Stadsnieuws,
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 20" Februari 1915.
Negende jaar.
Nr 15.
I er schijnende des ihmderdays.
Na de stemming over tiet
voorstel lot
i> rond wel herzien i ng.
Hel oordeel der pers.
bevelschrift van den meier
ingetrokken.
Ken gemakkelijk middel.
hel veil rek
der Rijschool
Eendracht maakt Macht,.
Vires acquirit eunde.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor dun buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 2-50
Men handelt bij overeenkomst.
Een artikel dat de Ronde der Pers doet.
De XXe Siècle het orgaan van
M. Helleputte en dat nog al eens de
vertrouweling der regeering is, zegt
in zijn nummer van Zaterdagavond
Het voorstel tot herziening werd
dus in de Kamer verworpen, rechter
zijde tegen linkerzijde.' Dat was te
voorzien, noodzakelijk, onvermijde
lijk.
Gij hebt de hand geweigerd,
dat wij u toestaken zeggen de re
denaars der uiterste linkerzijde
Maar zij verzuimen erbij te voegen
dat die hand eene pistool vasthield.
Voor hoe groote jakhals men ons
moge uitgeven, wij aarzelen niet te
zeggen dat de katholieke partij onge
lijk zou hebben, te denken dat het
kiesvraagpunt door de stemming van
Vrijdag begraven is. Dat de regee
ring goed gedaan heeft, zich scherp
te zetten tegen het afdreigen, bewijst
nog niet dat onze kieswetgeving vol
maakt en onveranderlijk is verre
van daar. De waardigheid van het
bewind is ééne kwestie ons kiesstel
sel is er eene andere. De eerste is
doorgehakt op de eenigst mogelijke,
wijze de andere blijft voor de open
bare meening eesteld. Onze vrienden
hebben tot plicht, haar met de
grootste nauwgezetheid te bestudee-
ren, de strooming der meeningen te
bewaken en eene oplossing voor te
bereiden, die met de wenschen en
de belangen des lands overeenkomt.
De regeering en de rechterzijde heb
ben goed gesneden dat de katholieke
partij goed wete te naaien. Noch
vooringenomenheid., noch vooroor-
deelen, noch wrok, noch lust naar
wraak maar oplettendheid, goede
wil, politieke wijsheid ziedaar ons
programma. Het zou dwaasheid ge
weest zijn, ons de wet te laten stellen
door eene uitgelaten en schijnbare
muitzieke minderheid. Het zou eene
dwaasheid geweest zijn, moesten wij
beslissen, ons voor eeuwig te verzet
ten en eeuwig het non possum us
te laten hooren tegen elke vraag tot
bespreking.
De katholieke partij heeft anders
stekelige vraagstukken opgelost.
Wie zou over drie jaar geloofd
hebben dat de rechterzijde zich tot
den algemeenen dienstplicht zou ge
negen getoond hebben dat de katho
lieken zoo gemakkelijk zouden berust
hebben in nieuwe opofferingen voor
de nationale verdediging
Laten wij de kiesvraag tot rijpheid
komen en laat ons manmoedig ons
gereed houden tegen elke gebeurlijk
heid. \Y aren de Belgische katholieken
sterk en onverzoenlijk tegenover de
bedreiging, zij moeten kalm en met
goeden wil al de lessen der ondervin-
dingonderzoeken evenals deingevin-
gen der rede.
Wat de tegenpartij betreft, het
spreekt van zelf dat zij vrij is den
weg te kiezen die haar aanstaat.
Wij hebben haar hoegenaamd
geenen raad te geven. Gaat zij den
verkeerden weg op, zooveel te slech
ter voor haar. Wij hebben haar nu
doen zien dat zij niet in staat is, ons
Men sclirijfi in hij den Uitgever, bixtmidestraat, nr 53, te Yper. - De aankondigingen van
ganscli België en 't buitenland evenals dé Notariale en Rechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten Inireele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
schrik aan te jagen. Het land zal er
zich mee gelasten, als zij aandringt,
haar eens te meer te bewijzen dat in
Belgiede bestingerichtepartijen door
overhaasting niets te winnen heb
ben.
De Chromque zegt dat, zoo deze
verklaring geen nieuw lokaas is, een
middeltje om de gedachten af te lei
den, zij veel opgang zal maken in de
rangen van allen, die de belangen
des lands ter harte nemen.
