i anTverpu Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement. Duur leven. Zevende jaar. Nr 45. De Belooging van Leuven Aan l Nieuwsblad opgedragen. Be rol der Geestelijkheid Be uithongeraars van hei volk Leii Standbeeld voor Graat'de Smet de AJaeyer. overwonueu Donderdag, 7" September 1911. Verschijnende des BBonderdags. Vires acquirit eundo. Eendracht maakt Macht. INSCHRIJVINGSPRIJS Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00. Voor stad Een jaar, Fr. 2-50. Men handelt bij overeenkomst. Moeten wij haar eene bedevaart of een uitvaart van het Schoolwetsvoor- stel-Schollaert noemen. Zij had al den schijn van alle twee, gezien de Jesuiti- sche tronie's die de betoogers opzet ten. Zij geleek ook wel aan een karna- valstoet, te oordeelen naar de weinige orde, die er heerschte. Zij was in alle geval eene verzame ling gedwongen of betaalde mannen, die de inrichters uit alle streken van 't land en uit alle klerikale middens met moeite en vele beloften hadden bijeen getrommeld. Boerenbonden, Xaveria- nen, tap mannen en allerlei slaafsche onderdanen waren er in menigte, aan gevoerd door hunne herders, die ze deden opmarcheeren. Hoe groot het getal was Daarover zijn de klerikale bladen het zelf niet eens. De eene spreken van 00,000, an der van 80,000 en de stoutste vanl00,000 zooals 't Nieuwsblad. En ze zouden wel willen eene vergelijking maken met de betooging van Brussel, natuurlijk in hun voordeel. De stoet, zeggen zij, heeft meer dan drij uren geduurd, maar ze vergeten erbij te voegen hoe veel maatschappijen tweemaal voorbij getrokken zijn. Reeds van Dinsdag wisten ze ook dat er te Leuven 52,000 kaartjes aan halven prijs in de statie afgenomen geweest waren. Dat 's nog al veel. Als men daarbij de zoowat 8,000 manifestanten van het arrondis sement Leuven voegt, komt uien tot een getal van 60,000. Dat getal is over dreven, maar laat het nu zoo groot zijn, het kan nog niet rieken aan de betoo ging van Brussel met hare 200,000 deel nemers. Maar het getal daargelaten. De hoe danigheid liet veel te wenschen. De meeste menschen, die te Leuven bij eenkwamen, wisten niet waarvoor zij gekomen waren. Er waren er ook veie gekomen om de liberalen van Leuven eenen neus te zetten en ze te plagen. Dat kan men opmaken uit de talrijke gevechten en schermutselingen, die er plaats hadden. Klerikale uitdagers zijn er genoeg geweest en, daar de antikle rikalen nu juist niet van aard zijn om zich door eene bende betaalde mannen te laten uitjouwen en mishandelen, hebben zij zich dapper verdedigd. Van daar dat de stoet al in de war was. toen hij pas begon vooruit te trekken. Vol gens de klerikalen zullen de liberalen en socialisten wel de uitdagers geweest zijn. Maar daar storen wij ons niet aan. Tot eer der antiklerikalen dient gezegd dat hunne betooging orde- en vrede lievend was terwijl die der klerikalen uitgedraaid is op eene menigte vecht partijen. En dat nog al in de stad der Alma-Mater Dat gaal zoo, als men wil gaan betoo- gen zonder de genegenheid van 't volk te hebben. En zeggen dat de klerikalen altijd zoo hoog oploopen met hunne volksliefde. ®s*®s -ss Een goed liberaal abon neert zich aan DE WEER GALM PRAGHTCATALOGUS N' 64 AANKONDIGINGEN Aankondigingen 15 c. den drukregel. Reklamen25 c. Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id. Wij lezen in De Vrijheid van Leuven Bij gansch de Leuvensche bevolking de rechtzinnige katholieken inbe grepen is er slechts ééne stem op gegaan en die was om de deelneming der geestelijkheid te laken. Zij hebben bij onze bevolking slechts walg doen ontstaan, die slechte her ders, welke zich verleden Zondag ver laagd hebben op eenen grond die aan ons zelf tot heden onbekend was. Schande over die geestelijkheid Vast staat het dat, wie nog een fond van gehechtheid aan den godsdienst bezat, dien verleden Zondag totaal verloren heeft. Was dat nog religie, die pastoor wel ke 's morgens bij de intrede in de stad, duchtig de grosse-caisse sloeg van zijne maatschappij Was dat nog religie, die pastoors welke met den drietip in den nek, de sigaar in den mond, en opgeblazen wezen de straten der stad doorliepen al tierend en huilend van Vive la Cal...o...otte en Wij kloppen alle maal op socialist en liberaal Was dat nog religie, die pastoors welke in hunnen overmoed, de klup pels dreigend in de hoogte zwaaiden Was dat nog religie, die pastoors welke aldus meeliepen in 'n stoet waar de haat, de laster, de vnigste zinspe lingen op andersdenkenden de kroon spanden Stelt men zich wel vóór den pastoor die 's Zondags te Leuven mèegeloopen heelt in zoo 'n stoet van bloedgieren en die 's anderen daags zijn Vergeef het ons gelijk wij vergeven onze schul denaren aframmelt en het misoffer moet opdragen. Waarachtig de religie is diep geval len Wij ook laken de handelwijze dier politieke priesters die, als staatsbe ambten, zich zonden moeten onthou den van de politiek en zich meer be moeien met hun eigenlijk werk de verspreiding van den godsdienst, zoo als Jesus-Christus het heeft gedaan Een oprecht godsdienstige priester, helaas 1 er zijn er nog heel weinig is een waardig menscli die moet geëerbiedigd worden. Een politieke priester is een man die zijne godsdienstprinciepen logen straft en diensvolgens is zijne handel wijze af te keuren, en meteen verliest hij de algemeene achting. am Mm Burgers en werklieden Overweegt dit goed Sedert 't jaar 1884, wanneer de libe ralen van het bewind zijn gevallen, zijn de levensmiddelen door allerhande be- schermrechten, op verbazende wijze gestegen Voor de boter die 2 fr. 50 den kilo verkocht werd, betaalt gij nu 4 frank De eieren, gingen 1 fr. 04 tot 1 fr. 30 voor 26 nu worden zij' verkocht aan 2 fr. 60, als zij goedkoop zijn en, binst den winter, kosten zij twintig centiemen het stuk 1 De aardappelen werden verkochtaan 6 lot 8 frank den zak verleden winter vroegen de boeren 15 tot 20 frank 11 Het brood, het smout, de koffie, de suikerij, de kolen, kortom al de wa ren van eerste noodzakelijkheid, zijn dertig, vijftig, ja honderd ten honderd opgeslagen Zijnde loonen van werklieden enbe- dienden gestegen in evenredigheid Zijn de winsten van handelaars en neringdoeners met de duurte der spijzen in verband gebleven Daarop zullen de belangwekkenden zelf antwoorden t' Zijn goede boerenjaren zegt men Een boerenwerkman juist gelijk over 30 jaar krijgt één frank daags en den kost. En van zoohaast de boer een goeden oogst te gemoet ziet, dan is de klerikale kasteelheer er seffens bij om den pacht op te slaan. Immers, die groote heeren, hebben voor hunne prachtuitgaven, veel geld van doen. En 't zijn wij schamele werklieden en dutsen van burgers, die moeten krasselen en krib bijten. Weg met de klerikale bloedzuigers Dat standbeeld staat te Wenduyne. Op een rond voetstuk met breede bazis staat het afbeeldsel van den grooten man. Het is meer dan natuurlijke grootte. Het is wel nog het beeld der Vrijheid niet, dat te Brooklijn staat, maar toch omtrent. Het draagt een ininisterfrak, den degen aan de zijde, het hoofd recht, de borst fier gewelfd en de armen gekruisd. Als uitdagend staart het beslist voor zich heen, naar de tramlijn en de enkele huizen, die er bij staan. Wat daar aardig aan is, is dat dit bronzen beeld den rug naar de zee gekeerd houdt. Waarom zou dat wel zijn Het peterstaai draagt voor op schrift iu de twee talen Aan Graaf de Smet de