FONDSENBANK N.V.
Het woord is aan H.H. de Bisschoppen
2* Jaargang. N' 102.
Prijs per nummer30 centiem.
Zaterdag 8 December 1928,
16 fr. 00 per jaar. 9 fr. per half jaar.
5 fr. per drie maanden. Buitenland 25 fr. per jaar.
Beheer en Opstel Statiestraat, 39, Yper.
Alle nieuws moet tegen den Donderdag ten laatste
ingezonden worden naar het beheer van het blad.
Naamlooze artikels worden niet opgenomen.
Postcheckrekening 2i3i.gj. (Rud. Claeys.)
R. Declürcq.
VOOR AL UWE PLAATSINGEN, GELD- EN BEURSVERRICH
TINGEN, WENDT U IN VOLLE VERTROUWEN TOT DE
l>EKS€H LEVEN I
S522I SCHOENEN ÜLH?
IN DEN POSTHOORN
H. Louf= Vandoorne
Boterstraat, 50. YPER
OVERGROOTE KEUS VAN
Mans-Vrouw en Kinderartikels
V BONEMEXTSPRJJN
Men abonneert op alle postkantoren. Aankondigingen bij
overeenkomst. Tarief op aanvraag.
Kornis uw beulen, 't zijn de beulen
Van uw Vlaanderen en 't mijn
Wie met staat en baat kan heulen
Kan voor God, geen Vlaming zijn.
In een celgevangenis van Europa,
bij moordenaars en zware misdadi
gers, zit sinds meer dan negen jaar
een man gekerkerd die een der
reinste en edelste figuren van onze
eeuw mag genoemd worden.
Hij werd ter dood veroordeeld.
Wie geen schuld heeft kan geen
genade afsmeeken de ter dood ver
oordeelde weigerde dan ook elk ge-
nadeverzoek te onderteekenen en
verbood aan zijne naastbestaanden
hei voor hem te doen.
Toch werd hij begenadigd, dit wil
zeggen, de doodstraf in eeuwigdu-
rende opsluiting veranderd.
Naar de wetten van zijn land kon
die man niet gestraft worden.
Om hem te kunnen treffen, met
een schijn van recht, moesten UIT
ZONDERINGSWETTEN uitgevonden
worden, zoodat hier een misdaad
werd gepleegd, niet alleen in men-
schelijk maar ook in rechtskundig
opzicht.
Waar in deze eeuw is zooiets mo
gelijk? In welk land kon het onrecht
worden voltrokken, en worden ge
handhaafd zonder dat het volk er
met een geweldige verontwaardiging
tegen opkwam
Dat land heet België.
Die man is een Vlamingzijn
naam D' A. Borms.
Hij behoort tot de kruim van zijn
volk, een volk dat, toen het vrij was,
befaamd was door Memlinc, Van
Evck, Ruusbroec, Rubbens, enz.,
enz.
Bewonderaar van het roemrijke
verleden van Vlaanderen, werd
Borms de groote redenaar bij Gods
genade, van de Vlaamsche gemeen
schap. Hij zelf was drager van de
merkwaardige gaven die door de
schuld der verdrukking als slapende
botten in ons volk moeten wachten
en eerst met Vlaanderens zelfstan
digheid volledig kunnen openbloeien
De Belgische regeering erkende
in Borms niet een misdadiger maar
den politieken tegenstander te wil
len treffen.
Zij wilde hem uit den kerker ont
slaan indien hij de verbintenis wilde
aangaan voortaan alle Vlaamsche
werking stil te leggen.
Doch Borms wil zijn vrijheid niet
afkoopen door onwaardige verbinte
nissen aan te ga<pi. Hoe groot is die
man, hoe straalt van hem een licht
uit Zijn karaktersterkte rijst toren
hoog boven de lage zielen onzer
machthebbers die den gevangene
pijnigen in zijn vleesch waar zijn
geest hun ontsnapt.
