5>ia»E)a3 ammm
Zes-en-twintigste Jaargang
ZONDAG 19 APRIL 1896. Nr 16
GOD EN VADERLAND
VRIJHEID EN MOEDERTAAL
Hoogw. Mgr Waffelaert
DE DOOD van dm GALEISLAAF
Bericht aan de verschillige
Twee Strekkingen.
ZEILT "VA.2ST HET -A-Ï^E^OHSTIDISSElVCElNrT
"Verschijnende eiken Zondag
Bureel der Gazette WILGEN DIJKSTRA AT, 26.
Gfcr3 TAVE BAECKEROOT-ALLEWEIRELDT, Drukker-Uitgerer.
STAD DIXMUDE.
van Zijne
XXII* Bisschop van Brugge,
OP ZONDAG 26,ten APRIL 1896,
om 2 ure namiddag.
Aan de bewoners van den buiten.
Zondag aanstaande, den 26 April, doet
^Jonseigneur de Bisschop, om 2 ure namiddag,
zijne plechtige intrede in Dixmude.
Te dier gelegenheid, zou al dat beenen heeft
in het omliggende, oud en jong, moeten in
Dixmude zijn, om te zien, te hooren en te
kunnen vertellen als zij t'huis komen.
Menschen van den buiten, opdat gij niet en
zoudt meenen dat wijmet een overdrevenen
geestdrift, alles willen vergrooten en over
schreeuwen, zeggen wij u eenvoudig weg dat
het alleszins zal de moeite weerd zijn en onge
twijfeld alles overtreffen wat gij tot hiertoe in
Dixmude gezien hebt.
Luistert en oordeelt er liever zelf over.
G\j weet dat de stad verdeeld is in wijken.
EüweC al do wijken Zijn van nu af reeds
doende met gereedschepe te maken en alles te
bereiden om huizen en straten ten schoonste
mogelijk te behangen en te versieren. Ieder
wijke wilt boven alle andere de kroon
spannenzoodanig dat, dank aan de vlijtigheid
van alle burgers, en aan de wedijvering der
•wijken onder elkander, gansch de stad als in
een prachtig lusthof zal herschapen zijn.
Wat den stoet aangaat, wilt gij alles weten
in twee woorden? Daar en zijn geene kosten
en geene moeite gespaard, en dat zegt alles.
JJemelsche tafereelen, tooneelen en beelden
uit de geschiedenis zult gij daar smaakvol,
luisterlijk en treffende voorgesteld zien. Ver
scheidene muziekmaatschappijen komen de
feest verheffen en aantrekkelijkheid bijdragen.
Doch iets waarop wij bijzonderlijk de aandacht
willen roepen, 't zijn de heerlijke Praalwagens
(Vervolg van Rouüuit db Wildstroopbr)
door
SAINT-MARTIN. 28
Ziet ge nu wel, sprak de pastoor, Jean is,uit
het huis ontvlucht. En met de grootste kalmte
der wereld vouwde hjj zijn dagblad weêr op.
Groote GodI riep de oude vrouw, wat zal er
gebeuren I
En wat zal men hem doen, indien hg wéér
gevangen wordt! vroeg de vader met angst.
Ja, vriend, dat weet God.
Indien men hem eens op het sohavot bracht,
hem onthoofde!eenen onschuldige!
Kom, komsprak de pastoor, men onthoofdt
niet voor eene ontsnapping.
Dat is waar.
Maar intussohen is hg nu in vrijheid.
In vrijheid, groote Godzuchtte de arme
moeder. Die arme jongen 1
Heb ik u niet gezegd dat mijn nieuws u veel
belang zou inboezemen.
En met wien is hg ontvlucht?
Met Rouget, een wildstrooper uit Durtal, van
welken ik dikwijls heb hooren spreken.
Wie is dat?
Een man, die maanden en jaren de gendar
men en de soldaten heeft doen.loopen en de zon
derlingste avonturen heeft gehad... Maar 't is
geen schurk, geen bandiet, gelijk het blad be
weert. Wat verder uw zoon betreft...
Onze zoon, dat is een lam
De pastoor nam zijnen hoed en stond op. Een
ander denkbeeld kwam in hem op.
Gaat nu in vrede, mgne vrienden, sprak hij,
•O hebt geene vrees meer. Indien uw zoon vrij
blijft, hij u spoedig tgdingen zenden. Mft*r dat
moet u niet beletten steeds de bewgzen zijner
die onder geene opzichten voor deze van
grootere steden zullen moeten onderdoen.
