Oproep tot de Vlaamsche Arbeiders
Waar Glow's iiawanien da iiaaszijn
i bt'idcrs van Yper en omliggende
Oproep lol de ouders
laamsclic kalender
SIDK 0-LEM0l\Al)E,
lf Jaargang. Nr 38
Prijs per nummer 30 centiem
Zondag 18 September 1927.
Verschijnt Wekelijks.
Beheer en Opstel: Tuinwijk Ligy, 80, Yrer.
Postcheckrekening: 1886.79. (E Vanderghote.)
i= Nieuws- en Aankomdégingsblad.
Heden Zondag, te 3 uur, bij Marcel SOETE, YPER, Stichting
van een kern van 'i Vrij Christen Syndikaat.
Sprekers Juul Declercq van Iseghem, Tillo Buysse, vasiepropagaofliSl.
VLAAMSCHE ARBEIDERS UW PLAATS IS BIJ ONS
Algemeen Vertegenwoordiger .-
Edgard LOUAGE
Abonnementsprijs
15 Ir "Ji per jaar.
'i lr. per hall jaar.
5 Ir. per drie niar,nden.
Baiienland 25 Ir.
Men abonneert op alle postkemorrn.
Aankorulsfiinccii bij overeenkomst.
Tariel op .invraag.
Alle nieuws moet tegen den
Donderdag ten laatste inge
ronden worden.
Xaamlooze artikels worden
niet opgenomen.
Meer en meer wordt het voor ieder arbei
der een plicht zich te syndikceren. Die waar
heid is reeds algemeen erkend en doorge
drongen in de andere provincies. West-
Vlaan deren zal niet ten achter blijven
Het is echter noodzakelijk dat de werk
lieden zich niet laten inlijven bij vakbonden
waar een deel der gelden voor verkiezings-
en propagandadoeleinden gebruikt wordt,
of waarop hun Vlaamsche denkwijze inbreuk
gemaakt wordt
Te dien einde zullen in alle gemeenten
van ons arrondissement waar het eenigzins
mogelijk is, ufdeelingen gesticht worden van
het Vrij Christen Syndikaat, aangesloten
bij de machtige vakbonden van Iseghem en
Aalst.
Vlaamsche arbeiders, meer en meer wordt
het duidelijk dat de drie staatspartijen wei
geren uw belangen te behartigen als werk
man en tevens zoon van de Vlaamsche
Natie
Sluit U aan bij onze vakbondenGeef
uw naam op aan de hoofdmannen onzer
Viaa/nsche kringen en afdeelingcn van het
Katholiek Vlaamsch Nationaal Verbond.
Vraag inlichtingen bij den vasten propa-
gi ndi t Ttllo Buysse, leider Vrij Christen
Syndikaat, Gheluvelt.
liet tweestemmig koordei socialistische
en liberale franskiljons, met twee vlaamsch-
haters Missiaen en Glorie als eerste viool
spelers, mag huilen als gekeelde speenvar
kens De misdaad tegen den geest zal hier
te Ypcr ophouden de Vlaamsche Ypersche
stad onderhoudt geen kweekscholen meer
van onta.-frden, verbasterden! Wij ook zor
gen ervoor dat de Vlaming Huysmans op
de hoogte gebracht worde van decomedie
die hier gespeeld wordt onder den dekman
tel van verdediging van het officieel onder
wijs waarvoor ze vroegergeen poot verroer
den I luit verdoken doel is het bestendi
gen van het verfranschingsnest dat Justice
heet. Bij die leute blijft Glorie in zijn rol!
Schande over den democratischen klucht
speler die het Vlaamsche proletariaat in
't parlement vertegenwoordigt. BijGod,een
komende verkiezing spijkeren wij uwe
franskiljonsche doeninge aan den paal, en
i zal niet meer baten dat het rood Amitié-
frangaise kamerlid met Vlaamschgezind-
lieid bij onze buitenbevolking uitpakt!
Wilt gij door de verdere verfransching
der scholen van Yper een tweede Brussel
maken Daar gaat het uwe liberale vriend
jes, in't rijk van burgemeester Max, die den
Minister Huysmans als 't past de les spelt,
volkomen naar den wensch.
Neen, wij zijn geen voorstanders van
volksdomheid, en de fouten der conserva
tieven kunnen ons, die volledig met hen
afgebroken hebben opallegebied, niet aan
gerekend worden. Wij zijn de kampioenen
voor volksopbeuring, onderwijs van den
kleinen man, en dat getuigen onze studie
kringen waar onderwezen en gestudeerd
wordt. Op zulke inrichtingen kunt gij niet
wijzen.
Wij willen echter dat de kinderen opvoe
ding en onderwijs genieten in de moeder
taal, en ook dat Fransch aangeleerd worde
als tweede taal die echter hetN'ederlandsch
niet mag verdringen, wat injustice wel
het geval is.
Wij willen geen Brusselsche toestanden
waar voor de stad alleen 1309 achterlijke
kinderen gevonden worden, elf per hon
derd der geheele schoolbevolking, bijna
uitsluitend Vlaamsche kinderen, niet door
hun schuld maar slachtoffers van het wal
gelijkste taairegiem van Europa. Te Ant
werpen waar schepen Huysmans, thans mi
nister, zorgt voor gezonde toestanden, zijn
er op een grootere bevolking slechts 133
achterlijkekinderen. Elfperhonderdin Brus
sel, die als een vloek op Vlaanderen weegt,
een per honderd te AntwerpenEnkele staal
tjes van de vruchten van 't Brusselsche on
derwijs Een schoolopziener komt in een
lagere klas La robe de ma rnère.. Wat
beteekent dat, la robe??? vroeg de inspec
teur eerst in 't Fransch, daarna in 't Neder-
landsch als hij zag dat hij niet begrepen
werd Menier, antwoordden de knapen,
da's ne roap (een raap) om t' ijte... [>ie la
gere klas uogthans was eentalig Fransch
In een land waar de volkskracht ongerept
is zouden zulke toestanden onmogelijk zijn
Arm Vlaanderen, hoelang nog
Volgens de wet moet te Brussel aan de
ouders gevraagd worden Welke taal
spreekt uw kind gewoonlijk in den huis
kring In plaats daarvan wordt gezegd:
«Wilt gij dat uw kind Fransch leere
wat heel wat anders is. De ouders vinden
natuurlijk dat hun kind Fransch leere,zij heb
ben immers te Brussel aan den lijve bevon
den wat het beteekent Vlaming te zijn De
zaak echter isdaarmeegeklonken het kind
wordt in een fransche klas opgenomen. De
heer Boucqey schermde hier in een ver-,
gadering met de rechten van den père de
familie. Te Brussel ziet men waartoe de
rechten van die fameuze peerdefamilie
leiden, te Yper wil men het nadoen, 't En
zal
Vlamingen van Yper, hoedt er u voor
dat de roode en blauwe franschelaars u
vangen met de leuze: De flaminganten
willen ons volk domhouden, ze willen dat
ons volk dat in Frankrijk zijn werk en brood
moet zoeken, geen woordje Fransch meer
leereWij herhalen dat wij aan het onder
wijs in die taal, als tweede, volgens de ge
zonde opvoedkundige regels, niet zullen
roerui. L it alle onze kracht echter zullen
wij een verkrachting van de Vlaamsche
volksziel bestrijden, en we zullen zegevie
ren. Die heertjes spreken van schoolstrijd,
dien zij zullen ontketenen. Ons meer be
kampen dan nu, nog smeriger middeltjes
uitdenken,ons meer verdacht maken Duitsch
geld te ontvangen voor het voeren onzer
propaganda, straffer liegen in hun riool-
blaadjes op een manier datsommige frans
kiljons zelf het al te bar vinden, dat kunnen
zij niet. Wilt gij nieuwe verkiezingen, wij
hebben uw maneuver sedert lang door
schouwd en kunnen gerust de toekomst te
geinoetzien. Intusschen zult gij ons steeds
ter verdediging en ten aanval klaar vinden,
met het geloof inde eindzegepraal van ons
recht als schild, en de onbewimpelde waar
heid als zwaard.
O. L. Vrouw van Vlaanderen
Vele ouders, zeer verstandig, begeeren
voortaan Vlaamsch onderwijs voor hun
kinders; weinige oversten van opvoedings
gestichten durven het tot nog toe, om ver
schillende redenen aan, dien natuurlijken,
allcrredelijksten wensch te voldoen. Oplei
ding bij middel der moedertaal is noch
tans geen nieuwigheid meer, zelfs niet... in
Vlaanderen
Tot aanmoediging van de ouders en
beleering van alwie 't aangaat, willen we
hier eens mededeelen wat wc kennen door
het gezien hebben.
We zijn deze dagen naar Kortrijk gereisd
Kortrijk deze zoogenaamd franskiljon
sche stad en daar hebben we aange
troffen, in vollen bloei,... twee Vlaamsche
opvoedingsgestichten voor meisjes O. L.
Vrouw v. Vlaanderen en O. L. Vrouw
v. Bijstand.
O. L. Vrouw van Vlaanderen pracht-
iurichting, in opene veldlucht, op drie
minuten afstand van het station gelegen
dewelke u, bij uw binnentreden in haar
kleurigen, bloemenrijken voorhof, met
haar twee voorvleugels als met twee vrien
delijk toegrijpende armen omprangt en
binnentroont.
Even aangescheld aan de sneeuwwitte
kunstige ingangsdeur... 'Welke verrassing
Nadat men een stemmige voorhal is door
gestapt,. ligt daar ineens, met Vlaamsche
rondborstige openhartigheid, als iets dat
niets te verduiken heeft, het gansche
gesticht ineens voor u open een klassieke
kwadrilataire kloosterpand, gansch wit, ver
sierd als eigenaardigheid.met slechts enkele
sobere lijnen, lichtblauw het kleur van
Maria maar tevens opgesmukt, aan al
de breede, licht-doorstroomde vensters,
met een schaaierende weelde van bloem: n,
zinnebeeld van kinderbloesems die hier
welig ontbotten en opengaan in gezonde
Vlaamsche lucht.
Aan den voorkant: spreekplaatsen. In den
linkervleugel vooraan de nieuw-romaan-
sche kapel, die thans voltooid wordt,' daar
nevens de weidsche feestzaal, evenals de
lange rij klassen, uitgevend op de won
dere speelplaats.
Ja, voorwaar geen alledaagsche, pro
zaïsche speelkoer neen iets gansch
eigenaardigs, verrassends, een aaneenscha
keling van uitspanningsmogelijkheden
terzijde een vurig-roode terras met witte
tafels en stoelen, uitzicht gevende op een
net afgeteekend, grijs tennisspel, met daar
nevens een lommerrijk bruin loopplein en
verder een glimmend groenen wandelhof
met wit zomerhuisje uitpiepend uit minza-
men lach van bloemen het geheel hoog
omrand met een frisschen barm v. groen
Hier is het goed, aangenaam en gezond.
Hier moeten de kinders zich vormen, zich
zalig ontspannend in een afwisseling van
handwerk, wandeling en spel.
Zondag, 18 September. H. Stephanus.
Maandag, IQ September. H. Januarius.
Dinsdag, 20 September. H. Eustachius.
1859. De Vlaamsche schrijver Cyriel
Buysse geboren.
Woensdag, 21 September. H. Matthys.
1555. Karei V Sterft in het klooster Sint
Just. (Spanje.)
Donderdag, 22 September. H. Maurits.
1Ó18. Het eerste Vlaamsche nieuwsblad
Nieuwe Tydinghe verschijnt te Antwer
pen bij Abrahem Verhoeven.
Vrijdag, 23 September, H. Thecla.
1906. De Antwerpsche Burgemeester
Jan van Ryswyck overlijdt.
Zaterdag, 24 September, H. Andochius.
1900. De Engelschen bezetten Komati-
poort. (Transvaal.)
Vraagt overal een
fijn, smakelijk en verfrisschend
Hoornwerk, 2, YPER
Vuortverkoopers worden gevraagd voor de streek.
Klassen als in O. L. Vrouw van Vlaande-
deren, vindt men er zeker in Belgie ook
niet veel luchtig en ruim, toelachend met
hun jong-gele eikenhouten lessenaartjes en
stoelen doch vooral kunstig versierd,
geheel stemmig. Hier wordt het leeren een
lusthier ontbloeit vanzelf karakterschoon
heid uit het schoone der omgeving.
De eetplaats is geen gewone koude refter,
maar eenvoudig wegeen gezellige huis
kamer, met goedig beschermende Vlaam
sche schouw en 's winters een lekkend-
vlammenden openen vuurhaard.
Maar wat bij de kinderen nog het meest
de gedachte aan thuis opwekt zijn de
eenig lieve slaapkamertjes elk kind heeft
zijn eigen kamertje, waai het eens gansch
alleen op zich zelf kan zijn, met al zijn
kleine aangenaamhedetjes en geheimpjes
uitermate nette en prettige slaapkamertjes,
lichtgeel, met wit waschstaandje, kastje en
bed alles opnieuw dragend hel en blij, de
kleurlijn van Maria kind van Maria slaapt
elk kind hier den rustigen slaap onder de
bescherming zijner goede moeder.
Zeggen we nog, dat de opleiding, zon
der hindernis van een vreemde voertaal,
stevig gegrondvest op de moedertaal, in
rechte lijn opstreeft naar het ideaal van
katholieke wereld- en levensbeschouwing,
karaktervorming, individueele en sociale
plichtvervulling: dat het onderwijs in
t Fransch en andere vreemde talen, niet
alleen niet verwaarloosd, maar bijzonder
flink verzorgd wordt, toevertrouwd als het
is aan bevoegde leeraressen en aan een
speciale professeur de diction. Mej. Fortin
eerste prijs v. het conservatorium v. Brus
sel (zooals het onderwijs in de Vlaamsche
voordrachtkunst in handen is van Mejuffer
