Nieuws- en Aankondigingsblad.
apen Brief aan ae Eerw. Oversien onzer Kosiscltaien v. meisjes.
Een sform in m mas water
ie mei staal rn haat kan heulen kan voor
4no<l i*een Vlaming zijn.
laamsehe kalender
YFERSCH LEVEN:
Ei moeien een iwaetionüemiai Yperiinp ie Dixmufle zijn oen aai van Oe
lc Jaargang. N' 34
Prijs per nummer 30 centiem
r—ihi ii' 11
Zondag 21 Oogst 1927.
Verschijnt Wekelijks.
Beheer en Opstel: Tuinwijk Ligy, 80, Yper.
Postcheckrekening1886.79. (E Vanderghote.)
BEE\ A ART naar onze lieve dooden op 21 Oogst.
Abonnememsprijs
15 fr 50 p«r jaar.
W fr. per half jaar.
5 fr. per drie maanden.
Buitenland 25 fr.
Men abonneert op alle poslLantoren.
Aankondigingen bij overeenkomst.
Tarief op aanvraag.
Alle nieuws moet tegen den
Donderdag ten laatste in ge
zonden worden.
Naamlooze artikels worden
niet opgenomen.
EERWAARDE OVERSTEN',
Wij brengen volgaarne hulde aan het
goede dat Gij verrichtde christelijke vor
ming is het eerste waarop we dienen acht
te geven en daarom danken wij er U om,
dat Gij onze meisjes tot christene vrouwen
tracht te maken, tot reine bloemen in de
welige Vlaamsche gaarden.
Maar ook wat ons verkeerd schijnt
mogen we niet stilzwijgend aanzien wij
zullen er U inet eèrbied op wijzen en bid
den U eens ernstig te overdenken hetgene
wij in heiligen ernst U hierbij mededeelen.
Waarom tneenen zoovelen onder U,
Eerw. Oversten en onder Uwe Eerw. Zus
ters, de hun toevertrouwde kinders van hun
taal en volk te moeten ontvreemden
Beantwoordt, bidden wij U, niet met een
minachtend lachje deze vraag. Immers eene
vreemde taal boven de moedertaal prijzen
en aanbevelen schier alle nieuwe begrip
pen in eene vreemde taal voordisschen,
zelfs het godsdienstonderwijs in eene
andere taal geven dan de taal van moeder
en van 't eigen volk, dat is toch wel van
taal en volk vervreemden En gebeurt dit
niet bij velen onder U
Hoe verkeerd en bedenkelijk zulke han
delwijze is, zullen we trachten in allen een
voud aan te toonen.
Vooraf zij U gezegd dat we geenszins
voor doel hebben het onderricht in de
Eransche taal te verwijzen of tegen te gaan
wij weten te wel dat eene grondige kennis
dier taal eene noodwendigheid is, eeneisch
bij elke verzorgde opvoeding:de bezwaren
die U naar den mond rijzen de ouders
willen dat de kinders Eranseh kennen
hoeven hier dus niet geopperd te wezen.
De geest van 't onderwijs en de verfran-
sching waartoe het leidt zijn 't die we ver
oor Jeelen.
Ze zijn ten eerste onpcedagogischt. t. z.
jn strijd met alle begrippen van opvoed
kunde. De taal van t onderwijs moet de
moedertaal zijn in geen ander land dan 't
onze kan men zoo iets zeggen zonder dat
elkeen U verbaasd aanstaart. Alleen de taal
die 't op moeders knieën leerde spreekt
duidelijk tot het kind alleen de taal die
leeft in den mond der menschen rondom
hem roept heldere begrippen in zijn geest
wakker. De bewoording van onze gedach
ten is als een glas waardoor men noodge
dwongen moet kijken om onze gedachten
te leeren kennen. Met eene aangeleerde
vreemde taal zal dat glas eralsbeneveld uit
zien zoodat spijts meerdere inspanning
vanwege den leerling steeds mindere vrucht
zal bekomen worden. Wezen we rechtzin
nig we weten toch allen dat het aanleeren
van nieuwe begrippen bij middel van eene
vreemde taal ons, op wien die proef werd
genomen, nooit heeft gebaat, maar steeds
heeft geschaad
Die handelwijze is bovendien antisociaal
en onchristelijk. De kinders worden door
de verfransching van huri volk ontvreemd;
zij ontleeren om zoo te zeggen hunne moe
dertaal, want de kennis er van gaat niet
geleidelijk mede met hunne geestesontwik
keling, en zeker zijn onze meisjes veelmaals
niet iii staat hunne betere opvoeding en
hoogere beschaving aan hun minderen
mede te deelen. We zullen ons enkel hou
den aan uitwendige beschavingsvormen,
wellevendheids- en omgangstaal... Want
we nemen toch aan dat we allen maatschap
pelijke verplichtingen hebben jegens ons
volk van de hoogere standen moet een
heilzame invloed uitgaan naar de lagere
klassen, zooniet waartoe dienen de voor