Maar met een rustig gemoed ver
draagt Borms alle vernederingen,
alle plagerijen waardoor zijn lijden
door een Waalsch gevangenbestuur
der nog zwaarder wordt gemaakt.
Door dagelijksche verdeemoedi
gingen en inkwisitiemiddelen hopen
ze zijn weerstandsvermogen te kun
nen breken.
Gelukken zullen ze niet, NOOIT,
al heeft hij vrouw en zes kinderen
en een stokouden vader die hij allen
innig liefheeft en die nog maar al
leen voor hem leven.
Zal hij sterven in de gevangenis,
de man uit wiens cel de groote
kracht is uitgegaan waarmede Vlaan
derens politieke zelfstandigheid zal
gesmeed worden
Of zal het Vlaamsche Volk, dat
geroepen is om bevrijdingsdaden te
stellen ter verovering van zijn na
tionale zelfstandigheid te Antwerpen
zijn wil tot uiting brengen, nu door
deze tusschentijdsche verkiezing een
eenige kans geboden wordt
Antwerpen, Vlaamsch Antwerpen,
laatste der drie zustersteden die er
preusch op gaat uw Vlaamschen
aard getrouw te zijn gebleven, de
oogen der duizenden getrouwen zijn
op U gevestigd. Met kloppend hart
verbeiden we den uitslag der tus
schentijdsche verkiezing. Gave God
dat op dezen 9' December-dag. ten
overstaan der uitkijkende wereld,
Borms. aan uw beulen, die de beulen
Van Uw Ylaandren zijn en 't mijn,
vandaag de striemende klets worde
gegeven. Die striemende klets, die
nekslag zal beteekenen dat uw on
buigbaar verzet in Vlaanderens his
torie het tijdperk heeft afgesloten
als volgt gekenmerkt Weerloos
Vlaanderen kijkt, en telt de schop
pen die het krijgt
Dit woord is niet van ons. Het is
van de redacteur van het Katholiek
Vlaamsche-Belgicistische en anti-
nationalistische «Kortrijksche Volk».
Onder den titel De nieuwe neder
laag schrijft hij in zijn nummer
van 3 December I.l.
Het ontstaan van de nieuwe regee
ring, de persoonsverwisseling in het
ministerie van Kunsten en Weten
schappen en ook de regeeringsver-
klaring zijn zoovele harde slagen
voor diegenen onder de Vlamingen
die spijts alles betrouwen willen
hebben in een r chtveeidige oplos
sing van de Vlaamsche kwestie, in
den zin aangegeven door H. H.
de Bhscfwpptn van België.
Vooral voor lien is het een bittere
ontgoocheling. Zij wilden nog ge-
looven tegen de feiten in. Deze nieu
we kaakslag herinnert hun aan de
bittere werkelijkheid.
Deze indruk is geen persoonlijke
indruk.
Hebben wij niet gelezen dat in de
eenige organisatie, waarin oprechte
Vlamingen zeteleu, die werd geraad
pleegd bij de regeei ingscrisis, al de
vertegenwooidigers gekant waren
tegen de deelname. Is het opzette
lijk of niet dat de nieuwe Vlaamsche
ministers schuchtere nieuwelingen
zijn tegenover geroutineerde poli
tiekers
Niemand onder ons kan deze ont
goocheling verbergen, en in hel be
lang van de waarheid en van het
vertrouwen moeten wij dit eerlijk
durven onder de oogen zien. De er
ge toestanden die wij in YVestvlaan-
deren beleven zijn daardoor ver
slecht, met als gevolg, nieuwe zede
lijke ontreddering. (Vólgt eene lange
en verwarde uiteenzetting van het
Belgisch en van het Vlaamsche na
tionalisme).
In een gemeenschappelijk schrij
ven, hebben zij, de Bisschoppen,
gemeend beide principieele stellin
gen te moeten afkeuren de stelling
van de verdrukkers en de stelling
van de verdrukten. Het eenige ar
gument voor dezen wapenstilstand
is dat Vlaanderen al zijne rechten
zou en moet krijgen In den staat
België.
