Nieuws- en Aankong g gsblad.
De les van 't Verleden
2P. Jaargang. N' 77.
Prijs per nummer 30 centiem
Zondag 17 Juni 1928.
Verschijnt Wekelijks.
Beheer en Opstel: Statiestraat. 39. Y e
Postcheckrekening: 2131.97. (Kud. Claeys.)
P. J. VUYLSTEKE
Waarom zij hom haten
Abonnementsprijs
16 ir. I/O per jaar.
9 Ir. per ball jaar.
5 Ir. per drie maanden.
Buitenland 25 fr.
Men abonneert op alle postkantoren.
Aankondiging» bj osereenkomsr.
Tanel op aanvraag.
Alle nieuws moet tegen ae
Donderdag ten laatstetge
zonden worden.
Saamlooze artikels worden
niet opgenomen.
Met zal wel zeker niet ongepast zijn den
sluier van 't verledene eens eventjes op te
lichten omdat daarin steeds nuttige lessen
voorhanden zijn; terzelvertijde ook omdat
dit verledene toch zoo rap vergeten wordt.
Otn maar een voorbeeld aan te halen: wie
spreekt er nog van die inenschen die onder
den oorlog op den honger en het lijden
hunnei|medeburgers gewoekerd hebben?
Wie schandvlekt ze nog diegenen die door
leveringen aan den vijand en inet hulp der
bezetting hun zakken proppensvol gevuld
hebben? Integendeel velen dezer slaan nu
hethooge woord aan, zijn de hevigste aan
bidders van de belgische vaderlandsliefde
en banvloeken iedereen die het aandurft er
een andere meening op na te houden.
Maar hierover eigenlijk is het niet dat we
een paar woordjes willen zeggen. Dit weze
enkel herinnerd om ons volk opmerkzaam
te maken dat er dingen zijn die men zoo
rap niet mag vergeten. Op die vergetelheid
immers steunen ook een menigte politie
kers; met donderende stem zullen ze U wijs
maken dat zij geen duimbreed afwijken zul
len van datgene wat zij als een minimum
van rechtvaardigheid aanzien, volmondig
erkennen zij dat zij liever een mandaat prijs
geven zouden dan hun volk te verlooche
nen of te bedriegen. Och kom, zij weten
immers heel goed dat het volk met de ver
getelheid geboren is, en ze enkele jaren na
dien geen rekenschap zullen hoeven te ge
ven over die woorden en beloften. Juist
hierdoor beloven zij maar op, zonder voor
zichtigheid of vooruitzicht en schikken zich
naderhand volgens de omstandigheden of
persoonlijk profijt.
Gaan we nu eeqs enkele feiten na der
Vlaanische politiek sedert den oorlog. Voor-
eprst willen wij eens herinneren aan het zoo
veel omstredene miniminnprogrammu. Het
is alsof dit woord uit het politiek woorden
boek verlpren is gegaan. De 4 punten van
dit programma Viaamsch in het leger, be
stuur, onderwijs en gerecht, vormden het
mipimum der eischen en moesten de ge
lijkheid in rechte en in feite door den ko
ning zoo plechtig beloofd tijdens zijne
troonrede tot stand brengen. Ware het niet
zoo treurig voor den groei van ons eigen
volkswezen, het ware om te lachen over
die ongemeene drukte en lawaai welke in
de eerste jaren na den oorlog rond dit
minimumprogramma gemaakt werd in con
gressen, meetingen, dagbladen enz.
