Stadsnieuws.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 2n April 1908.
5 centiemen.
Vierdejaar. I\r 21
De Herbergiers gefopt.
Gelijkheid voor de wet
Alleman soldaat.
klerikaal beheer.
Gezondheidsdienst.
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende des Bïonderdays.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 2-5ö.
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, üixfnudestraat, nr S3, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
Wij hebben reeds gesproken over
h6t nieuw wetsontwerp door den mi
nister van financiën op het bureel der
Kamer neergelegd over de drauksiijte-
rijen, met betrekking op het vergun
ningsrecht.
Onze lezers weten dat volgens het
ontwerp de kwestie zal vooreerst op
de nieuwe herbergen een openings-
recht bestaan van 300 tot 1000 franken
in evenredigheid van het getal inwo
ners der stad of gemeente van min
dan 5.000 inwoners zal dit recht tot
400 franken beloopen, enz.
Wie zal het meest te lijden hebben
door dien nieuwen maatregel weikeeen
ware aanslag tegen handelsnijverheid
kan genoemd wordeu Niemand anders
dan de werkman, de kleine burger.
Inderdaad, waar zullen zij de ver-
eischte aanzienlijke som gaan halen,
zoo zij het beroep van herbergier willen
uitoefenen De begoede burger, de
rijke integendeel zai spoedig het noo-
digegeld tot zijne schikking hebben
Daarbij wordt het vergunningsrecht
algemeen gemaakt, dat is te zog
gen, dat al de slijters van sterke dran
ken de taks zullen moeten betalen. Er
zal dus geene uitzondering meer be
staan van degenen die reeds op 17 Juli
1889 hun bedrijf van herbergier uit
oefenden.
De herbergiers die niets anders
dan bier verknopen zullen gedurende
drie jaren het vergunningsrecht,
als waarborg moeten storten.
Na het derde jaar zullen zij ontsla
gen worden Nochtans, indien zij plich-
tig bevonden worden aan verkoop van
sterke dranken in het geheim, zal de
gestorte waarborg ten voordeele van
den Staat verbeurd verklaard worden.
't Is de sluiting van alle kleine bier
huizen 't is de berooving van de ge
ringe profijtje8 die onze werklieden,
onze buitenlieden jaarlijks uit hunne
slijterij trekken. Zij kunnen immers
niet, gedurende driejaren, de vereisch-
tegrootesom betalen
Andere bepalingen deeene al plagen-
der dan de andere, zooals tijdelijke
sluiting der herberg, verbeuidvt>rkla-
ring der sterke dranken, huiszoekin
gen, vervolgingen tegen derde personen
enz. zijn in het wetvoorstel voorzien.
Ziedaar het geschenk, kiezers van
den buiten, dat de klerikale regeering,
ondersteund door de kleppers Detants-
heere, Hellinck, Reukin, enz. u durft
aenbieden, een paar maanden voor de
kiezingen.
Daartoe moet men een grenzelooze
toupet hebben en denken dat het hui
dig kiezerskorps zoodanig karakter
loos is dat men zich ten zijnen opzichte
alles mag verooriooven.
Wij zullen op dit wetsontwerp te
rugkomen wanneer wij er meer over
weten, ten einde onze lezers op de
hoogte te houden van hetgeen onze
meesters in 'c schild voeren om de
zakken der schatplichtigen te ledigen.
Wanneer er iets uit den clericalen
koker komt is 't gewoonlijk t«gen 't
algemeen belang eu tegen den kleinen
man.
Er staat ergens in onze grondwet ge
schreven Alie Belgen zijn gelijk
voor de wet.
Hoe zonderling echter verstaan onze
klerikale wetgevers de toepassing dier
gelijkheid
Alles toch in ons blad getuigt van de
schreeuwende onrechtvaardigheid
Inderdaad zij noemen de gelijkheid
voor de wet, wanneer alles wat geeste
lijkheid heet, ontslagen is van den
dienstplicht.
Zij noemen gelijkheid voor de wet,
het schandalig kiesstelsel dat den rijke
vier stemmen geeft en den arme slechts
écne toekent
Gelijkheid voorde wet, wanneer de
arme drommel naar de kazerne ge
stuurd wordt, terwijl de rijke gerust
te huis bin ven mag.
Gelijkheid voor de wet, als wanneer
de kleiue ueriugdoener vooral zoo hard
in zijne stoffelijke belangen getroffen
wordt door de zware belastingen, die
bijna uitsluitelijk hem treffen, ter wij i
de schatrijke kloosters, zoo overvloe
dig in ons land, allen soortgelijken
handel drijven en nooit geen centiem
aan het gouvernement betalen.
