Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 51" October 1912.
5 centiemen.
Achtste jaar. \r 51
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende des etonderdatjs
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS..:
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. Ü-50
Men handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklatrten25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Dour leven,
Wij lezen in IJEtoile Beige van 20n
dezer
Terwijl in de naburige landen ern
stige maatregelen genomen worden
om in de mate der mogelijkheid aan
het volk hulp te brengen in de nood
lottige gevolgen van deri opslag der
levensmiddelen, heeft men nog niet
anders gedaan dan kommissie's aan
gesteld.
Duitschland onderander, heeft zij
ne grenzen wijd opgezet voorden in
voer van vreemd vee. Zulke maatre
gelen zouden ons oogst nuttig zijn,
maar niets laat veronderstellen dat
het staatbestuur er zich mee bezig
houdt.
In deze voorwaarden wordt het drin
gend noodig eene oproep te doen tot
het land en hem den toestand onder
Belgisch oogpunt voor te leggen. Dat
heeft M. Georges Brabant, sekretaris
van de staathuishoudkundige maat
schappij van Belgie goed begrepen
en daarover een werk uitgegeven, dat
de algemeene aandacht verdient. Het
draagt voor titelHet duur Leven on
der Belgisch Oogpunt en is het verslag
eener voordracht, gedaan in de Han
delskamer van Brussel, met eene in
leiding en nota's van den schrijver.
In deze studie stralen twee belang
rijke punten uit
i° Het steeds duurder en duurder
en duurder worden van het leven
komt niet uitsluitend voort uit alge
meene en natuurlijke oorzaken, maar
is ook te wijten aan de plaatselijke en
kunstmatige oorzaken, dat zijn zulk-
danige, die aan den wetgever moe
ten toegeschreven worden.
2° Deze kunstige oorzaken zijn
het gevolg van onze landbouwpoli
tiek. Wordt aan die politiek vaarwel
gezegd, zoo zullen die kunstmatige
oorzaken natuurlijkerwijze ook ver
dwijnen. Om dat vraagstuk op te los
sen moet men t° Bewijzen dat deze
politiek slecht is 2° aantoonen dat
het noodig is daar een einde aan te
stellen omdat zij de belangen van het
land miskend.
Dat heeft M. Georges Brabant
getracht te doen door zich te steunen
op de bewijsgronden, die wel zeer in
gewikkeld zijn, maar toch indruk zul
len maken.
Hij stelt vast dat de Belgische
landbouwbevolking eigenaars, land
arbeiders, vrouwen en kinderen, al
len samen genomen, detweemillioen
inwoners niet bereiken kan, en dat is
nog maar 27 van de gehesle be
volking van ons land; dat zij niet al
leen in hare eigene behoeften niet kan
voorzien, maar slechts gedeeltelijk
van den landbouw leeft, daar zijnog
in nijverheid en handel bijwinsten
zoekt eindelijk dat zij maar op heel
ondergeschikte ijze meedoet aan de
huishoudkundige werkzaamheid des
lands.
Entochishet met haar alleen dat de
landbouwpolitiek zich bezig houdt
Het is zoo gezegd ten voordeele van
dat kleine gedeelte der heele bevol
king dat men op kunstmatige wijze
de kosten der levensmiddelen ver
hoogt van de al_emeenheid en dat
nog wel ten nadeele der nijverheids-
en handelswerklieden. Ten bate van
die kleine bevolking wordt het leven
duur 'gemaakt aan de overgroote
meerderheid, aan dezen vooral, op
wie onze welvaart steunt en die, om
de vreemde mededinging te kunnen
doorstaan, zouden moeten kunnen
rekenen op een beterkoop levenson
derhoud.
Daarin bestaat een onbegrijpelij
ke onregelmatigheid. Maar dat is
nog niet alles. Men mag daarbij voe
gen dat zou onze landbouwpolitiek
onze landelijke bevolking schijnt te
voordeelen, dit maar bedrog, eene
oogenverblinding is. Volgens M.
Brabant zijn er geene twee duizend
menschen in België die voordeel trek
ken uit het beschermingstelsel onzer
vleeschsoorten. Met het meelstelsel
hebben alleen de meelhandelaars
profijt en ons suikerstelsel geeft maar
voordeel aan de speculanten. Kor
tom, wij staan hier tegenover maat
regelen, die al de kenteekens dra
gen van eene waresocialetafelschui-
merij.
