'mmmi m m
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Donderdag, 12" Juni 1915.
Negende jaar. Nr 51
De uitgiften
van sciiatkislhons.
Nog altijd millioenen.
Eene verjaring.
De nieuwe Iruerwel.
Nationale Daad der
Liberale Dartij.
Een en ander.
Eendracht maakt Macht. VerHChijnende de» ifonderdag». Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar, Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 2-50
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, Uixfmulestraat, nr 53, te Yper. - De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Rechterlijke, aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onJerieekend 10e te zenden.
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25.c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
De heer volksvertegenwoordiger
Buyl deelt nog de volgende belang
rijke cijfers mede
Zooals ik vroeger heb doen voor
zien, zal de Regeering zich verschui
len achter de uitgaven gevergd voor
de uitvoering der nieuwe legerwet,
om de invoering van honderd mil-
ltoen nieuwe lasten te wettigen.
Niemand die weet hoe het eigenlijk
gesteld is met onze schatkist, zal zich
door die schijnheiligheid laten ver
schalken. De kiespropaganda der
klerikale regeering heeft zoozeer de
kassen geledigd, dat de minister zich
gedwongen ziet bijna eiken dag op
geldleeningen uitte gaan.
In den loop der maand Mei zijn er
alweer voor ii millioen 130,000 fr.
schatkistbons uitgegeven.
Ziehier de opsomming van die
leeningen
3 Mei, Union Discound Cie, Londen,
fr. 2,530,000
8i\lei, HautsFournaux Denain, Parijs,
100,000
8 Mei, Mijnen van Anderny, Parijs,
-100,000
8 Mei, Mijnen van Doniges, Parijs,
700,000
0 Mei, Mijnen van Moko-El-Hadid,
Parijs, 600,000
0 Mei, Mijnen van Goa, le Parijs,
300,000
10 Mei, Cie des Forges Ilomecourt,
Parijs, 500,000
15 Mei, Bank van Petersburg,
1,000,000
15 Mei, Comptoir d'Escompte,
Parijs, t,000,000
15 Mei, Banque Internationale,
Brussel, 650,000
31 Mei, Banco de Napoli, Napels
1,000,000
31 Mei, Société Frangaise de Banque
et de dépóts, Parijs 700,000
31 Mei, Banco de Napoli, Napels,
1,000,000
Al deze leeningen werden gedaan
aan 4 1/2 en 4 3/4 t. h. mitsgaders
een kommissieloon van 1 of 1 1/2 per
duizend aan den tusschengeplaatsten
persoon, zooals de Fransche Banken,
die op 31 Mei de twee millioen in de
Bank van Napels voor onze Regee
ring wisten los te maken.
Een gedeelte dezer schatkistbons
werd gebruikt tot betaling van her
vallen schuld en van de intresten.
Voor sommige leeningen moet de
intrest op voorhand worden betaald.
De aldus ontleende en verschul
digde sommen bedroegen daags vóór
de verkiezing op 1 Juni 1912,
214,000,000 fr. Óp 1 Juni 1913, een
jaar later, zijn ze geklommen tot
450,000,000 frank, 't zij bijna 250
millioen. meer.
Het was den 2 Juni juist een jaar
geleden dat de klerikalen in de alge-
meene wetgevende kiezingen de
overwinning behaalden.
Hunne gazetten hebben die ge
beurtenis met blijdschap herdacht.
Met blijdschap Ja, juist gelijk
de schavuiten, die door bedrog eenen
slag hebben te huis gehaald, welken
lang met schrik hebben gezeten en
eindelijk uit hunne listen zijn ge
raakt. Juist met zulke blijdschap.
Ze waren bang van den grooten
jury het kiezerskorps, omdat zij
het al acht en twintig jaar lang be
drogen hadden. Maar zij hebben een
deel van dien jury omgekocht met
geld uit de staatskas en de bisschop
pelijke kassen, met bevorderingen en
beloften. Zij hebben de mannen, die
tegen hen opkwamen en beterschap
in 's lands bestuur wilden brengen,
belasterd, beschinipt en zich aan alle
misbruiken en baldadigheden over
geleverd, die eene partij onteeren.
En ze waren over hunnen triomf
zoo fier dat ze met hun stoeten en
vaandels niet eens onder de groote
stadslucht dierven jubelen, maar er
gens in kleine klerikale nesten met
hunne muzieken, gilden, geiten-,
konijnen en andere koeiwachters-
bonden gingen floreeren.
