Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, I8n Juni 1908.
o centiemen.
Vierde jaar. i\r 52.
De geestelijkheid
in de politiek.
De herbergier
zal 't al betalen.
De zekere val
der klerikalen.
KAMER.
De onweders van 4 Juni.
Provinciale kiezingen
van 14 Juni.
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende fles donderdags.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uilgever, Dixfnudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch belgié en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
Wanneer men vroeger de geeste
lijkheid beschuldigde van zich te' veel
met politiek te bemoeien, werd zulks
geloochend door deklenkalegazetten.
Het priesterkleed zou in de poli
tiek niet kunnen gedragen worden,
zonder er beklad utt te komen
z«gde Malou destijds tn de Kamer
en onze geestelijken zijn te veel be
kommerd met hunne werken van
liefdadigheid en met hunne gods
dienstige zending, om zich met poli
tiek te kunnen bezig houden.
Helaas, die tijd'is lang voorbij.
De rechtzinnige en geloovige ka
tholieken zien nu met spijt dat het
geheel anders gaat.
De liefdadige werken zijn maar
bijzaak meer. Db-priesters brengen
de politiek tot in de kerk. De gods
dienstige ceremoniën ziet men zelts
van langs om meer verschuiven, of
inkorLen, ot uitstellen om der wille
van de politiek.
't Is droevig
De meeste priesters zijn kiesdra-
vers geworden van de klerikale partij
En dit is nog droeviger.
Zoo ziet; de tegenpartijen en, onder
anderen, de liberalen, zich gedwon
gen de priesters op politiek gebied te
bestrijden.
Wel is waar profiteeren deze laal-
sten daarvan om te trachten de libe
ralen in de oogen van t volk ver
dacht en hatelijk te maken. Zij trek
ken er het vatsch besluit uit dat de
liberalen tegen den godsdienst zijn en
er tegen strijden.
Dal is niet waar.
Nooit heeft een liberaal den pries
ter beknibbeld of tegengewerkt in het
vervullen van eene liefdadige of gods
dienstige zending.
Maar wanneer wij de geestelijken
van uit den preekstoel hooren uitval
len tegen andersdenkenden.
Wanneer wij hen geld zien uitdee-
len om stemmen te koopen.
Wanneer wij hen in tijden van
kiezingen in herbergen aantreffen,
hetzij om de sprekers van andere
partijen te beletten het woord ie
nemen, hetzij om sigaren uil te deelen
en met pinten bier en druppels te
iracteeren om de stem van boeren
werkman te winnen voor den eenen
of anderen kasteelheer.
Wanneer wij hen hooren uitvallen
op de onschuldige vermaken, waar
mede de zwaarbelaste neringdoenden
renen stuiver kunnen verdienen en
waarbij boer en werkman een beetje
terzet en uitspanning zoeken, na
zoolang hard gewerkt en gezwoegd te
hebben.
Wanneer men ben zelfs hoort, pre
diken leben bolbngen en deftige Ve-
niuaanscbe feesten, gelijk het te Zele
gebeurde.
Wanneer wij hen zien samenspan
nen met de klerikaale regeering om
drij of vier stemmen aan de rijken te
behouden en er maar eene aan den
deftigen arbeider of landbouwer toe
te staan.
Wanneer wij hen aan de zijde van
die, voor een handsvol geld, hunne
zonen van den soldatendienst vrij
koopen, terwijl het kind der armen
vader en moeder moeten verlaten om
ransel en geweer te gaan opschoude-
reo in de kazernen.
Wanneer wij hen dwang zien uit
oefenen op de ouders die van geene
klerikaleezelscholen willen, waar hun
ne kinderen dom gehouden en fana
tiek onverdraagzaam gemaakt wor
den, terwijl deze ouders begrijpen dat
een goed onderwijs voor hunne kin
deren zoo noodzakelijk is.
Wanneer wij zien hoevele fortui
nen weggescheerd worden ten nadeele
van arme menschen die zoo brood-
noodig hebben, terwij 1 de miljoenen
opgestapeld liggen in de diocesane
kassen.
Ja, wanneer wij dit alles zien en
overwegen, zijn wij als kiezers wel
gedwongen, tot ons spijt, legen deze
politieke gee teiijkheid op te komen.
