ABSOUTEN-PROCESSIE VAN DIKSMUIDE
u
.205 g s'tlrW?]
■M
flUIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIÜ
■MMB
^«lilOlllllllllllUIIIIIIIIIIIIIIIIII^
ffel
mf
'U-J. I
Vóór den Slag.
iUMiumiaffliiiifiiiiiniiiWtiiiiiliHiimfflttiiiminHitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiig
WllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH
15 OCTOBER 1922
Voor God, Taal Vaderland.
Brief uit Eessen.
Snelheidsrecords op den Oceaan
GEDACHTEN van ANDEREN
Sociale kijkjes.
Eerste jaar N' 37.
jaar 3.50 fr.
Zondag 15 October 1922.
Drukker-Uitgever, Jules Vanblaere-Decaestecker, Dixmude. Postcheck 72428
D' Desguin.
Y
DE YZERBODE
VOOR VEURNE, Dl
i sedert
geworden
EEN MERKWAARDIG DOCU
MENT.
werd door La Croix ontdekt, waar
uit blijkt, dat in vroegere eeuwen meer
aandacht aan de bijzondere positie der
groote gezinnen werd geschonken dan
tot voor korten tijd en nog bij velen het
geval was. Zelfs de Grieken en Romei
nen begrepen, hoe hier de buitengewoon
Steeds, en dat sinds 4 Juli 1840, toen
de geschiedkundige Britania» uit Liver
pool naar Boston over Halifax vertrok en
de regelmatige stoomvaartdiensten over
den Oceaan inhuldigde, steeds is de
kwestie van den snellen overtocht van
levensbelang geweest.
De geschiedenis van dien wedloop naar
meer snelheid tusschende Britsche, Fran-
sche, Amerikaansche en Duitsche scheep
vaartlijnen, is een kapitaal hoofdstuk in
de algemeene geschiedenis der laatste
honderd jaren.
Voor korten tijd was het meesterschap
kiezingen pakt dit middel niet meer;
immers, juist in die arrondissementen,
te Luik bijvoorbeeld, waar de katholieke
candidaten het hevigste werden aange
vallen naar aanleiding van de Vlaamsche
kwestie, die arglistig verward werd met
de katholieke kwestie, juist daar maakte
de katholieke partij het meeste vooruit
gang en was haar triomf het schitterend
ste.
De Waalsche katholieke goedgezinden
hebben dit verschijnsel met veel genoe
gen vastgesteld, en lachen voortaan met
de blikken bliksems der franskiljonsche
Jupiters.
verd wordt.
Het plaatselijk Vlaamsch Verbond, dat
voornemens is gedurende dezen winter
verschillige leerrijke voordrachten te ge
ven aan zijne leden, zou een zeer nuttig
werk verrichten, eene les te doen geven
voor alle Eessenaars, door eenen bekwa
men vakman .over het zoo belangrijk
vraagstuk der electriciteit.
Velen denken dat het gebruik van al-
cool een behoedmiddel is tpgen besmette
lijke ziekten. juist het tegenovergestelde
is de waarheid. Die sterkedranken nemen,
weer staan het minst. Mijne ondervinding
leert het.
in handen van deze natie, maar toen werd
zij door gene overvleugeld en niets heeft
meer bijgedragen tot ontwikkeling en ver
betering der Occeaanvaart, dan deze
wedijver tusschen nationaliteiten.
Het pionierschip, eene paddle-stoom-
boot van 1154 ton brutto, had eene snel
heid van 8 1/2 knoopen in het uur en had
14 dagen en 8 ure noodig voor de reis.
In 1850 was die duurtijd al verminderd
tot 11 dagen en 3 ure, en de gemiddelde
snelheid der stoombooten gebracht op
12 knoopen in het uur wat eigenlijk
meer is dan de gemiddelde snelheid der
booten van heden.
