Nieuws- en Aankondigingsblad.
Vlaanderen en
Prijs per nummer 30 centiem
Zondag 5 Oogst 1928.
Beheer en Opstel: Statiestraat, 39, Yper.
M. VAN HOECK, katholiek VI. demokratisch Kamerlid, verklaarde
in de Gemengde Militaire Kommissie
de demokratische elementen van de rechterzijde en van links zul
len zich ook ten gunste van de zes maanden hebben uit te spreken.
Ziedaar hoe het vraagstuk zich stelt in het Vlaamsch gedeelte des
lands; misschien stelt het zich onder een anderen vorm in 't Walenland
A's <'i' op dit ooi>etil>lik IO»> stemmen
te^eu H i in do Kamer gevonden worden voor dot»
/.osmanndeiidienst, dan is hol omdat do katholieke
demokratiselie vertegenwoordigers die zich op hun
Congres van 30 Okloher 11)27 voor den zesmaan-
dondiensl hebben uitgesproken, niel vrij genoeg
zijn om hun gegeven woord te honden.
Kan onze irouwe UzerDedevaaniBrs
ZOMIAGRLST.
De dienstdoende Apotheker op
Zondag 5 Oogst is
M' VANROBAEYS Boterstraat
en op Maandag 6 Oogst is
VANWALLEGHEM.Siaiieslr.
VLAMINGEN
2* Jaargang. NTr 84
Abonne.-nem*pnjs
16 fr. 00 per jaar.
9 fr. per hall jaar.
5 Ir. per drie maanden.
Buitenland 25 fr.
Men abonneert op alle postkantoren
Aankondigingen bi; overeenkomst.
Tarief op aanvraag.
Verschijnt Wekelijks.
Alle nieuws moet tegen den
Donderdag ten laatste inge
zonden worden.
Naamlooze artikels worden
niet opgenomen.
Postcheckrekening: 2131.97. (Rud. Claeys.)
En als zij het niet doen, zullen zij de plaats hebben te ruimen voor
degenen die willen en in geweten kunnen voldoening schenken aan het
verlangen der bevolking.
Ik ben in staat u de namen te geven van 103 der 187 Kamer
leden aan wie de kwestie van de diensttijdverkorting zal worden gesteld,
ik zeg meer, van de verkorting tot zes maand. Ofwel zullen zij weigeren
en hun mandaat neerleggen, ofwel zullen zij zich bij den duidelijk uitge
sproken wensch aansluiten. En indien zij het niet doen, zullen anderen
het doen in hun plaats.
Du Kristeno I huinischv Werklieden en kathd-
tieke Ylainiiuj?n zullen de konklusie trekken in
19 29,
In vele Vlaamsche steden kwam er heel
vroegtijdig onder de kooplieden een gilde
ofhanzeXoi stand tot wederzijdsche bescher
ming gedurende hun tochten te lande en te
water.
in den loop der Xlle eeuw schijnen de
kleine hanzen van Aardenburg, Oudenburg,
Oostburg, Damme en Thorhout deze van
Brugge vervoegd te hebben, terwijl die
van Diksmude, Veurne, Bergen, Belle en
Poperinghe zich met deze van Yper ver-
eenigden.
De kooplieden dezer twee hoofdgroe
pen, die langs het u Zwijn denzelfden uit
weg naar de zee hadden, vormden vervol
gens, op't einde derzelfde eeuw, een enkele
groote hanze, de Vlaemsche Hanze ge
noemd, waarvan de hoofdman of Hanze
graaf Bruggeling was en de scildrake of
vaandrig, Yperling.
Nijverheid en handel namen nu een on
gewone uitbreiding en verschaften den
Vlamingen niet alleen rijkdom, maar daar
bij nog groot aanzien bij de andere volke
ren, zoodat ze in den vreemde bijzondere
voorrechten verkregen, en de Vlamingen
wederkeerig de vreemdelingen begunstig
den.
Alzoo komt het dat de Vlaamsche Hanze
een hoofdkwartier had te Londen op de
Dorongardkaai in de Reernstraat op den
rechteroever der Teems en handelskanto
ren te Winchester te St Ivo in Cornwalis
en te Berwich op de Tweed.
