Nieuws- en Aankondig?ngsblad
tuindag
een ofliroerenne eiecniinnein
Er moEien sen iweenonderdiai Yperiingsn ie Dlxmufle zijn den dag van de
ZOXDAGKIST.
laamsche Kalender
a b m m w b e m a a 3
YPERSCH LEVEOI:
V Jaargang. Nr 32
Prijs per nummer 30 centiem
Zondag 7 Oogst 1927.
Beheer en Opstel: Tuinwijk Ligy, 80, Yper.
<'cs iiH'csh'r van mv wil
ii dienaar van uw "cweU'ii,
Volhard en slrijd, wal heden bijl
daarna verblijdt
De dienstdoende Apotheker op
Zondag 7n Oogst is
M VANROBAEYS Boterstraat
en op Maandag 8" Oogst
Mr WECKESSER, Diksmuidst'.
BEE\ A ART naar onze lieve dooden op 21 Oogst.
Abonnementsprijs
15 Ir. 50 per Jaar.
9 fr. per hal: jaar.
5 Ir. per drie maanden
Buitenland 25 Ir.
Ven abonneert op alle postkantoren.
Vat onJiuin^L-n bij overeenkomst
Tar.el op aanvraag.
Verschijnt Wekelijks.
Alle nieuws mc-.t tegen den
Donderdag ter. laatste inge
zonden worden.
Naamlooze artikels worden
niet opge :omen.
Postcheckrekening1886.79. (E Vanderchote.)
Om de gebeurtenissen goed te begrij
pen, die aanleiding gaven tot liet ontstaan
in denTuindagzijn wij genoodzaakt eerst
en vooral eenige geschiedkundige inlich
tingen te geven over dat tijdstip.
Met liet aankomen van Paus Bonifacius
VIII (1294) begon de strijd van Filip den
Schoone, koning van Frankrijk tegen den
11. Vader, en na dezes dood (1303) gelukte
de koning er in den aartsbisschop van Bqr-
deaux als Paus te doen kiezen en te Avi
gnon in Frankrijk te doen verblijven.
Na den dood van Paus Oregorius XI, die
uit Avignon naar Rome getrokken was, ko
zen de Kardinalen een Italiaan, Urbanus
XI, welke zich te Rome vestigde (1378);
doch 13 Fransche Kardinalen stelden den
biss:hop van Terenburg (onder wiens be-
strek Yper en oipstreken lagen) als tegen
paus aan, Clemens Vil genoemd, die naar
Avignon ging wonen. Zoo ontstond er
scheuring in de Kerk: Frankrijk, Beneden-
Italie, Spanje en Schotland erkenden Cle
mens VII en zijn opvolgers, heetten Cle-
mentisten de overige katholieken, zelfs
deze van het Ypcrsche gehoorzaamden aan
den Paus van Rome en werden Urbanis-
ten genoemd.
Van een ander kant was Frankrijk reeds
sedert omtrent een halve eeuw in oorlog
met Engeland, dat in 1347 Kales met de om
liggende gewesten van Frankrijk veroverd
had.
In October 1382 begonnen de legers van
Karei VI, koning van Frankrijk een kruis
tocht tegen de Urbanisten.Op20Novein-
ber verschenen ze voor Yper, dat zich op
genade of ongenade aan den koning over
gaf en nu Clemens Vil als Paus erken
nen moest.
I)e koning van Engeland richtte vanzijn
kanteen kruisvaart in tegen de Clementis-
ten. Alzoo kwam het dat de bisschop van
Norwich (Engeland) op 23 April 1383 met
een legermacht te Kales ontscheepte, waar
bij zich de Oentsche opstandelingen, maar
ook Urbanisten voegden.
De Graaf bodewijk van Male trok er wel
tegen op, maar werd nabij Duinkerke ver
slagen.
Geheel het Westland werd nu door de
Engelschen en de Gentenaars te vuur en te
zwaarde gesteld, en langzamerhand won
nen dezen naar Yper op.
Daar was men bij het naderend gevaar
niet onledig gebleven, alles werd in ge
reedheid geb'acht om de stad hardnekkig
te verdedigen.
De Ypersche strijders ten getale van
ongeveer 10.000 werden onder het opper
bevel geplaatst van burggraaf Jan van
Üultre, bijgestaan door dezes zoon Bou-
dewyn en den deskundigen Jan v. Komen.
Bij dezen voegden zich nogPieler en Jan
Vanderzypede heeren van Iseghem en
van Rolleghem, Jan van Moorslede, de
heer van Hollebeke, Jan Blanckaert, Jan
Hauweel, Niklaas Joris en Laurens Belle.