Het kwaad is zoo groot dat op 1
Mei 1912, M. Van Maenen, burge
meester van St. Nikolaas en vriend
van ons staatbestuurin vollen Senaat
uitriep Voor het Land van Waas,
B. V. worden degrenzen gesloten niet
uitnoodzakelijkheid, niet om de ver
spreiding van gelijk welke besmet
telijke ziekte tegen te houden, maar
om zekere personen in gelegenheid
te stellen, hunne zakken te vullen.
Ziedaar de waarheid
Zooals men ziet, is het meer dan
tijd dat het land ingelichtvvorde. Dat
toont ook al het belang aan, dat de
gewetensvolle studie van M. Brabant
oplevert, die daarom wel verdient
overwogen te worden.
De Spaarkas verliest
17 millioen
door hel dalen der
Heli>iselie Kent.
Volgens de officieele cijfers, bezat
de Spaarkas op 31 December 1910
voor 313 millioen Belgische Rente
aangekocht voor eenen gezamentlij-
ken koopprijs van 289 millioen
271.206.65 franken.
Wij zeggen twee honderd negen
en tachtig millioen, twee honderd
een en zeventig duizend, twee hon
derd en zes franken.
Weet gij welke waarde die Rente
nu nog heeft, volgens de laatste prij
zen der beurs
272.328.500 frank.
Of een zuiver verlies op den koop
prijs van 16.942.545.15 franken.
Door het dalen der Belgische
Rent, verliest dt spaarkas nu sedert
31 December 1910 bij de zeventien
millioen.
Dit is een verlies van 4.85 t. h.
In andere woorden, op elke hon
derd franken, op de Spaarkas sedert
31 December 1910, neergelegd en
door haar geplaatst in Belgische ren
te, is er thans een verlies van 5 fran
ken 85 cent. of meer dan den intrest
van 2 jaren
En het is eene regeering onder
wier beleid de Rente van 100 frank
op 85 is gevallen, die zich de Regee
ring van den Nationalen Voorspoed
-durft noemen
A la porte met zulk ministerie
Brloflen en voile appels.
Onder meer valsche beloften,
waarmede de klerikalen aan onze
lichtgeloovige landsche kiezers" hun
ne stemmen afgetroggeld hebben,
was deze bijzondere Moesten de li
beralen aan 't hoofd komen, zij zou
den het leger vermeerderen, terwijl
zij, de klerikalen, beloofden van, on
der geen voorwendsel, de krijgslas
ten te verzwaren.
Dit was de eenige beschuldiging
die de klerikalen tegen ons richten,
die gegrond was. 't Is waar, hadden,
wij liberalen de overhand behaald,
wij nadden het leger versterkt, en
wij gelooven te mogen bevestigen,
dat het liberalismus van langs 'om
meer genegen is, den algemeenen
krijgsplicht, met korten diensttijd,
opzijn programma te stellen. Wij
hebben zulks, tijdens den kiestrijd,
manmoedig beleden, omdat wij ge
loofden dat ons bestaande leger on
bekwaam is, om de onafhankelijk
heid des lands te verdedigen, en dat
wij die verdediging boven alles stel
len.
En wat zien wij nu gebeuren De
klerikalen, spijts hunne kiesbeloften,
die ten andere, volgens de bekente
nis van M. Woeste, niet bindend
zijn, beseffen het gevaar in 't welk
wij verkeeren. Zij zien want het
steekt de oogen uit, dat het vaderland
bedreigd is, en zij bazuinen op alle
tonen, dat het leger moet versterkt
worden, en dat in de aanstaande zit
tijd, een nieuw wetsontwerp te dien
einde zal nedergelegd worden.
Zeer wel, en wij keuren die strek-
kinggoed. Maar wat wij niet goed
keuren, is de ware aftroggelarij,
het woord is niet overdreven die
onze klerikalen gepleegd hebben,
toen zij, tijdens den laatsten kies
strijd, het volk met valsche voor
wendsels, vërleid hebben.
