Stadsnieuws.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereemging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 26" Januari «911.
5 centiemen.
Zevende jaar. Nr 11
Allemaal klerikaal of...
Eer! Vader en Moeder.
Arme Godshuizen.
Eendracht maakt Macht. g Afschijnende des ËPonde f dat/s. Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, Dixfmidestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en' oriderteekend toe te zenden
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 4 fr. id.
De «Documentation Anticléricale»
deelt op bladz. 604 een artikel mede,
dat in den laatsten Zomer verscheen
in een klerikaal blad van Aarlen en
onder het persooneel der ijzerenwe
gen groote opschudding verwekt
heeft. Daarin staat te lezen
Van nu af moeten onze volks
vertegenwoordigers, onze raadshee-
ren, onze werkers, stelselmatig hun
ne bescherming weigeren aan alle
ijzerenwegmannen, die geene leden
zijn van eene oprecht katholieke
maatschappij, een kristel ijk syndi-
kaat of andere kristelijke vakveree-
niging.
Alle aanvragen tot steun, bescher
ming, enz. moeten opzij gelegd wor
den als de belanghebbenden geene
erkende katholieken zijn. Men wint
nietsvolstrekt niets met twij
felaars te beschermen.
Dat men zich haaste Dat men in
de groote middenpunten al de werk
lieden van den ijzerenweg in kristene
syndikaten en vakvereenigingen ver-
eenige vermits onze tegenstrevers
schrik hebben van de syndikaten
der ijzerenwegbedienden, moeten
wij daarin maar vooruitgaan. De
kristene Bond der Vakvereenigingen
de ijzerenweg-, post- en tele-
van
graaf bedienden van de groep Aarlen-
Luik-Namen is gevestigd te Jemelle.
Hij zal voortaan met de bonden van
Luik, Charleroi en de Ruche van
Mechelen het groote Belgisch kristen
Verbond der vakvereenigingen vor
men onder onze ijzerenwegmannen.
Zie, de klerikalen boffen altijd
zoozeer met hunne vrijheidsliefde en
nu komt eene klerikale gazet aan al
die boffers eenen kaakslag geven,
hen voor leugenaars doen doorgaan
en ruw weg 2eggen dat al wie niet
slaafs meegaat met klerikale maat
schappijen, maar moet verschopt en
van alle hulp beroofd worden.
Bekwaamheid, goede en trouwe
diensten, verstand, werkzaamheid,
eerlijkheid in den dienst dat alles
telt niet als ge niet gelijk een lafhar-
tigaard achter eene klerikale vlag
kunt loopen.
Waarlijk,, de klerikalen spotten
met de grondwet, die de vrijheid van
alle Belgen waarborgt zij spotten
met de wet, en de ministerieele re
glementen, die zeggen dat de staats
bedienden zich niet in de politieke
partijen mogen mengen.
Misschien is de schrijver van dat
artikel een van die politieke pas
toors, die door hunnen stand zouden
moeten verplicht zijn liefde en broe
derlijkheid te prediken en die schoo-
ne plichten verzuimen om haat en
tweedracht te zaaien. Misschien is
hij een van de bedienden, die met
onze centen betaald zijn om hun her
derlijk ambt waar te nemen en zich
in den strijd der partijen werpt of
schoon hem zulks, evenals aan alle
staatsambtenaars verboden is. Moest
een liberaal dat doen, ge zoudt hem
van zijne plaats zien vliegen. Maar
aan klerikalen is dat allemaal toege
laten. Zou er wel een beschaafd land
zijn, waar de overheden zoozeer als
hier met twee maten en twee ge-
Wichten omgaan
En dan maken de klerikalen het
volk bang van een liberaal bestuur
en zeggen dat het dan zijne vrijheid
verliezen zou. Maar zijn! zij het niet,
die gedurig en overal de vrijheid ver
vangen door slavernij
Allons staatsbedienden van allen
aard, allemaal klerikaal of de straat
op. Zoo willen het onze meesters en
hunne sleepdragers.
't Is misschien daarom dat zij in
elke kiezing zooveel stemmen ach
teruitgaan.
De Belgen zijn trouwe onderda
nen, maar zij verdragen geene sla
vernij 't Was Keizer Karei, een
der hooge beschermers der geeste
lijkheid, die dat zegde.
Onze politieke geestelijkheid zal
dat ook binnen kort ondervinden. Zij
ziet misschien de voorteekens van
haren val in 's lands bestuur. Daar
om zal 't zijn dat zij zoo met hand en
tand werkt om alle staatsbedienden
in 't klerikaal gareel te doen draven,
denkende dat al die menschen dan
voor hare partij zullen stemmen.
