Foorplein Gnoom MAUiiT Staatsmiddelbare school. Decan, Maurice, was. Daardoor hebben zij tusschen twee groote gedeelten van ons volk eene klove gemaakt die moeilijk of lie ver nooit meer zal kunnen .aangevuld worden. Zij hebben liet Vaderland let terlijk van een gescheurd met zulk wreed geweld, dat alle toenadering tusschen de twee gedeelten voortaan onmogelijk is. Wij zien daarvan reeds de droevige gevolgen. Het Walenland, waar vroeger, zelfs in het heetste van onzen taalstrijd, niemand ernstig aan eene bestuurlijke scheidinghadde dur ven denken, vraagt nu die scheiding. Het vraagt nu om afgescheiden te wor den van 't Vlaamsche land niet alleen om reden van taal, maar meer nog om reden van godsdienstigen, verstande lijken enstofïelijken aard. Het beweert, niet meer te kunnen leven in eenen toestand van dwang, onwetendheid en stoffelijken achteruitgang, waarin ons hatelijk klerikaal staatsbestuur het wil houden. Het wil niet meer buigen voor de klerikale overheersching, die zegt het haar grootsten steun hare grooste macht uit Vlaamsch Belgie haalt. Dat heeft eene groote, eene droevige beteekenis in ons land, vooral daar die wensch uitgaat van wege mannen, wier volksdichter Antoine Glesse, een maal zong Flamands, Wallons, ce ne sont la que (des prénoms Belge est notre nom de familie. Op ons geld, op al onze staatspapie ren staat eene schoone spreuk, eene machtige spreuk in onze beide lands talen «Eendracht maakt macht». Welnu, die spreuk hebben de klerika- len al hare macht ontnomen. Zij hebben roekeloos met vuur' gespeeld. Door dwang, laster, beieedigingen en kies bedrog hebben zij hun meesterschap behouden, maarzij, en heel het land met hen, zouden het wei duur kunnen betalen. Het Nationaal gevoel bij de schooljeugd. Doch niet enkel voor het huidige geslacht hebben de klerikalen 's lands toestand verbrod ook voor de toe komst hebben zij een onmetelijk kwaad gedaan. Zij hebben twist en tweedracht ge zaaid op plaatsen waar onze politieke geschillen hadden moeten onbekend blijven. Zij hebben de openbare scholen be dorven, daar waar zij er eenigen in vloed hadden. De andere hebben zij veranderd, belasterd. Zij hebben ze af geschilderd als holen van bederf, kweekplaatsen van ontuchtigen en ban dieten. Hebben zij wel het kwaad voorzien, dat zij daardoor aan het land gedaan hebben Zoo ja, dan moeten wij zeg gen dat zoo niet alle klerikalen gemee- ne kerels zijn, ten minste allegemeene kerels klerikalen zijn of hen steunen. Hebben zij het niet voorzien, dan be klagen wij hen en heel het land, dat door die laffe aanranders op den hoop toe nog moet bestuurd worden. Het hart des kinds moet vreemd blij ven aan onze moeilijkheden. Het kind moet nog niets doen dan leeren en spe len. Wij moeten het verre van onze maatschappelijke bekommeringen, op leiden in eer en deugd, in wijsheid en verstand, opdat het later als mensch en burger beter zijne plichten leere begrijpen dan zooveele ongelukkige volwassen op onze dagen, opdat het met helderen blik de toestanden zou kunnen inzien en zich niet late omkoo- pen of verleiden door menschen, die van hem een sport willen maken van de ladder, langswaar zij de hoogere macht, kunnen bereiken. De kinderen, gelijk van welke ge loofsbelijdenis of stand, moeten elkan der leeren liefhebben omdat zij allen Belgen zijn en samen moeten werken in 't belang van 't Vaderland. En wat hebben de klerikalen met hen gedaan In hunne scholen hebben zij maan den lang de leerlingen tot kiesagenten gebruikt, ze uitgezonden tegen alle an- dersdenken om hen te hoonen, uit te fluiten en met slijk en steenen naar hen te smijten. Zij leeren hun jaren lang alle menschen haten, die willen vrij denken, die menschen aanzien als duivels, ze belasteren, vervolgen en mishandelen. In plaats van broeder liefde, prenten de kierik&len bij de schooljeugd broederhaat in en vormen zoo een geslacht van dweepers, stok- slagers en andere beminnelijke land- genuoten, die alles behalve den schoo- nen naam van vaderlanders verdienen. En de officieelescholen? Wij hebben het reeds gezegd. Zij schilderen ze af als krochten van den duivel en de kin deren, die er naartoe gaan, als duivels kinderen. Is het dan te verwonderen dat zelfs onder de schooljeugd eene kloof gedolven