Maar 't is valsch, L is een leugen,
daaruit te besluiten dal wij tegen den
godsdienst zijn.
Aan elk zijne rol en zijne zending.
Er zal rust en vrede komen wanneer
de priesters zeiven binnen hunne rol
blijven en niet meer aanspannen tegen
het volk. met de klerikale miljoenver-
brassers en volksverdrukkers.
Onze leus is
De pastoor in zijne kerk
De burgmeester op 'l stadhuis.
Meer gelijkheid, minder slavernij,
minder lasten voor landbouwer, ne
ringdoeners en werkers.
De k'ezingen zijn voorbij. De kleri-
kalen zijn aan het roer gebleven. Wel
is waar hebben vele herbegiers hun
plicht gedaan door te stemmen tegen
hunne klerikale uithongeraars, doch
de meesten steunen ze nog, zooals in
de oudheid die goed bloed opofferden
aan hunne meesters.
Deze verblinde herbergiers zullen
de oorzaak zijn dat het vergunnings
recht nu zal gestemd worden
Laat ons herinneren de taksen,
waarmede minister Liebaertde nieu
we drankhuizen zal treffen
300 frank in de gemeenten van
minder dan 5,000 inwoners.
400 frank in de gemeenten van
minder dan 15,000 inwoners.
500 frank in de gemeenten van
minder dan 30,000 inwoners.
750 frank in de gemeenten van
minder dan 00,000 inwoners.
ÏOOO frank in de gemeenten van
meer dan 60,000 inwoners
Daarenboven eene laks op de be
staande drankhuizen.
Ziedaar herbergiers, de door u te
betalen rekening.
Sedert eenigen tijd is het spreek
woord De boer zal 'l al betalen, ver-
randerd in De herbergier zal 't al
betalen.
Niet tevreden de hebergiers uit te
hongeren, wil de klerikale regeering
ook nieuwe patenten en taksen leggen
op de labakwinkels. De kleine nering
doeners, die zweten en zwoegen om
met vrouw en kind eer te doen aan
hunne zaken, worden getroffen.
De kloosters met hunne schatten,
de groote eigenaars, bankiers, kolen-
en katoenbarons met hunne millioe-
nen staan buiten schot.
De verkeerde wereld 1
Wij lezen in 't n Vrije Woord
Alle tien jaar wordt er eene officiee-
le optelling gedaau der bevolking van
Belgie.
Volgens de grondwet moet er een
volksvertegenwoordiger zijn per 40
duizend inwoners.
In 1912 moeten er 22 nieuwe volks
vertegenwoordigers bij komen.
Volgens den Annuaire Statistiqne
is het waarschijnlijk dat de volgende
arrondissementen een volksvertegen
woordiger meer zullen hebben Door
nik 1, Bergen 1, Soignios 1, Charleroi
2, Luik 2. Hoei 1, Rousselaere 1, Oos
tende 1, Gent 1 mi-schien 2, Dender-
monde 1, Antwerpen 3, iMechelen 1,
Brussel 5, Leuven 1
Van die 22 vallen er voorzeker 15 in
hs-uden van de antiklerikalen, 5 voor
zeker in de handen van de katholie
ken en 2 zija twijfelachtig.
Dus ai won- de oppositie geen enkel
zetel in 1910, toch moeten de katho
lieken onvermijdelijk vallen in 1912
't Is echter waarschijnlijk dat nog
voor de kiezingen van 1910 er een ver-
audermg van ministerie zal plaats grij -
pen Iudeidaad de katholieken^ zijn
verre de minderheid in 't land. Met
welk recht zijn zij nog alleen aan 't
hoofd
Met welk recht noemen zij nog ge
durig geen andere rechters, notaris
sen, enz dan deze die tot hunne partij
behooren
Het volk heeft hen veroordeeld.
Drie naeenvolgende kiezingen zijn de
behouders verslagen. Zullen de oppo
sitiepartijen dat blijven dulden
't Is te hopen dat eens de Coogo-
kwestie uit de voeten, de oppositie
krachtig hare stem zal verheffen en
haar deel eischen in het bestuur, 't
Mag met geduld worden dat de min
derheid alles te z-ggen hebbs en alz >o
de vruchten plukke van hare partijdige
en onrechtveerdige kiesstelsels.
