Hoogeschool
Uitbreiding
De wereld rond.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Le transformisme.
Donderdag, 5n November 1908.
Klerikale
miljoenen verbrassers.
Hypothèses sur l'origine
des espèces,
H un programma.
De priester en zijn ambt.
Eendracht maakt Macht. Verschijnende des BionderdagsVires ac qui rit eundo.
Mee schrijft in bij den Uitgever, bixfnudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
bad eeue arme oude. welke haar kudde
hoedde, een vuur ontstoken uit hoofde
van de koude. Het vuur deelde zich"
mede aan hare kleederen. Op hare
kreten snelde men toe, doch de onge
lukkige werd zoo erg verbrand dat zij
kort nadien overleed.
Door een trein verpletterd.
Vierzon. M. Benjamin Bois, post
beambte werd bij het oversteken der
spoorbaan verrast door een exprestrein
en gedood.
Opstand in Arabië.
Gansch Arabië staat, zoo het schijnt,
in vollen opstand. De dappersten aller
Araben, de Montefiks, staan tegen den
Osmanischen Khalief' op en verlangen
de stichting van een Arabisch kalifaat.
Aan de Perzische golf verklaarde de
emir van Nedechid zijne onafhanke
lijkheid.
Men mag zeker zijn dat Engeland
hier de hand in het spel heeft.
Familliedrama.
Berlijn. In een wagon van 2e klas
van denelectrischen Metropolitain had
Maandag, in de statie der Wiltem-
bergplatz, een familiedrama plaats.
Mevr. Menzer, 26 jaar, werd door
haren man met een revolverschot, ge
dood. Zij leefde van hem gescheiden
en weigerde het gemeenzaam leven
met hem te hernemen. De dader schoot
zich vervolgens eenen kogel in het
hoofd, die zijnen slaap doorboorde en
hem kwetste aan het rechteroog.
Aangehouden bandieten
Boedapest. De politie hield de
twee schelmen aan die 62,000 fr. stalen
ten nadeele der Handelsbank. Het zijn
twee arbeiders van Poolschen oor
sprong Beide bekenden hunne mis
daad. Zij verklaren den schat te heb
ben verborgen in een bosch der om
streken van Boedapest.
Matrozen vergiftigd.
Parijs. Talrijke gevallen van ver
giftiging kwamen voor onder de be
manning van het pantserschip Drennus
der 4° divisie van het eskader te Tou
lon. Een 50 tal manschappen werden
naar het hospitaal gebracht. De eetwa
ren zullen worden onderzocht.
De Kiezingen in Palestina.
De kiezingeri voor het Turksch Par
lement namen reeds aanvang. Te Beth-
léem ontstonden er reeds onlusten. De
troepen moesten worden ontboden. De
stemmen der arme boeren worden te
Jerusalem afgekocht tegen 5 stuivers
het stuk.
En in hunnen waanzin zien de kle
rikalen in onze partijgenooten enkel
godsdiensthaters en geloofsvervolgers.
Nochtans is zulke bewering gansch in
strijd met het liberaal programma, dat
als hoofdpunt van zijne politiek de
verdraagzaamheid in godsdienstza
ken, de gewetensvrijheid aanbeveelt.
Daarbij voegen wij
Verplichtend onderwijs, gepaard
met de vrijheid van onderwijs en de
keus der school overgelaten aan de
ouders. Het onderwijs van den Staat
mag de godsdienstige overtuiging van
niemand kwetsen, en moet onzijdig
zijn.
Persoonlijke krijgsdienst, met zoo
veel mogelijk verkorting van den
diensttijd.
Algemeen Stemrecht met zuivere
E. V. voor alle stemmen.
Toepassing van vrije wetten aan
den hadel.
Verbetering van het lot der werk
lieden, zonder onderscheid van gods
dienstige overtuiging.
En wat stellen de klerikalen tegen
deze hervormingen
Het hekken aan den ouden stijl
roepen zij.
Zij moeten de kieswet veranderen,
dit vragen niet alleen de liberalen,
maar ook vele klerikalen, en nochtans
is het onmogelijk de kieswet te behou
den met hare ongelijkheden en on
rechtvaardigheden, en waarom doen
zij de veranderingen niet Omdat zij
niet weten hoe zij dezelve tot hun
beste profijt zullen verdraaien.
