Ongelo oflijke
Concur entie
Weekblad De Ysergalm
Eessenstraat, Dxmude
FEESTEN
American Girl
H. Soenen-De Craemer
Een Gemaskerd Bal
Bemint uw profijt
Aan het beheer van het
Ghauvins in de
XVII eeuw
Verkoopers
H. Soenen-De Craemer
Kleederen die glimmen.
dit is liet beste merk der cigaren
Eessenstraat DIXMUDE Tel. 94
Het uur in de voornaamste steden der wereld
Opening van een Kruidenierswinkel, Wijnen en Likeuren.
Oud gekend huis Den Nieuwen Haan», Theophile Goquel, Noord-
straat, 30, Diksmuide, opvolgster Louisa Goquel, echtgenoote Remy
Roose.
Komt zien en oordeelt, Gij zult ondervinden dat onze prijzen lager
zijn dan elders.
Door trouwe en nette bediening hoop ik met vriendschap, de gunst
van eenieder te winnen.
Ziet en oordeelt
Eessenstrast
T©1. 94
Naam
mijn
Gelieve mij in te schrijven als abonnement op uw blad eri
het kwijtschrift over 1925, (zijnde 7,5o fr.) ten mijnen huize
door den postdienst te laten aanbieden.
waarvan de kaarten of affichen tén bureele van dit blad
gedrukt zijn worden kosteloos opgenomen.
AL TE HAASTIG
Op het gemeentehuis
Ik kom het overlijden van
schoonmoeder aangevers.
Hoe laat is zij gestorven
Zij is nog niet dood maar de genees
heer heeft gezegd, dat alles binnen twee
uren zal afgeloopen zijn.
Hoog en snoevend was inderdaad de
toon van een der brieven, welke de jonge
kapitein aan zijnen luitenant schreef Barsch
en vernederend duwde hij hem toe, na ge
zegd te hebben niets te weten van ’t geen
zijne soldij betrof, dat de officiers van
Breauté niet met tegen veertig hunner te
genpartij behoorden te wijken en dat wat
hem betrof, hij den strijd van twintig der
zijnen tegen veertig van die der compagnie
van Grobbendonck wilde aannemen.
Overigens was er nu schande over hem
gekomen, tengevolge der neêrlaag van
zijnen luitenant, hij zou bij de eerste gele
genheid die zich zou aanbieden, den moed
zijner soldaten anders toonen, dan gij, 200
schreef hij, gedaan hebt.
Volgens krijgsgebruik kwam de brief van
Breauté niet onmiddelijk in de handen van
niet seffens in een der vier catogoriën kunt
rangschikken lijk een leerling die niet aan
stonds zeggen kan tot welke verbuiging een
woord behoort.
En juist dat nieuwe van die stijve indee-
ling in vier groepen, dat nieuwe, dat de
oorspronkelijkheid en veelzijdigheid van
het leve» miskent is de oorzaak dat thans
meerdere personen hunne sympathie voor
de standsorganisatie verloren hebben.
Wanneer wij de zaak nu eens van dich
ter bij gaan onderzoeken dan bevinden wij,
dat de indeeling in standen zich evenmin
doorvoeren laat als de indeeling van de
aardebewoners in drie of vier menschen-
rassen.
De groepeeringen, welke de geleerden
vormen, onderscheiden zich wel is waar
door abstracte kenteèkenen die zich in en
kele zuivere typenzullen laten terugvinden.
Maar van het zuiver type van het eene ras,
naar het zuiver type van een ander ras is
er een onafgebroken keten van tusschenty-
pen waarvan vele zich bij de tweegroepen
zouden laten indeelen al naar de kenteeken
die men beoogt.
Het ideale type is ais een aantrekHngs-
punt in wiens veld enkele aardebewoners
komen te staan, terwijl andere niet weten
waar zich geschaard.
En zoo gaat het ook voor de indeeling
van de bevolking van een land in standen.
Er bestaat een ideaal type van den Werk
man de persoon die arbeidt voor een
patroon en met zijn loon aan alle nood
wendigheden moet voorzien.
Een type van den landbouwer. Een type
van den middenstander.
Er bestaan in de werkelijkheid vele per- den gevangen luitenant; alvorens hem dezen
te doen geworden, werd hij door Gerard
Abrahamshgelezen en vinnig voelde deze
zich over de uitdaging, daarin vervat, ge
kwetst. Hij schatte zijne Brabanters en
Vlamingen hoog en kon niet dulden dat zij
door dien Franschman zoo werden gemin
acht.
