De wereld rond.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 13" Mei 1909.
5 centiemen.
Vijfde jaar. J\r 27.
Verschijnende des iïonderdays.
Den berg ai'
DE RA MEK.
Voor de werklieden van
den spoorweg.
Eendracht maakt Macht.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-üO.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-5G.
Men handelt bij overeenkomst.
Een Belgische boot gezonken.
Londen. De stoom visscherssloep
Albert, nit Caen Donderdag vertrokken,
zonk Zondag nacht in het kanaal ten
gevolge van aVarij. veroorzaakt door
eene zware zee. De bemanning werd
gered door eene Engelsche visschers-
boot.
Waarom een Duitsche afgevaardigde
zich verhangt.
Berlijn. Een afgevaardigde van
't Parlement van Oldenburg heeft zich
uit wroeging verhangen, daar hij het
betreurde in eene stemming over de
kwestie van vergoeding aan de ambte
naars, eene ongunstige stem te hebben
uitgebracht.
Kiezingen in China.
Peking. De kiezingen voor de ge
meente- en provinciale raden duren
voort in de grootste orde en te midden
der volksbegeestering. Zij beginnen nu
in de provinciën van het centrum van
Yang-Tsé en van het Zuiden. Te Canton
en in Kwantoeng zijn de politieke harts
tochten zeer opgewonden. Al de kandi
daten hebben een programma steu
nend op de grondwet.
De revolutionnairen bekommeren
zich niet om de kiezingen. Zij verkla
ren niets te verwachten te hebben van
het huidige gouvernement, niettegen
staande zijne liberale strekkingen.
Dood van den jongen galeiboef Courtois.
Parijs. Georges Courtois, betrok
ken in de zaak van den moord op M.
Remy is gestorven op 't eiland Ré, al
vorens naar Fransch Guyana te zijn
overgebracht geworden. Men weet dat
hij 20 jaar dwangarbeid kreeg, terwijl
een andere beschuldigde tot levenslan
gen dwangarbeid is verwezen. Dit laat
ste arrest is verbroken geworden en
men weet dat de veroordeelde eerlang
voor een ander assisenhof komt.
Courtois bezweek, heelenai opge-
knaagd door de tering. Hij zal te St-
Martin de Ré worden begraven.
Een verwoestend orkaan.
Mexico, Een orkaan heeft de kus
ten van Yucatan verwoest. Huizen in
vele steden werden verwoest en ver
scheidene schepen zijn verdwenen.
Daling van de graanprijzen.
Chicago, Kooplieden, aangemoe
digd door 't gunstige weer en geen be
lang hechtend aan den aangekondigden
terugkeer van M. Patten, deden het
graan met drie per honderd dalen.
Een schip in nood.
Cardiff. Een Fransch brigatijner
kwam in aanvaring met een ongeken-
den Belgischen steamer op de kust van
Devonshire en werd Zaterdag aange
stipt als zijnde in nood. De boot werd
op sleeptouw genomen dooreen Engel-
schen steamer en naar Carciff gebracht.
Men schrijft in Lij den Uilgever, bixiiiudestraai, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten hureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk legen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
Al de katholieken die zich met geene
droombeelden in slaap laten wiegen
en den moed hebben den toestand in
zijne wezenlijkheid te beschouwen,
zien de dood voor hunne oogen zwe
ven en den afgrond voor hunne voeten
al meer en meer dreigend gapen.
De Vlaamsche katholieke organen
hebben hetzelfde voorgevoelen, dat
gedeeld wordt door de tolken uit het
Walenland. Ook bij onze.Zuiderburen
rijzen stemmen op, niet alleen om te
wijzen op de steeds .aangroeiende
macht en populariteit van de liberale
partij, maar om eenen noodkreet aan
te heffen in 't vooruitzicht van het
dreigend gevaar dat in 1910 niet meer
zal kunnen ontweken worden.
De hardnekkige stijfhoofdigheid van
de klerikale leiders en regeerders om
de volksgezinde hervormingen, meer
gelijkheid voor het stemrecht, meer
rechtvaardigheid in de toepassing der
evenredige vertegenwoordiging, ver
plichtend onderwijs, persoonlijke
dienstplicht, enz., te verwezenlijken,
zal den val van de katholieke partij
verhaasten.
De dag der verlossing nadert en
nooit zal men in Belgie eene algemee-
nere uitbarsting van geestdriftige vreug
de bijgewoond hebben, gelijk op dezen
dag. Zoo zal, na 25 jaren verdrukking
en miskenning, het jubelfeest van de
vrijmaking van gansch het volk volgen
op het ellendig jubileum van de 25ja-
rige klerikale overheersching.