rechten die de hoogere standen genieten
Dat zulks in Vlaanderen niet of in al te
geringe mate geschied is, ligt voor een
groot deel aan de verfransching dier stan
den. De Vlaamsche taal die weleer de draag-
s'er was van eene hooge cultuur, is voor
velen der meest bevoorrechtten geworden
de taal van de straat en den stal, van het
scheldwoord en de laagste bedienden. Wie
zal 't dan verwonderen dat de Vlaamsche
taal in den mond van 't volk de verfijning
van vorm en adel van uitdrukking mist
Ja, de verfranschte opvoeding kweekt veel
al de verachting aan voor eigen taal hoe
zou 't anders waar steeds 't uitheemsche,
't Eransche door de oversten wordt aange
prezen 't Voorbeeld dat van hooger komt
vindt gereedelijk navolging; en de minach
ting voor eigen taal gaat zoo gauw gepaard
met de minachting der menschen die de
misprezen taal spreken. Dat alles werkt een
zeer misplaatste hoogmoed in de hand
niemand zal beweren dat naastenliefde en
nederigheid ooit ten gronde liggen van
franschgezindheid maar dikwijls dwaze
ijdelheid en pretentie.
En dan druischt het aankweeken van
zulke gezindheid niet in tegen de natuur
lijke orde die tot stand gekomen is door
het bestaan van een Vlaamsche volk met
eigen taal, eigen karakter en eigen verle
den Zoo toch wordt de natuur geweld
aangedaan, wat steeds gevaarlijk is zoo
wordt een abnormale toestand geschapen,
een wantoestand, die voor een gansche
volk (zij het dan ook een betrekkelijk klein
volk), vele droeve gevolgen meebrengt.
Verzet en strijd daartegen, eerst vanwege
de klaarzienden en bewusten onder dit
volk, is zoo goed als onvermijdelijk, en is
meer dan gewettigd. Ja, zulkdanige reaktie
kan zelfs gewetensplicht worden voor alwie
al het onrechtvaardige en het nadeelige van
zoo'n toestand klaar inziet. Zulke reaktie is
de zoo fel gehate Vlaamsche Beweging, die
ten slotte niets is dan eeiv strijd om wat
recht en om wat redelijk is.
Daar ware nog te zeggen hoe de ver
fransching ingaat tegen de vaderlandsliefde.
Wat is vaderlandsliefde zoo niet het schoone
gevoel van verknochtheid aan eigen bodem
en instellingen, van eerbied voor voorva
derlijke zeden en overleveringen van fier
heid om verleden grootheid en roem Het
schoonste erf der vaderen, de taal, is de
hechste bewaarster van hun aard en zeden,
de helste weerspiegeling van hun denk- en
doenwijze. Met de uitheemsche taal dringt
de uitheemsche geest door, de onthechting
aan wat eigen is...
Is het noodig verder er op te w ijzen hoe
ongelijkheid en onrechtvaardigheid 't ge
volg zijn van de verfransching Hoe de
jeugd van 't volk verv reemden, oneenigheid
en tweedracht in de hand werkt
Het zou te ver leiden en hierbij houd
René De Clercq
ik op; ik heb alleen reeds vaak voorge
brachte redenen herhaald, met de goede
bedoeling U, Eerw. Oversten, het bedenke
lijke van veler handelwijze voor oogen te
leggen. Waren onze woorden soms een
verwijt, we mogen zeggen dat wij alleen
de waarheid op het oog hadden, en niet
den wensch' U onaangename dingen te
zeggen.
Daarom ook durven wij hopen dat Gij,
Eerw. Oversten, met open zin dezen brief
zult gelieven te lezen en hem met ernst
overdenken, God moge U helpen tot een
wijs besluit
Cix:; :c: tz £X.T^^:z;:3;:o;:ai®:raös»E
Tegenover het uitbundig Vlaamsch leven
in ons arrondissement waar. optochten,
vlaginwijdingen, en openingen van Vlaam
sche huizen mekaar niet verbeiden, weet de
liberale partij, die te -Vpor riog dertien
leden telt, niets anders te plaatsen dat het
dwaas geschrijf in hun gazet dat niemand
met zijn verantwoordelijkheid durft dek
ken. Het loopt over van Vlamingeuhaat
van spot en misprijzen voor het streven
naar rechtsherstel der Vlaamschgezindeti,
en voor ons heeft het toch dit gelukkig
gevolg dat het wekelijks tientallen nieuwe
inschrijvers op de Ypersche bode bezorgd,
menschen die er genoeg van hebben aan
't vuil water te rieken dat door 't Ypertje
spoelt. Nu wordt de Vlamingenvreter bij
gestaan door het kartel v. Katholieke-libera-
le conservatieve franskiljons die een voor
een de pluimen uit hun lijf voelen rukken.