Het verplichtend onderwijs dringt
zich op, en zij zouden het willen in
voeren maar hoe zullen zij het in
richten? Zij weten het niet.
Het vrijwilligersleger in bankroet,
men moet de legerkwestie oplossen
maar op welke wijze Dat kunnen zij
met hun programma niet opgelost
krijgen.
En zulke mannen zouden ons be
schuldigen geen programma te bezit
ten, terwijl hunne eigene hoofden er
kennen dat zij niet weten welke ver
anderingen er dienen ingevoerd te
worden. Ver van een programma
te hebben, wij vragen ons af wat wij
er zouden kunnen instellen, zoo
schreef de zeer katholieke senator
hertog d'Ursel.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voorden buiten: Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Wij vernemen met een groot ge
noegen, dat M. Auguste LAMEERE,
professor, er in toegestemd heeft, te
Yper zijn belangrijken leergang te
komen geven over de gedaante ver
andering
De eerste les
(Veronderstellingen over den
oorsprong der geslachten)
zal gegeven worden den ZONDAG
8 NOVEMBER toekomende, ten 15
ure.
Lokaal De BEURS, Cartonstraat.
Tegen Koning Ferdinand.
Sofia. De dagbladen deelen mede
dat een naamlooze brief is toegekomen
aan het Hof, brief waarin men een zoo
gezegd komplot van Sandansky tegen
den Koning van Bulgarije aanklaagt.
Daarover zou een nauwkeurig enkwest
zijn bevolen geworden
De schoolvervolging in Polen.
Warschau. De Poolsche bladen
deelen allen een protest mede tegen
het sluiten der vrije Poolsche scholen,
maar zetten de studenten tot kalmte
aan.
De Servische prins door den Czar
ontvangen
Peterhof. De ontvangst van den
kroonprins van Servië was zeer gulhar
tig.
De Czar onderhield zich met den
prins een uur lang. De prins overhan
digde aan den Czar een brief van Ko
ning Peter.
Het intervieuw van Wilhem 11.
Berlijn. Het schijnt dat de verkla
ringen van Keizer Wilhelm II, welke
zooveel opspraak verwekken, gedaan
werden aan M. Bashford, Engelsch
dagbladschrijver. Deze verliet Berlijn
dezer dagen om zich naar Lonten te
begeven.
Een vader doodt zijn zoon.
Parijs. Door 't assisenhof der Meu
se werd de genaamde Taburtiaux, mil
nicipaal raadslid van Montzéville, ter
dood veroordeeld. Daar hij veel dronk,
hadden zijne collega's besloten hem
niet meer voor te stellen en zijn zoon op
de lijst testellen. Dit vernemend greep
zijn vader een ijzeren staaf en sloeg
hem dood. De vader werd tot 10 jaar
dwangarbeid veroordeeld.
Belangrijke diefstal van jnrveelen.
Hamburg. De crimineele politie
van Hamburg deelt mede dat een
koopman in diamanten uit Kopenha
gen in een hotel der stad juweelen eener
waarde van een half millioen mark in
bewaring had gegeven en dat deze ju
weelen werden gestolen tusschen 11
uur 's morgens en 's middags. MeD
nam ze uit de brandkast van het hotel.
Van de dieven heeft men geen spoor.
Levend verbrand.
S'-Jean de Maurienne Te S'-Remy
De klerikalen beschuldigen ons
aanhoudend ons programma verdo
ken te houden, en nochtans hebben
wij reeds meer dan eens de verschil
lende punten van onze politiek afge
kondigd en uitgelegd.
Stellen wij daartegen het program
ma onzer tegenstrevers, en vragen
wij hun welke punten dit bevat. Zij
antwoorden ons Artikel 1 is de ver
dediging van den godsdienst, en bui
ten dat punt, bevat hun programma
geen enkel artikel.
De godsdienst heeft met de politiek
niets gemeens ten andere het poli
tiek terrein isreedsgenoeguitgebreid,
zonder dat men er nog andere brok
ken bijvoege.