Itetlevoei-liig- va.ii ill. AOLF.
M. Nolf. Mijnheeren, de onder
vraging en bespreking bedoelt te ge
lijk het overwerk, dat den werklieden
opgelegd is en de kwestie der werk-
loónen.
Voor wat het overwerk betreft, nie
mand zal betwisten dat er hervormin
gen noodig en dringend zijn. Zpkere
diensten leggen aan het personeel
daguren op, die waarlijk bovenmatig
zijn.
Het is alzoo dat de werkdag voor de
arbeiders der exploitatiedienst van 12
uren zou moeten zijn volgens het re
glement, maar het reglement van het be
stuur legt aan de onmiddelijke oversten
geene andere verplichting op dan
aan den arbeider eene rust van acht
uren te verzekeren te huis tusschen
tweenaeenvolgende werkdagen. Zooda
nig dat de werkman in pratiek, met de
onderbrekingen van dienst die hem
verleend zijn, zich verwijderd vindt
van zijne woonst en ter beschikking
van het bestuur gehouden wordt ge
durende veertien, vijftien uren, zelfs
vijftien uren en half daags.
Dat is een toestand waartegen het
personeel met reden protesteert.
In den dienst van wegen en werken
hebben de wisselwachters en de ka-
bienwachters eenen werkdag van
veertien naeenvolgende uren, het is te
zeggen dat deze werklieden gedurende
veertien uren hunnen dienstnietmogen
verlaten en verplicht zijn hunne maal
tijden en zelfs hunnen bijzondersten
maaltijd op de werken te nemen.
Dit is nog een toestand die een spoe
dige tusschenkomst vraagt, want in
dien er werklieden zijnaanwieal over
werk zou moeten vermeden worden,
het zijn de wisselwachters en de ka-
bienwachters die eene groote verant
woordelijkheid op zich nemen in den
dienst der treinen.
Hun ambt eischt eene aanhoudende
oplettendheid, de minste verstrooiing-
kan noodlottig zijn.
In de statiën van West-Vlaanderen,
vooral waar er geene wederzijdsche
verbintenis bestaat tusschen de naal
den en de seinen waar, bijgevolg de
wisselwachter somtijds versehillige
tWrkën te doen heeft voor een enkel
manceuver dit beroep bijzonderlijk op
slorpend is en eenen afmattenden dag
zou moeten vermeden zijn.
Ik bid den achtbaren minister daar
te willen tusschenkomen zonder langer
te vertoeven. Het is eene kwestie van
menschlievendheid deze overdrevene
werkingen te doen verdwijnen.
Het ware te zelfder tijde eene daad
van goed bestuur, want de arbeiders,
onderworpen aan die lange dagen,
geven gedurende de laatste uren de
zelfde som van nuttig werk niet en,
van den anderen kant, de afmatting, in
zake van uitbating van spoorwegen is
gevaarlijk en verbindt maar te dikwijls
de verantwoordelijkheid van het be
stuur.
De achtbare minister zal ons zeker
zeggen dat deze kwestie aan zijne op
lettendheid niet ontsnapt is, ik twijfel
er niet aan, tnaar ik betreur de ver
traging die men brengt om ze op te
lossen.
Wanneer aanvragen verschijnen met
zooveel gegrondheid ais deze welke
ik kom aan te wijzen, is het eene
fout misbruik te maken van de ver
duldigheid van dezen die ze aanbieden.
Een woord nu over de kwestie der
dagloonen.
Ant woordende op eene vraag gedaan
door mijn achtbaren collega en vriend
M. Thooris, heeft de heer minister den
24 Noveynber 11. gezegd dat de werk
lieden der versehillige diensten, wier
loon aan de Compagnie van West-
Viaanderen minder bedroeg dan het
minimum door den Staat bepaald, dit
minimum bekomen hadden.
M. de Minister moet slecht ingelicht
zijn geweestde waarheid is dat zeke
re klassen van werklieden dit minimum
bekomen hebben, maar dat anderen
het nog altijd verwachten.
Onder de werklieden wier loonen
op den voet van den Staat gebracht
zijn geweest,- zijn er een groot ge
tal die bij de Compagnie een loon
wónnen dat op een klein na overeen
kwam met het minimum van den
Staat. Voor dezen heeft de maatregel
geen gevoelig uitwerksel gehad eeni-
ge centiemen daags, somtijds vijf cen
tiemen ten hoogste.
