Generaal Franco als
NOOD IN DE
WEEKOVERZICHT
Onderwijzersgezinnen
Staatsman.
mmwmim
hui
J
voor
1
SIMM
Eg
DIKSMUIDE,VEURNE,? »IIEU WP00RT
ST 1*
gif
ite
aii
O
‘■'4'
B
v
f
A
handelsluchtvaart, is sinds enkelen
tijd in de volle belangstelling geraakt
en zal weldra een vooraanstaande
plaats innemen in de rij der factoren
die de economische bedrijvigheid van
de wereld uitmaken.
Jr® b
l<
o
SjlM 3 i
n «1 lW ’11
I
R
ssj
c
I I
nu
KALENDER
51
i
iw-ta
z
de Week.
van
Maangetijde
fe
Ki
Ki
s
s
nnrr
fl
JUL*
i
r—
Voor God. Taal en VaderkincL
T
T
es
fcJ
BT
E<
3
1 1
w w a
CO
o
o
2
s
oog
O S
O H
O
WEEKBLAD 35 CËNTiEMEN
ZONDAG 11 APRIL 1937.
ABONNEMENTEN
F
V
BINNENLAND
17 fr.
Prijs
voor
Z 11 April H. Leo Paus
9 fr.
voor
M. 12 H. Julius I, p.
5 fr.
voor
D. 13 H. Hermenegildis
W. 14 H. Justinus
D. 15 H. Anastasia, m.
V. 1 6 H. Drago,
er.
AANKONDIGINGEN
-SSL
$9?
Z. 1 7 H .Anicetus, p.
volgens overeenkomst.
Z. 18 April H. Ursmar, b.
4’;
t-sas®
Zaterdag I 7 April
Eerste Kwartier.
een
SPANJE
v'V’,A 'W»
land
dit
land
dit
dat
dit
en
3M»
E-«3ï<fcA
nummer
vinnige
Ons Woord
voor
een
i te haken,
harten
van
voornamelijk de
sinds
eenige
China
vormen
broers
Het
die
die-
de huishuur te betalen, of
te
die
oogst
zon
kunne
de
na-
al
in
Cl
51
o. m.
Engeland
e
er allen lust bij
verzuchtingen van
in cie Beigi-
doorkruist
luchtlijnnen
:e uitge-
200 km.
belangrijk
ran
i We overdrijven niet, als
ren dat ongeveer cie helft
SLECHTS SCHAARSCHE GEGEVENS OM HEM IN DIE FUNCTIE TE
BEOORDEELEN.
voor
Naamlooze
nooit in
zeer
van
OMROEP
schrijnende
ZESTIENDE JAARPA^ NK
haar zélver
die-
heeft
van een
de geheel en
toestanden
roos
van
een
bracht
sterk verhoogde levensduurte. De-
be-
evenredige loons-
jonge gezinnen
een min-
harde
Per nummer
maand telkens de hand moet uitgesto
ken worden naar familieleden om een
voorschot, als het ondanks alle
sparingen nooit betert, ais alle lucht-
kasteelen in duigen gevallen, alle 1
lusies verzwonden zijn, dan geldt de
wet van het pnmum vivere 1 Eerst
leven I Brood voor alles Melk
’t kind, kolen voor de kachel,
kleed voor 't lichaam
Spreek dan van
we
worden in alle postkanto
ren en bij alle postboden
aanvaard.
rap- >«nffir«srasrei
gaat
ien der
I
de officieele. Zooals
ontvangen de eersten na
loopbaan slechts 3/5 van
der laatsten (Wetsvoorstel
weer dat
na de
dezen 1
beloofden
I V
Alle ingezonden stukken
't zij óvergenomen of niet
blijven eigendom van den
uitgever.
Ieder inzender blijft ver
antwoordelijk voor zijne
inzending.
stukken worden
acht genomen.
Zoo gaat de regeering van het
Groot-Hertogdom Luxemburg beslist
den weg op van een doelrhatige be
strijding van de communistische partij.
