&i i\ v w i dek exs
VERMAARDE PACHTHOEVE
Harmonie communale.
liSWffiilSilMII
Eijsl dei* Apothekers
Een en ander.
Van alles wal.
Zelfvernieting van ijsbergen.
De algemeene meening bestaat, dat
de temperatuur der zee bij de ijsber
gen laag is door het smeltwater van
het ijs, dat in zee komt. Toch schijnt
die opvatting niet juist té zijn.
Integendeel, het moge aanvankelijk
eenigszins paradoxaal klinkenHet
smelten van het ijs van een ijsberg in
volle zee veroorzaakt een lichte ver
hooging der temperatuur aan de op
pervlakte van het water. De smelling
toch veroorzaakt twee stroomingen in
het water een loodrechte strooming
van afgekoeld water, dat daalt onder
den ijsberg, en om dit dalende water
aan te vullen, stroomt er warmer wa
ter van alle kanten naar den ijsberg
toe. Daardoor is nabij den ijsberg het
water van de tweede strooming van
iets hooger temperatuur dan de om
ringende zee. Door die aantrekking
van warmer water veroorzaakt de ijs
berg als het v/are zijn eigen vernie
tiging.
Geringe temperatuurswijzinge
In zeewater.
Prof. Barnes san de Mc Gill Univer
siteit (Kanada) heeft een verslag uitge
bracht aan het departement van zee
wezen en visscherij te Ottawa over het
waarnemen van zeer geringe tempera-
tuurswijzigingen in zeewater. De tot
dat doel gebezigde thermometers be
rusten op het beginsel dat verandering-
van temperatuur een wijziging kan te
weegbrengen in de weerstanden en ge
leiders. Het is mogelijk om met mikro-
thermometers, die op dit beginsel be
rusten temperatuursafwijkingen van
een duizendsten graad Celsius waar te
nemen.
Prof. Barnes heeft nu op zee met de
ze thermometers reeds op tamelijk aan
zienlijke afstanden ijs of land kunnen
voorspellen. Gaat het schip een ijsberg
naderen, dan stelt men met den mikro-
thermométer in dè bovenlagen van het
zeewater een geringe stijging van de
temperatuur vast. Bij nadering van het
land wordt het omgekeerde een da
ling dus van de temperatuur in de
bovenlagen van het zeewater opge
merkt.
Dez» uitslagen kunnen van beteeke-
nis worden voor de zeevaart (men den-
ke aan de ramp van de Titanic) en het
rapport van prof. Barnes verdient dus
wel de aandacht.
IIi/ wist het.
Gehoord in een koffiehuis
Kellner
Mijnheer
Zie eens dat bier, hoe troebel het
is. Ik wil alzoo geen bier drinken.
Troebel, mijnheer Ik mag u
verzekeren dat het bier niet troebel is.
'I Glas is vuil, maar het. bier is goed,
proef het maar
Anecdoten.
Boer. Zeg eens, heer professor,
als twee jonge varkens twintig kilo's
wegen, hoeveel weegt, dan een volwas
sen zwijn
Professor. Stel u op de schaal, en
ik zal het u terstond zeggen.
CONCEPT, Jeudi 1' Mai
(Ascension), a midi.
Programme
I. Bendez-vous, marc he Von Blon.
P. Lugdunum, ouverture de con
cours G. Allier.
3. La Guerre Joyeuse, pot-pourri
J. Strauss.
4. Mar die aux /lambeaux
Paul Gilson.
Captivanle, valse Rogister.
Ministerie van Landbouw
en Openbare Werken.
Beheer van Bruggen en Wegen.
BERICHT.
De Minister van Landbouw en Open
bare werken laat weten dat, te begin
nen met den Mei 1913de aandui
ding der uren van0 tot 34 zal toege
past worden in al de diensten van
Bruggen en Wegen, alsmede in de be
trekkingen dier diensten met het pu
bliek over 't algemeen.
De woorden Morgen (m) en Avond (a)
"zullen van dien datum af met meer
gebruikt worden.
