AnRONDISSEMrNT
Rou55eIare
Pofterin.Qhe» Veurne Nieupoort Oostende
Bru^e
Staatsoverzicht.
Gevormde Partij.
Klerikale zeever.
Ds Katanga en de Landbouw.
Schandalen.
42c JAAR
GOD EN VADERLAND
VRIJHEID EN MOEDERTAAL
ZONDAG 21 JANUARI 1912 N° 5.
Bureel der Gazette Wilgendijkstraat, 28. oDrukker-Uitgever Gustave BAECKEROOT-CAPOEN.
Gewone aankondigingen 15 c. de regel. Rechterlijke aankondigingen 30 c. Voor aankondigingen buiten de twee Vlaanderen, zich wenden bij M. A. Lebègue en C'6, Nieuwstraat, 36, Brussel.
Verschijnt eiken Zondag. Inschrijvingsprijs een jaar, fr. 3,00. half jaar, fr. 1,75. Postabonnement, fr. 3,10. Ten bureele5 c. het nummer.
Vrankrijk. Nieuw Ministerie.
Vrankrijk telt zijn 48ste ministerie op
42 jaren tijd. Het ministerie Caillaux
leefde juist 6 maanden en 13 dagen, het
viel onder de schuld van zijne oneerlijke
politiek. Men kent den toestand. Vrank
rijk zeide tot Duitschland Laat mij be
gaan in Marokko en ik geef u in Congo
een brok van mijn Cameroon. Maar het
Senaat vroeg uitleg of er buiten de offl-
cieele besprekingen en buiten de wete van
den Minister van Buitenlandsche Zaken,
geen andere geldelijke belangen waren
doorgedreven? En 't moet zóó wel zijn,
want M. De Selves antwoordde Spreken
mag ik niet, en eerlijkheid verbiedt mij tb
liegen. Daarop gaf hij zijn ontslag. Maar
nu wou niemand den portefeuille opra
pen, zoo lang M. Caillaux aan het roer
bleef 't geleek een echte werkstaking en
het Ministerie viel.
Thans gaat M. Poincarré, senator van
't Maas-departement, voor de 3d0 maal
trachten den Marokkaanschen warboel
te regelen. Zijne medehelpers in 't nieuw
cabinet zijn schier alle oud-ministers en
uit alle partijen. Ze verklaren trouw te
blij ven aan hunne bondgenoten en vrien
den en beloven dus niet veel goeds, maar
wel doorzetting van den ongelukkigen
schooloorlog.
Ze zullen eerst vrede maken met
Duitschland, dan met Spanje, en gaan het
leger en de vloot opbeuren, om gereed te
staan tegen alle gebeurlijkheid... Als ze
tijd van leven hebben.
Portugal. Sedert de scheiding van
Staat en Kerk zijn de godsdienstige ver-
eenigingen door de Kerk verboden ge
weest. Daarop hebben 4 miljoen zich
voor den Godsdienst verklaard in plaats
van 1 miljoen. De goddelooze Staat wint
er niet bij
China. 14 provinciën op 18 zijn in
opstand erkend; men wil er de republiek.
De leider dier voorloopige republiek is
Yuan-Shi-Kaï. De meeste voormannen
onder de opstandelingen, zijn Chineezen
die in Europa hun studiën hebben komen
doen, en er alles eens hebben afgespeurd.
Nu begint de haat voor de vreemden
zich te toonen, schrijft een dagblad die
een brief van een missionnaris ontving
reeds werden 20christenen vermoord; 5
of 6 kapellen vernield. In Thibet ook is
er woeling. De Fransche konsulen
6 zusters zijn moeten vluchten.
Nog enkele dagen, naar het schijnt, en
den Keizer gaat aftreden. Hij zelf zal
door een proclamatie de Republiek aan
kondigen. Zoo zal de eerste President in
schijn de wettige'opvolger zijn van den
Keizer, door dezes wil.
Intusschen gebeuren er veel onlusten
en op vele plaatsen spelen de bandieten
baas.
Te Rome is het nieuws aangekomen
dat Italiaansche zendelingen, waaronder
een Bisschop, vermoord zijn.
Duitschland Kiezing Verleden
Zaterdag was 't algemeene kiezing voor
den Reichstag. De eind-uitslag zal nog 14
dagen af te wachten zijn, daar niet min
dan 190 herstemmingen moeten plaats
hebben, Van nu af behaalt het Katholieke
Centrum 79 zetels. Do sociaal-democraten
winnen 63 en zullen denkelijk hun vroe-
gei aantal kamerleden verdubbelt zien.
Voortaan wijken de overige partijen op
den achtergrond. Het valt in de oog dat
juist die partijen liberalen en fanatieke
Protestanten welke meest het volk te
gen het Centrum hadden opgeruid
de zwaarste verliezen doen ten bate der so
cialisten. Het katholieko Centrum blijkt
dus te zijn de Sterke Toren die het im
mer was. Van den anderen kant mag men
vragen of de triomf dei' roode partij geene
vermaning is tegen het overtollig belasten
van het land en de overdreven krijgszucht
der regeering.
De toestand is ernstig. Als de opgaven
betrouwbaar zijn, hebben de sociaal-de-
mokraten ruim4 miljoen stemmen geteld;
dus 1 op 3 kiezers moet socialist zijn. De
Duitsche katholieke bladen zien den eind
uitslag met vertrouwen te gemoet.
En de liberale Belgische bladen? Zij
wenschen de volle zegenpraal der socia
listen.... want zij zijn mannen van orde,
welvaart en vrede
Engeland. Daar dreigt eene alge
meene werkstaking bij de mijnwerkers.
