Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 10" April 1915.
o centiemen.
De parlij van
Ponlius-Pilalus.
Verkwistingen in hel
Ministerie van Oorlog.
De
algemeene werkslaking.
Negende jaar. i\r 22.
Eendracht maakt Macht.
I erschijnende de» donderdag».
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. :t-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
Dc vei a ui woord tl ij k lieden
Er is bijna geene hoop meer om
aan de gevaren en aan de heillooze
gevolgen van de algemeene werksta
king te ontsnappen.
Wij beleven een plechtig en angst
vol uur. Voor dat de ramp uitbreekt,
is het noodig nogmaals de verant
woordelijkheid vast te stellen.
Wij willen het doen in korte woor
den.
De liberale partij steunt groote
lij ks op de burgerij, en wij mogen
zeggen dat de liberale burgerij ten
vollen haren plicht heeft vervuld.
De liberale burgers, zoowel als de
liberale werklieden en neringdoen
den, hebben belangloos de beweging
voor meer gelijkheid en rechtvaar
digheid, de beweging voor de af
schaffing van het meervoudig stem
recht bijgetreden.
Zij hebben niet geaarzeld, afziende
van hunne voorrechten, het zuiver
A. S. aan 't hoofd van hun program
ma te brengen, gelijk zij er den per
soonlijken dienstplicht hadden op
gebracht.
Iedereen weet dat de liberale partij
gevaar loopt in getalsterkte te ver
liezen door de invoering van het
zuiver A. S., en nochtans aarzelt zij
niet, omdat dë liberale partij in alle
omstandigheden vaderlandsliefde
gelijkheid en rechtvaardigheid boven
partijbelang stelde.
Na 25 jaren lijden en strijden en
propaganda, om de gelijkheid voor
arm en rijk voor den soldatendienst
te bekomen, door wettelijke midde
len en zonder schade of geweld,
bleef de liberale partij overtuigd dat
zij weldra ook de gelijkheid van arm
en rijk voor het stemrecht zou beko
men. Daarom kon de liberale partij
de bedreiging met algemeene werk
staking niet goedkeuren, en nog veel
minder er zieh-bij aansluiten.
Van 't begin af hebben de libera
len al het mogelijke aangewend om
aan het land, en in 't bijzonder aan
de stad Gent, de rampzalige gevol
gen der algemeene werkstaking te
sparen.
Wij hebben ons niets te verwijten.
Wij zijn voor niets verantwoorde
lijk.
De katholieke regeering heeft tot
twee maal toe de kans gehad om,
onder offer voor hare waardigheid,
het gevaar der algemeene werksta
king- af te wenden. Na de redevoe-
ring van M. Hymans, na de pogingen
der liberale fabrikanten en liberale
burgers, na de voetstappen der libe
rale burgemeesters, was er maar één
vredelievend woord noodig om alles
te redden.
De Regeering, op bevel van oes-
te en van de politieke geestelijkheid,
wilde dat vredelievend woord niet
uitspreken.
Op haar valle een groot deel der
verantwoordelijkheid, waarvan het
ander deel op de socialistische partij,
en niet het minst op de socialistische
leiders valt.
Wat Vooruit» er ook van zegge:
indien enkele socialistische leiders,
en in 't bijzonder M. Anseele, hun
gezag op de werkersbevolking wil
len doen gelden om de werkstaking
op te geven, dan zou de overgroote
massa der werklieden er vrede mede
hebben eri de zaak der kieshervor-
ming zou er alles bij winnen.
Onder tweeërlei oogpunten zijn de
socialistische leiders dan ook ver
antwoordelijk.
Wat den heer Anseele in 't bijzon
der betreft, als schepen der stad
Gent was het zijn plicht zich uit al
zijne macht tegen het uitbreken van
de algemeene werkstaking te ver
zetten.
Wij hebben hem gesne rekening
te vragen als leider van de socialis
tische partij, maar wij hebben het
recht te eischen, dat zij ten volle en
onvoorwaardelijk de belangen van
de stad Gent en van hare bevolking
behartigen en beschermen, desnoods
tegenover hunne partij, desnoods
tegenover hunnen eigen persoon.
Volgens men leert in de katholie
ke scholen, had Eontius-Pilatus het
lot van Jezus Christus in handen.
Het hing van hem af den armen
schrijnwerkerszoon var. Bethleëm te
redden, wanneer de vereenigde Sa-
ducceërs, Pharizeeërs en Herodianen,
Jezus voor den bloedraad van Caï-
phas brachten.
