Y;im in i nit hip pniTrfiejieh
Stadsnieuws.
*-■
m
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Zaterdag, li" April 1914
o centiemen.
Tiende jaar. i\r 22.
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende des aterdays.
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten Een jaar,'Fr. 3-00.
Voor stad Een jaar, Fr. 2-50
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij den Uitgever, Lnxftiudestraat, nr S3, te Yper. L)e aankondigingen van
gansch België en't hnitenland evenals de Notarial® ei Rcclih-rlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit h'ad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde. artikels uiterlijk tegen Woensdag middag vitj en önderte.ekend toe te zenden
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
IkPM Biokje
uit do liedevuerin»' van
n
Frauck.
In de Kamerzitting van Donder
dag 26 Maart, heeft M. Franck, li
beraal volksvertegenwoordiger van
Antwerpen, over het geldelijk be
heer onzer klerikale Ministers eene
redevoering uitgesproken, die zij
niet konden weerleggen en waarvan
onze klerikale nieuwspapieren niet
veel durven schrijven.
Daaruit nemen wij het volgende
brokje over
De buitengewone begrooting voor
1914 is 95 millioen frs grooterdan de
ze van 1913.
De verslaggever, M. Verhaegen,
schrijft deze verhooging gedeeltelijk
toe aan de nieuwe kiijgswet. Dat is
niet juist, want de voorziene uitgaven,
daarin voorzien, zijn reeds in de ge
wone vermeld.
Verre van af te zien van de noodlot
tige leeningpplitiek, gaat men er meer
en meer in voort. Bovendien is deze
buitengewone begrooting zoo inge
wikkeld gemaakt, dat men zich inoeie-
liik op klare wijze de zaken kan voor
stellen, die er in voorkomen.
De redenaar 'onderzocht daarna het
slecht geldelijk beheer van het staats
bestuur in zake van het ijzerenweg-
materiaal, waar men tracht, al de ver
nieuwingen op de buitengewone be
grooting te schrijven. Wij hebben»
zegt hij twaalf maal meer oude wa
gons en lokomotieven dan Pruisen.
indien men morgen de ijzerenwegen
aan een zelfbeheerend besluur moe-t
overgeven, zou men moeten eene boe
delbeschrijving opmaken. Welnu, ik
zeg het u op voorhand, dat zou niet ge
daan worden omdat men voor een bui
tengewoon groot tekort zou staan,
voortkomende van uwe slechte manier
van doen, van al de vernieuwingen
van materiaal door de ieening te doen
betalen.
Wat nu de uitgaven voor krijgsbe-
noodigdheden betrett, die op de bui
tengewone begrooting staan, zegt men
ons dat de tekorten voortkomen van
misrekeningen in de aanbestedingen.
Welnu, voor de laatste aanbeste
ding van kanons, toegezegd aan het
huis Krupp voor 1,800,000 frs, was er
een andere aannemer, het huis Creu-
sot, die de levering wilde doen voor
1,383,000 fr.
ivrupp geaaan mits öo millioen, was er
eene inschrijving van Creusot, die
maar 25 millioen vroeg. Ik geloof in
derdaad dat men ons tracht de 93 mil
lioen te doen aannemen, bestemd tot
de bewapening en die in de buitenge
wone begrooting staan, en dat men
daarvoor ingebeelde bewijsstukken
inroept
liet is eene zeer slechte krijgslist,
ons eerste overgroote opofferingen te
vragen voor 's lands verdediging en,
wanneer de Kamer ze toegestaan heeft,
door allerhande knepen de sommen
merkelijk te vergrooten, die er voor
gestemd zijn. Zoo verandert men de
beslissingen der wetgeving.
Wij zien daarin een staaltje van
onderduimsche middelen om gestem
de gelden van hunne bestemming af
te leiden ten einde grove slagen weg
te cijferen. Onze groote meesters la
ten zich voor 93 millioen frs in de
doeken draaien, geven 56,800,000
frs aan Krupp voor twee bestellin
gen oorlogstuig, dat zij bij Creusot
misschien in nog betere hoedanigr
heid voor 26,382,000 frs konden
krijgen. Ze rekenden duizenden en
duizenden oude, versleten wagons
en lokomotieven, alsof ze nog nieuw
waren, aan hunne eerste waarde
geven die op als staatseigendom
men, die millioenen vertegenwoor
digen, en niets meer waard zijn dan
oud ijzer en brandhout, en leenen
millioenen en millioenen om er
nieuwe te kunnen koopen in plaats
van het oud, versleten getuig te ver
vangen op kosten van de gewone
begrooting, zooals het zou moeten
zijn. Zoo knoeien zij met de bejroo-
tingen, doen de grootste uitgaven op
de buitengewone (deze der schulden)
schrijven en komen dan bij hunne
kiezers boffen met boni's in hunne
gewoone begrooting, die zij naar
verkregen hebben ten koste van 10,
ja, twintig maal meer geleend geld.
