Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereehiging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, In Februari 1912.
5 centiemen.
Achtste jaar. .V 12.
Fen mirakel.
De eendracht in
Kcrikale Evuuip.
In tie Kamer.
Ten titel van herdenking.
Eendracht maakt Macht. Verschijnende des 5Motsc'erdaifSVires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
Op Nieuwjaaravond is er een mira
kel gebeurd.
Een aantal katholieken hebben
eensklaps de rechtvaardigheid en de
noodzakelijkheid ingezien van eene
algemeene en billijke toepassing der
Evenredige Vertegenwoordiging. Zij
hebben zich eensklaps herinnerd dat
de minderheden ook rechten hebben
en niet als een O in het cijferen mo
gen behandeld worden.
Dit mirakel heeft zich veropen
baard bij de katholieken die op
Nieuwjaar avond hunne matten op
rolden uit de gemeenteraden waar
van zij deel maakten.
Het is vooral in de steden en ge
meenten der Waalsche streken dat
de ontruiming op groote schaal ge
beurde en dat de bekeeringen er het
talrijkst waren Ook in den gemeen -
raad van Gent werden verscheidene
katholieken op 15 Oktober afgekletst
tot het begrijp eener billijkere toe
passing van E. V. bekeerd.
Voor eenige maanden wilden
de katholieken maar hoegenaamd
niets hooren van eene algemeene
billijke toepassing der Evenredige
Vertegenwoordiging. Die was goed,
naar hunnen zin, wanneer zij de kat
holieken bevoordeeligde, zoo, bij
voorbeeld, om aan eenige hunner
creaturen toe te laten in het schepen
college te sluipen eener stad, zooals
Gent, waar hunne partij slechts het
vierde gedeelte der bevolking uit
maakt. Zelfs het. socialisme vonden
zij dan goed, als het hun maar kon
dienen om mast te klimmen voor
het loshaken van eenen schepen-
sluier
Maar Evenredige Vertegenwoor
diging toepassen, in d.en raad der
buitengemeenten en kleine steden, in
de hospitie- en armbesturen, waar
zij de baas zijn, o, neen, daar wilden
zij niet van hooren.
Jaren lang stribelen ze tegen, tot
dat het de liberalen eh socialisten
begon te vervelen. En wanneer libe
ralen en socialisten hierop t'akkoord
kwamen en kartel vormden, werden
de klerikalen met klank buitengeke-
geld in al de besturen der groote ste
den en der meeste gemeenten van
het walenland. En dan gingen zij
aan 't janken, nijdig omdat zij buiten-
gekegeld werden in naam van het
zelfde princiep waarvan zij de eerlij
ke toepassing hadden tegengewerkt.
Te laat herinnerden zij zich de
spreuk Met de maat waarmede 'gij i
meet, zult gij gemeten worden.
Laat ons hoopen voor declericalen,
dat zij uit de les, hoe pijnlijk ze voor
hen ook weze, profijt zullen weten te.
trekken. In alle geval, het getal aan
hangers van eene algemeene en
rechtvaardige toepassing der E. V.
is aangegroeid. Het is een zedelijke
triomf, door de vrijzinnige partijen
behaald, die mag gevoegd worden
bij de andere zegepralen welke wij
in 1911 behaalden sedert dat 't mini
sterie van den heilloozen school bon
werd weggevaagd.
Een schoon voorteeken voor den
definitieven triomf van Juni aan
staande, want de rechtvaardige en
Mgemeene toepassing van Evenre- i
dige Vertegenwoordiging zal eerst
Men schrijft in bij den Uitgever, bixinudestrant, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België én 't buitenland evenals de Notamie en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten boreele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen hijosdug middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
dan hare toepassing erlangen, wan
neer de clericale regeering met hare
loensche, valsche strekkingzai plaats
gemaakt hebben voor een rechtvaar
dig volks - en vrijgezind bestuur.
mm mam
Wij hebben laten uitschijnen welke
bittere klachten de heer Woeste heeft
geuitte Aalst tegen de rechtvaardige
aanvallen van het katholiek blad
XXe Siècle, woordvoerder der aan
hangers van Schollaert.