De kapitein was wel is waar niet aanwe
zig; doch de luitenant nam op zich Breauié
te antwoorden,en ook deze brief kenmerkt
de tegenpartij. Was het schrijven van
Breauté snoevend, dat van Abrahams
draagt het karakter van beraden, vol ver
trouwen in den moed zijner soldaten. Hij
wilde doen gevoelen, dat de Nederlander
in «vromichheijt» niet achter den Fransch
man staat en dat hij voor eene schande
aanzag, om het hem aangeboden ongelijk
gevecht aan te nemen, eene schande niet
alleen voor zijnen kapitein en zijne compag
nie,maar voor zijne landgenooten.«Indien
zoo schreef hij aan Breauté, hij het ge
vecht tusschen gelijk getal wil beproeven,
zal ik, Abrahams, den toegeworpen hand,
schoen oprapen.
Met onze denkbeelden had Abrahams
de snoevende en onbepaalde uitdaging van
Breauté, zonder gevaar, met eenen glim
lach kunnen bejegenen. Die uitdaging was
overigens niet rechtstreeks tot hem gericht
en het was de beurt aan Breauté, bij de
eerste gelegenheid welke zich aanbood te
bewijzen, dat hij zich beter dan zijn luite
nant van zijnen plicht wist te kwijten; doch
Abrahams onderging het nu in onze legers
nog heerschende vooroordeel, dat van het
valsch® punt van eer.
Er bestond daarenboven misschien nog
een andere prikkel in zijn karakter, name
lijk haat tegen de .stadhouderlijke partij,
Abrahams had vroeger aan de zijde van
prins Maurits gestaan en was tijdens de
overgaaf van Geertruidenberg,cornet in de
ruiterij van John Wingfelt, een engelsch
ritmeester en gouverneur van gemelde stad,
tengevolge waarvan hij beschuldigd werd
de hand te hebben gehad in de overgaaf
dezer vesting aan de Spaanschen.
Gouverneur, officieren en garniezoen
werden door de Staten verraders verklaard
en elk middel tot verantwoording werd
Abrahams afgsnedcn, die overigens bij de
Staatschen slecht gezien was, omdat hij,
schoon den prins van Oranje_dienende,im
mer Katholiek gebleven was. Doch de be
schuldiging van verraad, den eenvoudigen
cornet aangewreven, terwijl de gouverneur
zelf zich tegen de Staten en meer voor de
Spaansche partij verklaarde, rust geene
vaste gronden.
Zijne geboortestad ’s Hertogenbosch
was middelerwijl onder het gezag der her
togen teruggekeerden dewijl het denkbeeld
van een algemeen vaderland destijds nog
onder den localèn, of zoo men wil gewest
geest verdrongen lag, is het zeer goed aan
te nemen dat Abrahams van de gelegenheid
der overgaaf gebruik maakte, om aan de
zijde der stad te staan waar zijne familie
betrekkingen gevestigd waren,en aan welke
hij niet alleen door geboorte,, maar ook
door godsdienstig gevoel verbonden was,
welke laatste Staatschen immer een doorn
in het oog was. Wellicht ook was hij ont
goocheld over de partij die hij diende, van
welke hij, na de overwinning, geene loyale
rechtherstelling voor zijne gewest- en ge-
loofgenooten te gemoet zag.
Wordt voortgezet.
sonen die aan dat type volledig beantwoor
den. Maar hoeveel zijn er niet die men
moeilijk in een of andere groep indeelen
kan, of die zich bij twee groepen thuis voe
len Neen, een merkelijke scheidslijn be
staat er niet dan in de verbeelding der
theoretici van de standsorganisatie.
Waar deze het echter geheel valsch voor
hebben, is, wanneer zij als vierde groep
dien der vrije beroepen uitgeven en daarin
willens nillens verduiken al wie geen plaats
gevonden heeft bij werklieden,landbouwers
of middenstandeis als b.v. de priesters,
magistraten, advokaten, geneesheeren,
onderwijzers, enz. Al die personen worden
dan als groep,als stand tegenover de ande
re standen gesteld en zijn verondersteld
afzonderlijke en tegenstrijdige economische
belangen te hebben.
De standsindeeling zoo voorgesteld, is
niet alleen valsch, ze is gevaarlijk. Immers
priesters, magistraten, zelfs geneesheeren
en advokaten (deze die de traditioneele
conceptie van hun ambt bewaard hebben)
in eenen economischen stand indeelenszoo-
dat de andere standen er eenen tegenstre
ver zooniet eenen vijand in zien, is eene
onverantwoordelijke daad.
