Stadsnieuws.
P P P P P
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 9D Juli 1908. 5 centiemen. Vierdejaar. i\r 55.
Hoe de liberalen den
godsdienst vervolgen.
Schoon Vooruitzicht.
Eene liberale wet.
Kanaal
van Komen naar Yper.
KAMER.
Werken der Lei.
Verbindingen
per ijzeren-weg.
Klerikaal beheer.
- Eendracht maakt Macht. Verschijnende des Donderdags. Vires acquirit eundo.
Men schrijft in bij den Uitgever, Diximideslraat, ur 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Kechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
Voorstad: Een jaar, Fi. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
De klerikale bladen houden niet op
de vrijzinnige partij te doen doorgaan
als godsdiensthaters en kerkvervol-
gers
Met dit inzicht gaat zij voortdurend
ingebeelde iei'len opzoeken naar Fran
krijk en elders.
De waarheid is, dal onze Belgische
gouvernementen dte sedert 1830
elkaar aan het bewind opvolgden, den
goedsdienst onzer vaders hebben
geëerbiedigd en de jaarwedde van
bedienaarsder eerediensten verbeterd.
't Was het liberaal staatsbetuur
Frère Orban, dal in 1857 de jaarwed
de der bisschoppen en der lagere
geestelijkheid verhoogde.
't Waren de liberalen, die in 1808
al de geestelijken opslag van trakte
ment verleenden.
't Was minister Gutllery, die zeg
de «de liberale partij is het volko
men eens om den toestand der geeste
lijkheid te verbeteren, omdat onze
tegenstrevers ons niet kunnen be
schuldigen dat wij priestersvervol
gers en kerkhaters zijn, zooals zij
het ten tijde der kiezingen de licht
zinnige buitenkiezers doen geloo-
ven l
Tot onder het liberaal bestuur van
1878 tot 1884- werd het budjet der
eerediensten verzwaard.
Er werden verscheidene nieuwe
miljoenen besteed aan het bouwen
van nieuwe kerken, pastorijen en
openbare bidplaatsen aan het ver-
grooten, heropbouwen en versieren
van kerken en kapellen.
't Is de liberaal M. Lorand, die in
't begin van Mei in de Kamer zegde
in zijne redevoering over de Congo-
kwestie Ik breng hulde aan den
onbaatzuchtigen heldenmoed der mis-
sionnarissen. De Pater Vermeersch
strekt de Belgische geestelijkheid tot
eer
En 't volgende, wat bewijst dat
In den loop der maand April had
te Koekelberg de plechtige legging
plaats van den eersten steen der
nieuwe S' Annakerk
Bij deze plechtigheid waren Mgr.
Mercier, aartsbisschop van Mechelen
en andere geestelijken tegenwoor
dig.
Het katholiek Nieuws van den dag
schreel toen dat de bisschop ont
vangen werd door den burgemeester.
Mr. Uellinckx, omringd van de ka
tholieke en liberale leden van den
gemeenteraad.
De liberalen hebben zelfs eene som
van 100.000 fr. gestemd om de nieuwe
kerk te voltrekken.
't Zijn belachelijke leugens En
welke buitenkiezer, door de onder
vinding geleerd, kan die pii nog slik
ken
Wij hebben vroeger reeds aange
toond en met cijfers bewezen dit het
klerikaal Gouvernement zich voorbe
reidt om het Vergunningsrechtop de
herbergiers algemeen te maken en te
verzwaren.
Wij gaan welhaast weer den zelf
den tijd beleven als onder de Hol
landsche overheersching na 1813,
toen de bedienden der accijnzen op
den buiten in de woningen drongen
en er alles overhoop smeten, om zich
te verzekeren of men geen zwijn ge
slacht had zonder de verklaring te
doen en de taksen.
Toen zomt men het verscb geslacht
varkensvleesch nu zal men weldra
lot in de hoedjesdoos van de vrouw
of de dochter gaan snuffelen, om te
weten of er soms geene flesch genever
of brandewijn in verborgen ligt
De herbergiers niet alleen, maar
ook de stokers en de brouwers zullen
er door getroffen worden in hunne
handelsbelangen.
In 1830 schooien de Belgen er de
voeten dóór in 1910 zullen zij met
eenen forschen ruk het klerikaal Mi
nisterie van den staatswagen gooien,
waarop de partij van Woeste zich
meende te vereeuwigen.