Want het lijdt geen twijfel dat in de
eerste plaats de communistische partij
W'ordt bedoeld ,die trouwens ontbon
den wordt
Drukker-Uitgever Jules Vanblaere-Decaestecker, Woumenstr. 9, Diksmucie
Postcheckr. 72.428. Telefoon 183 Handelsregister Veurne Nr 1669
Nu de strijd in Spanje weer even in
een minder lelie fase verkeert, is het
misschien dienstig, een inventaris van
die gegevens op te maken, welke een
beoorcleeling van generaal Franco als
staatsman veroorloven. Deze zijn he-
DE LUCHTVAART
luchtvaart, en
1 jaar
6 maanden
3 maanden
35 centiemen
hoofd hij i van de traditionalisten als
t in
Salariszorgen kwellen onze onder
wijzers. Dat tergt hen. Ze leggen er
zich niet bij neer. In zijn zeer opge
merkt onderwijsnummer van einde
Mei 1936 schreef «OMROEP» vol
gende woorden van
waarheid
De declasseering van
schoolhoofd, met het
twee dienstjaren aan
BUITENLAND Prijs
voor binnenland, vermeer
derd met de onkosten vol
gens postovereenkomst.
Een volk is waard wat zijn school
waard is. Een volk dat zijn school
laat stikken sterft zelf spoediger, dan
wordt verwacht, den verstikkings
dood.
De opofferingsbereidschap van den
Belgischen onderwijzer is bekend. Zijn
studiegeest en geestdrift voor zijn
taak zijn het niet minder. In de in-
van
ver-
van
aan
een val van de monarchie traden er j
h rbaaidehjk personen op hem toe met mede
int verzoek ’n pronunciamiento van
sapel te laten. Want, ofschoon de mas-
s> eigenlijk maar bitter weinig omtrent
efen jeugdigen generaal wist, voelde
uit Fran- zij bij intuïtie toch dat hij de komende
wel iets anders dan rjan in Spanje was. Franco sloeg ech- gië alleen werden
de hand. Flet taald
met 1933 1 16.900,000 fr,
1935
we bewe-
der jonge
gehuwde onderwijzers, neen, veel
meer nog dan de helft tijdens het
groot verlof voor een maand, voor ze
ven weken, hun luiken afrolien, hun
deur sluiten en met vrouw en kinderen,
met pak en zak «den boer optrekken».
Zij brengen hun verlof door niet aan
zee, noch in de bergen ,noch in cie
- maar
trouwens ook nog nimmer een woord
tegen liberalisme of democratie geuit.
V -i daarentegen heeft hij zich uitdruk
kelijk van het Spanje der XVlilde en
i XlXde eeuw gedistancieerd en zijn
verlangen kenbaar gemaakt wederom
dut van de XVlde aan te haken, en
daarmee heeft hij de harten zoowel
de fa- deel tegen bijn;
I --•■■■
op-
het laten gen weer op te richten. Er wordt
voorbe- s gevangenisstraf voorzien van
stens vijf jaar
10.000 fr.
uniforms van de ontbonden en
den groepeeringen worden in
genomen.
tegenstand. Zij hebS fe U
i-1 heC
Wat eerstens het comiteit van gene-
aan welks I
zag, dit heeft in zijn 1
openings proclamatie wantoestanden
om te stooten, waarna een voorloopi-
ge regeering zou worden ingesteld.
Het heeft zich nimmer een permanente
rol toegekend. Maar het heeft ook niet
op een langdurigen burgeroorlog ge
rekend. Deze heeft echter geheel nieu
we verhoudingen in het leven geroe
pen en eerlang vernemen we
co s mond, dat er
een militaire dictatuur
jaar op zal zitten om
door elkaar geraakte
Spanje weer te beredderen.
Franco heelt echter ninimc.
gegeven een dictatuur om
wille lief te hebben. Hij wil niet
tator genoemd worden. Hij
leiding van het nieuwe leerplan
den Staat in Augustus 1936
schenen wordt daar openlijk
de hoogste bevoegde zijde hulde
gebracht.