Zelfs te Wisby, die de groote haven
was van het eiland Gotland, in de Oost- of
Baltische zee, had de Vlaamsche Hanze,
haar eigen hof met eigen kerk en handels
kantoor.
Alhoewel vijandelijke legers later die
stad ten deele hebben vewoest; is tot op
den dag van heden het portaal der Vlaam
sche kerk er nog bewaard, als bestendig
bewijs van het verblijf der Vlamingen al
daar, en boven de ingangdeur prijkt zelfs
nog het beeld van de patrones der kerk,de
H. Gertrudis, in blauw steen gebeiteld.
Geheel vroeg moesten de Vlamingen op
het eiland Gotland te huis geweest zijn,
want reeds in 1198 was zekere Diederick
Vlaemynck van Wisby, raadsheer in de
vrije stad Lubeck.
De taal zelf der Goten draagt nog onbe
twistbare sporen van langen en aanhouden
den omgang met de Vlamingen.
eel laamsche woorden zijn nog in de
taal van dat afgezonderd eiland bewaard
woorden vooral van dagelijksch gebruik,
zooals peerd, loopen, springen, dijk, wor
den er nog op echte Vlaamsche wijze en
met hun Vlaamsche beteekenis gebruikt.
Verder bestaan er nog een menigte spe
len, die tot de oude Vlaamsche volksverma
ken behooren, en noch in Duitschland,
noch in Denemarken, noch in Zweden be
kend zijn.
Daar is nog meerhet aloude zeerecht
van Wisby, dat tot het einde der 18c eeuw
over geheel Europa in voege was, en het
hogheste Watterrecht heette, was grooten-
deels van Vlaamschen oorsprong.
Dit zeerecht werd eerst in 1505 te Ko
penhagen bij Gotfried af Genten uitgege
ven in 't nederduitsch, de taal waarmee
ieder Vlaming hedendaags nog gemakke
lijk tot Riga, in Letland, kan reizen, zoo hij
de kust volgt.
De slotrede van de zeerecht luidde als
volgtHyr eindet dat Gotlansche watter
recht, dat de gemeyne kopman urtde schip
pers goordineret unde gemaktet hebben to
Wisby,dat sich alle man hyr na richten mach.
Nochtans, die zeewet kon omstreeks
1505 niet tot stand gekomen zijn, daar de
stad alsdan haar aanzien verloren had,
maar ten minste 200 jaar vroeger, alswan-
neer Wisby de bijzonderste stapel van 't
Noorden was.
Verder wist men wel, dat dit zeerecht
veel gelijkenis had met de zeewetten, die
in Vlaanderen, Zeeland en Holland beston
den, doch men dacht dat ze eruit Wisby
werden ingevoerd.
!n de vorige eeuw legden Hollanders,
Duitschei s, Franschen en Zweden er zich
op toe, den oorsprong van het Wisbysche
zeerecht na te gaan, totdat eindelijk een
veertigtal jaar geleden, den heer Schlyter,
hoogleeraar te Lund (Zweden) in de ver
schillende landen de noodige stukken ver
zamelde om die taak tot een goed einde te
brengen.
In zijn onderzoek daarover geeft deze
heer zeer uitgebreide beredeneeringen en
bewijzen tot staving, dat het Wisbysche
zeerecht geen oorspronkelijk werk is, maar
dat het Vlaamsche Waterrecht er woord
voor woord in opgenomen werd, om ver
volgens in ontelbare uitgaven en vertalin
gen onder den naam van Wisbysch Water-
recht te verschijnen in 't Deensch, Zweedsch
Duitsch, Engelsch, Fransch, Spaansch en
Italiaansch.
Dat beu ijst eens te meer dat de Vlamin
gen, die de zee aanzagen als hun eigendom;
door langdurige ondervinding, heel vroeg
een waterrecht opstelden, zoo doelmatig,
dat al de landen van Europa het gedurende
menige eeuw naleefden.
Nog drie weken scheiden ons van 19
Oogst.
