Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement behicHt Donderdag, 29" September 1910. 5 centiemen. Zesde jaar. i\r 46, aan de liberale kiezers. Hel krakende schip der regeeri ig. Een i»oede kiezini». Em lv\ AiXDKIt. Eendracht maakt Macht. I 'er schijnende des donderdags. Vires acquirit eundo. .INSCHRIJVINGSPRIJS Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00. Voor stad Een jaar, Fr. 2-50 Men handelt bij overeenkomst. Men schrijft in bij den Uilgever, üixtnudestraat, nr 53, te Yper. I>e aankondigingen van gansch België en't buitenland evenais de Motariale en Rechterlijke a uikondigingen mogen gezonden worden ten bttreele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege- naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onüerieekend toe te zenden. AANKONDIGINGEN Aankondigingen 15 c. den drukregel. Reklamen25 c. Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id. De liberale kiezers van 't arrondissement Yper, die van wege '4 gemeentebe stuur bericht ontvangen hebben hunner uitschrab- bing van de kiezerslijsten, of de vermindering van het getal stemmen waarmede zij ingeschreven waren, zijn verzocht zonder uitstel, van hunne stukken voorzien, zich te wenden tot 9t bureel der Liberale Associatie in de Seminariesiraai, van 5 tot 6 ure 's avonds. Minister Schollaert voelt maar al te goed dat zijn zinkend schip onmo gelijk kan weerstaan aan het orkaan dat kortelings gaat losbreken, en dat zijn gevaarte weldra in den kolk der algemeene verachting zal verzinken om nimmermeer uit de golven te verrijzen. In zijne onmacht, roept hij de hulp in van den man, die hem vroeger verloochende, van den man, die allen vooruitgang tegenwerkt, van den man, die het einde der klerikale partij voorspelde en die den val van het ministerie. Schollaert wenschte. En eene toenadering is tot stand ge komen tusschen Schollaert, langs de eene zijde en den galachtigen Woes te, langs den anderen kant. Zal der gelijke toegeving het reddende vaar tuig van den nakende val bevrijden Neen, verre van daar, want het klerikaal gebouw is gescheurd en rot, de komedie der klerikalen heeft te lang geduurd, te lang heeft de pastoorskliek van de verdeeldheid der vrijzinnige partij geleefd, ons volk zijn de veelbeioovers moede de rechterzijde ligt ganèch overhoop en doodt zichzelve. Noch eenen Woeste, noch eenen Schollaert kunnen de klerikale partij redden. Bij de eerste opvoering van het spook «Verplichtend Onderwijs» genaamd, zullen de klerikale acteurs uitgeschuifeld worden, en valt het doek voor eeuwig neer op hunne zes en tv\ intig jarige achteruitkrui- pende heerschappij. Immers, wat het volk vraagt een rechtvaardiger kiesstelsel, de heropbeuring van het door de kleri kalen ontredderd onderwijs, de her inrichting van het leger en den spoor wegdienst, kan nooit van onze kleri kale meesters bekomen worden dezen zijn immers de nederige knech ten der geestelijkheid, die van geene volksontwikkeling noch van recht vaardige wetten wil hooren. De vijand is verdeeld, hij helpt mede tot zijnen eigen ondergang. Zijne rangen zijn ontmoedigd en sidderen bij de gedachten der onver mijdelijke nederlaag. Het oogenblik is dus plechtig voor ■de vrijzinnige partij het uur van iha?ndelen is gekomen. Dat allen dus hunnen plicht begrijpen en de pogin gen der klerikalen verijdelen. Nog eenige weken en wij zullen het aller prachtigst schouwspel beleven van een klerikaal Sadowa. Overal in alie landen zegeviert de vrijzinnige gedachte. Zelfs het verachterde Spanje schudt het hate lijke klerikale juk af. België alleen zucht nog onder den last der despos- tieke Roomsche overheerschers. De klerikale kanker ondermijnt onze natie en wil ze stilaan ten gronde brengen. Alleen het optreden van eene volksgezinde antiklerikale partij, kan en zal ons Vaderland van een