Volgens de Nieuwe Gazet is de
taal van de XXé Siècle voor de libe
ralen de grootste aandacht waard.
Bah Voor ons is die taal de taal
van den hoogmoed en tevens ook
die van eene verborgen vrees. Daar
steekt vernedering in zoowel voor
liberalen als voor socialisten.
Waarachtig Die hoogmoed is
misplaatst en eenige brokjes, op den
keper beschouwd, zullen dat wel
doen zien. Wij onderlijnen
De 'waardigheid van hel bewind is
ééne kwestie ons kiesstelsel is er eene
andere.
Wij zeguen dat het klerikaal be
wind, in stand gehouden en versterkt
door de kiezingen van Juni 1912,
volstrekt geene waardigheid heeft.
Hoe durven mannen, die dank aan
deomkooperij van de Staatsbedien
den bij middel van staatsgelden,
dank aan leugen, laster, bedrog en
geweldenarijen, aan 't roer gebleven
zijn, van waardigheid spreken Zij
beroemen zich op hunne 16 stem
men meerderheid in de Kamer. Daar
ligt macht in, eene domme geweten-
looze macht, maar geenszins waar
digheid. De Junikiezingen hebben
eene groote vlek te meer geworpen
op de geschiedenis van t klerika-
lismus in België en de waardigheid
van het bewind in onwaardigheid
veranderd.
Dat ons kiestelsel eene andere
kwestie is, daarvan moet de XXe
Siècle vast overtuigd zijn. In die en
kele woorden steekt haast eene be
kentenis van al de laagheden, waar
toe het meervoudig stemrecht aan
leiding geeft cn die de klerikalen,
bijna tot de laatste toe gebruikt heb
ben om meester te blijven.
De eerste is doorgehakt op de eenig
mogelijke wijze, schrijft het blad.
Neen, zij is doorgehakt op tyra-
nieke w ijze. Door beloften en koopjes
heeft de regeering de rechterzijde
zoo bewerkt dat zij op hare stemmen
kon rekenen voor 't verwerpen dei-
vraag tot herziening en erop zal
kunnen rekenen voor de stemming
der nieu w e legerwct. Door die om
gekochte meerderheid is de regee
ring sterk geweest cn heeft zij alle
toenadering en minnelijke schikking,
haar van links aangeboden, durven
verwerpen. Zij wil liever het land
ten prooi aan onlusten zien dan toe
te geven aan den wensch tot herzie
ning. Woeste heeft de taal van eenen
dwingeland gesproken en de Bro-
queville heeft gebogen omdat hij on
der den dwang staat van zijne meer
derheid.
ben
Dc regeering en de rech ter zij de heb-
goed
gesneden
dat de katholieke
partij nu goed wete te naaien zegt het
verder.
De regeering heeft gevliemd, zeg
gen wij, barbaarsch alle goede mee
ningen afgesneden, die bij liberalen
socialisten en zelfs vele kamerleden
rechts ontstaan waren na de reden
van M. Hymans. Zij heeft ze afge
sneden omdat Woeste het gebood.
En de klerikalen zullen niet goed
weten te naaien, maar voortgaan in
hunne boosheid.
Hel zou dwaas zijn geweest, ons de
wet te laten stellen door eene uitgelaten-
en muitzieke minderheid. Zoo lezen
wij nog.
Dat is weeral de taal van den
hoogmoed. De klerikalen zien met
verwaandheid neer op de linkerzij
den en, sterk door hunne 16 st. ge
stolen meerderheid, durven zij hun
ne tegenstrevers voor uitgelatenen
en muiters uitschelden. Dat ver-
wonderdt ons niet. Zij hebben gekro
pen voor de kiezers en durven zich
alles veroorloven, nu zij door laag
heid laster en bedrog weer aan 't be
wind gekropen zijn.
De katholieke partij heeft anders
prikkelende vraagstukken opgelost.
Welke De legcrhervorming van
1909 toch zeker niet
Wie zou over drie jaar geloofd
hebben dat de rechterzijde zich zoo
vroeg tot den algemeenen dienst
plicht zou genegen getoond hebben
Geen mensch. Zelfs nog korts
voor dc Junikiezingen niet.
De klerikalen zijn ten strijde ge
trokken onder den kreet van Geen
man, geen kanon meer en gedeel
telijk op die manier hebben zij geze
gepraald. Zij hebben het volk bedro-
•gen. Dat ze 't maar in gemoede aan
hunne kiezers vragen. Hunne gene
genheid voor den algemeenen dienst
plicht is wel oppervlakkig en de XXe
Siccle weet beter dan iemand ten
welken prijze die bekomen is.