Wat zijn zeonnoozel, de kiezers,
die zich zoo laten foppen
Wat charlatans toch, die zulke
middelen moeten gebruiken om aan
't roer te blijven
ÉC .«til/V. téÉ bè,. -séÉ
De Belgische klerikalen zijn rots
vast in hunne princiepen. Oordeelt
liever
De klerikalen wilden de plaatsver
vanging in het leger behouden ze
is afgeschaft.
Ze wilden de loting behouden ze
bestaat niet meer.
Ze huilden jaren lang Geen man,
geen paard, geen cent, geen kanon
meer En ze stemden het alleman
soldaat
Ze wilden den diensttijd niet ver-
mindgren, en ze brachten hem van
36 op 24 maanden en vervolgens op
15 maanden.
Zij hebben zich ver/et tegen ver
mindering der werkuren in de kool
mijnen het negen uren werk werd
ingevoerd.
Ze wilden van geene verplichte
verzekering en van geene wet op de
werkongevallen die zijn er geko
men
Ze wilden van geene werkstaking,
en ze hebben zelf werkstakingen ge-
steund te Roeselare, te Iseghem, te
Thienen en elders.
Niet waar, de klerikalen zijn rots
vast in hunne princiepen
LaslPiibe alprs, liouril
uwe beurs urereed
n
Wij hebben verscheidene goedé
nieuwsjes aan onze lezers en aan de
lastenbetalers mede te deelen.
Eerste nieuws. Het is vast beslo
ten - en in het Ministerie van Finan
ciën ligt de zaak reeds ter stadie Pas
heeft het gouvernement verleden jaar
voor 45 millioen frank nieuwe lasten
gestemd of weeral is er spraak orimid-
delijk na de kiezing nogmaals 80 uncle-
re millioenen aan het Belgische volk te
vragen.
De Congo is voor ons landeken een
draak met zeven koppen, d-ie altijd eet
lust gevoelt en van jaar tot jaar meer
en i 'eer zal verslinden. Nauwelijks
zijn die 50 millioen gestemd of ze zijn
reeds in den zwarten kolk verzwonden.
De nieuwe schoolwet, die gemaakt
werd om de colfres-forts der kloosters
te vullen, en de nieuwe legerwet vra
gen millioenen, en er is geen zaad
meer in 't baksken.
80 nieuwe millioenen zijn er noodig
om in dit alles te voorzien. En weeral
zal er geklopt worden op den rug van
burger, boer en werkman.
Tweede nieuws. Het staat insgelijks
vasttiat het gouvernement de accijns
rechten op het bier zal verdubbelen.
Eene takszaldaarbij op alle herbergen,
zonderonderscheid, geheven worden.
De tol- en accijnsrechten op den tabak
zullen eveneens vermeerderd worden.
Wat zal hiervan alweer het gevolg
zijn.' Brouwers en herbergiers zullen
zich genoodzaakt achten hunne bieren
op Ie slaan. De prijs van den tabak zal
insgelijks vermeerderen en weeral zal
hel den werkman en den boer zijn,
welke zullen belast en getroffen wor
den in al wat hun zoo eluurbaar is in
huil pintje en in hun pijpje
Derde nieuws. Het klerikaal gou-
v'eraemeut is nu juist dertig jaar aan
neFkuwuid. Het neett&antioudënd jaren
van algemeenen rijkdom en overvloed
beleefd, want handel ennijverheid
bloeiden op ongemeene wijze. Natuur
lijk niet omdat de klerikalen aan het
bestuur waren, maar dank aan ecomo-
mische toestanden, waarvan alle be
schaafde landen genoten hebben.
Niettegenstaande die gunstige voor-
waaj'den verkeereu de Belgische tinan-
ciënun eeuen erbarmelijken toesand.
Krot en Cie nestelen in de Staatskas
De Regeering heeft veel geld noo
dig en zij weet niet meer van wat hout
pijlen temaken.
