d'Extension
U ni ve r sitai re
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 11" Februari 19Ï0.
Zesde jaar. \Trs 15-14,
CERCLE R ETI RES
De twee Klokskes.
Wie zijn de vrienden
des volks
Eendracht maakt Macht.
Ier schijnende des S)on er t!ays
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Vc or den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
W.or stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
Men schiijfi in bij den üilgever, üiximidestraat, nr;l>3, te Yper. - De aankondigingen van
ganscli België en t buitenland evenals de Notariale eu Reebierlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bnreele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 45 c. den drukregel.
Reklatnen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
ET
Y P R E S.
Dimanche 20 Féurier 1910,
a 45 heures,
Salie des Anciens Pompiers,
4e LEgON
dn Cours de M. PERGAMENL
De kiesstrijd is losgebroken in het
arrondissement Yper
't Zijn de klerikalen die het vuur
geopend hebben door hetwerpen van
drie belangrijke bladen, getiteld Op
Tijd en Stond, Allemans Voordeel en
Het Ypersck Volk. Naar.de loffelijke
gewoonte der klerikalen, zijn die
blaadjes voorbeelden van rechtzin
nigheid en waarheid, want al wat zij
er in prediken is en blijft Evangelie,
en is zoo leerrijken zoo onbetwistbaar
dat zij oordeelen dat de kiezer niet
noodig heeft andere dagbladen te
raadplegen om zijne sociale opvoe
ding te voltooien.
Waarom spuwen de katholieken in
ieder hunner blaadjes, vuur en vlam
tegen hunne partijgenooten, die de
schrikkelijke euveldaad begaan, een
dier liberale, slechte en verderflijke
gazetten te overlezen Het lijkt
wonderlijk aan de handelwijze van
eenen zaakwaarnemer, die bevreesd
is dat men een blikje in zijne reke
ningen werpe en die dit ten allen
prijze wil beletten.
Eene politieke partij hoeft rekening
te geven aan hare kiezers over hare
manier van handelen en over de uit
voering van het programma dat zij
zich verbonden heeft te volgen. Als
wanneer men recht in de schoenen
gaat, moet men niet terugdeinzen
voor het oordeel zijner tegenstrevers
Voor wat ons, liberalen aangaat,
onze vurigste wensch is dat alle ónze
vrienden de belangrijke schriften
onzer tegenpartij aandachtig volgen.
Wie maar een klokske hoort, hoort
slechts eenen toon en het is alleenlijk
uit de twee dat de waarheid spruit.
Allemans Voordeel schreef, over
veertien dagen, in vette druk Ziet
gij de vijanden van onzen gods-
dienst soms met onze katholieke
bladen in handen Nooit
Indien de zinspeling gericht is
tegen de-liberale kiezers (die als libe
raal, natuurlijk als ketters genoemd
worden) ziedaar weerom een grove
leugen, want niet een rechtzinnig
liberaal zou het genoegen willen
missen, in de weldenkende gazetten,
de comedie te volgen waarin de brave
katholieke kopstukken zich wederzijds
in het haar vliegen.
Temeer, het lezen van dagbladen
is ten uiterste leerrijk, zelfs voor
Boer Karei van Het Ypersck Volk
wien het niet zou miskomen een oog-
slagske te werpen in de Brusselsche
gazetten. Hij zou er zien hoe Cousot,
Lalieux en anderen behandeld wor
den, omdat zij den moed gehad heb
ben de militiewet te ondersteunen.
Minister Delbeke ook, weet er reeds
iets van voort te vertellen
Gelukkig dat wij in het stille Yper
wonen, want Boer Karei zou eene
welverdiende oorrekking niet ont
gaan, van wegezijne goede vrienden,
om hem te beloonen over zijnen
Alleluia in Het YperschVolk
MM. Colaert en Van Merris,
katholieke volksvertegenwoordigers
van het arrondissement Yper, hebben
gestemd tegen de afschaffing der
loting, der plaatsvervanging en de
vermindering van diensttijd.
Wie deden in 1848 een krediet van
800,000 fr. en een ander van 1,000,000
fr. stemmen, om werk te bezorgen aan
de ongelukkige werklieden van Vlaan
deren ?De liberalen.
Wie stemden tegen het crediet dooi
de liberalen gevraagd, om de door de
overstrooming geteisterde landbou
wers ter hulp te komen? De klerikalen.
Wie stemden eene wet, waarbij meer
dan 60,000 werklieden van de lasten
werden ontslagen De liberalen.
Wie richtten de algemeene spaar- en
lijt'rentkas in De liberalen.
Wie schaften de erfenisrechten af
voor de kleine nalatenschappen De
liberalen.
