Conférences.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 6" Maart 1915.
Negende jaar. Nr 17.
Ihi Ihi Ze draaien
Hoe I)ij de Zendelingen,
in Kongo,
grieven ontslaan.
L\off over de Zendelingen
in Kongo.
Vrijstellingen
bij het leger.
Eendracht maakt Macht. Verschijnende de» iiontlerdat/S. Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 2-50
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uilgever, iHxfnudeslraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Uechierlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Les membres du Cercle d'Etu-
des et d'Extension Universitaire
sont priés d'assisler a la conféren
ce de Mme KOTCHETKOVA, doc-
teur en sciences économiques, le
Dimanche 9 Mars f913a 15 h. en
ia Salie des Anciens Pompiers,
rue du Séminaire.
Sujet A. travers la Russie d'Eu-
rope, avec projections lumineuses.
L'Union des Anciens Elèves du
Collége Communal et de l'Ecole
Moyenne de l'Etat organise la
conférence suivante, a laquelle
sont invités les membres ainsi que
leur familie le Lundi 10 Mars,
a 20 h., pat' M. Cyrille JANSENS.
Sujet: L'Histoire de la Route,
avec projections lumineuses.
Cette conférence se donnera
également en la Salie des Anciens
Pompiers.
Mii lisier <le Broqueville
als Uurabinicr van
Often bach.
Minister de Broqueville heeft veel
van de karabiniers van Offenbach
hij komt overal te laat.
Zonder in eenen lach te schieten
vertelde hij in de Kamers dat hij
voornemens was eene commissie aan
te stellen die het vraagstuk van de
kieshervorming zou onderzoeken ten
einde tot eene voor allen aanneem
bare formule te kunnen geraken.
Deze bekentenis bewijst hoe zelf
de regeering overtuigd is dat het
huidig onrechtvaardig stelsel geen
stand kan houden.
Maar, o malheur minister de
Broquevile wachtte zoo lang met de
bekendmaking van zijn goed voor
nemen de spreuk vergetende
l'enfer est pavé de bonnes inten
tions dat de werklieden geduld
verloren en met algemeene werksta
king dreigden. En dan deed de Bro
queville gelijk de pronkzuchtige kin
deren hij nam zijne potjes terug en
trok zijne intentie in.
De karabinier van Offenbach was
te laat gekomen. Hadde minister de
Broqueville in tijds bekend gemaakt
dat hij te spreken was voor de kies
hervorming, er ware van algemeene
werkstaking geene sprake geweest.
Ongelukkiglijk hadden al de kle
rikale gazetten voor de kiezingen de
grondwetsherziening en de kiesher
vorming bestreden. Minister de Bro
queville sprak geen woord om zijne
tolken te logenstraffen en hielp aldus
mede om het ongeduld en het mis
noegen van de werklieden aan te
vuren.
Dat is onloochenbaar
Nu komen de pastoorsgazetten
vertellen dat, na de bespreking van
de kieshervorming in de Kamer,
minister de Broqueville toch nog ge
negen was tot praten en zijne fameuze
commissie te benoemen, maar dat
de socialisten te spoedig geweest
waren om den 14 April voor het uit
breken der algemeene werkstaking
te bepalen en dat de minister dan
van zijn goed voornemen moest af
zien.
Dus M. de Broqueville kwam
weeral te laat.
Het is gevaarlijk aan 't hoofd van
het land verantwoordelijke ministers
te behouden die zooveel goede in
tenties hebben, maar altijd te laat
komen.
Hij zal ook te laat komen om het
groot onheil der algemeene werksta
king af te wenden.
De verantwoordelijkheid van mi
nister de Broqueville kan niet dienen
als vergoeding voor al het lijden,
voor al de armoede, voor de ontel
bare verliezen welke de algemeene
werkstaking zou medebrengen,
Het is een.bedenkelijk geval dat
wij ter overweging geven aan onzen
wijzen en volksgezinden koning
Albert I.