Gelijkheid voor de wet, wanneer de
benoemingen van staatsambten alleen
maar toegekend wordeD aan hen, die
voor ultra klerikalen geboekt staan,
terwijl andersdenkenden er onmeedoo
gend buitengesloten worden.
Dat heeten onze klerikalen, gelijk
heid voor de wel.
Wij liberalen, noemen het een schan
dalig misbruik van de wet.
Doch klerikaal, vervolging en ver
drukking, zijn woorden die wel over
eenkomen, ja, die onafscheidbaar zijn.
Engeland, het klassiek land der vrij
willigers, schijnt van dit legerstelsel
niet meer te willen hooren, want er
bestaat al laar eenemachtige beweging
ten gunste van het alleman soldaat.
Een liberaal Kamerlid, kapitein Kin-
caid Smith, heeft zelfs een bill in dien
zin neergelegd medeonderteekend door
andere, liberalen en nog het meest door
Unionisten of Conservatieven.
De onderteekenaars stellen voor het
Zwit8erche stelsel aan te nemen. Be
halve enkele uitzonderingen zou elk
gezond Engelschman ingelijfd worden
in het territoriaal leger en dienst doen
van zijn I8e tot zijn 40e jaar, met een
korten termijn van oefeningen
Het vrijwilligersstelsel kost den Brit
ten peperduur en het is gebleken dat
de vrijwilligers onbekwaam zouden
zijn, in geval van oorlog, zich tegen
een modern leger, zooals het Fransche
of het Dnit8che, te meten
Het initiatief van kapitein Smith zal
de aanhangers der gelijkheid voor den
ransel in Belgie nog meer aanmoedi
gen voor hun ideaal te strijden, waar
van de klerikalen niet willen weten, uit
vrees dat vrijzinnige gedachten ook
door de buitenjongens ouder de lande
lijke bevolking zouden dringen wan
neer deze in voeling zouden komen met
ontwikkelde burgerszonen. Het alle
man soldaat zal echter, krachtens de
gelijkheid van alle Beigen voor de wet,
door de antiklerikalen verwezenlijkt
worden, als de kiezers hen willen hel
pen het klerikaal juk af te schudden
Het is niet zonder reden dat de
openbare denkwijze, ziende hoe de
stad bestuurd wordt, aan onze mees
ters hunne zorgeloosheid verwijt.
De verslagen der gemeentezittin-
gfen bewijzen immers zulks genoeg
zaam. Inderdaad, hoe dikwijls hoo
ren wij niet katholieke raadsheeren
zelve het schepencollege beknibbe
len wegens den slechten staat der
stadsgebouwen en der straten. Ook
de drie leden die hetzelve samenstel
len controleeren noch zien niets na.
Bij gebrek aan tijd of kennis zijn zij
verplicht te gelooven hetgeen hunne
onderhoorige bedienden, in welke zij
een onbepaald vertrouwen stellen,
hun voorhouden. Deze laten de
werklieden aan hun zeiven over ge
lijk iedereen het dagelijks kan zien.
Er volgt daar uit dat de werken, in
het algemeen, zonder oordeel, traag
en dikwijls onderbroken worden. Het
onderhoud der gebouwen is ver
waarloosd en veroorzaakt op den
duur groote kosten om die in staat
te stellen.
Halen wij hier slechts eenige feiten
aan onder meer andere ten bewijze
der gegrondheid onzer kritiek tegen
onze klerikale beheerders
In 1891 doen zij zonder de minste
noodzakelijkheid den vloer der groote
Delbekezaal op de Halle uitnemen,
verkoopen er de schorren van, en
laten-zulks alzoo tot in 1902, tijdstip
op welk zij er eindelijk toe besluiten
een plaveisel in roode brijken te leg
gen. Dus, gedurende tien jaar heeft
men er tot de enkels in het zand en
het stof de muurschilderijen mogen
bewonderen.
Den 19 December 1891, zij beslis
sen het torentje van de oude abdij
van S' Jansberg te herstellen. Het
was alsdan nog zeer wel herstelbaar.
Stadsbouwmeester maakt er eene
begrooting van beloopende tot 5836
fr. Een krediet van 6000 fr. wordt
gestemd en ingeschreven op het
budjetvan 1892, maar zij gebruiken
het niet en vergenoegen zich met het
schaliedak een weinig te lappen en
het ouderwetsch kruis af te nemen en
in het oud ijzer te werpen. Zij bewa
ren zelfs het model of de teekening
er van niet. Bouwvallig geworden
zijnde in 1907 moeten zij het boven
ste deel van het torentje doen afbre
ken om ongelukken te voorkomen.