De oogenblikken begrepen tusschen
middernacht en één uur 's morgens,
zooals 12 u. 15, 12 u. 30,... zullen
aangeduid worden door 0 gevolgd door
het overeenstemmend getal minuten
en zooals volgt0 u. 15, 0 u. 30..,.
Middag zal voorgesteld worden door
12 u.
Middernacht zal aangeduid worden,
al naar het geval," door 0 of door 24 u.
Voor voertuigen te lande of voor
vaartuigen, welke bij nachte reizen en
hunne standplaats juist te middernacht
verlaten, zal men schrijven dat zij ver
trokken zijn te 0 uur van den dag ge
durende denwelken zeden reis moeten
alleggen. Indien ze, integendeel, te
middernacht op hunne standplaats
aankomen, zal men aanteekenen dat ze
aangekomen zijn te 24 uur van den dag
gedurende den welken ze de reis af
gelegd hebben. Dezelfde wijze zal ge
volgd worden voor de werkzaamheden
van alle slag, zooals waterailatingen,
stremmingen van het verkeer,, enz.,
enz., beginnende of eindigende te mid
dernacht.
van dienst zijnde
ZONDAG i MEI 1913
RIJSFLSTRAATn° 15, YPER.
gelijkheid geweest aan hem is feite
lijk de verdwijning van het cijnskies
stelsel te danken. Hij streed daarbij
met veel overtuiging voor de erken
ning der sociale kwestie, welks bestaan
door de klerikalen zoolang is geloo
chend.
Vele rechtvaardige zaken vonden in
hem een warm verdediger hij was
een der eersten om namelijk Dreyfus'
onschuld te erkennen en de Engelsche
wandaden in den Boerenoorlog te
schandvlekken.
In het overlijden van Paul Janson
begroet men het heengaan van een
man van groote burgerlijke waarde
die aan het recht van de openbare zaak
kostbare diensten heeft bewezen.
Een gedenkteeken aan Paul Janson.
Een voorloopig komiteit, bestaan
de uit Kamerleden en senators, is in
vorming om de nagedachtenis van
Paul Janson te herdenken. Het zal
een oproep richten tot de vrienden en
bewonderaars van den grooten demo-
kraat, met het doel deze herdenking
op waardige wijze te doen geschieden.
Deze herdenking zal hoogstwaarschijn
lijk bestaan in het oprichten van een
gedenkteeken.
Ontvangsten op de Belgische Spoor-
weg'en. Het cijfer der ontvangsten
voor de spoorbanen, posterijen, tele
grafen, telefoon en het zeewezen wordt
voor de eerste negen maanden van
1912 medegedeeld. Terwijl reeds 't jaar
1911 een onverhoopte ontvangst aan
geeft, die van 1910 merkelijk overtref
fend, staan de eerste negen maanden
van 1912 veel hooger dan overeenkom
stige maanden van 1911 twaalf mil-
lioen 834,220 frank voor de spoorwe
gen, 2 millioen 3000 fr. voor de poste
rijen 329,000 fr. voor de telegrafen
1 millioen 193,000 voor de telefoon
141,000 tr. voor het zeewezen, geza
menlijk 16 millioen 482,348 frank.
Voor de eerste twee maanden van
1913 overtreft de ontvangst met 3 mil
lioen 187,000 fr. de overeenkomstige
maanden van 1912. Voor April zal 't zoo
niet wezen de staking heeft op bij
zonder groote wijze wel de ontvang
sten, maar geenszins de uitgaven ver
minderd.
Voor de soldaten met verlof. De
Minister van Oorlog heeft een goed
besluit meegedeeld die door de krijgs
lieden met vreugde zal vernomen wor
den, namelijk het afschaffen der visa
op de verlofbrieven der soldaten.
Vroeger moest een soldaat met ver
lof zich met zijn verlofpas voor den
burgemeester of den plaatskomman-
dant der garnizoensteden aanbieden,
hetgeen veelal een hoop ongemakken
of moeilijkheden voor gevolg had.
Het komiteit Janson. Een voorloo
pig komiteit is tot stand gebracht in de
MENGELWERK (1
i.