Tien jaren later legde men de reis af in
Men heeft ons eertijds gezegd elke
school die open gaat doet eene gevange-
nis sluiten, en met de burgerlijke zeden
leer zullen wij het schavot afschaffen. De
waarheid is dat wij met al onze scholen
het getal der gevangenen vervierdubbeld
hebben, en niet meer weten waar dezen
geplaatst.
Wij hebben onze handboeken van on
zijdige zedenleer vermigvuldigd en het
getal moordenaars klimt tweemaal hooger
dan vroeger.
Jean-Bernard verstokte vrijdenker
Neen, niet om politieke redenen, veel
minder nog uit berekening, draaien
sommige Waalsche katholieke mandata
rissen bjj
Maar zij hebben het vraagstuk diep
grondig overwogen, en dit zijn de vruch
ten huuner studie;
Het Vlaamsche volk heeft recht op een
eigen hoogeschool, die een lichbaak
moet wezen voor de Vlaamsche cultuur
De Vlaamsche hoogeschool zal daarbij
een machtige factor zijn ter bevordering
van de hoog sociale belangen in de
Vlaamsche gouwen
Nu, die Vlaamsche Hoogeschool kan
nergens beter gevestigd dan te Gent:
Omdat daar reeds de lokalen en inrich
tingen bestaan;
Omdat het oprichten eener nieuwe
hoogeschool te zware lasten zoude mede
brengen met het oog óp ’s lands finan-
cieelen toestand
Omdat vier hoogeschoolen meer dan vol
doende zijn voor België en eeq, vijfde
er te veel zou wezen
omdat, buiten Gent, de Walen gelegen
heid in overvloed vinden tot het doen van
hoogere studies te Leuven, te Luik en te
Brussel
Omdat het hervormen der Gentsche
hoogeschool geenszins de belangen der
Fransche cultuur schaden kan
Omdat, eindelijk, desnoods boven de
belangen der Fransche cultuur
de belangen staan der goede overeen
komst tusschen Vlamingen Walen, over
eenkomst die best kan bevorderd door
’t erkennen en eerbiedigen van elkanders
rechten.
De taalkwestie was tot heden een
twistappel welke de rust en de eendracht
verstoorde in den schoot van ’t algemeen
Belgische gezin dien twistappel doen
verdwijnen, door ’t definitieve oplossen
der taalkwestie, is dus een daad van
welbegrepen vaderlandsliefde, en die
daad willen de Waalsche katholieke parle
mentsleden helpen plegen in volle vrij
heid, enkel geleid door hun geest van
rechtvaardigheid enkel ingegeven door de
stem van hun katholiek, vaderlandsch ge
weten.
Zóó zit de vork aan den steel, en de
tegenstrijdige beweringen en zinspelingen
der anti- nationale franskiljonspers zullen
er niets aan veranderen.
In ’t begin van den aanstaanden par
lementairen zittijd moet de Hoogeschool-
kwestie ter kamer ten berde komen en
opgelost worden.
Het voorstel Van Cauwelaert strekkende
tot het vervlaamschen der Gentsche Hoo
geschool staat, om zoo te zeggen, nog
alleen aan de dagorde.
Welk lot is het beschoren
Optimisten onder de partijgangers der
vervlaamsching voorzien thans een meer
derheid voor de oplossing-Van Cauwe
laert; geen enkele tegenstrever durft nog
’t verwerpen van die oplossing te verzeke
ren zoodat beide richtingen het omtrent
eens zijn nopens den vermoedelijken uit-
slag.
De bekeering van heer Vandervelde
maakt danig veel opschudding, niet het
minst in sommige socialistische middens.
En dat de hoofdleidetvarTT Belgisch so
cialisme andere mandatarissen zijner par
tij zal medesleepen, daar verwacht zich
iedereen aan.
Maar om het voorstel Van Cauwe
laert er door te halen, dient de doorslag
gegeven door katholieke vertegenwoor
digers van het Walenland, die, op hunne
beurt, enkele Brusselsche ifiandatarissen
zullen meêtrekken.
