Hoogeschool
Uitbreiding
Be wereld rond.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
le tralVsfokhisiif:.
Donderdag, 5" December 1908.
5 centiemen.
Vijfde jaar.
9 erscfrijnende des iïonderdays.
De politieke toestand.
Operette-leger.
kamer van
Volksvertegenwoordigers
i\r 4.
Eendracht maakt Macht.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-0ö.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 ft1, id.
Lokaal De BEURS, Cartonstraat.
Leergang van professor,
M. Auguste LAMEERE.
ZONDAG 6 DECEMBER 1908.
Vijfde les
Protection de l'individu.
De storm op de Noordzee.
Kales. De groote Zweedsche
steamer Arnold vaarde Kales bin
nen in erbarmelijken toestand. In de
Noordzee werd het schip overvallen
door een geweldigen storm. Reusach
tige baren sloegen er op. Masten wer
den uitgeslagen en het dek schoonge-
vaagd door de golven, terwijl drie leden
der bemanning werden weggeslagen.
Monsterachtige misdaad.
Laon. Een meisje van nog geen
14 jaar, Victoria Thibaud, werd op den
spoorwegdain tussehen Montcornet en
Asfeld bij Laon ontdekt. Het lijkje was
onmenschelijk mishandeld liet werd
door twee kleine meisjes ontdekt, liet
ongelukkig kind moet zich fel verde
digd hebben. De sater is onbekend.
Vaartuig door zeeroovers aangevallen.
Antwerpen. Kapitein Screusen,
van de Engelse!ie StoombootNorman
Isle teAntwerpeiiaatigekomen, meldt
dat zijn vaartuig in de Perzische golf
door een 2000 tal negers, in bootjes,
werd aangevallen. Deze waren met
groote messen gewapend, klommen
aan boord en stalen 20.000 kilo's rijst.
De lading bestond uit 3.500 ton.
De Norman Isle ligt thans in het
Bonapartedok, te Antwerpen.
Viervoudige moord.
Budapesth. In de Hongaarsche
gemeente Kizzentmikios werden een
Roetneensche pachter, zijne vrouw en
beidekinderen met dierlijke wreedheid
vermoord.
De handen van twee lijken zijn ge
broken de voeten uit de no ten gedraaid.
De handen der vermoorde vrouw wa
ren geboeid. Uit de, wijze van boeien
besluit men dat een der moordenaars
een gewezen gendarm geweest is. Van
de daders geen spoor.
Mijnramp in de Vereenigde-Statcn.
Pittsburg. De mijn Mariana, toe-
hoorend aan de compagnie der put
ten van Pittsburg-Buiïalo; staat in
brand, tengevolge eener grauwvuur-
ontploffing. Men vreest dat 200 mijn
werkers zijn verstikt geworden.
Een ophaalbak werd 90 meters ver
geslingerd en twee man zijn heelenal
vermorzeld geworden.
Men denkt, niet een mijnwerker nog
levend te zullen ophalen.
250.000 roebels gestolen.
S'-Petersburg. Op de baan van
Liotcha naar Oerza, in Transbaikal,
werd de post aangevallen en cr zijn
250.000 roebels gestolen geworden.
Drie personen werden gedood, een
erg gewond.
C
"Ten gevolge'eener missing aan de
wisselnaald.
Sillé-le-Guillaume. Ten gevolge
eener missing van de wissel naal d botste
de expressetrein, uit de statie Montpar-
nasse vertrokken, rond 1 uur in de
statie van Sillé-le-Guillaume op een om-
nibustrein. Er zijn 2 dooden en 10 ge
wonden.
Scmmige katholieke organen wen
den wanhopige pogingen aan om le
doen gelooven dat zij len hoogste te
vreden zijn over den uitslag der be
sprekingen welke plaatsgrepen op de
vergadering der afgevaardigden van
den Bond der Katholieke Verëenigin-
gen en Kringen, van België, waar de
katholieke werklieden stelselmatig
bu-ilengehouden worden door Woes
te.
Deze organen vervullen de rol van
den Irombonuist, trommelaar en
gros-caisseslager, die om 't hardst
moeten blazen, roffelen en djoemelen
op den kwakzalvers wagen, opdat het
publiek 't gehuil niet zou hooien van
den onnoozelaar die z eh eenen tand
laat uittrekken.