We verstaan hun gesputter voor 't behoud
der Justice-school met fransch als voer
taal (niet een beetje fransch min of meer)
waar onze kinders, evenais in de Rous-
brugge-Damen en Sainte Familie, opgeleid
worden tot juffertjes die geen behoorlijk
Vlaamsch briefje kunnen schrijven, voor
hun moedertaal niet den minsten eerbied
noch liefde hebben, bij voorkeur Fransch
leeren pariasanten en met minachting neer
zien op de schoolmeisjes der Vlaamsche
lagere scholen (hoe sociaal en demokra-
tisch, nietwaar, heer Missiaen.) Dat is het
puntje dat zij op hun aanplakbrief (die
in't Vlaamsch alleen gesteld is, hoe schijn
heilig) vergeten hebben te melden.
Die heeren spreken nog van argumen
ten Voor ons is er maar een dat teltin
Vlaanderen moet de voertaal van 't onder
wijs Vlaamsch zijn, dat is de gouden regel
van het gezond verstand, en die wordt
overal (buiten Brussel waar de vriendjes
Zondag, 21 Augustus. H. Johanna-Fr.
1925. De Vlaamsche strijder Dr A. Van
de Perre overlijdt te Antwerpen.
Maandag, 22 Augustus, HH. Timotheus
en C.
1925. De eerste steen gelegd van het
gedenkteeken te Diksmude.
Dinsdag, 23 Augusius. H. Philippus
Beniti.
1618. De Nederlandsche dichter Bredero
overlijdt.
Woensdag, 24 Augustus. H. Bartholo-
meus.
1771. Geboortedag v.Koning Willem 11.
Donderdag, 25 Augustus. H. Lodewijk.
Vrijdag, 26 Augustus. H. Zephirinus.
Zaterdag, 27 Augustus. H. Cesarius.
1843. Geboortedag van Hugo Verricst.
Nieuwe maan te 6 u. 46
van iiorie en ,Van Nieuwenhovö de baas
zijn, en de Vlaamsche kinders verbasteren
van in de wieg al) in gelijk welk land toe
gepast. Dat Fransch ook aangeleerd worde,
uitmuntend, en ook Engelsch, en ook
Duitsch, onze jongens kunnen niet te flink
opgevoed en onderwezen worden. Maar
het onderwijs in de vreemde talen is maar
dan deugdelijk, als het berust op een stevi-
gen ondergrond van onderricht in eigen
taal, waarin het kind best de begrippen
verstaat en verwekt. Wie dat niet begrijpt
of niet wil begrijpen moet zwijgen als over
opvoeding en onderwijs gesproken wordt,
anders stelt hij zich bloot pedagogischen
onzin uit te kramen.
Op de liberale verbolgenheid, een storm
in een glaaske water, achten wij 't niet
noodig voorloopig verder te antwoorden.
St Aloysius en St Michielsschool Don
derdag namiddag hadden wij de prijsdee-
ling aan de leerlingen voor de beide scho
len. Al de oefeningen en zangen waren ui
terst bezorgd. Maar hetgeen dat meest de
degelijkheid dier beide schoolgestichten
zien liet, was de uitslag van het eindexa
men, 1044 leerlingen hadden er deel aange
nomen. Aide voorgestelde leerlingen won
nen het diploma. Bovendien St Aloysius
kwam aan den kop te staan van het heele
schoolgebied (Zuid-VIaanderen)J.Deltom-
be was de gevierde eerste. In St Michiels
school waren er 7 leerlingen die boven de
8 10 hadden. Driemaal hoerah voor de
leerlingen en de meesters.
We reizen zooveel mogelijk met de tram - De prijs is 9 F weg en weer. Detram zaf
vertrekken uit Yperte 8 uur en s' avonds uit Dixmuide te 6 uur. Aten schrijft in bij
de H.H. G. La.moot Boterstraat, Malrits Hollebeke Hondstraat, H. Verbeke Rijs-
selstraat, Henri V \.\uerqhote, Stuersstraat en .Marcel Soete, Statiestraat.
Yper m; daar absoluut niot ten achteren blijven. Laat u bijtijds opschrijven a. u. b
V. O. S. YPER