Priesters en magistraten b.v. zijn altoos
aanzien geweest en moeten aanzien blijven
als de dienaars van het algemeen belang,
als staande buiten en boven het gekijf der
standen. (Reeds daarom alleen om hunne
onafhankelijkheid te vrijwaren moet de
gemeenschap er voor zorgen dat hunne
bezoldiging toereikend zij). Die personen
indeelen in eenen strijdenden stand, is het
vertrouwen der andere standen aan een te
harde proef onderwerpen.
Het indeelen der bevolking in standen,is
dus niet eene zoo gemakkelijke taak.
Sommige personen staan op de grenslijn
tusschen wel bepaalde standen, andere
blijven weigerig voor elke indeeling omdat
zij hoofdzakelijk sociale dienaars zijn, be
kommerd met het algemeen belang.
Geene indeeling dus der maatschappij
in afgescheiden welbepaalde groepen lijk
de classificatie der naamwoorden in man
nelijke, vrouwelijke en onzijdige.
Die indeeling komt niet overeen mót het
ingewikkelde dat alle leven kenmerkt.Maar
wel groeperingen van belangen in den
schoot der eene partij als daar zijn de
belangen van arbeiders, van landbouwers,
van middenstanders groepeeringen waar-
meê, om reden van de getalsterkte alsook
van de gegrondheid der eischen, de partij
rekening houden moet,zoo voor het opstel
len van het programma als voor het afvaar-
digden van vertegenwoordigers in den
schoot der publiek rechterlijke en politieke
organisaties.
Maar die vele andere die zich niet aan
getrokken gevoelen tot een van die belan-
gen-groepeeringer. of niet weten tot welke
ze zich keeren moeten omdat zij bij twee
of meerdere groepen thuis hooren, en die
gene wien eerst en vooral het algemeen
belang, 't is te zeggen de harmonie tus
schen de economische klassen, bekommert
moeten toch ook hunne vertegenwoordiging
vinden en wel door zulke candid aten die
door alle groepen om reden van hnnne
rechtschapenheid aangenomen worden.
De programmes der verschillende stan
den schijnen wel eens overeenigbaar voor
wie midden in den strijd staat en de eco
nomische belangen van een stand verdedi
gen moet.Voor wie echter de vraagstukken
bestudeert sub specie aternitatis, rekening
houdende van de rechten- en rekeningleer
is het vraagstuk niet onoplosbaar.
Dat het vaandel der werkliedenpartij
Onder zijne plooien dus alle werklieden
vereenige dat de middenstander trouw en
strijd usdg zijn vaandrig volgedat de
landbouwers zich scharen ter verdediging
van hun speciaal programma maar dat
boven deze groepen het vaandel wappere
dér rechtvaardigheid en naastenliefde, Dit
laatste trekke voorop ten strijde.'
En zooals het werkelijke leven is, zoo
Ook hoeven de vertegenwoordigingen te
zijn in gemeente- en provincieraden,in Ka
mer en Senaat. Op onze lijsten moeten de
verschillende groepeeringen vertegenwoor
digd worden, maar bovenal moet een ver
tegenwoordiger der algemeen® belangen
bpgenomen worden die de sympathie en
het vertrouwen van alle groepen om zijne
rechtschapenheid geniet. De middenstand
zou hoopvol en met genoegen een dergelij-
de lijst begroeten. P.S.
De maan heeft het menschdom verleden Zaterdag beet gehad,
ze dook haar weg achter dikke zwarte wolken, en de liefhebbers
van ’n maneklips zullen nu moeten geduld hebben tot in 1927, ten
ware dat men ze te ziene kreeg in eene cinema.
worden aangenomen in alle steden en dorpen der Yserstreek,
Goede bijverdienste. Te bevragen ten bureele van het blad.
DRUKKERIJ Alle drukwerken, Moderne inrichting.
BOEKBINDERIJ Pracht- en gewone banden.
Stempels in koper en caoutchouc. Dateurs. Tampondoozen.
Bureel-, School- en Teekengerief.
Postkaarten. Papierhandel. Fantasieartikelen. Kerkboeken
Handelsdrukkery
dixmede
Sommige stoffen zijn niet aan te prijzen om er kleederen van te
maken vooral voor lieden, die niet dikwijls van gewaad kunnen
veranderen die stoffen beginnen na eenigen tijd te glimmen op de
ellebogen, op den rug, kortom op alle plaatsen waar ze spannen of
bewreven worden. Om dien glans er uit te krijgen, is het voldoende
ze te wrijven met een puimsteen, gedoopt in een mengsel van twee
deelen water en een deel arseniek-sulfaat.
