De wereld rond.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 4n Maart 1909.
5 centiemen.
Vijfde jaar. Ars 16-1 7
Eendracht maakt Macht.
I er schijnende des SPonderdays.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
Ter ver zedelij king der schouwburgen.
Berlijn. Tengevolge der laatste debat
ten van den Reichstag over de erge gevaren
welke onder 't huidig regiem de schouw
burgen en de theateragencies opleveren met
het oog op de moraliteit der vrouwelijke ar-
tisten, meldde de staatssecretaris M. von
Bethmann-Hollweg dat hij eene wet bereid
de tot reglementeering en toezicht der
schouwburgen en theateragencies gelijklui
dend de eischen, algemeen ingediend door
den Rijksdag.
Nieuwe daad van den
Berlijnschen Jack the Ripper.
Berlijn. Eene dame, door de Friedrich-
strasse gaande, werd Vrijdag met eene mes
steek getroffen. De dader van dien stout-
moedigen aanslag, gepleegd in een der
hoofdstraten, werd aangehouden.
Een gevecht in Indo-China
Parijs. De gouverneur van Indo-China
seinde dat de Fransche troepen op2i Febru
ari op de hoogten van Yen-Thé vochten
tegen de benden van den Te-Dan, die wel
versterkt waren. De vijand ontruimde de
positie. De Franschen hadden 10 gekwet
sten, waaronder twee officieren.
Met aardbeving bedreigd.
New-York. Uit Havana meldt men
dat de sismograaf gedurende 40 minuten
aardbevingen aanteekende in de richting
van Oost-Noord-Oost en West-Zuid-West,
op een afstand van ongeveer 1700 mijlen.
Aanvaring nabij Marseille.
Marseille. Zaterdagavond, 10 u., werd
de Ville d'Alger, uit Algiers komend, door
deNivernais aangevaren. De Ville d'Alger,
hoe erg ook beschadigd, kon de haven be
reiken, maar de Nivernais strande tegen de
kaai. Twee passagiers der Ville d'Alger
verdwenen.
De legerbegrooting in Engeland.
Londen. De legerbegrooting voor 1909-
1910 bedraagt 27,435,000 pond sterling en
voorziet de mogelijke aanwezigheid van
804,973 officieren en soldaten, erin begre
pen het leger van Indië. Werkelijk zijn er
680,107 man onder de wapens.
De zaak Steinheil.
Parijs. Het onderzoek der zaak Stein
heil volgt steeds den gewonen gangen niet
een nieuw element, liet toe te zeggen dat
het een nieuwen weg is opgegaan.
Men schrijft in bij den Uilgever, bixinudesiraai, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten htireele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag vrij en onderieekend toe te zenden.
Staalkundig Overzicht.
PERZIE.
Eene afvaardiging heeft aan het Per
zisch gouvernement laten weten, dat
het verantwoordelijk zou gesteld wor
den voor al wat er aan de vreemdelin
gen geschiedt, alsook voor de schen
ding der consulaten, waar de vreem
delingen eene schuilplaats zouden zoe
ken.
Men denkt te Teheran dat de vero
vering van Tabriz het teeken zijn zal
tot een algemeenen opstand en plunde
ring.
Het gevecht, te Tabriz geleverd, was
een bijval voor de nationalisten, die
het reactionnair leger, het noorden
der stad bezettende, verdreven heb
ben.
Het Perzisch revolutionnair corni-
teit van Constantinopel heeft aan de
ondercomiteiten van Resell t en van
Ispahan uitdrukkelijk bevel gegeven
Teheran, de hoofdstad van Perzië, aan
te vallen. Twee duizend gewapende
revolutionnairs zijn reeds op weg naar
Kachan en in de streek van Rescht be
vinden zich reeds honderden oproer
lingen in de statiën, waar zij het bevel
tot oprukken afwachten.
De gevechten rond Tabriz zijn uitge-
loopen op eene overwinning der revo-
lutionnairen, die het leger van den
Shah ten Noorden der stad uit zijne
stellingen verjoegen.
Donderdag morgend hebben de troe
pen van den Shah de stad Tabriz op
drie verschillige zijden aangevallen.
Honderd revolutionnairen zijn, nabij
Soüan, gevangen genomen.
SERYIE.
Het ministerie heeft zijn ontslag ge
geven. Er is reeds een nieuw ministe
rie samengesteld waarin al de politieke
partijen vertegenwoordigd zijn en dat
bijzonder voor doei heeft de Servische
belangen in het buitenland te vrijwa
ren.
MAROKKO.