DE DAG DER 100.0Q0
Het zal dit jaar Vlamingen regenen te
Diksmude!
Want geen Bedevaarder of hij zal het
grootsche voetstuk willen zien van Vlaan-
derens IJzertoren, en in den namiddag
de machtige Zannekin - tafereelen die
eenieders verwachting zullen overtreffen.
Degrondvesten voor het Heldenhulde kruis
zijn gelegd op de stevigste basis; 85 zware
betonpijlers werden 10 meter diep inge
heid eti hierop eene breede betonnen plaat
gegoten waarop men thans aan het voet
stuk werkt.
Lerw. Heer Cyriel Verschaeve, de gees
telijke vader onzer frontjongens, legde op
Zaterdag 7 Juli, in allen eenvoud, den eer
sten steen, die ook door hein werd gewijd.
De tiouwe Bedevaarders der eerste ure
zullen dit jaar met blijheid uit Diksmuide
vertrekken, want thans is de opbouw voor
het IJzergedenkteeken werkelijkheidgewor-
den. Men bouwt! Men stapelt steenen tot
een toren van hulde en dankbaai heid. Dui
zenden steenen zijn noodig... en nog dui
zenden.... En welke trouwe Bedevaarder
zou er geen nieuwe naar Diksmuide bren
gen? Want wie eens ter Bedevaart toog in
vroom herdenken, wie eens die massa inde
vlakte geschaard zag rond het Heldenhul-
de-kruis, wie eens den eed van Trouw aan
Vlaanderen beleed, komt telken jare terug.
Bewerkt dus uw vrienden en kennissen.
Brengt allen ter bedevaart, al weze ook de
geldelijke opoffering lastig; bedenk welk
otter zij voor ons brachten, zij die ginder
een heel jaar verlaten liggen en die wij jaar
lijks herdenken op de Bedevaartdag.
Een bizondere tram zal vertrekken uit
Yper vijf minuten vóór 9 uur en hij zal er
terug zijn 's avonds te 7 uur. De prijs,
voor Yper heen en terug is 6,30 fr.
De prijzen voor volgende plaatsen
West-Nieuwkerke 9,80 fr.
Wulverghem 9 fr.
Kemmel 8,50 fr.
Vierstraete 8 fr.
Voorin ezeele 7,30 fr.
Brielen 5,50 fr.
Elverdinghe 5 fr.
Lizerne 3,80 fr.
Bixschote 3,30 fr.
Vlaamsche beevaarders, geeft dadelijk
uw naam op in Liet Vlaamsch Huis, bij
Marcel Soete^bij HM. Verbeke of aan den
Voorzitter van één uwer maatschappijen,
vóór Maandag 6 Oogst. Niet uitstellen
Derde Steun lijst der Vlaamsche Ge-
meenntebesturen voor het IJzermonument
West-Vleteren 100 fr.
Wytschaete 200 fr.
St. Jan-bij Yper 100 fr.
Vtamertinghe 500 frl
Sevecote 100 fr.
Oost-Duinkeike 100 fr.
Yper 500 fr.
Van verschillendezijde drukte men er op
dat hier en daar gemeentebesturen onzen
brief van 5 Juli niet zouden ontvangen heb
ben? Aan onze Vlaanischegemeenteraads-
leden te onderzoeken, of debrief van het
Bedevaartkomiteit sotns niet werd wegge
moffeld? of verloren ging?
Wij zullen dan onmiddefijk eennieuwen
brief richten naar de belanghebbende be
sturen.
Nog maar één gemeente weigerde haar
steun
Wie is de volgende gemeente die tegen
over het offer onzer Vlaamsche jongens
neen zou durven zeggen?
In de meeste gemeenten moet de zaak
nog besproken worden wij verwachten
van al de gemeenten van het Vlaamsche
land ernstige giften,zooals Lommei, Moll
Ghistel, Ertevelde, St. Arnands enz. die wij
stellig eene eereplaats inogen geven.
Sekretariaat - Cl. De Landtsheer,Groo
te Kaai, TEMSCHE.
k mmnrw—
Koopt bij de handelaars die hun aan
kondiging in ons blad plaatsen.