Nochtans heeft de Belgische onder
wijzer het op dit oogenblik niet
kleurig. De deflatiemaatregelen
vóór drie jaar brachten hem in
netelige positie. De devaluatie
een
ze werd echter hoegenaamd niet
antwoord door een
verhooging. Vooral
met kinderen verkeeren in
derwaardige positie. Er wordt
taal gesproken in onderwijzersmid-
dens. En wai door den heer Voorzit
ter van het Direktorium der K. V. V.,
sprekende tot onderwijzers, eens ge
noemd werd gezonde burgerzin
gaat meer en meer zoek bij de on
derwijzers. Teekenend is de stoute
taal die door de rechtsche groepeerin
gen, wanneer zij zich tot de onderwij
zers richten, gesproken wordt. Men
leze maar eens sommige artikelen, in
de bladen voor de onderwijzers. Aan
stonds merkt men dat daarin onder
wijzers aan ’t woord zijn, die alle ge
loof aan lotsverbetering onder het
huidige regime verloren hebben en
met de kracht van den verhongerden
leeuw die zijn welpen verdedigt voor
een nieuwe orde kampen, een nieuwe
orde, die aan den volksopvoeder een
menschwaardig bestaan schenkt en de
school boven en buiten de politiek en
de politieke driften plaatst.
Teekenend is de stoute taal die
door het vroeger om zijn tamheid
spreekwoordelijk bekend Christen
Onderwijzersverbond gesproken en de
onverzettelijke houding die door dat
zelfde verbond aangenomen werd om
de Regeering, de kamerleden en sena
toren, maar vooral de katholieke le
den van Kamer en Senaat te dwingen
eindelijk (na méér dan een halve
eeuw onrecht) aan de katholieke be-
waarschoolonderwijzeressen een pen
sioen en menschwaardige behande
ling in geval van ziekte te verzekeren
en aan de aanneembare onderwijzers
hetzelfde pensioen toe te kennen als
aan de officieele. Zooals men weet
eenzelfde
het pensioen
Marck)
Teekenend is het weer dat Rex en
V. N. V. onmiddellijk na de verkie
zingen van Mei 1936 dezen hand
schoen opraapten en beloofden het
inititief te nemen voor de rechtzetting
van een meer dan een halve eeuw
durend onrecht. Het wetsvoorstel
Marck is er nu. En de christene onder
wijzers en alle onderwijzers verwach
ten, én eischen dat het zonder de min
ste beperking aangenomen worde. Zij
steken het onder stoelen noch banken
en inspecteur Jespers, tot voor kor
ten tijd voorzitter der katholieke On
derwijzersgilde van Antwerpen, lei al
zijn gezag in de schaal en deed beroep
op al wat de Vlaamsche onderwijzers
voor de katholieke partij en de ver-
vlaamsching en de kultureele verhef
fing van Vlaanderen presteerden om
van de katholieke regeeringsleden te
eischen, dat het ontwerp onverminkt
aangenomen worde. Al moest de Re
geering er bij vallen, al moest deze
regeerinscombinatie onmogelijk wor
den.
Gansch Europa wordt
met een dicht netwerk van
waarvan het grootste gedeelti
baat wordt tegen meer dan
per uur snelheid, reeds een
;a 300 km./u
langisten gewonnen. I Verschillende landen o. m. Neder-
Het initiatief tot den militairen op- land, Duitschland en Engeland ver
band is niet van Franco uitgegaan. Na trouwen alle internatianaal briefpost-
vervoer toe aan vliegtuigen zoo er tijd
gewonnen kan worden wat
schier altijd het geval is.
Enorme bedragen worden jaarlijks
uitgekeerd door de regeeringen onder
allerlei vorm van hulpverleening aan
de luchtvervoerondernemingen, in Bel-
aan subsidies uitbe- I
aan de Sabena van 1923 tot en
ongeveer,
voor 1934 en 1935 mag daar nog een
30 millioen worden bijgerekend, zon
der van de speciale Staatstusschen-
koms al die jaren
cöloniale diensten en deze van België
op Congo. Indien geen ingrijpende
veranderingen voorkomen mllen deze
bedragen steeds maar grooter worden,
Ook in andere landen zijn zij groot,
doch weinige, misschien wel geen en
kel, in zulke formilabele mate als voor
België, rekening gehouden met den
omvang der uitbating.
Voor de naaste toekomst kan men
met zekerheid zeggen dat het over-
groote gedeelte van alle snel en kost
baar vervoer langs den luchtweg zal
geschieden, dit zoowel voor d§ Euro-
peeseihe als de inter-continentale lij
nen.
in 't huis van
ouders of andere familieleden,
of zusters, die welstellender zijn,
is overbekend dat de gedurende
maandverwezenlijkte besparing
nen zal om
om den intrest vande hypotheek af
dragen.