anders onvermijdelijk bankroet red den. Als Vlamingen hebben wij alle reden om tevreden te zijn over den uitslag der parlementsverkiezingen in Zuid Afrika en waar de Vlamin gen tevreden zijn, daar mag men erop rekenen dat recht en rechtvaar digheid baat gevonden hebben. De Nationalisten, dat is de partij van de Boeren, winnen 67 zetels, de Unionisten, dat is de partij van Ja- meson, behalen er slechts 37. Daar komen nu nog vier afgevaardigden bij van de Arbeiderspartij, welke beschouwd mogen worden als op de meeste punten bereid om de natio nalisten in het Parlementen te steu nen, en 13 zoogezegde independen- ten, waarvan enkelen, die van den Natal-staat al bijvoorbeeld, in de meeste gevallen ook met de Natio nalisten zullen stemmen. Doch aangenomen, dat al de In- depeiidenten één zeel trekken met de partij van den trouweloozen Jame son, dan behoudt, met de hulp der vier arbeidersafgevaardigden, het ministerie Botha toch nog eene meerderheid van 21 stemmen. Men zou zich echter vergissen, als men de partij der Nationalisten be schouwen moest als zuiver eene van Boeren, die er nog van droomen, hun oude onafhankelijkheid te her winnen De Nationalisten willen eerlijk den vrede en de eendracht van het Hollandsche en het Engelsche ras ir. Zuid-Afrika, maar een vrede en een eendracht, gesteund op volkomen ge lijkheid. Ze berusten in de heer schappij van Groot-Brittanie,maar zij vragen niet slechts volkomen de zelfde politieke rechten voor het Hollandsch element als voor het Engelsch, maar ook de vrijheid en de middelen voor de Boeren om hun moedertaal in eere te houden en voort te planten in hun nageslacht. En voor een zoo ernstige en eerlijke overkomst m het ware belang van het vaderland, zijn ook talrijke En- gelschen te spreken, het moet tot hun eer ge zei d. De partij van Jameson daarente gen, die zich met de brutaalsche ironie Unionisten heet, is boven en voor alles anti-Boersch. Volgens haar kan een soliede Zuid-Afrikaan- sche staat, enkel gebouwd worden op het kerkhof van heel het Hol landsch ras en haar streven is dan ook voornamelijk, de Hollandsche taal volkomen uitte roeien. FranschdoHe bladen mcenen-in Botha en zijn mede-ij veraars voor de gelijkheid der rassen in Zuid-Afrika onze flamingantie te herkennen. Wel vriendelijk Maar dat ze nu eens hun vrienden, de Wallonisanten en de Vulgarisateurs verzoeken, naar Jameson en zijn bende te kijken. Schooner kunnen ze zichzelven niet in een spiegel zien. Zooals te verwachten was, heeft de partij der Zuid-Afrikaansche drie-ellen succes gehad in de groote steden, waar nu natuurlijk de Engel sche roofvogels in dichte zwermen neergestreken zijn, maar het platte land is hun zoo ongunstig mogelijk geweest. Schier nergens op den bui ten is een unionist gekozen gewor den. De éénige vlek op deze eerlijke Boerenoverwinning is de neerlaag van hun hoofdman zeiven, minister Botha, te Pretoria. Maar Botha was om zoo te zeggen die neerlaag te ge- moet geloopen, door zichzelven kandidaat te stellen in het meest ge vaarlijk kiesdistrikt van heel Zuid- Afrika. En nog kwam hij maar een goede vijftig stemmen te kort om gekozen te zijn. A at er door dezen voorzienen en dus in 't geheel niet verwonderlijken tegenslag zou kunnen verminderd worden aan de beteekeais van deze kiezingen in het voordeel van het Néder!andscji element, wordt dub bel goedgemaakt door de schitte rende herkiezing van minister Her zog, die in den Oranjestaat de ge lijkheid van het Nederlandsch en het Engelsch m het openbaar onderwijs tot stand gebracht heeft, en tegen wien met nog grooter verwoedheid dan tegen Botha zeiven, de bende van Jameson storm liep. Het laatste bericht luidt, dat Botha er niet aan denkt, zijn per soonlijke nederlaag te beschouwen, als een afkeuring van zijn politiek door heel de Natie, en dat hij dus