Wij stippen nog aan Hat de
tegenpartij betreft, het spreekt van zelf
dat zij vrij is, den weg te kiezen die haar
aanstaat, enz. IPij hebben haar nu
doen zien dat zij niet in staat is ons sch rik
aan te jagen.
Waarom is het blad dan met zijn
artikel verschenen Alleen om ons
hoovaardig te kunnen zeggen dat de
klerikalen, met hunne 16 stemmen
meerderheid niet bang zijn van ons.
Voor de Junikiezingen spraken, ze
zoo niet. In hunne wanhoop waren
hun dan alle middelen goed, als ze
maar boven bleven. Daags na de
kiczin_en waren ze zelf verbluft over
hunne 16 stemlAcn meerderheid.
Wij herhalen het heel het artikel
van de XXe Siècle is niets dan bluf en
slecht verholen vrees voor hetgeen
komen kan door hunne schuld. De
liberalen zouden ongelijk hebben
daar eene vingerwijzing voor hen in
te zien, zoomin als eenige hoop tot
toenadering. Van de klerikalen is
voor het openbaar welzijn niets te
verv achten. Het vrije volk gaat hun
niet aan. Zij kweeken en begunstigen
alleen slaven, die bang en gedwee
voor hunne voeten kruippen.
ma
Een goed liberaal abon
neert zich aan DE WEER
GALM.
HET'
De strijd, door het Pror/rès tegen de
afschaffing van een deel van den va
stenavond geleverd, heeft voor uitslag
gehad den maatregel tegen de her
bergiers en de orgelhoudérs genomen
te doen intrekken.
Inderdaad, de herbergiers en do or-
gelhouders zijn gemachtigd geweest,
omj.l. Zondag, in hunne zalen, van af
twee ure 's namiddags tot middernacht,
te laten dansen..
De heer Golaert heeft gevoeld welke
schade hij berokkenen zou aan eene
zekere soort zijner onderhoorigen en
hij heeft er uitleg over gegeven in de
laatste Gemeenteraadszitting.
Wij kunnen er ons enkel over ver
heugen. De sluwe Poperingnaar heeft
eindelijk begrepen dat hij niet alleen
de burgemeester is van eene zekere
kliek, maar dat hij ook de Vader zijn
moet van al zijne onderhoorigen en
dat het voor hem een plicht is hunne
belangen ter harte te nemen.
Hopen wij dat op Haft-Vasten, de
zelfde toelating aan de belanghebben
den zal verleend worden op die wijze
zullen zij een deel der verliezen her
winnen die men hun ondergaan deed.
Het artikel, waarin het onze Meier
de sluwe Poperinghnaar noemde gaat
voort met het Journal d'Ypres, erg te
vervelen. Om zijn geweten gerust te
stellen, heeft het godvruchtig papierke
een zoo vernuftig als gemakkelijk mid
del gevonden. Hoewel het artikel in
zijne eigene -kolommen verscheen,
schrijft het heel stout, het aan het
Progrès toe
Deze maal overtreft Mijnheer 't en is
ikke niet zichzelven
De doenwijze van het Journal is voor
een grooten bijval bestemd bij al de
dagbladen van het land, die met het
gerecht van hun land een appelke zou
den te pellen hebben. Om zich uit te
wasschen zouden zij maar te zeggen
hebben dat, als'zij het strafbaar artikel
opgenomen hebben, het bij misslag
was en dat het hun beroepsgenoot van
rechtover is, die in hunne plaats zou
moeten vervolgd worden.
n
Wij lezen in de Gazelle
Eens te meer denkt men aan het
verplaatsen der Rijschool van Yper.
Voor de hoeveelste maal Het zon te
Etterbeek zijn, zegt men, dat ze huis
vesten zou in eene der kazernen van
de schutterij.
Dat ontwerp, schijnt het werd nooit
ernstiglijk verworpen. Als men tot op
heden er geen gevolg aan gaf, het is
omdat men geen middel vond om aan
Yper eene wedervergelding toe te
staan.
Men heeft eenige moeite om deze op
krijgsgebied te vinden, want het is
geenszins eene kleine bezetting, die ze
verschaffen zou.
DE WEERGALM
Tj D