De klerikale gazetten, die vóór 2
Juni zoo vijandig waren tegen de
verhoogingen van krijgslasten en het
alleman gedwongen soldaat, loopen
nu over van Vaderlandsliefde. Is
hartroerend om ze te lezen. De
XXe Siècle», onder ander, schrijft:
De Belgische Katholieke partij
heeft zich eindelijk gezuiverd van
die walgelijke vijandschap tegen de
vermeerdering van 't leger, welke
vijandschap zoo veel kwaad gedaan
heeft aan de natie.
Zouden wij niet gaan denken dat
we droomen als we zulke dingen
lezen
Sedert de Belgische omwenteling
zijn de antilegergezindheid en de
tegenstand tegen alle verhooging
van krijgslasten een der bijzonderste
punten geweest van 't klerikaal pro
gramma. Wie denkt niet aan het zoo
fameus niemand gedwongen soldaat,
geen man, geen kanon meer en vele
dergelijke uitroepingen, waarmede
de klerikalen altijd ten strijde trok
ken in tijden van kiezing De libe
ralen hebben dat punt van het pro
gramma hunner tegenstrevers gedu
rig bestreden en het land voor oogen
gehouden dat het zich moest sterk
houden en een leger bezitten, dat in
staat was om ons tegen alle aanval
len en schending van onze onzijdig
heid te verzetten. Daarom waren zij
in hunne oogen de kwade beesten en
werden op alle mogelijke venijnige
wijze aan het kiezerskorps voorge
steld als mannen, die alle Belgische
jongens den ransel wilden aanhan
gen. Nu trekken de klerikalen alle
zeilen naar den wind, die uit den
legerhoek waaitzij doen hun uiter
ste best om hunne kiezers, die zij
ten alle tijde tegen het soldaat zijn
opgehits hebben, ten voordeele van
den algemeenen dienstplicht te win
nen. Weten zij dan niet dat hunne
handelwijze, de veroordeeling, ja, de
volledige veroordeeling is van hunne
gedragslijn van vroeger
Wij kunnen het goed lijden dat
zij onze zienswijze over 's lands ver
dediging, die zij eeuwig en altijd af
gekeurd hebben, eindelijk deelen,
maar wij stellen eens te meer vast
'dat in dit punt, evenals in alle ande
re van ons programma, wij niets dan
het welzijn des Vaderlands hebben
voorgehouden en dat de strijd, dien
zij daarover tegen ons met zooveel
hardnekkigheid en listen gevoerd
hebben, alleen ingegeven en gevoed
werd door partijhaat en eigenbelang.
Wij kunnen dan ook niet nalaten,
de kiezers te waarschuwen tegen
alles wat zij hun in 't vervolg zullen
voorhouden. In al hun doen en laten
op politiek gebied hebben zij niets
voor oogen dan het belang hunner
partij. Al de rest is voor hen onder
geschikt. Zij zijn ten allen tijde in
staat om te verbrijzelen wat zij aan
beden en te aanbidden wat zij be
streden hebben. 'tZijn kwakzalvers,
noch min, noch meer. Nu zien wij
wat weerde zij zeiven nog toeken
nen aan hetgeen zij tot nu toe met
trommel en trompet alom verkon
digden.
Een beambte uit den Kongo
heeft ons een kluchtig historietje
verteld schrijft de Antwerpsche
Matin
In eene bijzondere vergadering
te Boma, sprak men over de hoeda
nigheden der mulatten. Een bedien
de van het .bestuur hield staan dat
men de Amerikaansche mulatten niet
mag vergelijken met deze uit Kongo.
Er bestaat een groot verschil tus-
schen beide soorten zegde hij.
In Amerika zijn vele mulatten, die
afstammen van eenen neger en eene
blanke vrouw, terwijl al deze uit
Kongo afstammen van eene negerin
en eenen blanken vader (un père
blanc).
Eenige dagen later werd deze
ambtenaar bij eenen zijner oversten
geroepen en daar vernam hij niet
zonder verbazing dat zijne opmer
king over volkenkunde beschouwd
was geworden als onteerend voor de
zendelingen en dat hij daarvoor door
eenen van die geestelijken bij het
bestuur was aangeklaagd geworden.