Men moet slechts zien onder welke
zeer verschillige opvattingen clerica
le gazetten, ue katholieke vergadering
toetsen en heoordeelen, om te begrij
pen welke vaLehe noot zij aanslaan
om le doen gelooven dat de eendracht
in het katholiek kamp hersteld is,
dat het katholiek kiezerskorps er vre
de zal mëd hebben en dat 'l land zul
toejuichen.
Mei onverholen blijdschap doen de
clerikale tolken uitschijnen dat er op
di ze Katholieke vergadering welke
men zou mogen iioi men het eedver
bond der programma verwurgers
niemand hel woord heeil durven ne
men ten einde de hervormingen aan
te bevelen en te verdedigen welke in
den laat-ten ttjd door sommige katho
lieken werden vooruitgeslcld als
noodzakelijk, met alleen om [t pu
bliek te bevredigen,'maar om de ka
tholieke partij en tnel haar de conser
vatieve regeering to redden aan den
boord van den afgrond waar zij ge
bracht zijn.
Waarlijk, het zoo moeibjk wezen
de venijnigheid verder te drijven De
klerikale gazetten weten zeer
goed dat, tegenover den opperbaas
Woeste en de finefleur der katholieke
kasteelheeren, zaakwaarnemers van
de bisschoppen, menige afgevaardig
den, tkdoelde hervormingen genegt^l
zijnde, daar als gemuilband stonden,
terwijl andere aanhangers dezer her
vormingen zelfs deze vergadering
niet mochten bijwonen, aangezien de
bond der Katholieke vereenigtngen
en kringen zijne deuren voor hun ge
sloten houdt
Indien nu de afgevaardigden van
dezen Bond zich voorstellen dat zij.
in Kamer en Senaat, even gemakke
lijk de bespreking en oplossing gaan
ontwijken vande vraagstukken waar
aan de klerikale regeering liefst gee-
r.e oplossing wenscht te geven, dan
leveren zij bewijs van cen.e ai te verre
gaande onnoozelhetd.
.Be liberalen hebben in Kamer en
Senaat ook wat le zeggen. Zij zullen
de regeering wel weten te dwingen
om zich te uilen over vraagstukken
welke niet langer hangende kunnen
blijven
Verre van ons, liberalen, de be
handeling van zekere nuttige ontwer
pen en hervormingen te willen be
iemmeren. Zoo, bij voorbeeld, zullen
de Kamers zich ïeverig en ernstig
moeten bezig houden met de Congo-
kwestie Wij hebben de kolonie aan
ons been en er dient voor gezorgd te
worden dhl wij ze niet te slepen heb
ben gelijk den kneljenden kettingbol
van den galeiboef.
Maar andere vraagstukken moeten
ook opgelost worden. Er moet een
einde komen'aan de ellendige corne-
die welke regeering en klerikale ge
kozen sedert zooveele jaren spelen te
genover de herbergiers met hel ver
gunningsrecht.
Voor wat de kieshervorming be-
t-eft, eiseht het land vereenvoudiging
en meer rechtvaardigheid in het stel
sel toepasselijk op Gemeente en Pro
vincie.
De regeering heelt, zelve al te dui
delijk moeten toegeven dat er in die
richting iets moet gedaan worden.
Zij zou groot ongelijk hebben door
haar lanterfanten eene beweging in
hel land te doen ontslaan gelijk er
zich eene in 1902 afteekende. Wij
willen noch straatgewoel, noch wa
norde, noch gewei J, maar in de te-
genwuordige omstandigheden, de cri
sis zich erger doende gevoelen, zou de
regeering gevaarlijk spel spelen door
zulke beweging te doen ontslaan.
Wat de regeering ook beproeve te
ontwijken, op sommige maaischapp
I ij ke hervormingen zal zij zich moe
ten verklaren en tot eene oplossing
komen. De werkliedenpartij kondigt
eene agitatie aan op de kwestie van
de rege'ing der werkuren voor vol
wassenen.
Het ministerie de Smet deNaeyer is
op deze kwestie gevallen. Meent de
nieuwe regeering zich aan 't b wind
te houden ioor ze onder den domper
le houden
t Ware'al le ellendig. Het land kan
zich niet le vreden stellen met een
gouvernement van nietsdoeners.