wordt, die niet meer te dempen is Is het dan te verwonderen dat in de steden de leerlingen der kloosterscholen deze der officieele scholen achter hoeken en kanten af wachten om ze uit te schelden en af te ranselen Is dat vaderlandsliefde aankweeken, het nationaal gevoel bij de jeugd ver sterken Neen, dat is hel Vaderland verdeelen in twee vijandige kampen, die elkander haten en verfoeien en voor wie alle samenwerking onmogelijk is en blijft. Daarom herhalen wij, dat, als onze tegenstrevers dat met voorbedach ten rade doen, zoo niet alle klerikalen gemeene kerels zijn, alle gemeene ke rels toch klerikalen mogen genoemd worden of ze steunen. Brifaut, Brifaut Gij hebt op het feest van Roeselaere met eenen steen gesme ten die op uwen eigen kop en op dien van al uwe verwaande partijgenooten terug valt. A propos van de leeniii!» van 501) millioen. De bankiers hebben de insch rij vings- brieven rond gezonden voor onze staatsleening van 300 millioen, 4% on der vorm van kasbons, terug te betalen binnen de 5 jaar. Er kunnen heele bons van 1000 fr. en gedeelten van 100 fr. gekocht worden aan den onverminder den prijs van 1000 fr. of 100 fr. ieder. Maar hoeveel zal het staatsbestuur aan do bankiers voor de uitgifte van de kasbons moeten uitkeeren Dat ^al wel eenige millioentjes zijn. Het durft niet meer met rentetitels 3 beginnen en nu kost hem die leening al 1 of 8 millioen fr. meer aan intrest alleen. Doch ofschoon het met geene rente titels heeft durven werken, lijdt onze staatsrent tamelijk erg van die Ieening. Op korten tijd is onze rent 3 tot 81 en 80 gedaald, terwijl de 2% maar aan 69 fr. meer staat. Ja, de -klerikalen hebben hunne schaapkes in huis, maar, zooals we reeds zien, 't zullen kostelijke schaap ken s zijn. pulcnkHi. Uit verschillende steden bericht men dat de lastenbrieven, dees jaar te laat en zeker na 2 Juni uitgedeeld, eene gevoelige verhooging van patenten ver- melden. In den handel wordt daar hevig over geklaagd. ParbleuDat was te verwachten. Het staatsbestuur moet wel middelen zoe ken om de onkosten te dekken van al de gunsten, die het aan de staatsbe dienden heeft toegestaan. 300 millioen fr. 1 qenen bij middel van kasbons, bankbriefjes van 5 fr. uitgeven omdat de zilveren vijffrankstukken in ons land te schaarsch worden, en nu de paten ten opslaan, is nog maar een begin. Er zal nog wef meer komen. Onze mees ters zullen het nog wel erger aan boord leggen dan zij ons vanwege de socialis ten hebben doen vreezen, moesten de antiklerikalen gekozen worden. Men zou meer moeten klagen dat de lastenbrieven zoo laat verschenen zijn terwijl de verhoogingen, de benoemin gen, enz. voor de staatsbedienden nog voor 2 Juni zijn uitgekomen. Maar dat zal de vergelding zijn. Het staatsbestuur kon toch niet alles te gelijk doen en, zooals M. Woeste met eene geveinsde leukheid zegde, het kiest het gepaste oogenblik. M. de Broqueville heeft het ook ge zegd toen de antiklerikalen, lang vöör de kiezingen, opslag en verbetering voor de staatsbedienden vroegen en het nooit bekwamen omdat er dan geen geld in kas was. Onze kabinetsoverste heeft zijn uur gekozen om het geld met hoopen uit te strooien en zoo een geheel staatsdienstpersoneel om te koo- pen heel dicht bij de kiezingen. Dat is alles klerikale politiek. Waar om klagen nu zoovele kooplieden en neringdoeners, die zich door de kleri kale schrikaanjaging hebben laten misleiden Nu zitten de klerikalen zeiven diep in den zak der lastenbetalers. De so cialisten zouden dat niet gedaan heb ben, maar de lastenbetalers geloofden de woorden der antiklerikalen niet. Ze moesten weer klerikalen aan 't, bestuur hebben. •Zij hebben ze nu en.... opslag- lasten op den hoop toe. van De iSoeve|>;iclilen Bij zooveele punten, die de klerika len van het liberaal programma afge- i nomen hebben om ze als de hunne in de Kamers voor te stellen, b. v. de af schaffing van de plaatsvervanging, den persoonlijke dienstplicht, het verplicht onderwijs, de werkmanspensioenenen andere, komen zij er nog een ander te i voegen, namelijk de hoevepachten. 