Wij hebben er genoeg van en zullen ons
de moeite sparen om een tweede maal de
regeering naar haar inzichten te vragen
schreef de Standaard op 13 Mei 1919
Voor de Vlaanische Interpellatie door Van-
devijver, Van Cauwelaert en Vanderperre
in Mei 1919, schreef Van Cauwelaert in
hoogst eigen persoon Verstoot de regee
ring de laatste kans die haar wordt gebo
den, zoo moge zij zich voorbereiden op
een strijd zonder genade, want wij zijn niet
van zin de lajheid te begaan de toekomst
van ons volk voor een lijdelijken schijn-
vrede op te offeren En na de interpella
tie schreef diezelfde heer Van Cauwelaert
De regeering heeft de laatste kans die zij
had om het vertrouwen der Vlamingen te
herwinnen, verstooten. Zij moge het slacht
offer zijn gew eest van inwendige tegenstrij
digheid. van hofintriges of van om 't even
welke camarilla, voor ons telt alleen het
feit dat zij niet van zin is voldoening te ge
ven aan de rechtmatige eischen van ons
volk, ten koste zelfs van ontrouw aan haar
gegeven woord. De heer Van Cauwe
laert, tegenwoordig burgemeester van Ant
werpen, steunpilaar van een regeering die
identiseh dezelfde is als deze waaraan hij
die woorden toestuurde met dezelfde
hoofdmannen als Jaspar, Hymans, ik her
haal Van Cauwelaert moest rood komen
van schaamte bij 't herinneren aan dje
woorden. Dan waren het geen nationalis
ten nochtans die spraken van woordbreuk,
strijd zonder genade, lafheid tegenover
eigen volk, hofintriges en wat weet ik al,
't was de heer Van Cauwelaert in hoogst
eigen persoon En na die regeering zijn
een reeks andere aan 't bewind gekomen,
geen enkele nog heeft het minimumpro
gramma durven aankleven, laat staan uit
werken. Steeds nu nog 9 volle jaren
later moet die laatste kans waarvan
Van Cauwelaert sprak haar beslag krijgen,
en nog worden de regeeringen, welke zij
ook zijn, gesteund en voortgetrokken dooi
de Vlaamsche luidroepers van 1919
I let minimumprogramma is sedert lan
gen tijd een niet te bereiken maximum ge
worden, waarvan telkens een stuk afsplin-
tert bij den minsten storm die er tegen
opsteekt. Wat moeten diegenen die vroe
ger het minimumprogramma bestreden
hebben in hun vuistje lachen als zij denken
aan het weinige dat verwezenlijkt werd
de berg die een muis gebaard heeft
En hoe zou het anders kunnen? De 9 jaren
na den oorlog hebben aan de vijanden
van Vlaanderen genoeg getoond, dat trots
bedreigingen, volksoptochten, congressen,
enz. de leiders der Vlamingen te bang wa
ren om maar éénmaal een daad te stellen
tegenover liet moedwillig verzet der opeen
volgende regeeringen. Te Hasselt roept de
heer Poullet uit Geen herstel van grie
ven, geen subsidiën meerOnvoorwaar
delijke bestrijding dus van eljce regeeiing
die het Vlaamsche vraagstuk niet oplossen
wil.
En als diezelfde mannen, die onverbid
delijk iedere toegeving aan Vlaanderen
weigeren, enkele jaren nadien door hun
gekuip in het zaaien van wantrouwen in 't
land, liet eerste demokratisch bestuur met
Poullet als hoofdminister, in 't zand deden
bijten, toen als gevolg der finantieele
manceuvers onze Vlaamsche mensehen hun
gespaarde centen zagen wegsmelten, toen,
ja, na al die kaakslagen, in 't openste der
Vlaamsche vertegen woordigersen't Vlaam
sche volk, toen stemden zij 1 1 2 miljard
nieuwe belaslingen en protesteerden eens
heel braafjes dat zij in de nieuwe regeering
geen vertegenwoordigers hadden. Hoe zou
den Jaspar, Hymans en Vandcrveide ont
zag kunnen voelen voor een groep die zich
wel eens kwaad maakt als 't niet naar zijn
zin is en voor een tijdje in een hoekje aan
't pruilen gaat staan als een stoute jongen,
tnaar dan ook telkens weer bijspringt en
het trekpaard wordt van diezelfde regeeriu-
gen. Neen, voor zoo'n leiders heeft men
geen ontzag, zelfs geen achting.
Dit alles wilden wij eens herinneren aan
onze lezers opdat, zooals wij in 't begin
schreven er sommige dingen zijn die men
niet mag vergeten, wil men den speelbal
niet worden van politieke avonturiers. Ook
nog omdat wij hierdoor klaar getoond heb
ben dat alle Vlaamsche werking zooals zij
door de laamsche Kamergroep gevoerd
wordt enkel knoeiwerk en nuttelooze kracht
l «iM'Yïiar is <>rool
r*-
1 11 (InnjMMül <lo nood
n
in do sfad van Loio on S< 5 oldo
verspilling is. Intusschcn wordt Vlaanderen
tn het Vlaamsche volk, door economie,
financie èn.militarisme in zijn eigen leven
druppel voor druppel vergiftigd en onder
gaat het weinig roemrijke lot - onder
onschuldig toezien der Vla.imsclie leiders
zijn bloedeigen natuur zooals zij door
God gewild werd, te zien verbasteren ter
verheerlijking van een staat die nooit of
nooit in zijn tegenwoordig wezen, het
Viaamsch volk, de Vlaamsche natie erken
nen kan of zal.
iSHSSHfüSHHl
Borms.
De haat raast op als een wilde vlammen
zee om dien naam.
Waarom die haat om den schamelenge
vangene, waarom wordt die naam gehaat
tot op den troon van de Belgen?
l'iet aktivismé liep toch uit op een neder
laag
Waarom den verslagene haten?
Strijd, al liep hij uit op een nederlaag, is
vooreen volk een verfrisschend bad.