Het orgaan aldus aan de kaak ge
steld, laat zich de brandmerking van
den minister van State niet welge
vallen.
Het zuur gezicht dat M. Woeste
tegen ons opzette te Aalst, zegt het
blad, verwondert ons ten zeerste,
vooral op 't einde van een maaltijd.
Dat die zuurheid van M. Woeste
maar de verkiezing niet bederve,
want te veel azijn heeft menig goed
gerecht bedorven.
Wij zijn het met Klokke Roe
land een kristen demokratisch
blad eens, vervolgt Le XX" Siè
cle om te verklaren dat de ongena
de waarin de heer Woeste is geval
len. bij het kiezerskorps, niet kan op
gewarmd «orden door het zwaaien
van een wierookvat of door het hand
geklap op een feestmaal.
•am m tsümmam m^am m m-amamamm,
Hunne Vaderlandsliefde.
De klerikalen pochen op hunne va
derlandsliefde. Zij alleen hebben het
rnonopool daarvan. De antiklerikalen
zijn maar revolutionnairen, vijanden
van Koning en Vaderland
Maar eèn aardig verschijnsel nu
als er kwestie was, niet van politieke
komedie te verkoopen, maar van wer
kelijk de nationale belangen te verde
digen, dan waren het juist de antikle
rikalen die op de bres stonden en die
de klerikale vaderlanders tot hunnen
plicht moesten terugroepen.
Dit heeft men kunnen bestatigen tij
dens de bespreking over 's landsver
dediging.
Millioenen zijner verkwist aan onze
legerinrichtingen en toch zou ons leger
niet in staat geweest zijn ons land te
verdedigen, moest oorlog uitgebroken
zijn t.usschen Duitschland en Frankrijk.
Een van beide landen had ons leger bij
den eersten aanstoot verpletterd en in
de pan gehakt.
Ons leger was niet genoeg gewa
pend, onze versterkingen waren niet in
regel, er was gebrek aan schietvoor
raad, aan mondbehoeften, er waren
overheden te weinig, in een woord,
ons leger en ons land waren tot den
ondergang gedoemd bij den minsten
aanval van buitenaf.
Onze onafhankelijkheid was weg,
.ramp en ellende worden ons deel, sla-
venkettens zouden wij ons zonder te
genstribbelen hebben moeten laten om
de leden slaan.
En dat alles door de verwaarloozing,
door de onverschilligheid van de Re
geering.
Die ondervraging was noodig, ze
was een plicht voor alle menschen die
hunne verantwoordelijkheid tegenover
Land en Volk beseffen, maar ze was
embetant voor de schuldigen.
Spreek aan een' dief van gendarmen
en ge zult hem altijd onaangenaam
zij"'.
Maar men had toch mogen verwach
ten dat er, langs de rechterzijde, ten
minste eenige mannen zouden gevon
den worden, rechtzinnig genoeg liet
Vaderland toegedaan om de waarheid
te huldigen.
Geen enkele Bij die menschen,
welke maar één vaderland kennen
Rome staan de kleine partijbelangen
altijd hooger dan de hoogste belangen
van Land en Volk
En het zijn juist die welke met hunne
vaderlandsliefde pochen en anderen
voor revolutionnairen uitmaken.
vm -m mm-mmm
M. Woeste zegde Woensdag in de
Kamer
Men moet bekennen dat de duurte
der levensmiddelen de volksklassen
treft. YVat moet er gedaan worden
Den besten raad, welken ik zou
kunnen geven is dat de menschen wat
eenvoudiger leven en wat minder be
hoeften aan den dag leggen.
ff
tegenstrevers
Op het oogenblik, waarop ons
stadsbestuur zich in buitensporighe
den van dweepzucht laat medesle
pen door een onderduimigen en hui
chelenden oorlog te voeren tegen de
school der St Janstraat, meenen wij
dat het niet van belang ontbloot is
eene brok uit eene redevoering onder
de oogen onzer lezers te leggen, in
1884 uitgesproken door wijlen Baron
Surmont de Volsberghe, en waaraan
de heer Brunfaut hem herinnerde,
toen zijn bestuur tot de afschaffing
van het gemeentecollegie besloot.