Wie deden het voorstel der liberalen
mislukken, om de groote erfenissen met
groote rechten te belasten? De klerika
len.
Wie schaften in 1870 de belastingen
af op het zout en den visch De libe
ralen.
Wie hebben de onmisbare eetwaren,
als brood, vleesch, enz., belast? De
klerikalen.
Wie deden in 1851 de wet stemmen
op de onderlinge bijstanden De libe
ralen.
Wie schaften het verplichtend werk
boekje af en richtten de werkersraden
in De liberalen.
Wie stemden een pensioen, voor al
de werklieden, die bij het leger gediend
hadden De liberalen.
Wie schaften dit pensioen af De
klerikalen.
Wie richtten het gemeentefonds in
De liberalen.
Wie schaften art. 178 van liet burger
wetboek af, waarbij de patroon altoos
op zijn woord geloofd werd, wanneer
hij een geschil had met zijn werkman
De liberalen.
Wie hebben de ijzerenwegen doen
leggen De liberalen, met M. Rogier
aan 't hoofd.
Wie richtten de gemeentescholen en
het volksonderwijs in De liberalen.
Wie schaften meer dan 2.000 gemeen
tescholen af De klerikalen.
Wie vervingen de goede gediplo
meerde onderwijzers door koewachters
en rondleurders De klerikalen.
Wie willen alle kinderen eene nood
zakelijke geleerdheid bezorgen en hen
van de ondeugd afhouden De libera
len.
Wie zijn tegen den leerplichl en la
ten 200,000 kinderen langs de straten
bengelen, om hen tot misdadigers en
onwetenden te laten opgroeien De
klerikalen-.
Dat men nu wederom niet voor den
d^gjrome met het eerlooze verzinsel
De liberalen deden niets voor den
volksvooruitgang de bovenstaande
lijst bewijst genoeg dat onze vrienden
zich het lot der werkende en nering
doende klas hebben aangetrokken
onze klerikalen hebben ten overige
zulks erkend Toen in 1905 het land
de 75e verjaring vierde zijner onafhan
kelijkheid, hebben de klerikalen zich
verplicht gevoeld de drie grootste his
torische feiten te verbeelden, die wij
aan liberale bestuurders te danken
hebben, te weten
De stichting der ijzerenwegen en de
vrijmaking der Schelde, dank aan Ka
rei Rogier
Het afschaffen der octrooirechten, te
danken aan Frère-Frban.
Deze feiten behooren tot de geschie
denis, en de klerikalen, die op deze 75
jaren 45 jaren het land hebben be
stuurd kunnen geen enkel groot werk
aanhalen, waarbij hun naam vereeu
wigd wordt.
Integendeel, onze tegenstrevers heb
ben gedurende de laatste 25 jaren de
openbare schuld verdubbeld zij heb
ben het volksonderwijs teenemaal ver
nietigd zij hebben ons de wet der vier
eerloosheden geschonken, die hun
toelaat kiezerslijsten te vervalsehen,
met de toestemming en onder de be
scherming van het gouvernement en
zijne meerderheid.
Daarenboven hebben zij op 25 jaren
170 miljoenen uit de zakken der belas
tingschuldigen getrommeld, om te
storten in de kassen der kloosters, of
per jaar 6 miljoen 8 honderd-duizend
franken.
Zij hebben den afgesloofden werk
man een pension toegeworpen van, 9
centen per dag, terwijl zij durven 50
centiemen per dag rekenen aan den
eigenaar, die maar het polifiebureel
komt om zijnen verloren hond terug te
eischen.
Zij hebben miljoenen gestemd voor
nuttelooze forten, voor de overname
van Congo, voor monumenteeie statiën,
voor onnoodige prachtwerken, en zij
hebben het middel niet gevonden 'om
den socialen toestand te verbeteren
van de kleine bedienden der openbare
besturen.
Oordeelt nu, lezers, wie de vrienden
zijn van werkman en burger wie de
belangen der volksklas behartigen en
verbeteren en dan zult gij moeten be
kennen dat de klerikalen enkel hunne
schepselen bevoordeeligen, eu niets
overhebben nóch voor de werkende
klas, noch voor de burgerij, noch voor
de neringdoeners.
In 1880, lil>ei-sitil bestuiii*,
brachten tie aceijnsretöbteii
op de Iiiei-eiï 14.71»,000 IV.
op. In I90T, klerikaal lie-
stuur »2.2I».000 IV.. of;
miljoen duizend fi-nnk
meer.
De Kamer.
De nieuwe
f ransche toltarieven.