Kortom, gij hebt de inhalingen bijgewoond
van twee achtereenvolgende Dekens, en gij
hebt ze overschoon gevonden, niet waar?
Ehwel, wij zullen niet veel boffen van te voren,
maar als gij dit nu zult gezien hebben, gij zult
zelf met volle meening getuigen dat het alles
verre te boven gaat.
Menschen van den buiten, hetgeen gij
bovenal dient voor oogen te hebben, 't is dat gij
hier te Dixmude, in 't midden van de streke,
in 't herte van 't Boterland, moet komen een
bewijs geven van uwen eerbied, van uwe
genegenheid, van uwe eeuwige verkleefdheid
aan onzen zoo jeugdigen, zoo vriendelijken, zoo
geleerden en alleszins zoo eerbiedweerdigen
Bisschop, Mgr Waffelaert.
Menschen van den buiten, stroomt van alle
kanten naar Dixmude om hulde te bieden aan
dien Prinse der H. Kerke; sluit u aan meft al
de treffelijke burgers van de stad, en dat
gansch de Kerstenhede van Dixmude eenparig
roepe met herte en mond
LEVE DE BISSCHOP!
LEVE MGR WAFFELAERT!
wijken van
De Leden der feestkömmissie geeft
bericht dat de praalwagens die den stoet
zullen opluisteren, de hoogte zullen
hereiken van 6 meters.
Bij het lezen der verschillende katholieke
bladen wordt men al spoedig gewaar dat er,
in onze partij, twee strekkingen bestaan,
tegenover de volksgezinde denkbeelden, welke,
sedert de uitbreiding van het stemrecht, meer
en meer ondor de massa worden verspreid.
Het meestedeel onzer konfraters zijn met ons
van gevoelen dat er rekening moet gehouden
worden met de groepeeringen, onder den
drang der maatschappelijke toestanden ont-
onschuld te zoeken. En die onschuld, daar twgfelt
gg niet aan, niet waar, zoo min als ik.
01 dank, mgnheer; God zegene u voor uwe
goedheid.
Terwijl de arme ouders de deur uitgingen,
vouwde de pastoor zijn dagblad op, stak het in
den zak en zijn taaien wandelstok nemende,
richtte hij zich met snelle stappen naar de straat,
de kerk voorbg, naar een hollen weg, die voorbg
de woning van Dugast liep.
Reeds in de verte ontwaarde hg Frangoise die,
in een prieel gezeten, daar treurig en verstrooid
het boek waarin zij gelezen had, van de kniëen
had laten vallen.
De brave oude priester vaagde het zweet van
zijn voorhoofd en bewonderde het deugdzame
kind, dat zoo sterk beproefd, toch in den gods
dienst nog moed genoeg putte om niet wanhopig
te worden.
God, murmelde hg, wees goedertieren
spaar dit kind en verlioht de menschelgke gerech
tigheid.
Toen naderde hij het meisje dat, hem hoorende,
haastig opstond.
Goeden dag, eerweerde, sprak zij, ik vraag
u verschooning omdat ik u niet zag komen: ik
droomde
Droom zoo veel niet, kind, antwoordde h(j;
dat doet u geen goed en het is nutteloos. Gg moest
integendeel werken en vooral veel bidden.
Gij hebt gelijk, heer pastoor, ik moet sterker
worden.
Waar zgn uwe ouders?
In den hof.
Roep hen hierIk moet hen en ook u iets
voorlezen, een groot nieuws!
FranQoise beefde inwendig, maar durfde geene
onbe8cbeidene vraag doen. Haastig snelde zij den
hof door.
Na eenige oogenblikken kwam zg met Dugast
en zgne vrouw terug.
De priester had, op de hof bank zittende, hunne
staan, groepeeringen van landbouwers op den
buiten, groepeeringen van werklieden in de
nijverheids-centrums, welke voor doel hebben
de belangen van hunnen stand, ook op politiek
gebied te behartigen en te verdedigen.
Alleenlijk stellen zij als voorwaarde, dat die
groepeeringen eerst en vooral katholiek moeten
zijn, dat zij de eenheid der katholieke partij
niet mogen verbreken, maar bereid moeten
zijn om den strijd mede te strijden, dien de
katholieke partij van ouds af heeft gevoerd
tegen de vijanden van onzen godsdienst en van
onze gewetensvrijheid, tegen de ver wereld-
lijkers van het onderwijs, tegen mannen die,
toen zij de macht in handen hadden, de godde
loosheid in alle openbare besturen hadden
ingevoerd.