Andere werklieden, integendeel,
hebben uit den maatregel voordeel
getrokkenhet ware onrechtveerdig
het te miskennen. Het zijn de werklie
den die, mits eene verhooging van 20
tot 25 centiemen daags het minimum
van den Staat hebben kunnen beko
men. Het zijn ook de werklieden van
den trekdienst, de machinisten, bij
voorbeeld, die het minimum bij de
Compagnie wonnen, het zij 3 fr. 60
daags, en die heden het maandeiijksch
minimum loon van den Staat ontvan
gen dat van 120 fr. is, het zij 4 fr.
daags
Maar er zijn werklieden die heden
nog het minimum loon van den Staat
niet ontvangen, het zijn al dezen die
eene verhooging zouden moeten ont
vangen hebben van meer dan 20 of 25
centiemen daags.
Wat dezen betreft, is het antwoord
van den achtbaren minister dus ver
keerd en aangezien er daar schijnt eene
vergetelheid te zijn,
ik dat zij
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
hersteld worde.
M. Helleputte, minister van spoorwe
gen, posterijen en telegrafen. Wijst
mij de gevallen aan.
M. Nolf Ik zal het doen.
Maar het is niet alleen de toestand der
werklieden die in den dienst der com
pagnie den minimum van den Staat
niet bereikt hadden die belangrijk is,
maar het behoort ook dat men zich
bezig houdt met de" werklieden die
op het oogenbiik der overname een
loon wonnen gelijkwaardig of hooger
dan het minimum van den Staat.
Onder deze werklieden bevinden
zich onder andere de zaalwachters, de
kaartjes afnemers en de laders, die bij
de compagnie het minimum hadden
van den Staat en wier loon tot heden
niet verhoogd is geweest.
Welnu er dient op te merken,
dat er onder dezen, agenten zijn die
tot vijftien jaren dienst hebben en meer
en die altijd het loon ontvangen van
2 fr. 85 c. daags, die het minimum is
van den Staat, terwijl dezelfde agenten
van den Staat met den zelfden diensttijd
sedert lang het maximum hebben, het
zij 3 fr. 40 c. voor de wachters en
kaartjes afnemers en 3 fr. voor de la
ders.
Dezelfde toestand biedt zich aan voor
de machinisten. Deze die tijdens de
overname het minimum van den Staat
wonnen, dus 4 fr. daags en meer
'hebben tot' hiertoe geen verhooging
van loon bekomen, overeenkomende
met hunne dienstjaren, ofschoon er
onder hen zijn die van vijf-en-twin tig
tot twee-en-veertig jaren dienst tellen.
Ik maak den heer minister opmerk
zaam op dezen toestand hij verdient,
al zijne aandacht.
Er is, overigens, ten voordeele der
algemeene verhooging der werkioonen
van het overgenomen personeel, eene
bemerking die niet mag uit het oog
verloren zijn-: het is dat sedert de
overname, de werklieden der oude
lijnen van West-Vlaanderen groote af
trekkingen op hunne werkioonen on
dergaan.
Men houdt hen 4 t. h. af uit hoofde
van hunne aanneming aan de werklie-
denkas van den Staat, daarenboven
nog 2 t. h. om de diensten door die
kas aan de compagnie bewezen te be
krachtigen, dus te samen 6 t. h. ter
wijl de aftrekkingen die hun opgelegd
waren in den dienst der compagnie
maar van 3 t. h. waren.
Men hield hen daarenboven tot in
deze laatste tijden 2 fr. te maande af
voor de kieedingsmas, en 4 fr. te
maande aan de werklieden, zaalwach
ters en recoleurs maar door eenen
maatregel die dient goedgekeurd te
worden, komt de heer minister te be
slissen dat de deelneming aan de kiee
dingsmas voortaan willekeurig is.
De aftrek van 6 t. h. alleen is behou
den.
Ik wil de wettelijkheid van dezen
aftrek niet betwisten. Ik heb gezegd
wat ik er over dacht tijdens de bespre
king van het ontwerp van overna
me.
Welke de denkwijze zij die men kan
hebben daarover niemand zal betwis
ten dat dit aftrek van 6 t. h. het budjet
der werklieden grootelijks belast.
Deze toestand had de aandacht der
midden afdeeliug getroffen die gelast
was met het onderzoek van het ont
werp van overname en zij had de
meening uitgebracht dat het nooit zou
kunnen aangenomen worden dat
ten gevolge der overname de toe
stand van eenen werkman zou mogen
verergeren in den zin eener vermin
dering van dagloon hoe klein zij ook
kon zijn. Het zijn de woorden van
het verslag gedaan in naam der afdee-
ling.
Het is nochtans hetgeen heden ge
beurt niet alleen voor de werklieden
wier loon niet verhoogd is geweest tot
hiertoe, maar zelfs voor vele van dezen
wier loonen gebracht zijn geweest tot