In een der belangrijkste dorpen van
Holland, juist daar waar het weelde
rig houtland zich van de zandplaat
scheidt, die, van nabij Vlissingen,
dwars door het land heen, zich verre
boven Walcheren in de duinen gaat ver
liezen, stond vöör een twintigtal jaren
eene hoeve, heinde en verre ver
maard, zoowel om de uitgestrektheid
harer landerijen, als om de bekoorlijk
heid harer ligging en de schoonheid
harer gebouwen.
Deze hoeve, gebouwd op een vier
kant stuk gronds van omtrent vier
hectaren, was aan alle zijden omringd
door eene breede vijvering, waarin de
visch overvloedig heen en weèr dartel
de, als in de rijkste kreek. Aan den
zuiderkant bevond zich de wijde in
gangpoort, die uitzicht had op een met
masthoornen bezetten rijweg met drie
dubbel spoorwantdaardezandgrond,
die langs dien kant vlak vöör de hoeve
lag, bijna geene waarde had, bij het
planten der dreef hiermede zeer kwis
tig te werk gegaan. Achter de huizing
rees een groep hooge olmen waarvan
de breede kruinen onderling waren
Kamer en den Senaat om een beroep
te doen op de vrienden en bewonde
raars van Paul Janson, ten einde naar
middelen uit te zien om het denkbeeld
te belichamen dat werd vooruitgezet,
strekkend om door een denkmaal of
anderzijds een blijvende hulde te be
tuigen aan de nagedachtenis van hem,
die zooveel diensten bewees aan het
land en aan de demokralie.
De klas van 1911Van goeder
hand wordt medegedeeld dat de mili
tieklas van 1911 eindelijk over enkele
dagen zal mogen aftrekken.
De kommissie tot onderzoek van het
kiesrechtvraagstuk.Zoodra de kalmte
overal is weergekeerd, zal de regeering
maatregelen nemen tot samenstelling
der' Kommissie die geroepen is het
kiesrechtvraagstuk op te lossen.
Naar men zegt, zal deze Kommissie
21 leden tellen en voorgezeteld wor
den door staatsminister Van den Heu
vel, oud-minister van Rechtswezen.
Van deze Kommissie zullen deel uit
maken leden der drie groepen van Ka
mer en Senaat, hoogleeraren, hooge
ambtenaars, magistraten, leden der
Koninklijke Akademie, hoogere ar
beidsraad, nijverheidsraad, enz.
Zoodat er voor elk dezer lichamen
slechts een beperkt aantal vertegen
woordigers zullen zitting hebben in de
Kommissie.
Als aangeduid om er in te zetelen
worden van stonden aan genoemd, de
heeren Prins, De Greef, Hector Denis
en Vandervelde.
Liet lot der Duitsche
Noordpool-expeditié.
Tè Berlijn en te Kristiania zijn draad-
looze' telegrammen ontvangen, afkom
stig van kapitein Staxrud, den leider
van de Noordsche expeditie, die een
poging doet om de deelnemers aan de
Schröder-Stranz-expeditie op Spits
bergen zoo mogelijk nog te redden.
De Ilerta het vaartuig van de
hulpexpeditie, is met veel moeite ge
teisterd door stormen aan de Noor-
sche kust en na een moeilijke vaart
door het ijs te Green Harbour aan
gekomen. Men zal trachten er de fjord
in te varen en anders al dadelijk op
sleden er zijn 18 honden en 20 ren
dieren meegenomen de reis onder
nemen naar Treurenberg-baai, waar
de Herzog Ernst het expeditie
schip van Schröder-Stranz, in het ijs
vastzit.
Half Mei ongeveer zal de hulpexpe
ditie weer te Green Harbour terug kun
nen zijn en dan eerst zal men in Duitsph-
land door een draadloos telegram iets
zekers te weten komen met betrekking-
tot het lot van Schroder Stranz en de
zijnen.
samengevlochten. De schaduw, welke
van dit heerlijk geboomte neerviel op
de met madelieven bezaaide graszoden,
bood koesterend lommer aan de ar
beiders der hoeve, die daar in de zo-
mergetijde, op het middaguur, van den
vermoeiend en veldarbeid kwamen uit
rusten. Ter linkerzijde dier olmboch-
ages lag de welverzorgde moestuin, en
rechts de vruchtrijke boomgaard, die
in verre en na geene weêrgade had.