Wat zal ze zich bedrogen vinden
Een Fransch bisschop brengt uit, dat
de eerste kommunie vervroegd werdop
dat de geestelijkheid des te vroeger de kin
deren aan het gezag der ouders zou kun
nen onttrekken.
Een Fransche prelaat, Monseigneur
Choiiet, de bisschop van Verdun, heeft
de ware reden uitgebracht waarom de
Paus den leeftijd voor de eerste kom
munie tot op het zevende jaar ver
vroegd heeft.
In zoo weinig mogelijke woorden, is
de bedoeling van den Heiligen Vader
deze
Het kind-is niet verantwoordelijk
voor zijne zonden voor het zijn eerste
kommunie heeft gedaan maar het is
niet aan te nemen, dat deze onverant
woordelijkheid tot zijn elfde jaar zou
blijven voortduren. Een kind van zeven
jaar kan ai zeer duidelijk het besef
hebben van wat goed en vau wat kwaad
is. Laat het dan zijn eerste kommunie
doen, en verder ook voor God de ver
antwoordelijkheid dragen van zijne
daden. Doch legt men het die verant
woordelijkheid op, dan is het maar
rechtvaardig, dat het ook meester over
zijne daden zij. Dat het, door zijn eer
ste kommunie het recht erlange om
zich te verzetten tegen zijn ou
ders, als dezen het dwingen mochten,
te leven tegen het gebod des Heeren.
Daarmee, zegt Monseigneur Chollet, in
een omzendbrief met onderrichtingen
aan zijn priesters, wordt in de eerste
plaats bedoeld als de ouders het kind
naar een slechte dat is te zeggen
naar een onzijdige schooi zouden wil
len zenden.
En dan legt hij in 't lang en in 't
breed uit, hoe de geestelijken, het in
decathechismuslessen aanboord moe
ten leggen om de schaapjes van zes-ze
ven jaar tot ongehoorzaamheid, tot op
stand tegen hun ouders aan te hitsen.
"Wij hebben, zeker, eerbied voor
het ouderlijk gezag, schrijft hij, en wij
zouden nog Levendiger willen zien, de
gevoelens van eerbied en van gehoor
zaamheid bij de kinderen maar het
zou de geheiligde rechten van de ziel
des kinds verraden zijn, ais men het
gehoorzaamheid moest opleggen aan
onderwijzers of aan ouders, die genoeg
hun plichten vergeten kunnen om hun
leerlingen of hun kinderen over te
lev - n aan een antigodsdienstig on
derwijs.
Volgens dezen beminnelijken bis
schop is het niet aan te nemen, dat een
kind verantwoordelijk zou zijn voor
zekere misdrijven en onverantwoorde
lijk voor andere, dat het ongehoor
zaam aan zijn ouders moet zijn, als de
ze hem moord of overspel bevelen,
maar hen gehoorzamen, ais zij het naar
een verderfelijke school zenden, of
hem een slecht boek voorleggen en
Monseigneur Choiiet meent dan ook
dat de kinderen, die de slechte scho
len bezoeken, niet als geheel onverant
woordelijk beschouwd mogen worden
voor het kwaad dat ze daarmee doen.
En, na dat met zooveel indruk moge
lijk betoogd te hebben, zal de bisschop
van Verdun eens zijn priesters aan het
verstand brengen, hoe ze 'Paan boord
moeten leggen, om de kinderen op te
hitsen tegen hun ouders
Gij zult er aan denken, schrijft hij,
dat de biechtvader terzelfder tijd een
geneesheer is, een rechter en een va
der. Gij zult het kind inlichten over
zijn plichten, gij zult het de onschatba
re waarde voorhouden van het boven
natuurlijke leven en den staat van ge
lukzaligheid, het gevaar waaraan het is
blootgesteld en de liefde van Onzen
Heer voor hem-; gij zult bij het kind
die edelmoedigheid opwekken, waar
aan een onschuldig geweten nog zoo
rijk is gij zult het een vaderlijke tee-
derheid betoonen uit uw hart zullen
woorden opspatten die dit jonge hartje
zuilen raken, verhellen, versterken
als het bang zou zijn zult gij het kind
aanmoedigen.
De brave bisschop acht het niet on
mogelijk, dat er kinderen zijn, die zich
niet zoo gemakkelijk de liefde en den
eerbied voor vader en moeder door
den eersten den besten gerokten vreem
den vent uit het hart laten rukken.