Hoe staat het aan die zijde gesteld
De Nation Beige het meest antina
tionale blad van België weet te vertel
len dat minister Van de Vyvere de katho
lieke volksvertegenwoordigers van het
Walenland aan ’t bewerken is, en ’t blad
hoopt dat die heeren eer zullen luisteren
naar de stem der vooroordeelen dan naar
die van het gezond verstand en de recht
vaardigheid
Men ziet aan heel het gedoen der Na
tion dat ze niet gerust is en die onrust
wordt gedeeld door haren vlaamschhaten-
den spitsbroeder Le Soir deze heeft ver
nomen dat de meeste katholieke Waals
che volksvertegenwoordigers zouden be
sloten hehben het ontwerp - Van Cauwe
laert ’t is te zeggen ,het vervlaamschen
der Gentsche Hoogeschool te stemmen
om politieke redenen, of liever, om kies
redenen, voegt Le Soir er "bij.
Om kiesredenen Maar de antinatio
nale Nation Beige bedreigt de Waalsche
volksvertegenwoordigers met de «gebak
ken appelen» hunner kiezers,indien ze
durven luisteren naar den raad van mi
nister Van de Vyvere I
Men ziet, de twee spitsbroeders heb
ben malkar niet goed afgesproken ,want
de eene aanziet als beletsel wat de an
deren als aandrang beschouwt.
o
Maar zij hebben het allebei mis voor.
Langen tijd hebben de franskiljons, of
liever, de vijanden der Vlaamsche rech
ten, de Waalsche Kamerleden bang ge
maakt voor de gevolgen, moesten zij in
gaan op de verlangens der Vlamingen,
en mogelijk is dit stelselmatig schrik-
aanjagen niet gansch zonder invloed
gebleven op de houding dier mandataris
sen inzake het Vlaamsche vraagstuk.
Maar sinds de jongste algemeene ver-
Een abonné schrijft ons
Een briefwisselaar van de Kzerbode»
schreef onlangs, dat de Gemeente
raad van Eessen aangenomen had de ge
meente te verlichten door electriciteit ter
plaats voortgebracht. Dit bericht is niet
nauwkeurig: wel heeft de Gemeenteraad
eenparig het verlangen uitgedrukt deelek-
trieke verlichting te zien toepassen, zon
der echter verdere verbintenissen aan te
nemen
Deze kwestie is veel meer inge
wikkeld dan sommigen wel nicenen- ‘»ok,
is dé inrichting hedendaags zeer’kosielijk.
kan of mag de Cemeente geheel of een
deel der leiding té haren laste nemen, iets
wat vele duizenden fanken zou kosten?
Zij kan niet,omdat er geen geld in kas is
daarbij zou eene dergelijke beslissing
rAoeten onderworpen worden aan de goed
keuring der hoogere Overheid, en wij
twijfelen ten zeerste of deze goedkeuring
zou gegeven worden.
Men heeft gesproken.van provinciale
Centralen, welke den stroom zouden leve
ren aan de aangeslotene gemeenten. On
langs bracht de heer Advokaat Valcke
hierover een verslag uit in den provincialen
Raad. Uit dit verslag moeten wij beslui
ten, dat er nog onzeglijk veel water naar
de zee loopen zal, vooraleer de provincia
le Centralen in West-Vlaanderen iets zul
len uitrichten. Intusschen blijft het niette
min waar, dat de verlichting door de elec
triciteit eene ideale verlichting is.
In verschillige plaatsen wordt de stroom
geleverd door eene bijzondere instelling,
die alle onkosten te haren laste neemt,
behalve het plaatsen van lampen en dra
den binnenshuis, en de geleverde electri
citeit doet betalen aan zooveel per KILO
WATT. (Kilowatt is eene soort .van hoofd
eenheid in zake electriciteit, evenals de
meter is voor de lengtematen, de liter
voor de inhoudsmaten, de gram voor de
gewichten, enz.)