Eindelijk, tol welke karpersprongeo
het ook zijne toevlucht neme, er moei
eene oplossing komen aan de leger-
kwestie De regeering liep bankroet
met het vnjwilligersfelsel. Ons leger
is ontredderd, de noodige manschap
pen omlbm ken. de officieren zijn ont
moedigd, eene onbeschrijfelijke wan
orde heerscht. heel de boel is in de
war.
Dat komt de klerikale minister van
oorlog generaal Hellebaut, in volle
kamer te bekennen
Met of legen de goesting van den
bond der katholieke vereenigingen en
van de Regeering moet deze" zaak,
even als h; t vraagstuk van den leer
plicht voor ue kinderen, waarvan
men thans vagebonden maakt, al
sook de kwestie van een menschwaar-
dig pensioen voor bejaarde werklied en
besproken en opgelost worden.
't ls de wil van 't land.
Wij moeten alle jaren 100 mihoen
frs. dokken voor onze militairen Die
kolossale som zou ons een goed leger
moeten bezorgen.
Welnu, ziehier den waren toestand
Bij het voetvolk blijven er 's winters
10 oude soldaten en 's zomers omtrent
30 soldaten per compagnie om zich te
oelenen. Bij het paardevolk zijn te-
nauwernood mannen genoeg in de es
kadrons om de paarden op le poetsen
en er mèe op wandel tegnan Bij de ka
nonniers telt men 30 tot 35 soldaten
per batterij in plaats van 75
Dat de Pruisen en de Franschen nu
maar afkomen
Voor liet personeel
van West-Vlaanderen.
Vraag gesteld door M. Thooris aan
den heer minister van spoorwegen
ADe formulen betrekkelijk de ver
ordening der bewiiligingen toegekend
aan dë werklieden der spoorwegen,
krachtens de wet op de werkongeval
len zijn nitsinitelijk in het fransch op
gesteld.
'De werklieden die maar alleen
vlaarnsch kunnen, bevinden zich in de
tweedeelige keus een regiement te
aanvaarden dat, buiten hunne wete,
hunne belangen kan benadeeien, of.
bet te weigeren en verplicht te zijn bet
geschil te onderwerpen aan de waar-
cleering der rechtbanken.
Denkt M. dë minister niet dat bet
overeenkomstig is met den geest onzer
wetgeving op het gebruik der talen,
dat vlaamsche tormuien aan cle jhand-
teekening der vlaamsche werklieden
zouden onderworpen zijn.
B. De ondergeschikte werklieden
en agenten van bet net der spoorwegen
van West-VI aanderèhondergaan, se
dert clen dag clat dit net is overgeno
men geweest door den Staat, kortin
gen beloopende tot 6 t. h. op hunne
loonen en hunne jaarwedden, zonder
dat deze verhoogd zijn geweest.
M. de minister heeft verklaard in
den loop 'van clen iaatsten zittijd, dat
de kwestie hunner verhooging ter stu
die gelegd was.
Zou hij mij niet kunnen zeggen
welke de besluitselen van dit onder
zoek zijn en welke voorzorgen hij zal
nemen om voldoening te geven aan de
belanghebbenden, die wreecl lijden
door de tegenwoordige kortingen.
Antwoord van den minister.
i De onmiddelijke oversten gelast
met het regelen der bewilligingen van
de schadeloosstelling met de slachtof
fers der werkongevallen, verblijvende
in het vlaamsche land, hebben drie
afschriften van het vereffeningsont-
werp, twee in het vlaarnsch en een in
het fransch.
Een vlaarnsch exemplaar is door den
onmiddelijken overste besteld aan de
belanghebbenden
Het kan gebeuren dat zekere onmid
delijke oversten de formule in het
fransch aan het handteekender belang
hebbenden onderworpen hebben zon
der hen eerst te raadplegen
Geen een feit van dien aard is ons
kenbaar gemaakt geweest.
In alle gevallen, om allen misslag
van dien aard te vermijden is er beslist
geweest dat de schikkingen in het duh-
DE WEERGALM
4
Men schrijft in bij den Uiigpver, bixmudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
ganscli België en 't buitenland evenals de Notariale en HechterIijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bnreele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk legen Dtjnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