het presidentschap over het Zuid- Afrikaansch ministerie zonder èenig bezwaar aanvaarden zal. En zoo mogen wij erop rekenen, dat, met dan ook nog den wakkeren Herzog in dat ministerie, al heel spoedig de volstrekte gelijkheid van het Hollandsch en het Engelsch in het onderwijs, d(e tot dusver alléén nog maar in de Oranjestaat bestond, over gansch de Unie zal uitgebreid worden. En dat in dit opzicht de Boe ren er onder de Engelsche vlag al gauw beter aan toe zullen zijn dan wij, Vlamingen, onder onze eigen driekleur Londen en New-York. Volgens de nieuwe volkstelling telt New-York 4,765,883 inwoners, tegen 3.437,302 in 't jaar 1900. Er is dus eene bevolkingsvermeerdering aan te stip pen van 38,7 pet. De gezamenflijke bevolking van Pa rijs en Berlijn (zonder voorsteden) wel ke onderscheidenlijk 2,763,393 en 2,040,148 inwoners tellen is slechts weinig hooger. Londen eéhter telde, volgens de laatste opgaven 4,883,998 zielen. Het" zoogenaamde Grooter Londen, d.i. Londen met de omliggende gemeeïrtèn, telde, volgens'dezelfde bron 6,581,372 inwoners. Nog steeds is Engeland's hoofdstad de Metropool der heele wereld, doch de tijd is niet verre meer verwijderd dat New-York zich dien titel zal toeei- Eene hoestende plant. Eene van de zonderlingste planten, die men kent, is wel de zoogenaamde hoestende boon. Zij is inheemsch in vochtige tropische gewesten en wordt in Amerika gekweekt. Deze plant is merkwaardig gevoelig voor stof. Wanneer de poriën der bladeren door stof verstopt geraken, worden de in het blad ontwikkelde gassen met kracht uitgedreven. De plant trilt hier bij hevig en heeft om zoo te zeggen eene hoest- en niesbui, die steeds de verbazing opwekt van allen, die met de eigenaardigheden van deze boon onbe kend zijn. Zingende insecten. In Japan vindt men er groot genoe gen in - even als wij naar de zangvo gels naar zingende insecten te luis teren. I11 Tokio kan men in Mei en Juni, aan de veranda's der villa's kooien van bamboes zien hangen waaruit in de schemering een eigenaardig gelispel van metaalklanken gehoord wordt en van waaruit lichte trillertjes de lucht met zachte muziek vervullen. Gaarne luistert de Japannees, des avonds, wanneer hij zijn bad genomen heeft, naar die miniatuur-zangers. De meest geliefde zangers onder die insec ten zijn de Suzumische 't is te zeg gen insectenklokjes daar de klank die zij voortbrengen op die van kleine zilveren klokjes gelijkt. Met die insecten wordt geregeld han del gedreven. Alleen in Tokio zijn 40 handelaars die uitgebreide zaken daar in doen. Vroeger ging men ze in de vrije na tuur hooren, doch tegenwoordig kan iedere vermogende Japonnéés zich die weelde t'hais verschaffen. Wat men in de Moniteur leert. Iedere uitgave van de Moniteur be wijst ons eens te 'meer hoe het kleri kale gouvernement voor zijne vriend jes zorgt. Telkenmale kan men er eene heele reeks toelagen aan kerkfa brieken vinden, eene nieuwe serie van subsidies voor het hersteilen van pas torijen, enz. In hunne onbeschaamd heid gaan de gerokte heeren zelfs zoo ver toelagen te vragen voor het ver- groofèn hunner... wijnkelders, het geen zij natuurlijk bekomen. Geld is er genoeg om onnoodige kerken te bouwen en allerlei klerikale prullen te ondersteunen, maar spreekt men van eenige verbetering te bren gen aan het officieel onderwijs, zoo roepen de klerikalen al te zamen Er is geen geld meer in kas Gelukkig dat hun rijk op zijn laatste pooten loopt. Visch voor onze soldaten. Proeven die werden genomen te Oostende en te Yper hebben bewezen dat de troepen er zich wel zouden bij bevinden met een- of tweemaal per week een schotel visch op tafel te zien komen. De uitslagen waren bevredigd de soldaten toonden zich zeer ingenomen DE WEERGALM '>S 5 J 55 e n

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1910 | | pagina 1