Zoo zijn de toestanden En niet an
ders Salaris-zorgen drukken den Bel
gischen onderwijzer, rukken hem van
zijn werk weg, verbitteren zijn per
soonlijkheid.
Wil de Regeering nog langer de oogen
sluiten, nog langer blind blijven voor
dezen tijdnood Het is hare zaak.
Maar het getuigt niet van een gezond
Regeeringsbeleid de volksopvoeders
met een steeds stijgender moedeloos
heid om wille van salari§zorgen in de
klas te zenden.
Daar gaat de opvoeder aan dood.
Daar gaat de opvoeding aan
Daar gaat het land aan dood.
Dat willen wij toch niet Neen
Vooruit dan De oplossing kan niet
dringend spoedig genoeg komen.
Eer geavanceerd te zijn. I vesdgdi
Veel concreets heeft hij op dit ge-
lied echter niet te verstaan gegeven, i
Tenzij dan, dat hij de kapitalisten en
le grootgrondbezitters, die achter hem
iaan, uitgenoodigd heeft op
*an aanzienlijk veel veeren
nid te zijn.
Franco heft zich een paar maal voor
ie hooghouding van het gezin en voor
ie beoefening van een reeks deugden
iitgesproken ,die tegenwoordig wel
ens voor ouderwetsch versleten
vorden. Hij is door en door nationaal
<n fel antibolschewistisch. Hij be-
chouwt ook het katholicisme als we-
:ens één met de Spaansche eigen
lommelijkheid, maar hoe hij tegen-
>ver de kerk staat is niet zeker,
In buitenlandsch opzicht is Franco
een onbeschreven blad. Hij heeft on
dood. verbloemd te verstaan gegeven, dat
hij den landen, welke hem in zijne
moeilijke uren te hulp zijn gesneld, een
warm hart toedraagt en men mag ook
(vervolg onderaan volgende kolon)
je was.
paar i t<r al die verzoeken van
I v»ik was nu souverein geworden, zoo
nsende hij, en de volkswil moest ge-
cioied.gd worden. ’t Leger moest
c nlïc politiek-bouden? zoo
«-eer in den geest van Von Seeckt
gs gevleugeld woord de rijksweer
s t zoowel naar rechts als naar
links bekend geworden is.
Eerst toen de regeering plannen
ging smeden om het beroepsleger kor-
terhand af te schaffen, begon Franc°
tor een andere meemng over te hellen,
gekend is het gezegde van Largo Ca
ballero, dat hij van de generaals kor-
en van de korporaals generaals
maken. Geschiede dat, dan v/cic:
gebro-
ZOU
te veel
en nihi-
Franco
In den katholieken onderwijzer le
ven geloof en ideaal. Een lage sala-
rieering doet hem de aardgebonden-
heid pijnlijk aan den lijve voelen. Als
een scherpe vlam brandt in hem het
verlangen zich onbelemmerd geheel in
-’;in heilige taak te kunnen onderdom
pelen.
Dit kan niet luid genoeg over
land omgeroepen worden.
Onze raad werd in den wind gesla
gen. Bij uitzondering gedeeltelijk van
de socialistische en communistische
onderwijzers (die zijn er ook in Bel
gië die hun aandacht wijden moe
ten aan de overwinning van het Fren
te Popular in Spanje en door een
ijverige ondersteuning van de roode
DE NATIONALEN OP 25 KM. VANfi»
BILBAO.
De opmarch van de nationalen vor-*
dert langzaam maar zeker. De Baskerg*
bieden heftigen tewnstanrl 7i> kpkJl
ben alle beschikbare mannen naar
front gebracht. Onder de gevangenerl®
zijn knapen van 1 4 en 15 jaar. De ver
liezen van de Basken worden op ette
lijke duizenden geschat. De nationalen
staan op 25 km. van Bilbao.
Durango, Eibar ne Elorrio werden
door de Basken ontruimd. Deze stedeli
zijn tengevolge van de beschieting ifj
groote puinhoopen veranderd.