1 In zijne redevoering van Vrijdag 19 I Juli laatsleden heeft M. Helleputte aan gekondigd dat hel staatsbestuur bereid is om zich bezig te houden met de hoe vepachten. Het komt er niet te vroeg mee al. Al lang reeds hebbende libera- len een wetsvoorstel daarover inge- l diend en, als het tot nu toe nog niet ge- stemd werd, is dat alleen te wijten aan de stelselmatige tegenkanting der rech terzijde, die boven alles in 't voordeel der groote landeigenaars zoekt te han delen. Ziehier, overigens, de schikkingen van dat wetsvoorstel, dat de liberalen aan de Kamer voorgelegd hebben. 1De verplichting van de grondgoe- deren (hoeven en landerijen) te ver pachten voor eenen duurtijd van ten minste 15.jaar, met de vrijheid vöor den pachier, alle drij jaar zijne pacht te mogen opzeggen. Met de huurkontrakten van langer duur, zijn de verpachtingen zoo talrijk nieten de pachier kan zooveel tegemak- kelijker het gehuurd goed verzorgen en verbeteren. 2. De verplichting van weerskan ten, de pacht één jaar op voorhand op te zeggen. De huurder moet de tijd hebben om eene andere hoeve, en de eigenaar om een anderen pachter te zoeken. Onder dat opzicht bestaan in Vlaan- Hebben het uitgangsdiploma bekomen Ghisquière, Emile, niet de grootste vrucht. Bryxis, Robert, met groote vrucht. Santy, Sylvère, Messiaen, Oscar, Boyaert, Georges, Dehondt, Ferdinand, Ommeslagh, Félix, met vrucht. Mesure, Gaston, Opsomer, Robert, Bondue, Albert, Prijskamp onder de gestichten van middelbaar onderwijs in ign. (Vier leerlingen hebben aan den prijskamp deelgenomen). 1' Letterkundig gedeelte. [Fran sch, VlaamschGeschiedenis en Aardrijkskunde) I Afdeeling A. 2de Accessit'Baeyén, Emile, 67 punten op 100. Afdeeling C. Melding Folcque, Valère, 64 punten op 100. Notebaert, Georges, 54 punten op 100. Vanhoet, Ferdinand, 51 punten op 100. 2° Wiskundig gedeelte. RekenkundeMeetkundeAlgebra, Boekhouden) Afdeeling A. 7(k' Accessit Baeyen, Emile, 78 punten op 100. Afdeeling C. Prijs Notebaert, Georges, 90 punten op 100. Prijs Folcque, Valere, 80 punten op 100. Melding Vanhoet, Ferdinand, 69 punten op 100. deren gebruiken, volgens welke de pacht zelfs 24 uren op voorhand mag opgezegd worden. Dat wordt nog al ge daan in kiezingstijd. 3. Het bepaald verbod van in het kontrakt voorwaarden te brengen, die de vrijheid van het planten, zaaien, enz. beperken, zooals het verbod van zekere planten te kweeken of zekere meststoffen te gebruiken. 4. De verplichting van aan den huurder, die het goed verlaat, schade loosstelling te geven voorde belangrij ke verbeteringen, die hij aan dat goed gedaan heeft. 5. De verplichting van altijd een ge- 'schreven huurceel te maken alsmede eenen staat of inventaris van het in ge bruik genomen goed, bij elke nieuwe verpachting. Door deze twee schikkingen zouden vele moeilijkheden en rechtsgedingen tusschen eigenaar en pachter vermeden worden. 6. Eindelijk de vermindering der voorrechten van den eigenaar. Deze bepaling zou zijn voor het ernstig een landbouwkrediet. zeer voordeelig daarstellen van i Op het Foorplein der Groote Markt staan onder meer aantrekkelijkheden, de welgekende C;u rotisel-Sjilon l O vermeer-Kom liaeli, waar eenieder eenige aangename uur tjes doorbrengen kan. 1 Verders treffen wij nog den G rooien Circus SOS.II waaralle avond eene prachtige ver- fooning gegeven wordt, met de mede werking der 50 artisten paardenrij- ders- en rijdsters, acrobaten, equili bristen, goochelaars, danseressen, enz. en de clowns, waaronder de vermaarde clown TONY. Dan hebben wij nog hetTliéalre Intel-national het wonderbare Vliegende Kiml de Car- roiiscl Ymói-icain Ai'óopla- ii<» la ltoue Joyeuze enz. Preiilpóslkiui tien. liet jaargetijde der reizèn en uitstap pen is aangebroken. Al wiemaareenig- zins kan, gaat voor eenige dagen op reis in het land of naar den vreemde. En dan worden aan familieleden en vrienden postkaarten bij de macht ge stuurd. Dat gebeurt zoo de heele we reld door. Onlangs is daarover eene statistiek verschenen, waaruit wij het volgend overnemen. Duitschland verzendt jaarlijks 1547 1/2 millioen of meer dan anderhalf mil liard prentkaarten. Japan, 894 millioen. Engeland 845 Oostenrijk 432 Britsoh-Indië 405 1/2 Rusland 290 Italië 137 Hongariè 113 22 93 Holland 80 Bulgarië 42 4/2 Denemarken 30 Frankrijk 45 Roemenië 29 4/2 Zweden 34 Zwitserland 81 1/2 Argentina België r» POLLENTIER, OSCAR,

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1912 | | pagina 2