Moest de Gemeente de gelegenheid
hebben om op zulkdanige manier de ver
lichting te bekomen, zonder een ander
kapitaal te moeten verschieten dan het
geld, noodig om de lampen te plaatsen
hewel dan meenen wij dat zij. zonder
aarzelen een dergel.jk kontrak! zou slui
ten.
-Vóór den oorlog onderzocht de Be-
tuurraad der Samenwerkende Melkerij de
mogelijkheid de elektrieke verlichting te
verschaffen aan de gemeetenEessen-Cler-
cken Woumen. Een deskundige van
Leuven wierd geraadpleegd; deze heer
keurde het ontwerp radikaal af, omdat-de
onkosten der leiding veel te hoog zouden
beloopen, en men sprak daar niet verder
meer van,
Haast en spoed is zelden goed. Deze
gulden spreuk vindt hier ook hare toepas
sing. Plaatsen bezoeken waar eene private
onderneming de electriciteit levert aan
burgers en de gemeente, nauwkeurige in
lichtingen nemen over onkosten en op
brengst, vakmannen raadplegen welke
geen rechtstreeksch belang habben in de
onderneming, zekerheid hebben aangaan
de het vereischte kapitaal, enz. enz.
ziétdaar zooveel punten, welke de inrich
ters uit het oog niet mogen verliezen wil
len ;ij geene blauwe schenen loopen.
Middelerwijl zou het Gemeentbestuur
inlichtingen kunnen nemen, wélke ver
plichtingen het mag nemen in deze zaak,
en een bezoek brengen aan plaatsen waar
de stroom voor de gemeentelijke verlich
ting door eene private ondernemig gele-
t ,'A 1
200 verkleede kinders figureren er in. Vertrek langs de Molenstraat, terug langs de Weststraat. Inwoners bevlagt uwe huizen.
9 dagen en 6 uren.
In 1880 8 dagen 4 urén
In 1890 7 dagen 10ufen47minuten;
In 1900 '5 dagen 19 ur‘m.15 minnten.
Wij hebben dan 1900 den rekordbre-
ker, die 23.5 knoopen in bet uur liep,
23.620 ton mat, en wieró machienen
40.030 paardenkracht ontwikkelden, ter
wijl die van de Britania er 710 ont
wikkelden.
1900 was de groote tijd van de Duit-
schers op den Oceaan zij hielden toen
het meesterschap der snelheid met de
Kaiser Wilhelm der Grosse de Kron-
prinz Wilhelm de Kaiser Wilhelm II
de Kronprinzessin. Cecilie en de
«Deutschland».
Natuurlijk was dat e:h doorn in d?n
teen der Engelschen, die;zich nu begon
nen in te spannen en de Cunard Line
geholpen door de Britsche regeering,
legde toen de Lusitania en de Mau
retania op stapel deze' Vrachtschepen
iH-ieid
het
beslisten aeu# en -i-^y1
en nog vandaag is de Mauretania
snelvarendste koopvaardijschip.
Maar men beeldé zich niet in dat zij
bestemd is om in het onbetwistbaar bézit
van hare lauweren te blijven, want er is
misschien nog nooit in de scheepvaart een
meer belangwekkendetjjd geweest dan die
van vandaag.
Op de vaart van Southampton naar
New-York over Cherbourg stoomen er
thans zes machtige schepen, die naar de
trofee der snélheid dingen drie vap de
Whit Star en drie van de Cunard
van Line
Een hunner, de Homeric komt wel
niet in aanmerking, en in kwoteering
worden de Olympic en de Aquitania
ver in de schaduw gesteld door de Mau
retania
De twee andere schepen van het zestal
de Majestic en de Berenga-
ria laten echter de deur open voor alle
verrassingen enbeidenzijn door de
Duitschers gebouwd.
De Berengaria oud Imperator
is gebouwd voor eene snelheid van 22 a
23 knoopen zi: is nu in een oliestokend
schip veranderd, maar te oordeelen naar
de eerste reizen is het niet te verwachten
dat zij het verder dan 24.5 25 knoopen
zal brengen,
Indien dus een schip de «Mauretania»
zal onttroonen, zal’t de Majestic zijn,
de oude Bismarck der Hamburg-
Amerikalijn.