Vlaanderen is verdrukt in zijne
taal, in zijne beschaving, in zijne
politieke rechten, dat wordt niet
geloochend. Men vraagt alleen dat
de verdrukte Vlamingen voortaan
betrouwen zouden hebben in den
verdrukker en alle opposite staken.
Daarvoor staan de Bisschoppen
borg met hun gezag tegenover de
Vlamingen dat recht zal geschieden
in België, door den staat, zonder
strijd tegen den staat.
Dat werd geschreven in Maart
192.Ï. Binnen enkele dagen be
gint het jaar 1929, en wij worden
nog altijd bestuurd door een regee
ring Jaspar. gesteund door de Katho
lieke partij, en over enkele dagen
kregen wij een nieuw regeerings-
program met de plechtige verkla
ring geen enkele voldoening aan
de Vlamingen. Wat gecommenteerd
wordt door de persoonsverwisseling
Huysmans-Vauthfer aan Kunsten en
Wetenschappen.
Is dat het antwoord van den bel-
gischen Staat en van de Katholieke
partij op de stelling van de Bis
schoppen geen rechtherstel voor
de Vlamingen zoolang België be
staat Dat is wel de bedoeling van
de Brusselsche pers en de politieke
leiders genre Jasparvoor de ande
re is het de bekentenis dat er nog
altijd geen mogelijkheid bestaat om.
in den belgischen staat recht te la
ten wedervaren aan de Vlamingen.
H.H. de Bisschoppen hebben niet
geaarzeld door strafmaatregelen eer
bied af te dwingen van den kant der
Hoofdzetel GENT, Kalanderberg, 1.
Maatschappelijke Zetel BRUSSEL, 84, Wetstraat
Bijbanken YPER, Groote Markt, 9, Tel. 304 en 334 Verhuring
van brandkoffers) Kortrijk en Antwerpen.
Bijkantoren Brugge, Iseghem, Komen, Meenen, P0PER1NGHE,
Yperstraat, 3, Tel. 62. (Verhuring van brandkoffers), Thielt, Waas
ten, Waereghem, Wervik. Westnieuwkerke,
Hulpkantoren in al de bijzonderste gemeenten van West-Vlaanderen, onder andere
Oostvlbteren R. Smis. Gemeente Sekret.
I'asschendaele M. Nol let. Onderwijzer.
Poelcapelle J. Dehaene. Gemeente Sekret.
Ploe&steert L. Lemaire, Westnieuwkerke.
Polllnchove H. Anseeuw, Gem. Bediende.
Proven E. Delava. Rentenier.
Rousbrugrgre Claeysoone Aimó, gem. ontv.
ReningJie A. Wullepit. Gemeente Ontv.
Rening-helst Fl. Camerlynek, Gem. Sekr.
StaveleP. Franchoo, Hoofd-Ondervvijzer.
Waasten P. Parmentier. Yperstraat.
Westoutre A. Dectercq, Plaats.
Westvleteren M. Vanlierde. Beheerder.
Wulverg-hem L. Heugrhebaert, Gem. Sekr.
Wulver-ingrh. Jul. Ceulonaere, Gem. Ontv.
Wytschaete We Fournler, Plaats.
Zonnebeke Lu<Hen Deb&l, Gem. Sekretarls
i5 daagsche rekeningen 4,50
AT ver in gr hem G. Vandeweghe. Gem. Sekr.
Be ver on a/Yzer O. Desmytter, Gem. Bed.
Hixschote C, Hondegrhem. Plaats.
Brielen J. David, Gemeente Sekretarls.
Crombeke C. Decae, Gemeente Ontvangrer
Dickebuseh Mevr. J. Deconinck.
El ver din ghe J. Bultheel. Meetkundige.
Gheluvelt A. Beyls, Gemeente Sekretarls.
Ghyv. en Isenb. L. Stekelorurn, gem. sekr.