Neemt een abonnement en U zijt zeker regelmatig
den Woensdag morgen per post DE YSERGALM
te ontvangen.
Tp HurPTl schoon woonhuis met poort, dienstig voor
handelsluis of herberg en winkel met twee
afzonderlijke ingangen. In geval van herberg geen verplichting aan
brouwer. Schoone ligging Hoek der Weststraat en IJzerlaan te
Dixmude. Onmiddelijk gebruikbaar. Inlichtingen ten bureele van
dit blad. Ggen hooge pacht.
VERKOOP IN ’T GROOT EN ’T KLEIN
Winkeliers, Herbergiers, vraagt onze prijzen.
Verbruikers, eischt de American Girl sigaren, ’t is in uw
voordeel en uw gezondheid I
(Vervolg)
Hoe het zij die klacht over het onthou
den zijner gagie doet een niet heel
grootsch denkbeeld van luitenant-kapitein
Jacques opvatten doch het antwoord dat
de luitenant ontving, brengt ons in de gele
genheid om een nauwkeurigen blik in het
karakter van Breauté te werpen.
III
Wanneer het middag is te Brussel, dan is het te Alexandrie
i3,5g uur te Amsterdam 12 uur te Antwerpen 12 uur te Athene
14 uur te Baltimore 6,53 uur te Berlijn i3 uur te Bsrn i3 uur
te Bucharest 14 uur te Budapest i3 uur te Beunos-Aires 6,06 u.;
te Calcutta 20,o3 uur te Kaap Hoorn 7,23 uur te Capetow 1,14
uur te Caracas 7,23 uur te Chicago 6,09 uur te Keulen 1 uur
te Konstantinopel 2 uur te Kopenhagen 1 uur te Dresden 1 uur;
te Fdimburg 12 uur te Lisabonne 12 uur te Londen 12 uur té
Madrid 12 uur te Moscou i5 uur te Panama 6,41 uur te Pékin
12 uur te Rome 9,07 uur te Yokohama 21,18 te St Petersburg
19,06 uur te Santiago 15,5o uur te Tunis i5,25 uur te Weenen
1 uur.
De vasten-avond had alom zijne tenten van weelde en vermak
opgeslagen. In de schouwburgen en danszalen werd in weinige
dagen meer gaz verbrand dan vroeger gedurende een ganschen
winter eene kleine stad noodig had De modisten werkten dag en
nacht en ook wel geheele Zondagen aan balkleedjes, die voor een
tooisel van slechts weinige uren bestemd waren, ofschoon er soms
meer geld aan werd besteed dan het loon van een werkman gedu
rende een ganschen kouden winter bedraagd; de coiffeurs tripelden
van het eene huis aaar het andere om de toovermiddelen van po
made-pot en krulijzer in practijk te brengen en de dames gaven
geen enkel teeken van ongeduld, al moesten zij zich ook een gan
schen dag met een hoofd vol papilloten verschuillen,zoo groot was
het vooruitzicht in een kortstondig genot, dat somtijds niet slechts
duur maar ook betreurenswaardig is.
’t Is opmerkelijk dat de uitspanningen van de Vasten-avond toe
nemen naarmate de voorschriften betreffende het Vasten meer ver
waarloosd worden. Dat is een staaltje van de verkeerde wereld,
die men tegenwoordig niet meer op de kinderprenten, maar in het
werkelijk leven te ïien krijgt.
Doch wij moeten bij ons onderwerp blijven. Het is Vasten
avond en al wat jong en levenslustig is geeft zich aan de vreugde
over. Steekt daar kwaad in Wij zullen dit niet zeggen, wanneer
die vreugde betamdijk is en aan de zedelijkheid kan worden ge-
toest, doch er zijn Vasten-avond-vermaken die dezen toest niet
kunnen doorstaan, die men kan houden voor een roekeloos spel
met onschuld en deugd. Onder die vermaken noemen wij de ge
maskerde bals, die bijeenkomsten van vermomden, waarop de
blos der schaamte op den dorpel wordt achtergelaten, waar deug
nieten gelegenheid lebben om, zonder verantwoording, te fluiste
ren wat zij in ander? kringen moeten verzwijgen.
Toch worden cergelijke bijeenkomsten bijgewoond door jon
ge lieden van een oiberispelijken levenswandel, die prijs stellen op
hun goeden naam. 2ijn zij onbekend met de gevaren die hen daar
bedreigen Dit is schier onmogelijk bij de overtuiging dat meestal
aan gemaskerde bals word deelgenomen door personen, met wie
men niet in een adem genoemd zou willen worden.
