d'Extension Universitaire Bondsdag, 18" November 1909. VoUsgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement. 5 centiemen. Zesde jaar. i\r I CEÏCLË D'ÉTUDES Voliuns et Tremblements de Ter re L'( m p r i a li s m e. Les grandes démivertes géographiques contemporaines De klerikalen ian 1884 lol 1909. ilegeeriiig en oppositie. In de Kamer. Öendracht maakt Macht. Verschijnende des gronderdat/SVires acquirit eundo. NSCHRIJVINGSPRIJS Voor djn buiten Een jaar, Fr. 3-00. Voor sid Een jaar, Fr. 3-50. .Vlen schrijft in bij den Uitgever, üixfnudeslraat, nr 53, le Yper. De aankondigingen van gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Kechterlijke aankondigingen mogen gezonden worden ten bureele van dit It'ad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege- naamde artikels uiterlijk tegen Uijnsdag middag vrij en onderteekend toe ie zenden. ET Y P R E S. Dkanche 28 Novembre i909, a 15 heures, Cotiftfence avec projections luinineuses. sujet tar M. Georges GOSYNS, as&tant a l'Université libre de Bruxelles. mnanche 5 Décembre i909, a 15 heures, Con lérence de M. Michel HUISMAN, professeur a la faculté de philosophie et lettres. sujet A dater du 16 Janvier 1910 Gous de M. le prof. PERGAMENI ivec projections lumineuses. It 1884 werd de groote strijd ge- lexérd tegen de liberale partij. De kletikale partij riep al hare aanhan- gefs op tot een stormloop tegen het liberalism. Alle middelen werden in 't werk gesteld, dwang, bedreigingen en geweld. De geestelijkheid wierp zich hals over kop in den strijd en mis bruikte haren invloed ten voordeele der klerikale partij. Hun strijdkreet was W eg met den schoolstrijd Weg met de belastingen Hoe hebben de klerikalen gedu rende hunne vijf-en-twintig jarige re geering hunne beloften volbracht Het Onderwijs. Het ministerie van Onderwijs werd afgeschaft. Voor de klerikalen is het onderwijs eene onnuttige bijzaak, ze zouden het wel weten te vernielen. De gemeentescholen ten getalle van meer dan 700 werden gesloten, in woonhuizen, winkels en kroegen herschapen, de onderwijzers weiden op straat gezet en gebroodroofd. De opvoeding der kinderen werd toevertrouwd aan onbekwamen, het volksonderwijs is met rasse schreden achteruitgegaan al zijn de uitgaven er voor aanzienlijk vermeerderd. De klerikalen maakten de men- schen wijs dat er te veel normaal scholen waren, nu zijn er meer dan 5o waaronder meerendeel diplomata- brieken waaruit slechts onbekwame leermeesters en leermeesteressen komen. De leerlingen der goede staats normaalscholen worden door de kle rikalen verstooten, het klerikaal goevernement bewerkt den onder gang van zijn eigen onderwijs. De schooloorlog woedt nog altijd voort en zal duren, tot er geene an dere scholen meer bestaan, dan waar de politieke priesters heer en mees ter zijn en de onderwijzers onder hunne bevelen staan. Ongeveer 200,000 kinderen in den scholiersouderdom ontvangen geen of bijna geen onderwijs. De Belastingen. De belastingen zijn overdreven. Dat was het groote argument der klerikalen. Nu zijn ze vijf en twintig jaar aan het bestuur en de belastingen zijn niet verminderd, integendeel, elk heeft ondervonden dat ze van jaar tot jaar vermeerderd zijn. De onrechtstreeksche belastingen, dat zijn de belastingen op de eetwa ren, de accijnsrechten en douanen- rechten, brachten in 1884 ongeveer 52 miljoen op, nu over de 100 mil joen, 's jaars. De rechtstreeksche belastingen zijn eveneens vermeerderd, de nieu we kadastrale schatting zal na de kiezing wel op het tapijt komen en daardoor zullen de grondlasten in 't arrondissement Oostende - Veurne- Dixmude vele duizenden franken verhoogen, ten ware men de kadas trale verdeeling deed volgens het ontwerp van M. Buyl. In alle steden en gemeenten, uit genomen de liberale stad Oostende, zijn de taksen en opcentiemen moe ten vermeerderd worden. Het schan dalig vergunningsrecht, enz., zijn zoovele bronnen waaraan het kleri kaal goevernement schatten heeft geput en nog put. De openbare schuld is tot drie en half miljard gestegen. En dan boffen de klerikalen op hunne boni's. Klerikale wetten. De klerikalen hebben drie soorten van wetten gemaakt 1) Slechte wetten, bij voorbeeld de wet op het onderwijs, de wet op het leger, de kieswetten, enz. 2) Fa9adewetten, zoogezegd socia le wetten die niets beteekenen, de arbeidswetten, de wetten op den vrouwen- en kinderenarbeid, de pen sioenwet, enz. 3) Wetten die volstrekt niet wor den' toegepast, b. v. de wet op de dronkenschap, de wet op het gerij en andere die doode letter zijn gebleven, benevensdezwans der oorringen van de koeien, der medalien voor de hon den en dies meer. Het leger. Geen man, geen paard, geen cent meer voor het leger,' zoo tierden de klerikalen in 1884. Sedertdien zijn er miljoenen uitge geven voor forten, kazernen, oefen pleinen, kanonnen, enz., millioenen om het leger te ontredderen. De overheden, tot den minister van Oorlog toe, zijn ontmoedigd en teleurgesteld, het vriendjesstelsel is bij 't leger ingeslopen, in de nen ontbreken de manschappen zelis om den gewonen dienst te doen. De rekruten worden naar huis ge zonden zonder vergoeding, na eene inaand verblijf onder de wapens en gaan dan op den nek zitten der ou ders, die 't veelal niet te breed heb ben. Tucht, orde, onderricht, alles