Er is dus vast besloten, na de kiezin
gen van Mei, dereiskaartjes en de abon
nementen op den ijzerenweg met 25
ten honderd te verhoogen.
En wie zal weer de gebroken pot be
talen Gij handelsreizigers, gij kleine
bedienden, gij kleine neringdoende
menschen en werklieden, die dagelijks
voor uwe zaken op de baan moet zijn
Gezegend klerikaal bestuur
Vierde nieuws. Over vier jaren nog
waren, volgens de klerikalen, de kazer
nen pestholen van verderf, waar de li
beralen uwe kinderen zouden heen ge-
maakte dit gerucht diepen indruk en
vervulde het hart der moeders met
doodelijken angst.
Dat was maar de kiespropaganda,
want pas was de kiezing gunstig voor
de klerikalen afgeloopen of het stelsel
kwam in voege Eén zoon per familie
soldaat Dit verbitterde de menigte.
Doch de klerikale kiesdravers zwoe
ren bij hoog en bij laag dat het daarbij
zou blijven.
De eenvoudige kiezers slikten de ver
gulde pilen... de kiezingen liepen weer
goed af... en nog hetzelfde jaar kwam
het Alleman soldaat
En nu waren het de liberalen niet die
uwe kiaderen naar dë kazerne zouden
sturenI... En nu mogen uwe kinderen
naar die pestholen van verderf gezon
den whrden.
Maar al etende krijgt men honger.
Niet \oldaan met het stelsel van cc Al
leman soldaat ligt er weer een ander
wetsonëerwerp gereed in het mini
sterie.
Er ,i§ ernstig spraak de Garde-civiek
zoodanigin te richtendat zij eene soort
van Landswéer zou uitmaken.
En zoowel de jongelingen van de
dorpen als die van de stad zouden eerst
in 't leger moeten dienen en daarna in
de Garde-civiek men zegt zelfs tot den
ouderdom van 40 jaar.
Lezers, onthoudt wel wat zij u zeg-
gen
In hunne dagbladen zullen zij die ge
ruchten logenstraffen, maar NA de kie
zing van Mei aanstaande zult gij onder
vinden dat wij de waarheid, de volle
waarheid schreven.
in de Kamer.
De statie van Yper.
De heer NOLF heeft aan den minis
ter van Spoorwegen, de volgende vraag
gesteld
De opeenhoping der statie van
Yper is zoodanig dat de manoeuvers
altijd moeten gedaan worden op de
gesteende overgangen en voor de
Wachtzalen, hetgeen een bestendig ge
vaar aanbiedt voor de reizigers en den
dienst zeer vermoeilijkt.
Zoo de heer minister ons niet kan
nen zéggen wanneer er zat gevolg ge
geven zijn aan het ontwerp der aan
bouwing van eene nieuwe goederen
statie
Antwoord van den minister.
Om de nieuwe inrichtingen aan te
vangen, zal men moeten ophoogingen
maken met de aarde die zal voortko
men van de vergrooting der vergaar-
put van Eerneghem.
Het voorstel der aanbesteding der
werken werd op 5 Maart goedgekeurd.
In de Kamerzitting van Vrijdag laatst
werd de begrooting van oorlog ge
stemd de heer Nolf heeft zich aan die
stemming onthouden, voor de volgen-
tfe reden
Ik heb mij onthouden om de gele
genheid te hebben aan den minister te
herinneren, op het oogenblik dat hij
onderhandelingen aanknoopt met ver
scheidene steden, om hunne tusschen-
komst te verkrijgen in het bouwen
van nieuwe kazernen, dat er te Yper
krijgsgebouwen bestaan, die eertijds
een zeer belangrijk garnizoen bevat
ten, en die nu gedeeltelijk onge
bruikt zijn, zonder eenige gegronde
reden.
Schildwachleii.
Destijds op de Groote Markt en aan
den Nationalen Bank stonden er schild
wachten het jaar door.
Door de tijdsomstandigheden veran
dert alles en schildwachten van eene
andere soort staan nu het jaar door te
midden der Studentenstraaten aan den
voet van het houten schutsel voor St
Maartenskerk. Er zijn er verscheidene
die daar sedert weken achter eenen
bezem wachten. Gansch het jaar door
wordt dit schutsel goed bewaard en
men vind er ook nog allerhande ander
vuiligheid.
Gaan M. Colaert of M. Fraeys dan
aldaar nopit voorbij en hebben zij den
zeer vuilen en slordigen toestand niet
bemerkt van dit voorland, even als de
waterplassen als het regent.