Wat de gebouwen betrof, nooit zag
men beter ingerichte boerderij de
huizing, van zeer harden steen ge
bouwd, bestond uit eene ruimekeuken
en verscheidene geriefelijke kamers,
die boven de melk- en provisiekelders
lagen. De vensters, tamelijk hoog bo
ven den grond verheven, waren voor
zien van kleine, in lood gevatte ruitjes,
vöör welke men tot meerdere veilig
heid zware ijzeren staven had ge
plaatst, niettegenstaande de venster
luiken, van eikenhout vervaardigd,
voldoende sluiting boden. De stallen
waren insgelijks uit steen gebouwd,
zoodat het vee zich daar des winters
warm en wel bevond terwijl de groo
te schuur uit zware eikenplanken was
opgeslagen, tusschen welke de lucht
genoegzamen doortocht had, om de
graanbundels tegen broeiing te vrij
waren. Al de gebouwen waren van
dakpannen voorzien, wier helder roo-
de kleur sierlijk afstak tegen de krui
nen der olmen, die zich tot ver boven
de gebouwen verhieven, en aldus aan
de hoeve eene schilderachtige schoon
heid bijzetten. Op zekeren afstand ge
bouwd, scheen dePachthoeve, on
danks haar oudervvetschen vorm,bijna
nieuw en onbeschadigd doch deze
frischheid dankte zij aan de heldere
verwen, waar men jaarlijks de huizing
mede opschilderde, aan de scheeps-
teer waar men de planken der schuur,
en de witkwast, waar men de stallin
gen mede bestreek. Van naderbij was
het nochtans duidelijk te zien, dat,
hoewel het eikenhout euweu trot
seert, de schuurplanken toch onder hun
blinkend kleed van zeer vermolmden
en de gansche hoeve begon te wagge
len onder de drukkende hand des
tijds. Achter de hoeve, langs den
noordkant, lag eene uitgestrektheid
lands van 150 gemeten, gescheiden van
de overige landerijen door eenhoogen,
met gras begroeiden dijk, waarop men
populieren had geplant. Aan deze ak
kers, op welke nooit iemand de vruch
ten had zien mislukken, had men de
naam van het Bruine Veld gegeven.
Op den oogenblik dat wij ons ver
haal beginnen, toen de fraaie boer
derij door de weduwe Meyers en hare
twee zonen, Karei en Lodewijk, werd
bewoond, waren de akkers van het
Bruine Veld de eenige niet, die men op
de hoeve bebouwde. De hofstede was
de eigendom der familie Meyers, doch
het Bruine Veld behoorde den baron
van Belleoave, van wien de weduwe
het in pacht had maar buiten dit be
zat zij ten zuiden der hoeve, in de
zandakkers, 50 gemeten eigendom, die
zij bebouwde benevens een aantal
akkers, welke aan het kerk, arm- en
gemeentebestuur behoorden.
Het valt licht te begrijpen dat de
bazinne dier vermaarde pachthoeve,
waarop men het schoonste vee der
streek kweekte en de beste vruchten
won, met hare twee zonen, die de
boerderij bestierden, bij arm en rijk
in groote achting stond en nog te
meer, omdat de familie Meyers, zoo
lang het de inwoners heugde, eene
brave, christelijk en deftige familie
was geweest. Ook hielden al de rijke
boerendochters van het gewest, de
oogen op de twee knappe zonen van
bazinne Meyers gevestigd. Lodewijk,
de jongste en slechts twintig jarenoud,
scheen dit niet te bemerken maar
het hart van een en twintigjarigen Karei
was sedert lang niet meer vrij.
Eens, na het middag rustuur, toen
de veehouder, vroolijk op de veldtromp
spelende, zijne zestien blinkende koei
en de hoeve afreed, de wietsters zin
gende naar de akkers stapten en de
paardenknechten de rijpzweep klap
pende door de lucht slingerde, vroeg
Karei zijnen jongeren broeder Lode
wijk, met wien hij bij de bedstede hun
ner zieke moeder een kopje koffie
dronk
Lodewijk, waar rijdt den knecht
IDE