Hullebeke A. Breyne. Gemeente Sekret.
Houth.-V. J. Verdoolaeghe, gem.-ontv.
Kemmel René Joye, Handelaar.
Loc reLouis Dousy. Gemeente Sekret.
Loo V. Camerlynek. Gemeente Ontvang.
Moeres Mare. Melis, Gemeente Sekretarls.
Meessen L. Lemaire, Westnieuwkerke.
Moorslede Jos Van co ill Ie. Handelaar.
Noordschoote Michel Butaye. Plaats.
Zichtrekeningen 3 bruto.
Spaarboekjes 5 bruto zicht,
KASBONS RENTE Ol» VOORHAND BETAALBAAR. T,
Op naam of aan drager 3 maand 4,00 0j0 wy van lasten.
6 4,50
i jaar 5,00
Obligatiën op 5 jaar op naam of aan drager 6 ®/0 vrij v. lasten
Rente betaalbaar op zesmaandelijksche koepons.
O1 t
Wissels-Beursorders-Uitbetaling van alle Belgische en Vreemde
Koepons. Vernieuwing en Terugbetaling v. a. Obligatiën, Titels, enz
Alle Beurs- en Bankverrichtingen aan de voordeeligste voorwaarden.
De FONDSENBANK maakt deel van de groep HANDELSBANK-FONDSENBANK-
NOORDSTAR, een der grootste kapitaal-concentraties van het Vlaamsche land en ver
tegenwoordigt ruim 800 MILLIOEN FRANK.
verdrukten. Wij hebben ons onder
worpen. Maar wij die gehoorzaam
den, die geloofden en betrouwden
op bevel, wij verwachten nu een
even krachtdadig optreden tegen
over de verdrukkers die de illusie
hebben vernietigd dat Vlaanderen
tot zijn recht kon komen in België,
en den opgelegden wapenstilstand
alleen exploiteeren om 't systeem
van verdrukking aan meer anti-
vlaamsche handen toe te vertrou
wen.
De Belgische Bisschoppen staan
er borg voor dat Vlaanderen in
België tot zijn recht kan komen. Wij
betrouwen op hun woord en wach
ten. Maar wanneer ook hunne wer
king op failliet moet uitloopen, wan
neer zelfs de Katholieke partij, onder
de leiding van Jaspar, het woord der
Bisschoppen leugenachtig maakt,
moet toch eenmaal een conclusie
getrokken worden en op die conclu
sie wachten wij met ongeduld.
St-Eloy. Maandag hadden wij
in St-Pieterskerk, om 9 uur, de so-
lemneele mis, aangevraagd door de
vele smeden en mekaniekwerkers
van de stad. En 't schijnt dat die ij
mannen hun patroon nog niet ver-
geten zijn. want in groot getal gin
gen zij ten offer en verbroederden
met evenveel na de mis in hun feest-
veigadering. Onnoodig te zeggen
dat ze heel den dag door gevierd
hebben en luidruchtig genoeg op
dat hun patroon daarboven het
zou gehoord hebben. Wij moeten
nogthans er bijvoegen dat alles er
even deftig op toe ging. Onze
boertjes hadden als naar gewoonte
hun mis in St-Jacobskerk, maar we
moeten vlakaf bekennen dat het dit
jaar al niet veel bijzonders was. Hun
getal daar en was niet wat het had
moeten zijn. Neen, 't was veel te
klein. Toekomende jaar zal het beter
zijn, wij hopen het althans.
LET GOED OP HET ADRES
o
Allen van eerste hoedanigheid.
Schoenen op maat.
Allerhande herstellingen.
KOMT ZIEN EN OORDEELT.
Ons Museum. Dat de men-
schen nu en dan eens vragen hoe
het staat met ons museum, dat en
moet niemand verwonderen, want
't is een aantrekkelijkheid welke on
ze stad grootelijks ten bate komen
zal. En hoe staat het er mede Veel