Ja, het leger moet versterkt wor
den, maar de klerikale ministers
moeten de politieke onbeschaamd
heid tot het hoogste punt drijven,
om, daags na hunne zegepraal, hun
woord te eten, en om noodzakelijk
te verklaren, 'tgene zij voor de stem
ming, en met het doel van stemmen
te winnen, als nutteloos, als wraak
roepend deden doorgaan.
Dat zal voor de klerikale stem-
mors eene eerste ontgoocheling zijn.
De tncede die hun te verwachten is,
is 't pensioen van een frank daags.
Zullen de klerikale dutsen nu ein
delijk hunne oogen openen, of zijn
zij zoodanig dwaas, dat, moesten
de priesters hun wijs maken dat ge-
bradene appels uit den hemel zullen
vallen, zij zouden staan gapen tot
het mirakel gebeurd
jÉ 1' Iw
Een goed liberaal abon
neert zich aan DE WEER
GALM.
Gebrek aan moed.
Het stilzwijgen der Regeering
Tot nu toe heeft geen enkele on
zer ministers iets gezegd over den
politieken toestand.
In andere landen zijn er ministers,
die ook wanneer het Parlement niet
zetelt, over belangrijke politieke
vraagstukken verklaringen afleggen.
De Grondwetsherziening en de
landsverdediging worden onze mini
sters doodgezwegen. Waarom
Wat ons kiesstelsel betreft, heb
ben klerikale bladen beweerd, dat
de ministers niets zouden zeggen,
zoolang de bedreiging van de alge
meene werkstaking zou bestaan.
Wij lieten reeds uitschijnen dat
een klerikale minister, die ons hul
dig kiesstelsel zou veroordeelen, niet
alleen de overtuiging van alle libera
len, socialisten en kristene demokra-
'ten, maar ook van duizenden katho
lieken zou uitdrukken.
Dereden, welke opgegeven wordt,
opdat de Regeering hare inzichten
niet zou moeten bekendmaken, is
weinig ernstig.
Met meer recht nog mogen wij het
stilzwijgen van onze ministers ve
roordeelen, in zake nationale verde
diging.
In klerikale bladen verschijnen er
allerlei berichten, die een nieuwe le-
gerwet voorspellen. Maar dat alles
blijft onbepaald geen enkel katho
liek blad durft zeggen wat de Re
geering eigenlijk wil.
•Dat stilzwijgen noemen wij een po
litieke lafheid.
Er gebeurt thans in de katholieke
pers een wonderbare ommekeer.
Klerikale bladen, die gedurende den
kiesstrijd beweerd hebben, dat de
liberalen de krijgslasten zouden ver-
hoogen, beginnen thans te verklaren
dat er in elk geval moet gedaan wor
den wat er voor onze landsverdedi
ging noodig is.
Wij hooren nog de stem van kleri
kale kiesdravers, die aan eenvoudige
buitenmenschen zegden Luistert
niet naar die liberalen zij willen
dat België een kazerne worde.
Op een kruisweg, bij een
Vlaamsch dorp, hebben wij zoo ge
durende den laatsten kiesstrijd wel
een half uur daarover geredetwist
met een klerikalen kiesdraaver. De
kiesdrager riep voortdurendGij
wilt de krijgslasten vehoogenen boe
ren beletten te werken en hij
zwaaide met zijn armen, opdat zijn
vrienden ons door daden zouden be
wijzen dat zij het klerikaal schimp-
blad... De Afrosser gelezen had
den. Maar die stokslagers waren te
laf wij gaven hun immers de gele
genheid niet om ons in den rug aan
te vallen.
Hebben wij thans het recht niet
de vraag te stellen of er wel een
groot verschil zou bestaan tusschen
die stokslagers die te laf zijn, en een
ministerie, die niet spreken durft,
terwijl het wellicht inlichtingen be
zit, die aantoonen dat de internatio
nale toestand voor ons land kan ge
vaarlijk worden
Waarom al die alarmberichten in
de klerikale pers Waarom dat ge-
DE WEERGALM
Men schrijft in hij den Uitgever. Lnxtnudeslraai, nr f>.'5, te Y|>er. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Nolariale en Rechterlijke aankondigingen iriogen
gezonden worden ten bnreele van dit blad. Y!en wordt vriendelijk verzocht alle Itoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dtjosdag middag vrij en onderieekeml toe te /..unlet).