Desniettemin is de eerste dagen ndg
geen beslissende overwinning van Mo-
la te verwachten, daar zich achter de
stellingen, die thans in sevaar ver
keeren ,nog anuere verdedigingslinies
t an de Basken bevinden. Sedert den
val van Irun en San Sebastian heeft de
Baskische regeering namelijk op alle
bergtoppen kleine betonnen forten la
ten Douwen, waarin mitrailleurs staan
opgesteld.
De tactiek van de Basken bestaat
op het oogenblik hierin, dat zij zich,
zoodra hun toestand onhoudbaar
wordt, op den volgenden heuvel- of
bergtop terug trekken, waar zij de be
reids- en gereedheid- gebrachte stel
lingen innemen. De kleine forten zijn
steeds zoo aangelegd, dat men van
daar uit een omvangrijk terrein kan be
strijken, hetgeen de aanvallen van de
witten uitermate bemoeilijkt.
Met het offensief te land
actie van de oorlogsschep,
tionalen hand in hand.
geen boeken, nieu-
methocies, tijdschriften. Ze kunnen
gewoon niet betaald worden. Talrijk,
leerkrachten verliezen
geven de beste
i hart op. Zoo gaat het i
sche oase
Wie toch studeeren wil, gaat leenen.
Er zijn er velen die sleuren met dure
boeken, tijdschriften en weekbladen
leenen en terugdragen. Kop houden
jongens Leve de oase
overmacht in de Belgische Regeering j
persoonlijke voordeelen najagen,
len wij een algemeen oplaaiende
SEÏS3B1
AANSLAGEN TEGEN KERKEN IN
FRANKRIJK
Het blad Matin verneemt uit
Montpellier, dat een bom is ontploft
in de kerk van Villeneuve-les- Maque-
lonnes. Het helsche tuig was neerge
legd voor een deur welke toegang ver
strekt tot den klokketoren. De aan
gerichte schade is niet groot. De da
ders van dien aanslag worden ijverig
opgezocht.
In de streek zelf heerscht een groote
opgewondenheid, daar vroeger reeds
gelijkaardige aanslagen werden ge
pleegd tegen de kathedraal van Mont
pellier en de parochiekerken van Fa-
breques en Rerols.
dan aannemen, dat hij wrok koestert
tegen de staten ,die hem op alle ma
nieren den voet dwars hebben gezet.
Wij kunnen er ons ook op voorbereid
hoyden, dat deze waardeering zich in
de toekomst zeer kras in de velden
der eeonomie zal uitwerken. Niet ech
ter in die der internationale politiek.
Dit is wel ongeveer alles, wat men
van Franco als staatman weet. Veel is
het niet, maar dat het zoo weinig is,
heeft ook zijn beteekenis.
stel-
ver-
bittring vast in alle onderwijzersmid-
dens. We vermelden slechts de stijgen
de noodkreten in elk nummer van
christene school en de vinnige kam-
pagne gevoerd door Ons Woord
Uit dit blad, dat het orgaan is van
de Vlaamsche afd.
Onderwijzerssyndikaat en van t Chris- harslucht der dennenbossdhen
ten Syndikaat der uempische Onder- i in ’t huis van hun ouders, hun schoen
wijzers, citeeren we uit het Maartnum
mer 1937 volgenden noodkreet
SALARIS-ZORGEN
Salaris-zorgen mogen den onder
wijzer nooit kwellen... hij moet kun
nen zeggen Ziehier mijn methode,
mijn werk, mijn persoonlijkheid.»
FI. J. Smeets in «Practische Natuur
kennis R. K. Jongensweeshuis, Til
burg.
Eilaas 1 Zoo zou het moeten zijn.
Maar in België is het zoo niet. De Bel-
gisehe onderwijzer wordt in ontzetten
de mate door salaris-zorgen gekweld,
Buiten de enkelen, die van huize uit
rijk zijn of een rijke vroyw huwden,
bestaat het onderwijzerscorps uit een
reeks gekwelde hongerlijders. Zoo
zijn de toestanden We hebben de
besten zien afvallig worden van hun
werk. Er komt een oogenblik, dat het
niet anders meer kan Dat het moet
Als er onophoudelijk op kleederen,
maaltijden, ontspanning, lectuur moet
bezuinigd worden, als op ’t einde der
(vervolg onderaan volgende kolon.)