De sultan heeft eene reeks benoe
mingen gedaan, die het inzicht te ken
nen geven dat Moeley-FIafid met de
hervormingen, door de akte van Alge-
siras bepaald, ineestappen wil.
Reeds heeft hij verschill ige hesluiten
in dezen zin ge trollen.
MONTENEGRO.
Te Cettingne is de bevolking buiten
gewoon opgehitst tegen Oostenrijk.
Zeker Eekegovik, die eenigen tijd por
tier was in het Oostenrijksch gezant
schap, en een ander persoon, beiden
aanzien als Oostenrijksche spioenen,
werden door de volksmenigte overval
len en met stokken doodgeslagen. Dan
sneden de barbaren hunne slachtoffers
den neus, de ooren en den baard af.
Slechte lijden.
Leest eene klerikale gazet, luistert
naar een sermoen, een mandement van
den Bisschop,, eene bulle van den
Paus, 't is altijd dezelfde weeklacht
Woorden van bitterheid, woorden van
angst.
En waarover
Over de slechte tijden
Over de slechte menschen
Over de slechte zeden
Als men zoo eenigen tijd geluisterd
of gelezen heeft, sluiten de schrijvers
of redenaars met den kreet Bidt,
broeders, bidt I
En zij zien niet eens dat zij zouden
moeten zeggen tegen zich zeiven, tegen
de hoofden der katholieken,"tegen de
bisschoppen, tegen de pastoors, tegen
de paters, tegen de nonnen, tegen de
klerikale ministers, ambtenaars, rech
ters, professors, enz.
Gij zijt meester sedert vijf en twin
tig jaar En de tijden zijn slecht
Waarom hebt ge ze niet verbeterd
Gij zijt meester sedert vijf en
twintig jaar De menschen zijn slecht
Waarom hebt ge ze niet beschaafd
Gij zijt meester sedert vijf en twin
tig jaar. En de zeden zijn slecht Waar
om hebt ge ze niet gereinigd
Maar zij vragen het niet Zij durven
hunne eigene gruwel- en misdaden niet
bekijken
Zij huilen gelijk honden in den nacht,
omdat zij vreezen voor de roede van
het eeuwig recht
Want den Godsdienst hebben zij
verlaagd tot eene geldzaak
Want den inenscli hebben zij verne
derd tot slaaf
Want de zeden hebben zij bedor
ven
Zij moesten in den tempel Gods,
Vrede, Broederlijkheid en Liefde pre
diken.
Zij zijn verdoold in hengsten keurin
gen, geiten- en,boerenbonden, zij zijn
kooplieden geworden, bankiers, woe
keraars.
Alles alles behalve dienaar
Gods
Werklieden, lees! dil.
Met 1" Januari is de pensioenwet in
Engeland van kracht geworden 600,000
arme oude menschen hebben sedert 1"
Januari recht op een pensioen van 5
schillings of fr. 6,25 per week. Alleen
lijk de personen die meer dan 15 fr.
inkomen per week hebben, zijn er met
reden uitgesloten. Deze die slechts
10, 8 of 6 fr. inkomen per week heb
ben, krijgen in plaats van fr. 6,25,
slechts 5, 4 of 3 fr. per week ingevolge
een schaal bij de wet gevoegd.
Ieder gepensioneerde oude man
krijgt een boekje waarin zich 52 che
ques bevinden. Alle weken geeft hij
een dezer 52 briefjes af in het naastge
legen postburëel en daarvoor krijgt hij
fr. 6,25, ofwel 5, 4 of 3 fr. zooals de
wet hem toekent.
Wie zal de vreugde, het geluk be
schrijven van al die ongel ukkigen, op
eens van de helle der armoede, der
ellende verlost
En wat moet het geluk zijn, een wel
lust, een hemeische wellust voor een
pol itiek man, van zoo honderd duizen
den arme menschen jaren van rust en
geluk te kunnen verleenen 1
Eu deze die zulke wet stemmen wa
ren geen socialisten 't waren voor 't
grootste deel rijke enjwelstellende bur
gers, doch bezield met volksgezinde
gedachten het waren liberalen.
Wat verschil met onze klerikalen
van België.
Die volksbedriegers geven hier 9
centen daags, en aan wie Aan een
klein getal doodarme menschen en
veel politieke slaven. Hebt gij een broe
der die voor u kan werken, of groote
kinderen, of kunt ge zelf nog een beetje
werken dan krijgt ge geen pensioen,
geen cent En dat in een land dat, vol
gens de klerikalen, het rijkste van de
wereld is en waar al de lasten op de
armen en kleine burgers worden ge
legd.