Ze zijn zeiven over hunne overwin
ningverbluft en beschaamd geweest.
Is 't daarom dat ze nu jubelen
Proficiat voor de volksbedriegers
is» «se m «ai -s* *-«&g m. m
De nieuwe legerwet, die den al-
gemeenen soldatendienst inhuldigt,
is eindelijk in eerste lezing gestemd
gerocht, te midden der algemeene
onverschilligheid van het land. Men
zou haast denken, dat de Belgen
zich geene rekenschap geven van de
groote verandering, die zij voor ge
volg zal hebben.
De klerikale bladen zwijgen dat
zij zweeten zij hebben daar redenen
voor. Sedert onheugelijken tijd is het
zoo gezeid antiinilitarismus het stok
paardje geweest, waarmede zij de
vlaamsche landelijke bevolking te
gen de liberalen hebben opgejaagd,
en onze lezers» hebben nog niet ver
geten, met welke onbeschaamdheid
zij verleden jaar, kiesprenten uit
deelden, op dewelke zeven jongelin
gen afgedrukt stonden, met de leus:
Stemt gij voor de katholieken, één
soldaat op zeven,
Stemt gij voor de liberalen, alle
zeven soldaat
Nu hebben de klerikalen een
nieuw punt van ons programma ont
stolen over drie jaar was het den
persoonlijken dienst, nu is het den
algemeenen dienstplicht.
Of de heer Demeester gelijk had,
toen hij te Roesselaere uitriep in
volle vergadering, dat de klerikalen
eene politiek voerden van leugen en
bedrog
En nu, voor 't eindigen, zullen de
klerikalen verplicht zijn, nieuwe be
lastingen te leggen, die ten minste
zullen beloopen tot honderd mil
joen
Zullen de kiezers dan hunne oogen
open zetten
En 't schoonste van al, 't is dat wij
een groot leger noodig hebben, nu,
voor 't oogenblik, van stonden aan.
Het gevaar van oorlog is NU nabij.
Had men van over jaren geluis
terd naar de stem van het liberalis-
mus, wij bezaten NU, het leger dat
wij NU noodig hebben.
Met het klerikaal stelsel, zullen
wij het leger, dat wij NU noodig
hebben, bezitten «binnen tien jaar»,
als de gevreesde oorlog reeds lang
zal uitgeborsten zijn, en wij dat leger
misschien niet meer zullen van doen
hebben om onze onafhankelijkheid
te verzekerer^
Het gevaar zal dan voorbij zijn,
en misschien zal Belgie reeds van
de kaart van Europa verdwenen zijn
STATUTEN.
I. Er wordt een Nationale Raad
der Liberale Partij gevormd hij zal
bestaan uit
1° De in bediening zijnde liberale
leden van Kamer en Senaat
2° Afgevaardigden, aangesteld door
de arrondissements-vereenigingen, die
de liberale kandidaten voor Kamer en
Senaat aanduiden.
In den Nationalen Raad zullen bui
ten dien drie afgevaardigden zetelen
van de liberale dagbladschrijvers en
drie afgevaardigden van den Nationa
len Bond der Liberale Jonge Wachten.
II. Het aantal afgevaardigden is
gelijk aan de helft van het aantal zetels
van volksvertegenwoordigers, welke
de wet aan elke kiesomschrijving toe
kent. Dit cijfer wordt verhoogd met
eene eenheid, als het aantal zetels on
even is.
Inde kiesomschrijvingen, waar ver
schillende groepeeringen bestaan, die
liberale kandidaten voor Kamer en
Senaat aanduiden, zullen de in bedie
ning zijnde volksvertegenwoordigers
of senators, of bij gebreke van dezen,
het Bestendig Comiteit, het bijeenroe
pen der vergaderingen bevelen, welke
de afgevaardigden aanduiden.
III. De duurtijd van het mandaat
der afgevaardigden is drie jaar.
IV. De Nationale Raad komt ten
minste éénmaal 's jaars in gewone ver
gadering bijeen buitengewone verga
deringen worden gehouden, op samen
roeping uitgaande van het Bestendig
Comiteit. Het Bestendig Comiteit moet
eene buitengewone vergadering beleg
gen op aanvraag van een derde dei-
leden van den Nationalen Raad.