Als men zoo tot over de ooren m de
schuld zit gedompeld, zou het passen
dat de klerikalen wat zuiniger met de
centen van boer en werkman zouden
omspringen.
Daaraan denkende kadoddersaller
minst,
Leest hier wat het klerikaal blad
Le Patriote van Brussel schrijft
«Men heeft thans, inden Antwerp-
schen polder ongeveer 3000 hectaren
grond onteigend die.m handen der
regeering zijn;overge0aan met het oog
op de uitbreiding der haveninrichtin
gen. Aan 7.00Ó fr. gemiddeld per
hectaar, maakt dit reeds meer dan
20 millioen frank die al
daar verzwolgen worden en die ge
durende lange jaren onvruchtbaar
zullen blijven.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 frid.
Men had gezegd, anderzijds, ver
volgt dit blad, dat de versterkings-
werken der Maas 64 miljoen frank
hebben gekost. Er is daar eene kleine
vergissing de forten kostten 75 1111I-
lioen frank, de bewapening vergde 15
millioen frank en de aanleg der we
gen, 3 millioen, dit maakt te zamen
93 millioen dan wanneer men
eene uitgave van 35 millioen
had laten voorzien-
Men spiegelt zich daaraan om uit
te rekenen wat ten slotte het nieuw
versterkt kamp van Antwerpen zal
vergen, waarvan de kosten geraamd
worden op 100 millioen 1
Zeer wel gesproken, Patriote
ook hopen wij dat ge, in tijd van
nood, een handje zult aansteken om
die millioenverbrassers van klerikalen
van 't bewind te kegelen en spaarza
me lui met de bereddering van 's
rijks schatkist te gelasten.
Maar wat moeten wij dus denken
van 't Nieuwsblad van Yper dat al
tijd het zoo spaarzaam (atchi be
stuur der kadodders ophemelt
Zij drijft zeker den spot met hare
lezers of zou zij wagen het gezegde
van haren boezemvriend Le Patrio
te te weerleggen
Indien in eene gemeente de priester
zijne heilige zending volbrengt en de
burgemeester zijnen plicht vervult,
dan moet er in die gemeente geluk en
voorspoed heerschen maar dan ook
moeten beide machten in hunne we-
derzijdsche rechten blijven, zonder dat
de eene zich met de zaken van den an
dere mag bemoeien.
De Kerk is onbevoegd in wereldlijke
of tijdelijke zaken, telkens dat zij zich
in de politiek werpt, begaat zij eenen
misslag en zaait twist en tweedracht
onder de menschen, de Kerk is inge
steld om te troosten, te helpen, te be
minnen eere aan haar, wanneer zij
deze heilige zending vervult. Eere aan
die priesters, die de ware leer van
Christus verkondigen en zich verheven
houden boven alle aardsche worstelin
gen om rijkdom, eer en gezag te be-
meesteren.
De priester zou een engel op aarde
wezen, indien hij zijne macht gebruik
te om goed te doen, om de hongerigen
te spijzen, de dorstigen te laven, de
naakten te kleeden, de vreemdelingen
te herbergen, de zieken te bezoeken,
de gevangenen te verlossen en de doo-
den te begraven. Hij zou van iedereen
geacht en bemind worden, indien hij
gezegde liefdewerken enkel verrichte
om zijnen evenmensch in den nood te
helpen, maar niet om geld te verzame
len, zich van de onafhankelijkheid
van den ongelukkige meester te ma
ken, of om de onwaardige booswich
ten aan de rechtvaardige straffen te
onttrekken, enz.
üp dien weg wandelen, is de roep
van den priester, maar als hij hem ver
laat, als hij de politieke loopbaan
volgtals hij de raadgeving van
Christus Mijn rijk is van deze wereld
niet, in den wind slaat, dan verdoolt,
dan verdwaalt hij, en dan ook verliest
hij de achting, welke hij zou moeten
bezitten.
Dat men ons niet zegge, dat de pries
ters heden minder gewaardeerd wor
den dan voorheen omdat de haat tegen
den godsdienst toeneemt neen, 't is
de priester, die zijne zendiug vergeet,
die de oorzaak is dat de godsdienst bij
BE WEERGALM