Jezus was beschuldigd zich den
zoon Gods genoemd te hebben, wat
door de wet verboden was, maar het
vonnis kon niet uitgevoerd worden,
zonder door Pontius-Pilatus, in zijne
hoedanigheid van Romeinschen pro
curator bekrachtigd te worden.
Pilatus zocht wel het vonnis onuit
voerbaar te maken, maar ten langen
laatste bekrachtigde hij het toch.
Edoch, op het oogenblik dat hij Jezus
aan zijne beulen overleverde, wasch-
te Pilatus zich de handen uitroepen
de Ik ben onschuldig voor het
ter dood brengen van dezen recht
vaardige
Minister de Broqueville scheen
ook genegen de vraag voor meer
gelijkheid en rechtvaardigheid van
de Belgische werklieden in aanmer
king te nemen, maar hij zwichte voor
de onverzoenlijke en hatelijke tegen
kanting van Caïphas Woeste, die
het Sanhedrin.dat is de Rechterzijde
der Belgische Kamer, wist mede te
slepen om gelijkheid en rechtvaar
digheid te blijven weigeren.
Het verantwoordelijk kabinets-
hoofd, minister de Broqueville, wist
wel dat deze weigering een dood
vonnis was voor de Wereldtentoon
stelling en voor de nering van Gent.
Hij had maar één woord te spreken
om dit doodvonnis onuitvoerbaar te
maken, maar het woord van bevre
diging en verzoening is hem in den
mond gebleven.
de Broqueville wascht zich de han
den en doet door zijne penneknech-
ten in de klerikale gazetten verkon
digen dat hij er niets kan aan doen.
Maar de burgers en neringdoenden
van Belgie in 't algemeen, en van de
stad Gent in 't bijzonder, zullen
zijne lamzakkige houding niet ver
geten, en hem, gelijk aan al degenen
die er toe aanvuurden, socialisten
en klerikalen, eene strenge rekening
vragen voor de rampspoedige gevol
gen welke van de algemeene werk
staking te verwachten en te vreezen
zijn.
De Regeering van Pontius-Pilatus
ten ware zij spoedig in brokken
viele zal verschrikkelijk duur
kosten aan het land. Monseigneur
Dumont, bisschop van Doornijk, had
goed gelezen in de toekomst, wan
neer hij uitriep dat de klerikalen,
VOORT WELZIJN VAN 'T LAND
nooit meer aan 't bewind hadden
moeten komen.
De volksvertegenwoordiger M. Buyl
heeft aan den Minister van Oorlog de
volgende vraag gesteld
Den 6 Juli 1911 heb ik aan generaal
Hellebaat, Minister van Oorlog, eenige
vragen gesteld aangaande de krijgs
voorraad voor ons veldgeschut. Ik
vroeg namelijk of het waar was dat
men in Dnitschland voor verscheiden
millioenen fr. vuurpijlen besteld had
tegen 16 fr. het stuk, terwijl onze
vnurwerkmakersschool die kon maken
voor 5 of 6 fr.
Dan antwoordde de Minister dat iK,
zeer slecht ingelicht was en dat, zoo
men in den beginne vuurpijlen in
Duitschland had moeten bestellen,
deze sedertdien in onze staatsschool
gemaakt werden.
Welnu, den 11 Juli, dat is 5 dagen
na dit antwoord van den Minister, be
stelde het departement van oorlog aan
de werkhuizen Krupp nog 13,000 vuur
pijlen, den 2 Januari daarna 7,000, den
3 Januari 30,000 en den 12 Januari
15,000. Dat is samen 67,000 stuks, die
samen, zonder uitpakkingskosten,
noch tolrechten te rekenen, 1,051,232
fr. hebben gekost.
Mijne opzoekingen in het rekenhof
stellen mij in staat, te bevestigen dat
de vuurpijlen, besteld in de werkhui
zen Krupp, betaald werden tegen fr.
19-10 en fr. 15-20 het stuk, en uit eene
inlichting, gegeven door generaal
Michel, opvolger van M. Hellebaut,
blijkt dat de inkoopprijs van die vuur
pijlen, zoo zij waren gemaakt geweest
in onze vuurwerkschool, niet meer dan
fr. 7-26 het stuk zon bedragen hebben.