Ziehier die brok
En laat mij toe, nopens dat onder-
werp, een gerucht te loochenstraffën
door onze tegenstrevers rondge-
strooid. Voelende hoezeer de denk-
wijze zich tegen hen keert, lasteren
zij.
Wij willen, als wij aan het bestuur
komen, het Gemeentecollegie, de
Middelbare School en al de lagere
scholen afschaffen en de leeraars, de
onderwijzers wegzenden. Is het on-
gerijmd genoeg
En wat het Collegie en de officiëele
scholen betreft. Daar zijn ongetwij-
feld misbruiken uit te roeien, maar
daar is ook de denkwijze onzer tegen-
strevers, die te eerbiedigen is.
Nooit is het in 't gedacht van een
onder ons gekomen a an een groot
deel onzer medeburgers van de mid-
delen te berooven om aan hunne
kir ders een onderwijs en eene op-
voeding te geven, die zij verkiezen.
Wij hebben in die ernstige zaak
voor de onafhankelijkheid van den
katholieken huisvader gestreden. Wij
willen ze eerbiedigen bij den libera-
Ier, huisvader.
Er inbreuk op maken, 't is de ver-
drukking en wij willen geene ver-
1 drukkers zijn. Wij willen de vrijheid
voor ons die onzer
moet ook heilig zijn in onze oogen.
En op dat gebied, laat mij toe het u
in volle oprechtheid te zeggen, ik zal
aan de bovenmatige verlangens weten
te wederstaan, wellce te driftige vrien-
den zouden kunnen uitdrukken.
-*
Hoezeer klinken die woorden valsch
op heden, nu dat het vernielingswerk
hevig woedt tegen hetgeen ons nog
overblijft van 't officieel onderwijs.
Niet alleen de huidige meier, de heer
Colaert, wederstaat niet aan de
dweepzieken zijner partij, maar hij
stelt zich aan hun hoofd.
De vrijheid van den huisvader is
een ijdel woord geworden. Er is te
Yper maar vrijheid meer voor de
klerikalen de liberalen zijn voortaan
als verstootelingen behandeld. Wan
neer zal daar een einde aan komen
De toekomst der school van de St
janstraat, gelijk wij het in ons laat
ste nummer zegdén, is bedreigd. De
school zal ongetwijfeld het hoofd
bieden aan den onbillijken maatregel
die genomen werd voor wat de -ver
hooging van het schoolgeld betreft,
maar de bedreiging van het vlaamsch
stelsel is een ernstiger gevaar, want
het zou ontegensprekelijk de dood
zonder omwegen zijn.
Onze klerikalen zullen tot daar
gaan, als men ze gerust laat, Niets
moet verwaarloosd worden om die
kuiperij te ontmaskeren.
Wij rekenen op de waakzaamheid
der ouders en op deze van den Bond
der Oud-leerlingen.
&wns%
Geestestoestand.
Drie bengels, eene klerikale school
bijwonende waren Zaterdag laatst op
de vestingen bezig de planten te be
schadigen en de boompjes te breken.
Een verontwaardigden wandelaar
berispte ze streng ze bedreigende
hunne slechte daad aan de politie be
kend te maken.
Het kwam hem duur te staan, die
bengels, slecht opgevoed, bespotte-
den den wandelaar en riepen in koor
wij vagen onze botten aan u en aan
de politie.
De burgemeester zal ons niets
durven doen, onze ouders maken
deel van 't Volkshuis en zij stemmen
voor dé kaloten.
Waarlijk de leerlingen der kleri
kale scholen ontvangen er zeer goede
begrippen
M WEERGALM
o
vraagt AGENTSCHAP
HS vraagt GRATIS
LIDECATALOGUS
aan ThHnTIIERPI» CYCLE Cy Lid, 48, PELIKAANSTRAAT, ANTWERPEN.