Ons volk heeft in zijn eeuwenoude ge
schiedenis meer nederlagen gekend dan
zegepralen en we danken ons bestaan even
goed aan de nederlagen als aan de zege
pralen.
Het stroomende bloed van tie nederla
gen heeft mede dwars door het vlakke land
heen, waar geen heuvelrug glooit of geen
stroomtje vloeit, de heilige g. ens geteckend
tusschen ons en de vreemden.
Zij die vielen hebben voor het vaderland
evenveel gedaan als zij die zegevierden.
Zou ons volk de Franscheove; heersching
hebben overleefd zonder het bloed dér
Brigandsuit den Boerenkrijg?
Was dat bloed niet als de olie in de lamp
die het levenspitje brandend hield gedu
rende een lange reeks van donkere jareni?
Trok dat bloed geen heilige schreve tus
schen de kinderen van de verslagenen en
den vreemden overwinnaar?
Het aktivisme was een neerlaag maar er
was strijd geweest.
De oude Wate had gelijk toen hij op
sprong van vreugde bij het zicht van een
Germaan slaags met een Romein. Strijd!
Strijd! Ik heb het gezien.
Voor de neerlaag was er strijd geweest.
De strijd bewees dat er nog leven was,
de strijd staalde dat leven tot intenser le
venskracht.
Daarom haten ze het aktivisme met een
doodelijken haat.
Het aktivisme bewees dat Vlaanderen
nog leefde.
Borms is het symbool van dit aktivisme
daarom haten ze Borms.
Het aktivisme deed meer het werkte voor
de toekomst.
Het trok een nieuwe bloedige schreve
tusschen het verslagene Vlaanderen en het
overwinnende België.
Ik kan begrijpen dat ze 'taktivismehaten.
Zonder het aktivisme was er geen enkele
vluchtheuvel overgebleven waarop het
i
Vlaamsche leven zich kon terugtrekken
voor de Belgische vloedgolf die onweer
staanbaar op kwam zetten na den wapen
stilstand.
Het aktivisme had in honderden steden
en dorpen kleine cenakels opgericht waar
terwijl het grauw op de straten joelde het
Licht met bevende handen beschermd werd
tegen de rukwinden daarbuiten.
Daarom haten ze hem den schamelen
gevangene met dagelijks feller wordende
haat.
1 lij heeft met de kracht van zijn offer de
\anhoop uit onze harten geweerd.
Ze moeten hem wel hatenhij is het sym
bool van het aktivisme: van den eersten
overmoedigen sprong van Vlaanderen naar
het leven sedert den Boerenkrijg en hij is
de groote schuldige aan het groeiende na
tionaal bewustzijn in Vlaanderen.
Zij mogen hem haten, zij moeten hem
haten.
Aldus bewijzen ze Itcjc zwak ze zich
voelen.
Wij moeten hem liefhebben.
Wij moeten zijn offer hoog schatten en
volgen van verre.
Niet allen kregen wij de kracht om een
ki nis als het zijne te torschen.
Allen kregen we kracht genoeg om elk
l zijne bij te dragen om zijn offer te laten
vruchtbaar zijn over Vlaanderen.
groot SC IIO EX EX kliTn
Let goed op het adres
IN DEN POSTHOORN
■J* Lonf«yandoo^ne
Boterstraat, 50, YPER.
o
OVERGROOTE KEUS VAN'
Mans-, Vrouw- en Kinderartikelen
Allen van eerste hoedanigheid
Schoenen op maat .-Allerhande herstellingen
KOMT ZIEN EN OORDEELT.
Yi'EUSCII l,EYE.\
Processie. Begunstigd door een heer
lijk weder heeft de processie ter eere van
liet H. Sacrament haren gewonen omgang
kunnen doen. Overal waar de geestelijke
doet voorbij trok waren het ineerendecl
der huizen bevlagd en verlicht en op den
doortocht bemerkte men de eerbiedigste
houding voor het Allerheiligste. Eene nieu
wigheid voor dit jaar was het rustaltaar aan
S< Niklaaiskerk van waar de zegen met het
Allerheiligste voor de vele knielende gcloo-
vigen gegeven werd. Vele volk volgde den
grooien ommegang.
Naartiasselt. - Op Zondag 17 Juni te
4 uur stipt namiddag, in S» Maartenskring
wordt er eene vergadering gehouden voor
al die willen medegaan naar de H. Harte-
feesten van Hasselt op 29 Juli. Prijs der reis
alles inbegrepen 27 fr. Die een bezoek wil
len brengen aan de koolmijnen betalen
2,50 fr., doch daarom moeten zij hen dade
lijk aangeven bij Eerw. Heer Roose, Wal
ks traat. Nauwkeurige en nadere inlichtin
gen zuilen verschaft worden.