Zou M. de Minister mij niet kunnen
zeggen 1° om welke reden zijn depar
tement aan een Duitsch huis den
krijgsvoorraad, waarvan hier spraak
is, besteld heeft, wanneer een staats-
gesticht, rechtstreeks afhangende van
het. Ministerie van Oorlog, dien voor
raad 50 beterkoop hadde kunnen
leveren 2° om welke reden men erin
heeft toegestemd, schatplichtig te zijn
van den vreemde in eene zaak, die de
nationale verdediging betreft?
Deze aankoop, die nog maar een
klein gedeelte van de menige aankoo-
pen is, die voor ons leger noodig zijn,
doet ons zien hoe gemakkelijk onze
regeering met onze centen omspringt.
Zij doet daar wetens en willens een
verlies van 565,812 fr.
Onze Minister van Geldwezen heeft
al schoon zijne ambtgenooten tot
spaarzaamheid aan te zetten. Zij vagen
hunne botten daaraan. En toch, als de
kleine bedienden eene kleine ver
meerdering van loon vragen, antwoordt
men hun dat er geen geld in kas is.
Wij kunnen het wel getooven als het
zoo over den balk gesmeten wordt.
Onze volksvertegenwoordigers moes
ten wat meer in het rekenhof gaan
snuffelen. Ze zonden misschien nog
meer van die aardige dingen vinden.
Verklapingen van den heer Anseele.
Een dagbladschrijver heeft den heer
Anseele ondervraagd over de aan
staande werkstaking wij vatten hier
dit gesprek saam.
Zat de staking groote uitbreiding
nemen te Gent
Ik heb altijd staande gehouden,
dat er hier twaalf tot dertien duizend
werkstakers zullen zijn. De sekretaris-
sen der syndikaten beweren noch
tans, dat men op twintig tot vijf en
twintig duizend stakers mag rekenen.
Hoeveel werklieden zijn er te
Gent
De eenen zeggen 35,000, de ande
ren 40,000.
Zal de staking rustig en vreedzaam
blijven
Natuurlijk. Dit staat buiten kijf.
Men spreekt veel thans van de
mogelijke staking der werklieden van
de stadsdiensten. Zelfs zegde men, dat
u hierover uitleg zou gevraagd worden
in den gemeenteraad, Maandagavond.
Zoo de stadswerklieden de staking uit
roepen, welk zal alsdan uwe houding
zijn
De heer Anseele antwoordde zeer
kalm.
Ik heb de staking aangepredikt.
En ik zal dan ook de werklieden, die
den arbeid schorsen, niet kunnen
straffen..., zoo ik alsdan nog schepen
ben.
Ah zoo 1... Er zou dus een krisis
uitbreken in het schepenkollege
Welke zijn uwe inzichten
Wij zullen onze volledige vrijheid
van handelen hernemen.
En de tentoonstelling Denkt ge
niet dat zij van de staking veel te lijden
zal hebben
Zooveel niet als gevreesd wordt.
Het is, inderdaad, van algemeene be
kendheid dat, tijdens de eerste weken,
'de tentoonstellers niet veel meer laten
bewonderen dan kisten en pakken.
Misschien zou er de bloemententoon
stelling kunnen door lijden.
Hoe lang denkt gij dat de staking
zal duren
Wie kan dat voorzien Zullen wij
het beoogde doel bereiken Niemand
weet het. Wij zullen het afwachten.
Doch waarvan ik ten volle overtuigd
ben, is dat de staking zal kalm en rus
tig zijn. Overal wordt hierop nadruk
gelegd... Wij zijn het daarover allen
eens
Maar, indien zij nu eens niet kalm
en rustig bleef
Dan zouden wij, leiders der sta
king, dadelijk ontslag nemen. Het
Kongres der partij heeft ons opdracht
gegeven een vreedzame staking in te
richten. Daaraan willen wij niel te kort
komen. Werd onze wil over 't hoofd
gezien, dan bleef er ons niets over dan
onze taak als geëindigd te aanschou
wen.
Wat verstaat men door nietvreed-
zame staking
Natuurlijk zullen wij geen reke
ning houden met eenige afzonderlijke
gevallen, doch indien een revolution-
naire beweging moest ontstaan zooals
in 1886, zouden wij dadelijk onlslag
nemen.
DE WEERGALM
Men schrijft in bij den Uitgever, Uixrnudestraat, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Kechterlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bnreele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
tl
