslid plaats te Sl Joost-ten-
Noode (Brussel) M. Jan Jaspers, libe
raal, werd gekoaen met 4,029 stemmen
tegen 2,893 aan M. A. Van Beneden,
klerikaal dit maakt dus eene liberale
meerderheid van 1,13b stemmen.
Zondag laatst had insgelijks eene
kiezing plaats voor een raadslid te
Ninove. M. Van Iinpe, liberaal, be
kwam 1.256 stemmen en M. Fransman,
klerikaal, 1,105. De liberaal werd dus
gekozen met 151 stemmen meerder
heid.
De dag van Zondag is dus nogmaals
een dag van zegepralen geweest voor-
het liberalismus.
Klerikale rechtzinnigheid
Een werkman gefopt.
De Pastoor van Coo(Vervie-rs) belooft
aan een werkman hem tot het beko
men van een plaats aan den ijzerweg
te ondersteunen.
Hij zendt hem met eene visietkaart,
in een niet gesloten omslag gestoken,
naar den klerikaien representant Del-
vaux, die te Luik woont.
Up de voorzijde van het visietkaartje
had de pastoor in 't Fransch geschre
ven De pastvoor A. Massin beveelt Ju-
Hen Colinet den heer representant aan i>,
in den hoek stonden nog de woorden
Draai om a. u. b
Dus op de keerzijde van het kaartje
stond nog iets en dit wel in Latijn)
DE WEERGALM
■BM— iïhnwr lUTMIWWHBI I I III' I III I III llll ■IIIIIMIIlliMIIMIi
X X
iu