De vraag zal het voorwerp moeten
behelzen, dat op de dagorde dient ge
steld te worden.
V. De vergadering kan slechts op
geldige wijze beraadslagen over de
punten, die aan de dagorde staan.
VI. De beslissingen van den Na
tionalen Raad mogen geen inbreuk
maken op de zelfstandigheid der groe
peeringen, die de afgevaardigden heb
ben aangesteld.
VII. Een Bestendig Comiteit wordt
in den schoot van den Nationalen Raad
benoemd het is samengesteld uit
1° De leden van de bureelen der Lin
kerzijde van Kamer en Senaat
2° 9 afgevaardigden, aangeduid door
den Nationalen Raad, op voet van één
afgevaardigde voor elke provincie.
Die afgevaardigden mogen niet ge
kozen worden onder de in bediening
zijnde volksvertegenwoordigers of se
nators.
De duurtijd van het mandaat dier
afgevaardigden is één jaar. Zij zijn
herkiesbaar.
VIII. Het Bestendig Comiteit is
hoofdzakelijk gelast met de uitvoering
der beslissingen van den Nationalen
Raad, het bijeenroepen der algemeene
vergaderingen en het bestuur van een
Bestendig Secretariaat der liberale
partij.
IX. Alle oproepingen en uitgaven
worden in de beide talen gedaan.
Aldus vastgesteld door de algemeene
vergadering van 16 Maart 1913.
Voor het Bureel der liberale lin
kerzijde van den Senaat,
Sam WIENER.
Voor het Bureel der liberale lin
kerzijde van de Kamer,
Paul JANSON.
Inwijding van een speelplein. Zon
dag is te Ukkel-Calevoet het speelplein
voor scholieren ingewijd, aldaar inge
richt door de zorgen van den weldadi-
gen kring Eclaireurs du Denier des
Ecoles Het plein beslaat omstreeks
twee hektaren zandgrond en is gelegen
op eene hoogte, te midden van een
aangenaam landschap. Een paviljoen
met eetzaal, speelzaal, waschkamers
en overdekte galerij is naast het plein
opgetrokken.
Een groot aantal personaliteiten,
waaronder burgemeesters Errera, van
Ukkel en Bockstael, van Laken, sche
pen Jacqmain, van Brussel, de be
stuurdervan 't onderwijs, h. Mabille,
de voornaamste schoolhoofden en op
voedkundigen van Brussel alsmede
vele leden van liefdadige kringen, wa
ren bij de inwijding aanwezig.
De h. Devèze, voorzitter der Eclai
reurs sprak eene rede uit om te wij
zen op de beteeken is dezer plechtig
heid en het speelplein aan de stad aan
te bieden. Schepen Jacqmain dankte
namens het stadbestuur. De leerlingen
der technische school van Brussel en
de Boys-Scouts voerden daarna oefe
ningen uit.
Water tapping en in de kempen. De
bestuurskomissie, -aangesteld om dit
belangrijk vraagstuk te onderzoeken,
is er toe geraakt hare besluitselen te
doen goedkeuren door de afgevaar
digden der provinciën Antwerpen en
Limburg.
Eene bevolking van 325,000 zielen is
voorde waterleiding kunnen gegroe
peerd worden.
De waterzakken bereiken op som
mige plaatsen eene diepte van 110 me
ter, zoodat de voorraad onuitputbaar
mag genoemd worden.
De Koning naar Zwitserland. Zon
dagavond, ten 6 u. 57, is de Koning
afgereisd naar Montreux, waarde vorst
eenige dagen zal verblijf houden bij de
Koningin. Hij werd op de reis verge
zeld door zijn ordonantie-officierbaron
Buffin.
Een nieuwe pauselijke encycliek
Rome. De Paus bereid een ency
cliek voor, welke uitsluitend over de
werkersvraagstukken zal handelen.
Een wervelstorm over Macao.
Honderd personen verdronken.
Hong-Kong. Uit Macao meldt
men, dat een wervelstorm, welke 4
minuten duurde, groote schade op Ma-
cao veroorzaakte. Vele boten zonken
en meer dan honderd personen zijn
verdronken.
Groote brand te New-York.
New-York. Een hevige brand
heeft de fabriek der Columbia Paper
Bax Company en twee andere fabrie
ken vernield.
Twintig pompiers zijn van een dak
gestort en erg gewond geworden.
DE WEERGALM