Dan moet de eerwaarde heer er met
den groven borstel aan
Dan zult gij, zoó wordt hem door
den bisschop van Verdun voorgeschre
ven d e absolutie weigeren. Deze
kan niet toegestaan worden, aan een
ziel die wetens in doodzonde verkeert
en die weigert er uit te gaan.
Dat laat aan duidelijkheid al zeer
weinig te wenschen over Heeft de
biechtvader te doen met een kind, dat
de onzijdige school bezoekt, dan moet
hij, om te beginnen, van dit kind ei-
schen, dat het weigere, voortaan nog
naar die school te gaan. Als het bang
van zijn ouders zou ziju, moet hij het
moed inspreken maar als het tegen
zijn papa of zijn mama niet op zou wil
len staan, dan moet gij het kort en goed
het schuifken geven.
De biechtvader moet een kind van
zeven jaar desnoods kunnen stellen
voor de keus tussche® de eeuwige ver
doemenis en de gehoorzaamheid, het
ontzag, de liefde voor zijn ouders.
Wie zendt ons een woord dat sterk
genoeg den walg uitdrukt, dien ieder
rechtschapen mensch voor dergelijke
leermethode moet gevoelen
Zeg niet Verdun is ver van hier. De
Roomsche Kerk is één en onverdeel
baar en de voorschriften die Monseig
neur Chollet aan zijn priesters zendt,
zullen natuurlijk wel al de bisschoppen
van heel de wereld ontvangen hebben.
En, al hééft onze kardinaal hun dat mis
schien niet met zoo 'n ongehoorde bru
taliteit voorgeschreven, tochzullenook
onze eerwaarde heeren wel weten, dat
de voorbereiding tot de eerste kommu
nie voor alles bestaan moet in het ont
trekken van de kinderen aan het ge
zag en de liefde van vader en moe
der.
Als ge vinden zoudt dat uw kinderen
nog niet gemakkelijk genoeg de nagels
van uw doodskist worden laatzedan
maar leeren voor hun eerste kom
munie
De Gemeenteraad heeft, op aan
vraag van den heer Fraeys, eene
toelage van 1000 fr. gestemd en op
de begrooting van 1911 ingeschre
ven, om verscheidene gevels van
huizen, in de Rijselstraat gelegen en
toebehoorende aan de Burgerlijke
Godshuizen, te kunnen herstellen.
Een enkel Raadslid, de heer D'Hu-
vettere, heeft terecht doen opmer
ken dat hij geene de minste reden
vond om de Godshuizen hulpgelden
toe te staan.
Inderdaad, deze beschikken over
een gewoon inkomen van 532,000
franken.
Anderzijds doet hun beruchte Be
stuurraad hun jaarlijks verscheidene
duizenden franken verliezen ten ge
volge van zijne zorgeloosheid, 'ijn
gebrek aan toezicht ov -c ie 8 n-
dommen, zoowel ter >u- als op
den buiten, en door ek-
kigheid in het niet naic v do. wet
en der ministerieele onderrichtingen,
die eischen dat alle leveringen voor
de behoeften van zijne gestichten bij
openbare aanbestedingen gedaan
worden.
Ter gelegenheid der stemming
van gemelde toelage heefteen andere
Raadsheer, de heer Vanderghdfc,
meenen deaandacht der rodshni/.en-
bestuurders te moeten trekken op de
muren der huizen in de Casselstraat,
eigendom der Godshuizen.
Het achtbaar lid had terzelfder-
tijd de gebouwen mogen aanwijzen
van den ouden Berg van Bermhertig-
heid, die het Godshuizenbestuur in
puinen laat vallen Bij gebrek aan
onderhoud der daken sijpelt het wa
ter in het metselwerk en doet de
gevel vochtig worden. Gedurende
meer dan twee jaren zag men uit een
zoldervenster, boven de ingangdeur,
een kruis hangen, vastgehecht aan
eene lange lat, om de voorbijgangers
te verwittigen dat zij zich zwichten
moesten van de schaliën, die van het
dak hadden kunnen vallen.
Men moet denken dat de Gods
huizen noch toezichter, noch bouw
meester hebben en dat het Bestuur,
zooals het samengesteld is, zich met
niets bemoeit.
De staat van verval hunner gebou
wen bewijst het en is aangeklaagd
door hunne eigene politieke vrien
den. Het is daar het gevolg van de
opeenhooping der bedieningen. De
heer Fraeys, namelijk, is terzelfder-
tijd Schepene en Voorzitter van het
Godshuizenbestuur.
De oude Lombaard is noch
tans een belangwekkend gebouw.
Hij is een der zeldzame, zooniet het
eenige staaltje van dat slach van
burgerlijke bouwkunst uit de tweede
- ivmncammMMi