Met reden heeft men doen opmerken dat,
overal waar men, onder die geruststellende
voorwaarde, met de verschillende groepen is
overeengekomen, de katholieke partij een
drachtig en eensgezind is gebleven en zonder
moeite hare tegenstrevers in de kiezingen heeft
overwonnendat zij er, thans nog, de toekomst
met vertrouwen mag te gemoet zien, steunende
op eene eendracht waarvan iedereen de nood
zakelijkheid erkent en welke, daardoor, on
verbreekbaar is geworden.
Daarentegen heeft men, in de arrondis
sementen waar dergelijke overeenkomst wij
niet is kunnen gesloten worden, de
betreurenswaardigste scheuring zien ontstaan.
Men heeft er katholieken tegen elkander zien
te velde trekken, elkander gedeeltelijk zien
overwinnen en in de wetgevende Kamers, daar
waar de katholieke eendracht vooral noodzake
lijk is, de bespreking van 's lands zaken zien
achteruitschuiven, om er, ten aanzien van het
land, hunne persoonlijke twisten voort te
zetten.
Niettegenstaande dat zijn er nog, onder onze
katholieke konfraters, die van gevoelen zijn
dat niet alleen de groepen welke zich katholiek
noemen, maar tot heden buiten de katholieke
partij staan, maar zelfs de groepen die bij de
katholieke partij zijn ingelijfd en onder hare
vlag strijden, moeten bestreden worden en dat,
zonder hare volkomene verdwijning, de
komst afgewacht en stond eerbiedig en tezelfder
tijd vriendschappelijk groetend, bg hunne
nadering recht.
Mgnheer pastoor, zegde vrouw Dugast, het
is hier niet goed. Wij zullen binnen gaan.
NeeD, neen 1 men mag ons hooren. Laat ons
alle vier gaan zitten.
Gij herinnert u, dus begon hg, Jean Beau
regard?
Zeker, antwoordde de vader; zouden wij die
schrikkelijke geschiedenis vergeten hebben? Mijne
dochter denkt nog onophoudelijk aan hem.
Helaas, murmelde de moeder, die zaak heeft
ons ongelukkig gemaakt.
Ik weet niet of het gerecht wel helder in de
*zaak gezien heeft, zegde de pastoor met de oogen
ten hemel 't is altijd stellig dat die jongeling mij
steeds zeer lief is geweest en dat zijne veroor
deeling mijne achting voor hem niet hesft doen
verminderen.
Frangoise kon een snik niet weerhouden.
Blijf nu kalm, mijn kind God heeft voor
ieder van ons zgne geheimen en niemand weet
wat hem te wachten staat. In elk geval, ziehier
een ernstig groot nieuws, dat ik over Jeau Beau
regard in het dagblad heb gevonden. Ik dacht dat
gij ook reeds zoudt ingelicht zgn. Weet gij inder
daad nog niets.
Angstig stond Frangoise op.
Groote God, wat is er vroegen vader en
moeder Dugast op hetzelfde oogenblik.
Ziehier, zegde de pastoor, wat ik zooeven
aan de ouders van Jean heb voorgelezen.
En de brave man ontvouwde alwéér zijn dag
blad en las andermaal het reeds gekende nieuws.
Naarmate die lezing vorderde, straalde het
aangezicht van Franijoise van onverholen blijd
schap; op het einde liet zij zich van de bank op de
knieën neêrzakken en vouwde; de handen samen.
O, Godriep zij uit, dankdankHij is vrij
Blijf bedaard, mgn kind, hervatte de priester.
H\j is daarom niet gered, kamera men kan hem
eenheid der katholieke partij onmogelijk is.
Deze konfrater3 kunnen gelijk hebben in
dezen zin dat, wanneer aan al de
groepeeringen van landbouwers en werklieden
de toegang tot de katholieke partij zal ontzegd
zijn en deze zelfstandig en afzonderlijk, in de
politiek zullen optreden, hetgeen er alsdan
van de katholieke partij nog zal overschieten
ongetwijfeld eensgezind zal zijn. Maar welke
macht zij dan nog hebben zal, en tegenover die
afgescheidene groepen, en tegenover liberalen
en socialisten, dat is eene andere vraag,
waarop wij niet gaarne zouden genoodzaakt
zijn het antwoord te geven.