Sedert jaren vragen d6 liberalen in
Belgie een behoorlijk pensioen voor
de oude werkliedeu, de liberale" volks
vertegenwoordiger Y^rocqué legde
zells een volledig wetsontwerp neer,
doch de klerikalen lieten het nooit ter
bespreking komen
Is er iets rechtvaardiger, is er iets
edeler dan de bezorgdheid voor de ou
derlingen. Alle besturen, die behoor
lijk zijn ingericht zorgen er voor, dat
hunne ouderhoongen na een zeker ge
tal jaren dienst pensioen ontvangen
de bedienden van den staat, de werk
lieden van den ïjzerweg, enz.
Maar al de werklieden van het land
zijn voor den voorspoed der natie, voor
den bloei van 't vaderland', zoo onont
beerlijk en zoo verdienstelijk als de
ambtenaars en arbeiders, die hun loon
rechtstreeks van den Staat ontvangen
en zijn dus dezelfde belangstelling
waardig.
Waarom hebben de klerikalen hetou-
derdomspensioen verwaarloosd, waar
om zijn ze voor het wetsontwerp Wa-
rocqué teruggedeinsd als voor iets ver-
schrikkelijks Eenvoudig omdat ze
klerikalen zijn, omdat ze terugschrik
ken voor het nieuwe, omdat ze zoolang
mogelijk het volk gekluisterd willen
hebben aan den ouden slenter.
Doch de kwestie van het ouderdoms
pensioen was zoo natuurlijk lechvaar
dig, de noodzakelij heid ervan was voor
allen zoo duidelijk, dat de klerikalen
niet anders konden, dan het grondbe
ginsel aan te nemen en zelfs in prak
tijk te stellen. Ze deden het echter
maar uit politiek belang en zoo ont
stond het pensioen der 9 centen daags,
dat in 1911 zal opgehouden hebben te
bestaan.
Andere natiën zijn ons op dien weg
reeds vooruit, gelij k op n enig ander
gebied.
Wij lezen in de Thouroutenaar
Het gouvernement is van zin nieu
we pogingen te doen om het kanaal van
Komen naar Yper te voltooien.
Wat is er eigentlijk van dat kanaal
Ziehier
Komen ligt op de Leie Yper op de
gekanaliseerde Yperlee tusschen Ko-
meh en Yper is de afstand 13 kilome
ters, dus enkel 2 1/2 uien.
Doch ooi per schip van Komen naar
Yper te varen, moet men langs Kor-
trijk en Deinze, het kanaal van Schip-
donck, de vaart van Gent naar Brug
ge, Brugge, Oudenburg, Nieuport en
Veurne rond dat is een waterweg
van ruim 30 uren.
Van over vele jaren had men al het
nut begrepen van eene vaart van Ko
men naar Yper, welke den weg voor
de schepen 10 tot 12 maal zou verkor
ten
Men besloot dus een kanaal te ma
ken. Tusschen de. gemeenten Holle-
beke en Voormezeeie ligt eene tame
lijke stelle hoogte. M« u dacht het
kanaal daar onder door te leiden door
eenen tunel, gelijk men gedaan had
met het kanaal van Bossuyt, tusschen
Moen en Swevelghem.
Alles ging wel tot dat men aan den
berg te Hollebeke kwam, maar hier
stuitte men op onverwachtelijke moei
lijkheden,
Inderdaad, het binnenste van dien
berg bestaat niet uit vaste stof maar
uit drabbigen grond kwelrnzooals
men bij het volk zegt.
Het graven ging dus niet vooruit
zoo haast men een deel gegraven had,
stroomde de ledige ruimte weer vol
modder of kwelrn.
Bij eene eerste poging verloren ver
scheidene werkliedeu het leven en de
ondernemer zijne fortuin.
De werken lagen verscheidene jaren
stilMen zocht naar middelen om de
moeilijkheid te boven te komen.
Overeen tiental jaren werden Bewer
ken hervat volgens een nieuw plan.
Na eenigen tijd had een nieuw on
geluk plaats drie werklieden werden
in het slijk begraven.
De werken werden opnieuw stilge
legd.
Ziedaar waarbij het komt dat het
kanaal van Komen naar Yper niet vol
tooid is.