Vraag gesteld in de Kamer door den
heer NüLF, liberale volksvertegen
woordiger voor het arrondissement
Yper, aan den heer minister van finan
cien
1 Geheele oogsten werden verwoest
doorgewehUge onweders met hagel die
in 't bpgin der maand losbarstten, i'i de
streken rondom Ypei, zooals te West-
outre, Reninghelst, Bnelen, enz
Kan de achtbare minister niet
zijne tusschenkomst verleenen ten
voordeelo der benadeelde landbouwers
door een bijzonder krediet of door
teruggave of vermindering der grond
belasting
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c den drukregel
Raklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr
id.
Een goed liberaal abon
neert zich aan DE WEER
GALM
WEST-VLAANDEREN.
Oostende.
Getal stemmen 10,886.
Gekozen MM. Jean, 5,986 stem.
Liebaort, 5,979 Van Glabbeke, 5,909
Van Isegbem. 5 794, liberalen.
Klerikalen M Baels, 4816 plaats
vervanger, M. Dupont, 4,459.
Kortrijk.
Eerste kanton.
Getal stemmen 9,360.
Gekozen MM. Landas, 7,010 stem
Tove. 6,925, Verhaeghe, 6,947, kleri
kalen. Plaatsvervangers: MM. Bekaert,
6,870 stem. Galtewaert, 6,866; Van
Robaais, 6,854.
Liberalen MM. Ooole, 1,195 stem.;
De Beer, 1,179 De Bode, 1,177.
Socialisten MM. De Roost, 1025
stem. Vanderschelden, 999 Van
Gheluwe, 902 plaatsvervanger M.
Buisschaert. 936.
Tweede kanton.
Gekozen MM. Destoop, 7,704 stem.
Doutreligue, 7,645 Liebaert, 7,623
Samain, 7,593', klerikalen Plaatsver
vangers MM. Ulaeys, 7,472 Gillon,
7,516 Nolf, 7,521 Van der Meos-
bruggbe, 7,521.
Socialisten MM. Dejaeghere, 2,745
6tem. Lefèvre, 2,729; dattelaer,2707;
Samey, 2,746.
Mouskroen.
Getal stemmeu 10 226.
Liberalen MM. Deibecque, 2,925
stemmen Dumortier, 3,065; Jacquart,
2,931 plaatsvervangers, MM. Bonte,
2,831 stem Bourdeau, 2,862 Desmet,
2,853,
Klerikalen, MM. Demets,5,100stem-
men Pollet, 5,071 Poullet, 5,057
plaatsvervangers, Delbar, 4,960 Mul-
lie, 4,950 Semain, 4,954
Socialisten MM. Bettens, 2,065
stemmen; Malysse,2,012Steux, 1,999;
plaatsvervangers D'Eygre, 1990 ;Glo-
rieux, 1,991Terrier, 1,990.
De klerikalen waren uittredend. Bal
loteering tusschen klerikalen en libe
ralen.
IVerviqq.
Getal stemmeu 7,050.
Gekozen MM. Van Eslande, 3,874
stemmen Verhaeghe, 3,877, klerika
len.
Socialisten MM. Groymans, 797
stemmen üeltour, 760 plaatsvervan
gers Debakker, 088 stemmenGryson,
688.
Lij^t 3, afgescheurde klerikaal M.
Lauuoy, 2,342 stemmen.
Statu quo.
Het is de statu quo in Westvlaande-
ren, buiten te Moeskroen waar de uit-
tredeude klerikalen in balloteering
zijn met de liberalen, terwijl dat hunne
m.erderheid, over 8 jaar, van 1,700
stemmen was.
BRABANT.
Het cartel zegepraalt in de drie kan
tons te Brussel.
ANTWERPEN.
De raad zal samengesteld zijn uit 51
klerikalen en 24 liberalen.
OÜSTVLAANDEREN.
Te Wetteren, Ronse, Everghem,
Aalst, Dendermonde, de klerikalen ze
gepralen, maar verliezen overal stem
meu.
HENEGOUWEN.
De provincieraad bestond uit 36 li-
beralen, 34 socialisten, 21 klerikalen.
De oppositie behoudt al hare zetels.
RGALM
■fi:
