- Nseuws- en Aankondigingsblad.
06 zflknekih-herdeükinb op 08 9' ijzerbebevbrht
Het Vaderlijk Gezag
2* Jaargang. Nr 58.
Prijs per nummer 30 centiem
Zondag 5 Februari 1928.
Beheer en Opstel: Tuinwijk Ligy, 80, Yper.
VLAMINGEN op 19 Oogst naar Diksmude
Uw vrijheid naakt
Zoo gij ontwaakt
Lief Vlaanderen
Wel, stel die daad
F.n slaat
Spijts smaad
Wat u ook schaadt
Aan spaanderen
T westas^heid
v o. S. b. v. o. s
Provinciale Tooneelwedstrijd
Zoidag 5 Feöruari te 7 u. en [flaaquag 6 Feör. ie 8 u.
l)E GEFOPTE OOM
Hoornwerk, 2, YPER
Abonnementsprijs
16 ir. UOper jaar.
4 Ir. per half jaar.
5 Ir. per drie maanden.
Buitenland 25 Ir.
Men abopneen op alle post kantoren
Aankondis::ni;cn bij overeenkomst.
Tarief op aanvraag.
Verschijnt Wekelijks.
Alle nieuws moet tegen den
Donderdag tei laatste inge
zonden worden.
Naamlooze artikels worden
niet opgenomen.
Postcheckrekening: 1886.79. (E Vanderghote.)
Het komiteit der Ijzerbedevaart wil in
Augustus Nikolaas Zannekin herdenken,nu
liet juist 600 jaar geleden is dat hij sneuvel
de.
Zannekin was geboren te Lampernisse,
dat in den laatste oorlog plat geschoten is.
Men heeft het nu weer een zwaren, ge
weldigen toren gegeven. Maar het is toch
de oude n et meer, vertelt A. Hans in het
Laatste Nieuws.
In den ouden toren hing reeds bijna zes
honderd jaar de klok van Herman Coene,
Gezelle zong er van
Gij immers zijt de stem,
gewijd vijf honderd jaren,
En meer voorheen, als hier
Ons kloeke vaderen waren
De klok had tot opschrift:
Gode si bequame
Maria is min name
Herman Coene makede mi
M C C C C L H
Dus in 1452 reeds...
In de oude kerk was een gedenkteeken,
waarop men in üothische letters las: «Ter
gedachtenisse aan Nikolaas Zannekin, ge
sneuveld voor 's vaderlands vrijheid te Cas-
sel op 24 Augustus 1328»/
Op 1 September 1915 werd dat Lam
pernisse het tooneel vaneen vreeselijk dia-
ma. Een afdeeling Transche Alpenjagers,
meest jonge mannen der lichting 1915, wa
ren dien dag in het dorp aangekomen.
Ze werden in de kerk gelegerd op stroo.
lu den nacht namende DuitschersLamper
nisse onder vuur. De eerste granaat trof de
kerk, sloeg door het dak, rukte een pilaar
weg, en deed aldus een zijbeuk instorten
boven die arine jagers, diegehoopt hadden
hier eindelijk wat rust te vinden. Uitdemet
vuurstralen doorflitste wolk van rook, zwa
vel, gruis en kalk klonk een vreeselijk ge
huil.
Toen men de lijst der slachtoffers kon
opmaken, waren er vijftig dooden en hon
derd twintig gekwetsten.
Lampernisse's lot was nu bezegeld. De
huizen storten langzamerhand imdeschoo-
ne kerk moest verdwijnen; de toren brok
kelde af.
Men zag Herman Coene's klok in ge
smolten druppels langs de steenen leeken
als groote tranen. Later zochten soldaten
nog stukken brons en maakten er ringen
van. En ook werden er door bewoners van
't IJzerveld als een relikwie bewaard, want
Coene's klok was in de streek vermaard.
Nu kwamen we dus in een nieuw Lam
pernisse.
\X'e traden de herbouwde kerk binnen,
maar vonden geen hersteld gedenkteeken
voor Zannekin.
Een wijk van het dorp heet den Zanne-
kinhoek en een overlevering beweert, dat
daar zijn hoeve stond.
Nikolaas Zannekin leefde dus op het laatst
der dertiende en 't begin der veertiende
eeuw.
Lodewijk van Nevers was graaf van
Vlaanderen, vertoefde 't liefst in Frankrijk
en had hier een Fransch ridder, d Aspre-
mont, als landvoogd aangesteld.
Nu begon een tijdperk van hatelijke af
persingen: de boeren stonden op, en vin
gen hun verzet aan onder hun oversten
Lambert Baldwyn van Aardenburg, Seger
Janszoone van Gistel, Lambert Bockel in
de Vier Ambachten, Nikolaas Zannekin in
Veurne-Ambacht. De laatste werd de hoofd
leider.
Lodewijk van Nevers zou de boeren
onderwerpen met de hulp van den Fran-
schen koning, die een leger te Atrecht ver
zamelde.
Nikolaas Zannekin bezettemet tien dui
zend kerels van de zeekust den Casselberg
(nu in Fransch-Vlaanderen).
Den 23 Augustus brachten de Franschen
hun kamp over aan den voet van den berg.
Ze staken in de omgeving dorpen en hoe
ven in brand.
De Vlamingen moesten den slag aan
gaan; op den berg was er gebrek aan water.
De Vlamingen stormden den berg af en
vielen onstuimig den vijand aan ze dron
gen reeds ver door, toen hulp opdaagde
voor de Franschen.
Zannekin sneuvelde met zijn meest onver
schrokken kerels.
Dienzelfden avond werd Cassel in brand
gestoken.
Dat was op 24 Augustus 1328, dus dezen
zomer 600 jaar geleden.
TE CASSEL.
~m~xanipu 111jji oczoCTiil-it wipsa?ov
sel, nu een Fransche stad, maar Vlaamsch.
van uitzicht en van taal. Komt 't Donder
dags maar eens in de waag als de boerinnen
uit 't ronde op de reusachtige schaal hun
boter laten wegen-
Ge kunt te Cassel logeeren in het gasthof
van «capitaine tlamand Nicolas Zannequiit.»
Een gids, die Vlaamsch sprak, bracht ons
naar 't museum in 't voormalig stadhuis.
Maar voor Zannekin moesten we vooral
op 't kasteelterras staan, ongeveer 175 in.
boven de vlakte.
't Kasteel is verdwenenwat vestingbrok-
ken herinneren er nog aan. Van deze hoogte
heeft Zannekin 't Fransche leger zien toe-
stroomen.
In Zannekins tijd verhief zich op deze
plaats nog de groote St Pieterskerk, door
Robrecht de Fries, tienden graaf van Vlaan
deren, gebouwd, uit dankbaarheid voor de
zege in een anderen slag bij Cassel. (1071).
Van die kerk nog is een crypt aanwezig.
Toen Robrecht de Fries op 't slot van
Wijnendaele zijn einde voelde naderen,
vroeg hij in de crypt te Gissel begraven te
worden. Tijdens de Fransche revolutie lie
ten de kommissarissen Riault en Hencart
het graf open breken, in een kist vond men
't gebeente en een gouden gedenkpenning.
De beenderen van den Vlaamschen graaf
werden in een vuilnisput op de Groote
Markt geworpen.
Cassel was altijd een strategisch punt. In
den laatsten oorlog had Foch hier zijn
hoofdkwartieren op dit terras hebben voor
aanstaande figuren gestaan poincaré, Cle-
tnenceau, Millerand, Joffre. Pétain, Plumer,
Haig, French, Weygand ook vorsten, onze
Koning en Koningin, Georges V van Enge
land, de prins van Wales, de hertog van
Connaught.
Dit terras was een vreeselijk uitkijkpunt
Men zag er dorpen en steden branden op
de linie van de kust naar en langs de Leie.
Nu geniet men er een vreedzaam pano
rama. Rechte wegen door boomen belijnd
en die men kilometers ver met den blik kan
volgen, herinneren aan de Romeinsche
heirbanen, zeven in getal, die van hier uit
straalden.
A.M.R.
Ook Julius Cesar heeft dit terras betreden.
Zannekins worsteling geschiedde naar
de zijde van Hardifort...
En als in zijn tijd spreekt in de vlakte het
volk er nog Vlaamsch en Vlaamsch is het
gebleven in zeden en gewoonten.
He/l de historische gebeurtenis zal in 14
tafereelen te Diksmude uitgebeeld worden
in levende beelden ter gelegenheid der 9de
Bedevaart op 19 Oogst a. s. Geen Vlaming
of hij zal dit jaar te Diksmude zijn
- ii mil i—
Een actueel onderwerp voorwaar. Want
ja, gaat eens 'n ernstig franskiljon spreken
van Vlaanderen en de Vlaamsche beweging,
en zeker is het of na enkele oogenblikken
jTiXl trTj iftVdltCn riiviT'iei avmimuTN nemw..
dre est bilingue (Vlaanderen is tweeta
lig). En volgens dit princiep zal hij de twee
taligheid voorstaan en goedkeuren overal
in den lande van Vlaanderen. Welnu laten
wij eens ernstig dit feit beschouwen La
Flandre est biligue
Wel ja, wij nemen aan als een feit
dat hier en daar in Vlaanderen een zekere
caste menschen een andere taal spreken
en een vreemde beschaving aannemen.
Doch het is niet «aar dat het volk twee-
taligis; de statis ieken bewijzen dit ten over
vloede de overgewaaide Walen, dit is
vreemdelingen,afgeteld, blijft er nog geen
een per honderd over voor die tweetaligen!
En daarom moet Vlaanderen tweetalig
heeten Bespottelijk Doch die lieeren
die zeer zorgvuldig vermijden te bepalen
wat zij door tweetaligheid verstaan
wenschen dat men zou verstaan dat het
volk de twee talen te gelijker tijde spreekt.
Zooiets is een te groote dwaasheid om
zelfs door de razendste Vlaainschhaters te
worden geslikt; ook spreken zij nooit recht
uit, doch hopen dat de welwillende toe
hoorders dit in dezen zin zullen verstaan
daar ze toch nooit dieper nadenken. En
zoo fopt men Frederik. Willen zij echter
beduiden dat in het Zuiden van het Vlaam
sche land Walen wonen, of min-tens men
schen die Waaisch spreken - dat geven
wij graag toe.
Maar wat bewijst dit in een redeneering
over het Vlaamsche volk
Doch heel dat onnoozel refreintje La
Flandre bilingue berust op een moedwil
lige verwarring in het redeneeren. Vlamin
gen laat u niet overbluffen door zulke
machtspreuken
Wij verklareu bovendien zonder omwe
gen dat wij het bilinguisme als hoogst
schadelijk voor ons volk aanzien, en het
diensvolgens uit al onze krachten bestrijden.
Zoodat het verschil in meening en han
deling hier in ligt
De Vlaamschgezinden bestrijden het
bilinguisme.
De franskiljons pogen het te verspreiden.
Zij pogen het te verspreiden.
De vraag is nu wie heeft er gelijk
STAD
VPER
Tooneelafdeeling PUINENTROOST
o
ut het Christen Volkshuis, St Jacobsstraat
Opvoering van
Tooneelspel in 3 bedrijven d. Edm. Roelant
en
blijspel in één bedrijf door Rarel Van Ryn
XK^yT%r\^anAnatèh uj ie ut'iawiKrjif"
H. VERBERE in 'TBELFORTRijsselstr.
De franskiljons die beweren dat dit hun
recht is.
De flaminganten die voorstaan dat twee
taligheid moet worden geweerd om 't ge
zonde leven van het volk te waarborgen.
Of de franskiljons recht hebben zoo
te handelen? Individueel heeft elk het recht
de taal te spreken die hij verkiest doch
boven hun eng-liberale opvatting van recht
staat er een hoogere die verklaart dat het
algemeen belang boven het persoonlijke
staat, en de voorkeur van den enkeling
wijken moet voor 't heil van het volk.
Welnu, hier staat Vlaanderens heil op
het spel.
fïen christelijk-gezond maatschappij kan
enkel door samenwerking der verscheidene
standen worden bewrocht. En die samen
werking is eenvoudig onmogelijk zoo lang
de hoogere standen het Vlaamsch beschou
wen als goed voor knechten en meiden,
doch niet waardig uit hunnen hoogedelen
mond te vloeien.
En daarin komen ze te kort aan hun
plicht.
En als wij dan zien dat een deel van
dien stand zijn eigen volk naar den diepe-
riek helpt door het verspreiden der twee
taligheid en zijn eigen bekrompen «recht»
boven het heil stelt der inaatscliappij, dan
valt het niet te betwijfelen wie van ons de
rechte lijn heeft gevolgd. Maar, aures
habent et non audiunt wat baat het te
preken voor menschen die niet willen
hooren. Dan blijft enkel dit overWie
niet hooren wil, moet voelen
Vraagt overal een
SII>ftO-LEMOAAI>i:,
fijn, smakelijk en verfrisschend
Algemeen Vertegenwoordiger
Edgard LOUAGE
V.yortverkoopers irden gevraagd voor de streek.