Men gaat nog eens de voortzetting
van het kanaal aanvatten, ondanks
kosten en bezwaren, omdat het out
werp een onberekenbaar nut oplevert
voor de scheepvaart.
Ziedaar de kwestie van het kanaal
van de Leie naar Yper.
Vraag door de heereu Nolf en Van-
devenne gericht tot den heer minister
van openbare werken
Daags na de rampvoile overstroo
ming, waarv ui de oeverbewoners der
Leie in 1894 h t slachtoffer waren,
werd het noodig bevonden werken uit
te voeren aan de grensL^ie tusschen
ArmeDtiers en Meenen, en eene com
missie iugesteld om er het programma
van vast te stellen, daar eene overeen
komst met de Fransche regeering noo
dig was.
Kan de achtbare minister ons zeg-
gen
A Of deze commissie, nu bijna
veertien jaar ingesteld, hare werk
zaamheden heeft geëindigd en welke
de besluitselen zijn van haar verslag
Bn Of de Fransche en de Belgische
Regeeringen het. eens zijn over de uit
te voeren werken en, zooniet, over
welk punt men het niet eens is
Antwoord van den Minister.
dDe wfderlandscho Commissie
gelast met de studie der verbeterings-
AANKON DIGINGEN
Aankondigingen 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
werken van het beheer der gemeen
schappelijke Lei heeft haar verslag
neergelegd.
B. Zooals het mijn voorzaat heeft
laten weten in de zitting van 3 April
1906, in antwoord aan den achtbaren
heer Nolf, maken de besluitselen van
dat verslag het voorwerp uit, op dit
oogenblik van onderhandelingen tus
schen de fransche en de belgische Re
geering.
Voor het overige moeten de acht
bare leden weten dat het wenschelijk
is dat de werken tot de verbetering der
rivierstroom opwaats begonnen zijn
dus, zooals ik het don 14 Januari
laatst verklaard heb in antwoord eener
vraag van den achtbaren heer Man-
haut, zijn onderrichtingen gegeven
geweest mut het oogwit de uit te voe
ren ontwerpen dezer streek te bespoe
digen. i>
Vraag gesteld door M NOLF aan
den heer Minister der spoorwegen
De Gids der spoorwegen die komt
te verschijnen brengt geene verande
ring aan de verfoeilijke verbindingen
tusschen het Zuiden van West-Vlaan
deren en het overige van het land
wat eene levendige teleurstelling ver
oorzaakt onder onze bevolkingen, die
hoopten dat ten minste gobeela of ge
deeltelij ke verbetei ingen, welke zij
vroegen, zouden toegestaan geweest
zijn te rekenen van den ln Juli.
De Gids is verschenen, de verbin
dingen vaststellende van ln Juli tot 30
September aanstaande. Zal het pu
bliek het einde dezer drie maanden
moeten afwachten vooraleer voldoe
ning te krijgen ofwel is de achtbare
Minister zinnens veranderingen te be
velen aan de uurtabel vóór het einde
van den loopenden trimester
Wij zullen in ons toekomend num
mer het antwoord van den beer minis
ter mededeeleu.
Sedert dat M. Fraeys, de man die
zoo veel als verschillige bedieningen
vereenigt, zich Schepene van open
bare werken heeft doen benoemen,
schijnt het Journal belast te zijn ge
weest, van tijd tot tijd, den lof te
tuiten van onze klerikaleopperbazen.
Zoo is het, dat een zijner laatste
nummers een artikel bevat in welk
het hunnen iever roemt ter gelegen
heid van eenige verbeteringswerken
uitgevoerd of ontginnen, en eindigt
met te zeggen
Wat moet men uit dit alles be-
sluiten Vraagt het aan le Progrès,
en hij zal u, zonder lachen, ant-
woorden, dat het klerikaal beheer
in slaapziekte vervallen is en dat
de klerikalen onze lieve stad in
eene duistere woestijn hebben her-
schapen
Iedereen moet inderdaad beken
nen dat er in dit gezegde waarheid
steekt.
W ij vragen ons af waar onze
stadsbeheerders die groote bedrij
vigheid aan den dag leggen ?-Welke
zijn die menigvuldige verbeterings-
dë iVim uti
t t t
K
l J*