M. LORAND
sprekende in naam der liberale
kamerheeren der grensarrondissementen
De heer Lorand De kwestie is van na
tionaal belang, en ik ben zeker dat de in
terpellatie haar nut zal hebben, dat de
Franschen zullen begrijpen dat het hun
plicht is de grondbeginselen te huldigen die
zij immer verstonden en naar onze stem te
luisteren. Zij moesten afzien van de ramp
zalige wet die de Kamer der afgevaardig
den heeft'gestemd.
Wij doen een beroep op het gezond ver
stand, en op het rechtvaardigheidsgevoel.
De liberale verkozenen der grensarron
dissementen, die mij de eer aandeden mij te
verkiezen om in hunnen naam het woord te
voeren, zijn verontwaardigd over den maat
regel, die door de Fransche Kamer is ge
stemd tegen onze moedige werklieden Die
maatregel heeft ons veel meer verontwaar
digd dan de verhooging van de tolrechten.
De heer L. Hubert. Gij hebt ongelijk,
want die verhooging zal ook haren invloed
hebben op de werklieden.
De heer Lorand. Gij weet wel dat ik
insgelijks de belangen van onze nijverheid
en van onzen handel zal verdedigen met
meer kracht dan gij er ooit aan den dag
zult leggen.
Onze betrekkingen met Frankrijk zijn
verreweg de gewichtigste. Onze handel met
onze zuiderburen is twintigmaal grooter
dan met Congoland.
De maatregel tegen onze werklieden kan
niet gevraagd worden door de Franschen.
Alwie weet hoe het er toe gaat in de grens
streken, weet heel goed dat indien die
maatregel werd toegepast, menige fabriek
in Frankrijk niet meer zou kunnen voort-
werken.
Men zegt altijd dat het de radicalen zijn
die den maatregel stemden. Laten we el
kander goed verstaan De Franschen heeten
zich graag radicalen, omdat de Regeering
radicaal is, maar zooals mij een mijner
vrienden mij zekeren dag zegde, van velen
dier radicalen zou men in België niet eens
willen weten om er een doccrinair van te
maken Gelachaan de uiterste linker
zijde
Onder de radicale Fransche afgevaardig
den zijn er al te veel die de nationalistische
meening en het beschermingstelsel genegen
'dij n
Ik ben overtuigd dat een beroep op de
gezonde rede van Frankrijk, op de goede
betrekkingen die wij steeds met onze buren
onderhielden, den Franschen Senaat in de
onmogelijkheid zal stellen den maatregel
goed te keuren.
Tusschen België en Frankrijk bestaat
eene gemeenschap van belangen die men
op elk domein weer vindt. Onze aanzienlij
ke handel met Frankrijk, de gemeenschap
onzer belangen in tal van ondernemingen
zijn van dien aard, dat dergelijke maatregel
eene ware heelkundige bewerking wordt.
Niets wettigt de beschermende tarieven.
Hun grootste bezwaar is dit hoe meer men
ze toepast, hoe meer men ze toepassen wil.
Men verhoogt de tarieven, en dan bemerkt
men dat ze nog niet hoog genoeg zijn.
Voorzeker is het mogelijk dat het toltarief
voortspruit uit kiesbelang van wege tal van
beschermers die er aan hechten tegenover
hunne kiezers die pluim op den hoed te
steken.
Het verfoeilijke kiesstelsel per arrondisse
ment, belette echte democraten de bescher
ming te bestrijden, uit hoofde van zekere
plaatselijken aJmalchtigen invloed, en aldus
werd de bende der beschermenden wolven
versterkt.
Om te beletten dat Frankrijk nog dieper
zinkt in de bescherminspoel, moeten wij
ons beroep op de openbare denkwijze steeds
herhalen, en de Belgische regéering, ge
steund door gansch de Kamer, moet hare
klachten doen hooren en verzet doen. De
houding der Fransche Kamer is des te min
der te verklaren, daar België geene gele
genheid laat voorbijgaan wij zagen het
nog bij den aanvang dezer zitting om
zijne diepgevoelde gelegenheid voor Frank
rijk te betuigen.
Daarom wensch ik geluk aan mijne socia
listische collega's die naar Parijs zijn ge
gaan om protest aan te teekenen. Hun ver
zet is goed te begrijpen, want de gestemde
maatregel is een kaakslag voor de beginse
len van het socialisme.
De heer Debunne. Onze fransche mak
kers hebben hem bestreden.
De heer Lorand. Ja wel, ik weet het
doch er is bestrijden en bestrijden ook
meen ik dat onze Fransche makkers, net als
de Fransche ministers, den maatregel heel
koeltjes hebben tegengewerkt.
RUE DU SÉMINAIRE,
F S.
-rep