Duitschland en Engeland, twee pro-
testantsche landen, geven het voor
beeld van liefde en hulpzaamheid voor
de arme menschen, voor de noodlijden
den, voor de misdeelden dezer aarde.
En zij hier Zij hebben nog geen enke
le doordragende wet gemaakt. Zij geven
hier een almoesje en als ze kunnen,
nemen zij door lasten of door beper
kende maatregelen de toegestane voor-
deelen terug.
Wij kunnen niet begrijpen hoe nog
een enkel werkman, 't zij jong of oud,
nog zijne stem kan verleenen aan zul
ke schijnheilige werkmansvrienden,
zooals de klerikalen van ons land
De ikvenredige
Verleo en woord iii ini»
Wij hebben reeds gesproken over
het ontwerp door verscheidene Ant-
werpsche liberale groepen, namelijk
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Rejdamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
den Bond der Liberale Jeugd en de Li
berale Vereenigingen van Berchem en
Borgerhout, aan het onderzoek van het
Nationaal Verbond voor Liberale Pro
paganda onderworpen, en strekkende
al de vrijzinnige groepeeringen van het
land in eene groote vergadering te ver-
-eenigen, ten einde de middelen te be
spreken die dienen aangewend te wor
den om de volledige toepassing der
evenredige vertegenwoordiging in de
provinciale- en gemeentekiezingen te
bekomen.
De kwestie is thans aan de bespre
king der Kamers voorgelegd, en de
rniddenafdeeling heeft er het grondbe
ginsel van aangenomen. Doch het is
een bekend feit dat een groot getal in
vloedrijke leden der rechterzijde er
hevige tegenstrevers van zijn en niets
zullen verwaarloozen om er de bespre
king van te vertragen.
Het is dan ook daarom dat de Libe
rale Partij, die dit punt in haar pro
gramma heeft opgenomen, de pogingen
moet ondersteunen van de vrijzinnige
volksvertegenwoordigers die er de
verwezenlijking van betrachten.
Zulks is dan ook het doel van het
Nationaal Verbond voor Liberale Pro
paganda, dat zich bij het voorstel der
Antwerpsche liberalen aansluitende,
besloten heeft eene algemeene verga
dering te beleggen op 28" Maart aan
staande.
Die vergadering zal plaats hebben te
Mechelen, en zulks omdat het eene
dier steden is waar zich de gebreken
van het huidige stelsel het meest doen
gevoelen. Inderdaad, de clericalen, al
hoewel zij slechts over eene volstrekte
meerderheid van 100 stemmen be
schikten, deden, tijdens de laatste ge
meentekiezingen, gansch hunne lijst
doorgaan en ontnamen alzoo aan de
liberalen alle vertegenwoordiging in
den schoot van het gemeentebestuur.
Daar het van den anderen kant
hoogst gemakkelijk is zich van alle pun
ten van België naar Mechelen te bege
ven, is er geen twijfel dat de vergade
ring zeer talrijk zal zijn.
Al de liberale gevolmachtigden
senatoren,^ volksvertegenwoordigers,
provinciale- en gemeenteraadsleden
zullen in het bijzonder aan die verga
dering uitgenoodigd worden. De libe
rale vereenigingen kunnen voor hun
ne leden inkomkaarten bekomen en
worden verzocht zich daarvoor te wen
den aan den heer Secretaris van het
Nationaal Verbond voor Liberale Pro
paganda, 42, Verbiststraat, te Brussel.
liooden Bloem tuil
Opgedragen aan bisschop Stillemans aan
de 1200 pastoors en onderpastoors van
't bisdomdie alle weken prediken te
gen 't socialisme en aan de katholieke
kasteelheeren van den Cercle Catholi-
que.
Wij knippen 't volgende uit de rede
voering van gezel Vandervelde
Ik ben gelukkig omdat de katholie
ken DOOR HUN VERBOND MET ONS,
een argument van ontzaglijke kracht
verschaften.
Wij zullen weldra den heer Helle-
putte interpelleeren over het verbod
van den verkoop van socialistische
bladen in de statiën. Indien de heer
minister ons antwoordt dat hij dén
verkoop van verderfelijke bladen niet
kan dulden, dan zullen wij hem ant
woorden dat Vooruit alsBESTUUR-
DER en INGEVER heeft Anseele en
Cambier, DE BONDGENOOTEN DER
GENTSCHE KATHOLIEKEN.
Binnen kort zullen wij ook de gele
genheid hebben den heer minister vaa
WEERGALM
-c »-< ---