Toen het schip, krachtens het Verdrag
van Versailles aan de commissie van Her
stel weid uitgeleverd, werden hare ma
chienen aangegeven als ontwikkelend
64.030 p. k. en loopend 23 knoopen.
Welnu, op de reis van Hamburg naar
Southamtom liep zij 25 knoopen en ont
wikkelden hare machienen 80.000 p. k.
En bij hare eerste terugreis van New-York
heeft zij eens gedurende vijf uren, 27
knoopen gehaald.
De Mauretania liep eens gedurende
24 uren achtereenvolgens 27.4 knoopen
zoodat zij nog aan ’t hoofd staat.
Het tweegevecht tusschen de Maure
tania en de Majestic zal de groote
gebeurtenis van dit jaar zijn op scheep
vaartgebied.
Het socialisme zal of kan nooit voorgoed
vrede sluiten met het Katholiek Geloof,
waarom
Het socialisme is een leer die van de aar
de eenen hemel wil maken. Dat zal of kan
nooit I
Het puur en simpel socialisme het
zuiverras -socialisme zou wel willen
dat al de kerken werden afgebroken of,
ten minste, geen huizen Gods meer zou
den blijven; het zou wel' willen dat alle
pater? m-p.-wfr»or* •haSïTX ‘e.cncn
aan het beheer der'« zaken het zou al
wat den godsdienst van verre of nabij
betreft, willen uitgevaagd zien... zooda
nig dat zelfs alle schijn van Godsbegrip
van den aardbol Z'ou. verdwijnen I
Eindelijk zou het socialisme dan zeggen:
nu zullen we van de aarde eenen hemel
gaan maken I
Maar men moet bitter weinig verstand
hebben om zich niet eens af te vragen
wat het socialisme, zou aanvangen met
het zieleleed, en het lichamelijk lijden
dezer aarde Wat zijt ge met een beurs
gouden geld zonder gezondheid.?
Wat zijt ge met rijkdom zonderhuiselijk
geluk en huiselijken vrede?
Wat zijt ge met alle aardsché genot,
uitbundig pleizier, volle voldoening aller
zintuigen .zonder den innigen vrede,:des
harten ?Eiwel I socialisme ,waar blijftdan
dan uwe hemel op aarde
Beken, socialisme, dat ge nooit of
nooit met uwen stofvager al dat lijden
en leed zult weggevaagd krijgen, want de
aarde is en blijft een tranendal I
En zou het er ons om beteren zonder
God .zonder godsdienst .zonder Room-
sche - Katholieke Kerk .zonder Room-
sche-Katholieke priesters
En gij nu, socialisten zonder God of ge
bod Zijt gij minder ontevreden
ge socialist puur en simpel
zijt
Denkt ge altijd nog dat meer geld van
de aarde eenen hemel maakt
Zou het meergeld niet al te dikwijls in
vele huisgezinnen den stillen huiselijken
vrede wegjagen en oorlog verwekken
Zou het meer geld niet al te dikwijls de
schuldige oorzaak geweest zijn van echt
breuk en de rest
Uwe gazet raaskalt zoo doodgaarn,
over die hooge wereld en hare rotheid
maar denkt ge dan ook niet dat geld I
dat geld I
Zijt ge nog altijd zoo snulachtig te denken
datzonder God of gebod, de nijverheid
en de handel niet altoos den werkman
als een paard zullen inspannen, al dra
gen die heeren eene collectivistische buis
of eene communistiche klak, die heeren
die 'den Staat zullen omscheppen in een
beheer der zaken
Zult ge dan nooit of nooit leeren begrijpen
dat kapitalisme, wereldvrede, proletariër,
enz woorden zijn en blijven... tenzij dat
de menschen éénen God, eeuwigen wet
gever,looner van alle goed en straffer van
alle kwaad, erkennen en dienen
Prijs 15 centiemenVoor ’t hatff
I— I J Ml