Wij zijn, met de konfraters die de
groepeeringen bestrijden, van gevoelen dat de
katholieke partij, één en onverdeeld, in staat is
aan alle maatschappelijke moeilijkheden hare
rechtmatige oplossing te geven, aangezien zij
steunt op de goddelijke leering van den Zalig
maker, die de ware oplossing der sociale
vraagstukken in zich bevat.
Doch wij beleven eenen tijd waarop de ver-
eeniging in alle vakken en onder alle vormen
aan de dagorde is. Werklieden en landbouwers
hebben zich vereenigd en vereenigen zich
dagelijks meer en meer. De eersten vooral,
indien zij niet vereenigd zijn onder de leiding
van katholieken, zijn het onder die der socia
listische roode vlag. Ook de burgers en nering
hunne stoffelijke belangen te verdedigen.
Kan men tegen die wettige neiging tot ver-
eeniging terugwerken? Ware het zelfs
wenschelijk zulks te doen? Wij deuken het
niet.
Doch, sommige konfraters beweren dat die
vereenigingen enkel zouden mogen voor doel
hebben hunne vakbelangen te verdedigen,
buiten de politiek.
Wij achten zulks moeilijk, zooniet onmoge
lijk. Immers, de politiek is juist het geschikte
middel om de belangen der verschillige standen
doelmatig te verdedigen en ze te brengen voor
de wetgeving, daar waar zij, in de eerste
plaats, te huis behooren.
Ongelukkiglijk is de politiek, zooals zij in
ons land verkeerdelijk verstaan wordt, juist
hetgeen zij niet zou mogen zijn, namelijk de
elk oogenblik op nieuw aanhouden. In alle geval
moet men kalm de igebeurtenissen afwachten en
God bidden, opdat,er niets afga gebeure. Ik zal u
bg tijds al het nieuws mededeelen, dat ik verneem.
-r- Wij danken u, M. Pastoor.
Een kwartier later stapte de weerdige geeste
lijke andermaal den hollen weg door om naar
zijne pastorij terug te keeren, terwijl FranQoise
Dugast in bare kamer voor een Lieve Vrouwbeeld
neérknielde.
Tegen den avond wisten de meeste inwoners
van Chateaubriand reeds wat er gebeurd was on
overal stak men de hoofden bijeen om het feit te
bespreken Iedereen drukte luidop zijne tevreden
heid uit en men ging zelfs zoo ver den ouden
Beauregard geluk te wenschen.
Men zag in het gebeurde eene werkiug der
Hand Gods.
M. Antone Tuloup werd door zijne oude meid
van het feit onderricht. Zooals men kan denken
toonde hij er zich hoogst ontevreden over.
Wat? riep hij, vrij? Jean Beauregard vrg
Zijn er dan geene gendarmen meer? Is er dan
geen gerecht, geene gevangenis meer? Moet dat
geheels spel dan opnieuw beginnen
M. Tuloup kou dien avond niet eten en iu hevige
opgewondenheid stapte hij naar den toekomenden
schoonvader.
Zoodra deze hem bemerkte, begon M. Damblé,
zonder zijn somber wezen te zien, hem aanstonds
van den bruidskorf te spreken. Het bestelde kleer-
goed wilde maar niet aankomen, de papieren
bleven achter, enz.
M. Damblé, zegde hij woedend, er is geen
spraak van bruidskorf of papieren en zwijg daar
maar van tot nader orde.
M. Damblé verbleekte jjzelijk en liet een doffen
kreet hooren.
Moest zgne schoone droom dan alwéér in duigen
vallen? Moest zijne zoete Marguerite - dan toch
eene oude doohter worden?
Wordt voortgezet).
Alle mededeelingen, artikels en brieven moeten uiterlijk tegen den Donderdag noen in het Bureel besteld worden; alwaar men ten allen tijde kan abonneeren aan 4 fr. 50 P«r Jaar of S fr. QO voor «es maanden. Ieder
Inschrijver mag wegens zijn bedrijf eene bekendmaking van 10 regels gratis in twee nummers doen plaatsen. De afBchen gedrukt bij den Uitgever worden eens kostvrij ia ds Gazette overgenomen en de annoncenprijs ia 15 o.
dsn drukregel; Rechterlijke bekendmakingen 30 c. den drukregel. De inschrijvingen eindigen met eiken 31 December. 10 centiemen het nummer.
_ft O 2_
utOti VmUw» UUWi 'ïïCiiff-