Hij kreeg eene vaderlijke verwit-
tiging om in 't vervolg op te passen,
het woord père (pater) ten onpasse
niet meer te gebruiken. Dat woord
kon verkeerd uitgelegd worden.
En het was verkeerd uitgelegd ge
weest ook, Van un père blanc, die in
sprekers mond niets anders moest
beteekenen dan blanke vader, had men
wille paterof Witheer gemaakt.
En tot zulke beurzelingen neemt
men zijne toevlucht om de ambtena
ren van het bestuur in Kongo het
leven lastig te maken. Het moet wel
een afschuwelijke vrijmetselaar ge
weest zijn, die zulke .leelijke zinspe
lingen dierf maken.
o n
Minister Renkin heeft den 10 Fe
bruari de oversten van geestelijke
orden, die zendelingen in Kongo
hebben, in zijn kabinet geroepen om
hunne klachten over het bestuur en
de staatsambtenaren te hooren. Drie
van die geestelijken op zeven hebben
verklaard,' hoegenaamd geene grie
ven te hebben. Het zijn de oversten
der Kapucijnen, der Redemptoristen
en der Trappisten. Een andere, de
Provinciaal der Jezuiten, heeft ge
zegd dat hij tevreden is over de ge
nomen maatregelen en de drie ande
ren hebben gesproken van kleine din
gen zonder zwarigheid of hebben
geene stellige gevallen doen kennen.
Dat is op te maken uit de verkla
ringen van den minister zeiven.
Wil men nu eens weten hoe de
klerikale gazetten over die verkla
ringen spreken De Patriote weet
heel behendig in te brengen dat men
daar had moeten bij zijn om de ge
sprekken te hooren tusschen deze
geestelijken en den minister om juist
te weten hoe die ondervraging is
gedaan geweest.
Daar hebt ge nu eene klerikale
gazet, die geen vertrouwen heeft in
een klerikalen minister.
Uit de voldoeningen, aan zekere
zendelingen gegeven, besluit de Pa
triote dat het bestuur van Kongo de
oude spreuk kent en toepast Ver
deel en gij zult heerschen
Dat is nu wel eens aardig Wie
moet er in Kongo bevelen Toch
wel het staatsbestuur zeker door
tusschenkomst van het bestuur der
kolonie.
Uit dat alles is goed te onthouden
dat de geestelijke orden, die zende
lingen in Kongo hebben, niet eens
gezind zijn. De eene zijn tevreden en
leven in goede betrekkingen met het
bestuur, de andere niet.
Gij zult zien dat al die histories
over vervolgingen die de zendelin
gen in Kongo van de ambtenaars te
lijden hebben, nog zullen uitdraaien
op... Konkurrentie tusschen de gees
telijke orden.
(OTSSiBSSmb® al
De heer Nolf, volksvertegenwoor
diger van Yper, heeft de volgende
belangrijke wijzigingsvoorstellen in
gediend, nopens de vrijstellingen
De vrijstellingen wegens broeder-
dienst worden door de volgende re
gelen beheerscht De dienst ver
schaft de vrijstellingen die er noo-
dig zijn opdat het getal manschap
pen, van eene familie gevergd, de
helft van het geheel getal zonen niet
overtreffe.
Bij voorbeeld, in de familiën met
een even getal zonen mag alleen de
helft tot den dienst worden opgeroe
pen is het getal oneven, dan heeft
de grootere helft recht op vrijstel
ling.
De aanwijzingen en vrijstellingen
wisselen elkaar af, tenzij, ten ge
volge van vrijstellingen of ontheffin
gen, de familie aan den Staat niet
het getal manschappen heeft gele
verd waarop hij aanspraak mag
maken.
De jaarlijksche vernieuwing van
de vrijstelling is alleen onderge
schikt aan de voortzetting van den
dienst die daartoe aanleiding gaf.
ItlHIH
Fa
WA1 M'A'WM'MWM'M'Êl'MWM 'Ji 1