Naeyer. Het dankbare Wenduyne. En ziedaar. Slechts twee menschen hebben tijdens hun leven, hun stand beeld zien oprichtenConscience, onze beroemde schrijver, die zijn volk leerde lezen, en... Graaf de Smet de Naeyer, die, die... ja, wat mag die wel gedaan hebben om zooveel eer te ver dienen Hij was minister van geldwezen hij kon met cijfers goochelen, 's lands aangroeiende schulden verborgen hou den en geld vinden, waar andere mi nisters het vruchteloos zochten. Maar is dat wel voldoende Doch 't is ook maar Wenduyne, dat hem dat gelapt heeft. Het heeft misschien aan 't land een voorbeeld willen geven. Zou er geen middel zijn om al de gewezen en nog in bediening zijnde ministers in steen of brons te vereeuwigen We zouden er eene schoone verzameling hebben, waar de vreemdelingen zou den komen naar kijken. En zeggen dat België zoovele be roemde mannen en vrouwen heeft, die in 't vergeetboek geraken. Is de muil plaag De boeren zullen ons misschien vra gen maar is de muilplaag nu over wonnen Wij weten het nog niet en 't is juist daarom dat de provinciale bond proef nemingen doet met de methode Doy en. Wat er ook van zij, een dingen staat vast en zeker t'is dat er mannen zijn geweest, die, het gevaar der kwaal in ziende, niets verwaarloosd hebben om de vreeselijke plaag te bestrijden en uit te roeien. Hulde aan die mannen, die zelfs niet achteruit geweken hebben voor bedrei gingen en tegenkantingen van waar zij ook kwamen, om een menschlievend werk te ondernemen. Zal het middel nu lakken of nietwij zullen het afwachten en 't is in alle ge val reeds eene lofweerdige zaak van het mogelijke gedaan te hebben om de plaag tegen te gaan. Die doet wat hij kan is een eerlijk man en onze boeren mogen het dank wijten aan de provincialen bond indien zij zoo rap zullen ingelicht zijn. Nogmaals hulde aan die werkers en driednbble schande aan de klerikale jezuieten die, naar hunne loffelijke ge woonte, alle middelsin werking gesteld hebben om dit edele en verhevene werk te ondermijnen Dat het kiezerskorps hun indachtig weze Eenieder klaagt over het duur leven. De inkomsten blijven gelijk of vermin deren. En dit voor iedereen beambte, burger, werkman. En alles, vleesch, eieren, boter zijn tot op onverstaanbare prijzen gerezen. Die toestand heeft aan de grenzen, zoowel in Frankrijk als in België, eene erge opschudding teweeggebracht. Zoo hevig zelf dat de gewapende macht er is moeten tusschenkomen. Die opschudding of opstand is wel verstaanbaar door de reden hierboven opgegeven, te zeggen dat met hetzelf de geld niet meer kan bekomen wor den, door het verhoogen der prijzen, wat men vroeger koopen kon. Aan wat is echter die toestand te wijten Enkele gaan de koopmannen aan, anderen de boeren. En beiden zijn mis. De noodlottige zomer eene ouder- wetsche zomer,heeft alle landbouw- voortbrengsels in hoeveelhetd vermin derd, en natuurlijk die noodzakelijke eetwaren klimmen in prijs. En de ware middel Het is de grenzen te openen om toe te laten aan de vreemde voortbreng sels in 't land te komen, en op die wijze de inkoopprijs te doen dalen. Maar ons klerikaal bestuur zal zulks niet doen. En natuurlijk het steunt eenerzijds op de buitenbeden, ander zijds op de grondeigenaren die hunne beste steunpilaren zijn. En intusschen, mogen burgers en werklieden duur betalen om weinig en slecht te eten. atol GUM Voor Zich wenden Pelikaanstraat, 48 a ANTWERPEN OF BIJ DEN AGENT DER STREEK. Men schrijft In bij den Uitgever, Diximidestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van ganscii België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle lioege- naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1911 | | pagina 1