Tot grooter gemak van verdediging
werd de uitgestrekte voorstad ontruimd en
vernield, de kerken en de kloosters uitge
zonderd, en de deuren, de luiken en het
verder houtwerk in de eigenlijke stad ter
beschutting aangebracht.
De stad werd in 10 wijken verdeeld.
waarvan de hoofdmannen waren Marcel
Florisone, Valentyn Cornette, Boudewyn
Camerlynck, Michiel Vandewynckel, Elooi
Laruwiere, Pieter Schoonaert, Jan Vanden-
bussche, Lambrecht Moerman, Jaak Vol-
bout, Andreas Paelding, Jan Van Becelaere,
Olivier Lap, Alard Beaugrand, Victor
Dubois, Josse van Costenobel en zekere
Walter, wiens familienaam onbekend is.
Te dien tijde bestond de versterking der
eigenlijke stad uit een dubbelen gracht
gescheiden door een dam waarop scherpe
palen geplant waren. Langs den binnenkant
was er een hoogen aarden dam opgewor
pen die met een sterke doornhaag voor
zien was, welke de stad omtuinde.
Enkel de 10 poorten waren gemetst:
het waren de Meesen (Rijsel)-, de Komen
de Hangouaert (Meenen)-, de Thourout-,
de Diksmude- de Boesinghe-, de Steen-
dam. (aan 't vestingstr.) de Elverdinghe-,
de Boter- en de Tempelpoorten.
Den 8 of 9 Juni korts naliet kleppen der
dagklokke verschenen 17.000 Engelschen
en 20.000 Gentenaars vóór Yper: deze
laatsten gingen ten Noorden der stad lege
ren en de Erngelschen sloten de drie andere
zijden in.
Den 12 juni kwam het overige van'tEn-
gelsch leger toe onder 't geleide van den
bisschop van Norwich en op 1 Juli daagde
er nog versterking op voor de Gentenaars
Gedurende de 2 maanden dat deze tal
rijke legerschaar de stad omsloot, deed ze
niet min dan 23 stormloopen, die allen
mislukten en waarover wij in een volgend
nummer bijzonderheden zullen geven.
Driemaal werden er te vergeefs onder
handelingen aangeknoopt.
Viermaal deden de Yperlingeneenstout-
moedigen uitval, die telkens met goeden
uitslag bekroond werd.
Eindelijk den 8 Oogst deden de belege
raars een laatste poging om de stad te
bemachtigen, en daar zeer niet in gelukten,
braken ze het beleg op, en dit juist op het
oogenblik dat de stad vreeselijk door den
hongersnood begon te lijden.
Menigmaal waren de ouderlingen, de
vrouwen en de kinders tijdens het beleg
stoetsgewijze door de straten getrokken
met het beeld van O. L. Vrouw uit de Brie-
lenkerk, (in de voorstad) voortdurend haren
bijstand inroepende.
Dat de vijanden door den tuin der ver
sterking niet hadden kunnen breken en de
stad zelf niet bemachtigen, werd dan ook
aan hunne patrones, O. L. Vrouw toege
schreven, die daarom O.L.V. beschermster
v.den tuin,of «v. Thuyne* werd genoemd.
Van dan af werd er jaarlijks op den
eersten Zondag van Oogst eene dankpro-
cessie gehouden ter eere van hunne geliefde
patrones, en met deze processie begint de
Ypersche Kermis Tuindag geheeten.
n
Zondag laatst togen de Vlamingen van
Yper naar het Engelsch gedenkteeken der
Meenenpoort. 't Was een ingetogen optocht,
die met genegen belangstelling door de
menigte toeschouwers gadegeslegen werd.
Korts na 11 uur kwam de stoet in beweging:
vooraan de Vlaamsche Meisjes met de
reusachtige, prachtig-gekozen kroon. De
Vlaamsche Harmonie volgdedaarna nog
eene schaar vrouwen en meisjes. Onze vier
gemeenteraadsleden en een breede golf
kloeke Vlamingen, met de hoofdmannen
van al onze Vlaamsche bonden en inrich
tingen, stapten aan.
Aan de Meenenpoort werd de kroon
neergelegd, tegen een der zuilen, terwijl
de harmonie het Engelsch volkslied speelde.