In een aanzijn’:k koopmans-huis, in een onzer groote steden,
had reeds eenige dagen zulk een strijd tusschen geweten en ijdel
heid plaats gehad, die, als gewoonlijk, ten koste van het geweten
dreigde te eindigen. De dochter des huizes, een onberispelijke,
braaf meisje, droomde dag en nacht van het bal dat eerlangs zou
plaats hebben. Overtl waar zij bij hare vriendinnen kwam en
dat zij die vriendinnai meer dan ooit opzocht was zeker niet zoo
natuurlijk als gevaaüjk hoofde zij slechts van het bal spreken
en de genoegens die men daar te wachten was. Overal zag zij
schoone zijden masters, costumes uit de vorige eeuw die de eene
oud, de andere jeugdg maakten, en wanneer zij hare oogen sloot
zag zij, in den geest, n eene schitterend verlichte zaal eene bonte
mengeling van persosen herderinnen aan den arm van een ridder
oude matrozen met era domino gepaard enz. en het werd steeds
minder twijfelachtig vie in den strijd tusschen geweten en ijdel
heid de overwinning zou behalen.
Toen zij eindelijl eens weder van zulk een bezoek te huis
kwam, nep zij, schiermet de tranen in de oogen och, moeder,
laat mij toch naar hetbal gaan, slechts dezen keer, opdat ik eens
kan zien hoe het daartoegaat.
De moeder schude het hoofd. Kind, sprak zij, gij weet
niet wat gij vraagther geldt vooral het spreekwoord w’acht u
voor den eersten stap Zoodra gij eenmaal zulk eene bijeenkomst
hebt bijgewoond, zal Jet u nog moeilijker vallen uw verlangen te
bedwingen.
Maar Mina B. n Suze K. gaan er heen, zij zijn braaf en
deugdzaam.
Ik zal dit niet tegaspreken, doch of zij op den duur braaf en
deugdzaam zullen blij en, wanneer zij zoo driftig een vermaak na
jagen dat hoogst gevarlijk is, hieraan twijfel ik,en of zij, na afloop
van een gemaskerd ba, hun geweten kunnen onderzoeken zonder
te blozen, hieraan twijel ik nog veel meer. Doch ik wil u eens de
geschiedenis vertellen ran een meisje dat zeer driftig aan soortge
lijke vermaken verslaaf was, ik geloof niet dat gij daarna nog lust
zult gevoelen om naar iet gemaskerd bal te gaan.
De moeder haald bij die woorden diep adem men kon zien
dat zij hevig aangedaawas.
Toen ik jong w.s kende ik een meisje van uwen leeftijd, dat
zeker even veel recht ad om zich onberispelijk te noemen als gij.
Zij had hare moeder, ie weduwe was, hartelijk lief, zij was zelfs
vol opoffering voor har. Nooit zou zij een verlangen van hare
moeder onbevredigd glaten, nooit tegen haren wil verzet hebben,
doch toevallige omstadigheden, het aansporen van vriendinnen
het toegeven aan een oibestemd doch onweêrstaanbaar verlangen
brachten haar op een gmaskerd bal, en toen zij eenmaal dien roe-
keloozen stap gedaan ’ad, bezat zij geen kracht genoeg om zich
aan dat gevaarlijk speimet de deugd te onttrekken. Zij was wel
niet slecht geworden e. niemand, die haar kende, kon eenige ver
andering in haar besperen, zelfs hare moeder niet, doch hare
deugd moest toch saipbreuk geleden of voor het minst gevaren
doorgestaan hebben, wnt hoe kon het anders zijn dat zij na elk
bal huiverde, dat zij m« elk nieuw bal een hevigen strijd met haar
geweten te strijden had maar altijd haar hart en hare neigingen de
overwinningen liet behien Noch de smekingen, noch de liefde
volle woorden en raadgevingen harer moeder konden haar terug
houden eij werd doe een onweerstaanbaren drang naar het
gemaskerd bal gevoerdjdat voor haar verlokkend, zoo tooverend
schoon was. Het ging har als een speler zij zou alles, alles, wel j en adreg
licht zelfs de liefde haremoeder, opgeofferd hebben voor eene ge-
nieting, die telkens doeberouw gevoigd werd, maar waaraan zij i
zich toch altijd op nieuvweder prijs gaf. (Wordt Vervolgd)
I