MMB
STIJGENDE NOOD IN CHINA
De hongersnood die nu al
weken in sommige gedeelten van
heerscht, neemt steeds erger
aan, vooral in de provincie Kansoe, be
vestigt wordt, dat te Tsjoe Tsjing-lan
duizenden den hongerdood nabij zijn.
Een der Chineesclie bladen schrijft
zelfs ,dat een derde van Kansoee’s be
volking, dat is dus 3 a 4 millioen zie
len, in nood verkeert.
Velen stellen de communisten,
verleden jaar bij de opstanden
en vee vernietigden, hiervoor verant
woordelijk. Erger nog is het, dat in
dien niet onverwijld maatregelen ge
nomen worden, de hongersnood door
gebrek aan zaaizaad nog onafzienba-
ren tijd zal voortduren.
De provinciale regeering heeft nog
maals een dringend beroep op de cen
trale regeering gedaan en vraagt een
het ambt
van schoolhootci, met het ontrooven
van twee dienstjaren aan de jongeren laas schaarsch.
beneden de 36 jaren feitelijk een
door niets gebillijkte extra-belasting raals aangaat,
van 1.000 fr. per jaar de harde zich geplaatst
maatregelen tegenover zieke leer- i
krachten, het abnormaal- onzinnig ver-
hoogen van het leerlingenaantal per J
klasse ,dat voor vele leerkrachten het
spook van een dreigende opheffing
van bediening opriep, hebben in een
merkelijk deel der opvoederswereld
een noodtoestand in het leven geroe
pen, die anders dan noodlottig zijn
kan voor het onderwijs en de opvoe
ding.
Bijna profetisch klinken onze woor-
den van toen
De Staat, de Regeering van mor
gen mag niet blind zijn voor dezen
tijdnood.
Het moet de dringende zorg van
den Staat zijn te zorgen, dat de onder
wijzer zich blijmoedig geheel en
der voorbehoud aan zijn taak
wijden.
Opdat het onderwijs in
bloeie.
Opdat de opvoeding in
gedije.
van het Nationaal
en van
uei
be-
it- caiiero,
il- i poiaals
zou
Spanje’s ruggegraat in tyveegn
ten, het laatste element van orde
caarmede verdwijnen. Dat was
ioor ieder ,die niet in arachie
Isme geloofde en dat deed
riet.
Is hij republikeinsch Men weet het
liet. De meerderheid van het gene-
nals-comiteit was het wèl, maar toen
lit hem in October j. 1. in Burgos den
ttel Hoofd van den Spaanschen
iaat toekende, veranderde hij de
len in Hoofd der regeering van den
‘paansehen staat Deze nuance laat
’ele toekomstige mogelijkheden open.
Wel heeft hij zijn destijds met het ver-
dwijnnen van de monarchie dadelijk
rerzoend en ook was hij er na den op
stand voor de nieuwe republikeinsche
dag te handhaven. Deze is echter toch
verdwenen en zij wappert in het na-
lonale Spanje nog slechts op de bin-
renzijde van de deksels der lucifers-
ebosjes van de regie. Zoolang de
viorraad strekt. Is deze uitgeput, dan
Ibmt het rood en goud ook daar weer
terug.
DE ONTBINDING VAN DE
COMMUNISTISCHE PARTIJ IN
LUXEMBURG
De hoofdafdeeling van de Luxem-
burgsche Kamer heeft een wetsont
werp in behandeling genomen strek
kende om de politieke en sociale orde
in het land te handhaven. Dit ontwerp
werd door de hoofdafdeeling naar den
Raad van State teruggezonden met
goedkeurend advies.
Artikel één van het ontwerp behelst
dat de communistische partij wordt
ontbonden en dat ook alle partijen en
groepeeringen zullen worden ontbon
den die onder welke benaming en in
Welken vorm ook, door geweld of be
dreigingen met geweld, hetzij door het
opiichten van paramilitaire en gewa-
Sociaal wordt hij gedoodverfd als Pende formaties het vrij spel der ge-
|e instel]ingen zoeken te belem
meren.
Straffen worden voorzien tegen de
personen en de groepeeringen die po
gen zouden de ontbonden groepeerin-
t een
voorzien van hoog
en een geldboete van
Herkenningsteekenen en
verbo-
beslag
van
7^ -