Over drie of vier jaar laten zij
dom genoeg de spil of naaide, in
't fransch épidie den zuid-westhoek
van het dak der Halle bekroonde,
afbreken en vervangen door een
ijzeren haak aan welken nu de tele
foondraden vast gehecht zijn. Op den
top der aan den voet versierde spil,
draaide, in vroegere tijden, een ko
peren vaantje (in oud vlaamsch vane
kin). Dit eigenaardig windijzer welk
het onwetende volk beweerde een
ouden donderscherm te zijn had ver
diend behouden te worden.
De raadsheer M. D'Huvettere trok
over eenige jaren de aandacht van
het schepencollege op den erbarme-
lijken staat in welken men de daken
der Halle liet vervallen bij gebrek
aan onderhoud en verklaarde dat
hij vastgesteld had dat het op zes
tien plaatsen in de zaleir.regende.
De bestiering der werlen scheen
alleen zulks niet te weten of zich er
over te bekommeren.
In 1904 had de stad loodgieters
belast de dakgoten aan den westkant
der Halle te vermaken. Men had
deze werklieden er zonder toezicht
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen: 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
gelaten en aanstonds na hun vertrek
ontstond er een brand die 600 fr.
schade veroorzaakte.
Gedurende de laatste kiesstrijd,
sprak M. Colaert zijn eigen lof uit
wegens zijne geldelijke bestiering.
Onder andere zegde hij stippen
wij eene tamelijke vermindering
aan op de uitgaven voor de stads-
eigendommen 15263 fr. 32 c. te-
gen 16020 fr. 17-. Hopen wij dat
deze vermindering die wij sedert
1903 bemerken in het toekomende
nog meerder zal worden.
Hij voegde er bij dat men dit ver
schuldigd was aan de bezorgdheid
en spaarzaamheid der bestierders
der werken.
Deze moesten niet weinig in hun
nen vuist lachen met de onbewust
heid en verblindheid van onzen zeem
zoeten burgemeester. Het publiek
meer klaarziende dan hij nopens de
wijze op welke de stadswerken uit
gevoerd worden, is, denken wij, van
een ander gevoelen.
En zeggen dat, op het oogenblik
dat M. Colaert lof aan zijn personeel
toezwaaide, de regen door de bar
sten der dakgoten aan den noordkant
der Halle op .verscheide plaatsen
door de muren drong bij verwaar-
loosheid van zorg en onderhoud.
Zoo dan als men ziet, doen onze
meesters onwijsberaden spaarzaam
heden op de noodzakelijkste kredie
ten, en zij boffen ermeê. Geen twij
fel dus of de bestiering der werken
zal er nog meer doen in 't toekomen
de, maar ten koste van het gewoon
onderhoud. Alzoo zal zij beantwoor
den aan de hoop van onzen zonder
lingen burgemeester.
Ten slotte zeggen wij dat het niet
te verwonderen is dat, na 17 jaar
van zulk klerikaal beheer, onze stads
gebouwen zich heden in een deernis
waarden staat van verval verkeeren
en zware en kostelijke herstellingen
vereischen.
Iedereen weet in de stad dat onze
Burgemeester voorzitter is der ge
zondheidscommissie en dat hij zich
met de meeste zorg om de openbare
gezondheid bekommert (Zie de re
devoeringen in het Volkshuis uitge
sproken).
Men herinnert zich op welke wijze,
gedurende twee achtereenvolgende
zomers, de huizen der Maloulaan ge
parfumeerd werden en het gat dat in
de stadskas gemaakt werd door de
zorgeloosheid onzer meesters.
Er is niemand die niet weet dat
M. D'Huvettere sedert jaren herhaal
delijk aandringt bij M. Colaert om
eene waterleiding te bekomen op het
Hoornwerk, om een drinkbaar water
te verleenen aan de inwoners dezer
volkrijke wijk, die verplicht zijn zich
te voeden met de besmette wateren
der grachten van de vesten.
Spijts de honderd maal herhaalde
beloften van den heer Voorzitter der
gezondheidscommissie, blijft M.
D'Huvettere even ver en de bewo
ners van het Hoornwerk blijven altijd
wachten
Al de vuilnissen en de vuile wate
ren van het zothuis worden gestort
RUIN
o
a-=*ÖM«=-e