wordt in 't leger verwaarloosd, uit oorzaak van geldgebrek, want de nieuwe wet, is ondanks de pogingen der klerikalen om vrijwilligers aan te werven, een der grootste fiasco's geweest die er ooit bestaan hebben. Kozijntjes winkel. In alle besturen zoowel als in het leger wordt het kozijntjesstelsel door de klerikalen op ongehoord schan dalige wijze toegepast. De ministe ries" zitten vol kreaturen, nietsdoe ners, die vet betaald worden om iiiets te verrichten en slechts ééne ver dienste hebben, namelijk de zoon te zijn, of de kozijn, of het vriendje van een klerikaal. Zoo nestelen in de ministeries de zoontjes en kozijntjes van de katho lieke kopstukken benevens een heel bataillon andere individuen, waar voor de werkman en de boer moeten zweeten. De klerikale Carton ging zelfs zoo Sereen ventje griffier der Kamers te doen benoemen die zelfs geen Belg was, maar in dienst was van den klerikalen M. Carton. In alle besturen gaat het evenzoo. Renegaten, veinsaards, overdragers, verraders, voetlikkers, valschaards, al wat door laagheid en verklikkerij de gunst der klerikalen weet te ver werven, wordt tot loon zijner slecht heid bevorderd en vooruitgestoken. De persoonlijke dienstplicht zege viert. Zoo de herinrichting van het leger een vraagstuk is van nationaal be lang, dan moet men toch met den heer Woeste zeggen dat persoonlijke dienstplicht de gedachte is, die. in politiek opzicht, het gansche debat beheerscht. En de heer Schollaert bewere thans dat de oppositie tot de regee ring, en deze niet tot de oppositie is gegaan, één feit staat vast het land zal inzien dat een der hoofdpunten van het programma der liberalen en der socialisten met medehulp van een klerikale regeering wordt ver wezenlijkt. De heer Woeste had zijne verwon dering uitgedrukt, toen de heer Franck verklaarde dat de vrijstelling van geestelijken en kloosterlingen de liberalen niet zou beletten een wetsontwerp te stemmen. Die vrijstelling kon inderdaad geen reden zijn om afbreuk te doen aan de gedachten waarvoor de libe ralen reeds strijden. Ook de vermindering van den diensttijd schijnteene meerderheid te zullen vereenigen. Het valt dus aan de zoogezegde anti militaristen zeer moeilijk te beweren dat de hervorming geen stap voorwaarts is op de baan van eene democratische legerhervorming. Persoonlijke en algemeene dienst plicht met een noodzakelijke vermin- AANKONDIGINGEN Aankondigingen 15 c. den drukregel. Reklauien25 c. Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id. dering van den diensttijd, ziedaar de- leus der liberalen. Blijft het accoord tusschen oppo sitie en enkele leden der Rechterzij de bestaan, dan wordt de persoonlij ke dienstplicht gestemd en eene mer kelijke vermindering van diensttijd verzekerd. W at het stelsel een zoon per familie betreft, hebben de liberalen verklaard dat zij het slechts konden aannemen om de zegepraal van de twee andere gedachten te waarbor gen. Zij hebben bij deze bespreking hun eigen programma noch vergeten noch verloochend. Hunne taktiek gaf aan het land de verzekering dat zij een militair programma hebben, waarvoor zij blijven strijd voeren. Hunne houding levert aan som mige klerikalen, die de meerderheid der Rechterzijde uitmaken, het be wijs dat zij als regeeringspartij, bij elk vraagstuk van nationaal belang, steeds nog trouwer het land dan hunne partij zullen dienen. Maar de toekomst der liberale partij is zou nauw verbonden aan de levensbelangen van Belgie, dat onze vrienden zelden of nooit zullen moe ten aarzelen hun eigen programma, in al zijne draagkracht, te verdedi gen om aan ons land de grootste diensten te bewijzen. Historische zitting van Vrijdag 12 November 1909. Gewichtige verklaring bij ordemotie. M. Vanderuelde geeft lezing van eene verklaring in den naam van den socia- listischen groep. Alhoewel het princiep behoudende van den diensttijd van zes maanden, zullen de socialisten het stelsel stemmen van eenen zoon per huisgezin, de geestelijke en klooster lijke vrijstellingen, de afschaffing der plaatsvervanging, den diensttijd van vijftien maanden. M. Neujean geeft lezing van boven gemelde beslissing genomen door de liberale linkerzijde, en in zijnen naam verklaart zich uit te drukken voor de afschaffing der plaatsvervanging, de formule van een zoon per huisgezin, den diensttijd van vijftien maanden. M. Woeste. Ik vraag of de regee ring t'akkoord is met de liberale lin kerzijde en met de socialistenpartij. In de bevestigende stelling, wordt alle bespreking nutteloos. Het kabinetshoofd vereenigt zich bij de afschaffing der plaatsvervanging. M. Schollaert, minister van binnen- landsche zaken. Ik meende niet tusschen te komen in de bespreking, maar M. Woeste maant mij uitleggin gen te geven. Het is de regeering niet die zich ver eenigt bij de voorstellen der linkerzij de het is de linkerzijde die zich ver eenigt bij de voorstellen der regee- ring. Rechts En de voorwaarden De heer minister. Laat mij voort gaan. Het is dus de linkerzijde die tot de rechterzijde kómt en ik herhaal dat ik geene rechtzinnige medewerking weiger. Ik zal nochtans stemmen tegen den algemeenen diensttijd van zes of WEERGA Men lANDELT BIJ OVEREENKOMST.

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1909 | | pagina 1