De massa deelnemers en kjjklustigen was
er overgroot. Eene afvaardiging van onze
Engelsche vrienden stond er zichtbaar ont
roerd, met een krans, de komst der Vlamin-
iningen af te wachten. De heer advokaat
Leuridan sp.ak daarop een bewogen en
ingetogen gelegenheidswoord. Vele oogen
werden vochtig, en Engelsche vrouwen en
moeders weenden bitter. De spreker kon
digde het lezen van een gebed aan, en de
Voorzitster van den Vlaamschen Meisjes-
bond, Mejuffer J. Tamboryn, bad de drie
Onze Vaders en Weesgegroetjes luidop
voor. Menige knie boog toi op de harde
steenen, Na het gezamenlijk gebed werd
heerlijk en diep ontroerend, «Vlaaideren»
van den toon kunstenaar Veremans gespeeld,
zóó wijdingsvol als een psalm.
Daarmee eindigde de eenvoudige doch
indrukwekkende plechtigheid. De Engel
sche afgevaardigde kwamen stil- bewogen
de Vlamingen bedanken. Deschoone kroon
geleverd door het Ypersch huis Boudin,
Posthoornstraat, dwong de bewondering
af der honderden bezoekers, en met dank
bare genegenheid lazen ze de opdracht op
zwart-gele lint c Aan onze gesneuvelde
broeders het Vlaamsche Yper —To our
fallen brethren Flemish Ypres.
Spijts laster en gekwijl weet Yper en
weten de Engelsche vrienden thans dat de
Vlamingen zonder het klatergoud van offi-
cieelen blagaai, zonder het misbruik der
dooden om de levende patriotten te huldi
gen, weerdig en vroom hun gesneuvelde
wapenbroeders willen herdenken, met
eigen krachten, naar zuiveren Vlaamschen
en christen trant.
Zullen de heeren Belgische vaderlanders
nu begrijpen wat kloof er gaapt tusschen
onze dooden vereering en de hunne, tus
schen christene Vlamingen e;i militaristi
sche zwans-patriotten God gave 'l.
Zondag, 7 Augustus. H. Gajetahu:..
1907. Dood van den Vlaamschen dich
ter G. Antheunis schoonzoon van Con
science.
Maandag, 8 Augustus. H. Justini'.s.
Dinsdag, 9 Augustus. H. Elvira.
1881 De Engelschen erkennen dc Onaf
hankelijkheid derZuid-Afrikaansche Repu
bliek.
Woensdag, 10 Augustus. H. Laurens.
Donderdag, 11 Augustus. H. Suzauna.
1494. De Vlaamsche Schilder Hans
Memlinck overlijdt.
Vrijdag) 12 Augustus. H. Clara.
1831. Slag bij Leuven (Einde van den
negendaagschen veldtocht).
Zaterdag, 13 Augustus. H. Hippo! iet.
Omvergereden. Zondag was een dag
van veel beweging, van gerij en gerots.
Zoo kwam het dat aan den hoek dei tem
pelstraat, een gevaarlijken draai, twee juf
vrouwen omvergereden werden. In den
morgen was het eene vreemde die nog al
rap weder te been was, maar 's namiddags
of beter rond den avond voer de oude
Ju vrouw Spilliaert van de Koeimarkt wat
slechter. Omgeworpen moest zij binnen
gedragen worden bij den Fleer Bras, druk
ker. Zij bloedde uit den mond maar
bekwam zoo al spoedig zoodat ze naar
huis gaan kon. Vroeger hadden wij zomer
politie om de orde te handhaven. Tenge
volge van de bezuiniging moeten wij die
missen, 't Is immers onmogelijk voor de
agenten overal te zijn.
Hill 60. Sir Laming Worthington
Evans, de Britsche minister van Oorlog,
heeft een schrijven gericht tot den hen
Calder, den bestuurder van de Burtonbrou-
werij, waarin hij diens aanbod om choogle
60» die tijdens den oorlog het toonecl van
zeer zware gevechten in den sector van
Yper is geweest, aan de Engelsche natie te
schenken, aanvaard.
De minister deelt tevens mede, dat hij de
rijkscommissie voor de oorlogsgravcn heeft
We reizen zooveel mogelijk met de tram - De prijs is 9 F weg en weer. Detram zal
vertrekken uit Yper te 8 uuren s' avonds uit Dixmuide te 6 uur. Men schrijft in bij
de H H. G. Lamoot Boterstraat, Maurits Hollf.beke Hondstraat H. Verbekf. Rijs-
selstraat, Henri Vanderohote, Stuersstraat en Marcel Soete, Statiestraat
Yper mag daar absoluut niet ten achte en blijven. Laat u bijtijds opschrijven a. u. b
V. O. S. YPER