Ziehier de redenDe ontginning der kool-
lagen geschied op vele plaatsen bij aanbe
steding, Nu willen de werkers een vasten
loonstandaard overal verplichtend invoe
ren, om bij lastig delven geen verliezen
te doen.
Het YOOrttel, waarover de syndikaten
geraadpleegd worden, wordt met over-
groote meederheid gestemd, en om het
door te voeren, wil men 't werk staken.
De schepen en fabrieken koopen alle ko
len op en de prijs stijgt geweldig. Nog 6
weken voorhanden om de zaak te beslis
sen; men hoopt het geschil nog in der
minne te regelen.
Turkije Men wil er de kamers ont
binden en dan stilaan vrede maken met
Italië 't Word tijd, want heel het land
ligt overhoopOpstand in Albanië en Ma
cedonië, schrikkelijke levensduurte, zelfs
hongersnoods, moorderijen van Grieksche
kristenen, en al buiten,dreigementen van
Oostenrijk. Ziedaar hoe de maconnieke
partij der Jong-Turken het land op don
weg der beschaving en der welvaart zet
Zeeslag In de Roode Zee hebben 3
Italiaansche kruisers, 6 Turksche oorlog
scheten beschoten: 5 werden vernield,
een yacht merd gekaapt met alle kanons
en krijgsvoorraad. Deze overwinning zal
den moed der Italiaansche soldaten wat
opbeuren, want ze schijnen, nu met het
regenseizoen den krijg moede te worden,
en onder de generaals zeiven is er on-
eenigheid ontstaan van plan.
Iedere zaak bestaat feitelijk uit haar
stoffelijk deel en uit haren vorm.
De vorm is datgene waardoor iets is
wat het is, in zijn innerlijk wezen; en
waardoor het in een zekere bepaalde klas
van dingen gestel t wordt.
VORM is levensregel, is ziel, is inner
lijke werkings- en ontwikkelingskracht.
Wat is nu het leven, de ziel, de inner
lijke kracht ecner PARTIJ
Hare EENHEID.
En omdat er geen EENHEID meer is in
de partij, die zich nog liberaal noemt;
omdat één stuk van haar leven gegooid is
vóór het monster van hot socialism, en
één ander stuk aangetast reeds door de
ontbinding; daarom mochten we te
recht, meen ik hier op dezelfde plaats
schrijven over het VERVORMEN en het
ONTVORMEN der liberale partij.
Nu echter de EENHEID der katholieke
partij meer dan ooit gegrondvest isnu
mogen we ook schrijven over HARE
meer dan ooit stevige VORMING.
We kunnen het niet ontkennen toen
de Generaalstaf van het katholiek leger
het kabinet Schollaert genoodzaakt
was zijn ontslag te geven, hing er als
oen looden lucht van ontmoediging over
onze rangen.
Het katholieke leger was zederlijke
wijze ontzenuwd. Eenigen zelfs dachten
aan eene volkomene ontreddering der ge
ledoren; ontreddering gelijk aan die van
een door-één-geslagen leger. Dezen, die er
anders over dachten en op verrenaan niet
zoo zwart de toekomst inzagen, die
werden aanzien als overmoedigen.
Die eerste neerslachtigheid evenwel
eens doordie eerste opwelling van ont
moediging eens voorbijnadat men met
kalmen hoofde den toestand had over
wogen, en met kalmen blik de toekomst
had ingeschouwddan eerst zag men dat
sommige Leiders al te weinig betrouwen
hadden gehad in hunne manschappen;
dat zij waren geweest de kleinen van
geloof
En toen ging het, als een klaroen
geschal over den lande Allen op,
naar Leuven! 27 AUGUSTI 1911.
Het was een machtig in oogenschouw
nemen der Katholieke gelederen. Naast
den nieuwen Generaalstaf stonden
DEGENEN die gevallen waren, maar
NIET gesneuvelden waar ze gisteren
nog het bevel voerdenzwoeren ze, nu
te strijden aan de zijde der nieuwe Bevel
hebbers als de eenvoudigsten onder de
strijders. En ook ZIJ werden toege
juicht? Allen begrepen, dat er nog meer
dan geestdrift en strijdkrachten genoeg
waren om de volkomen overwinning te
gemoet te gaan.
De vijand spotte en hoopte, eens die
geestdrift voorbij, dat de ontmoediging
haast weer de bovenhand zou hebben in
de gemoederen. Hij dacht een laatste
stuiptrekkingen dan delven we het lijk
van 't klerikaal ministerie onder den
grond. We zetten dan de rood-blauwe
vaan op dat grafen we spelen katho
lieke treurmarchen en godsdienstige
liederen als ons triomflied.
En inderdaad, de vijand scherpte zijn
wapens in de helsche krochten der Logie.
Bij de eerste ontmoeting op het strijdperk
zouden de katholieke voormannen in het
zand bijtende verlossing uit het kleri
kale juk was nabij 1
ONTBINDING en wel ONMID-
DELIJKEÜ dt-Natie zou spreken.
Dit was de oorlogskreet waarmee de
vijand oprukte tegen het Katholiek
Ministerie! Van alle kanten werd storm
geloopen tegen de burcht van 't katholiek
gouvernemenhet kabinet de Broqueville
zou toegeven en vallen om niet meer op
te staan.
En de kabinet-overste nam moedig den
handschoen op en hij zou de Kamers ont
binden, en het volk zou spreken en het
land zou zijn wil doen kennen, echter
wanneer HIJ het goed vond.
Dit was een eerste teleurstelling voor
den overmoedigen vijand
Neen! 't Kabinet de Broquoville was
nog geen lijk
Onder strijdtaktiek niet in eens de
burcht in puinen geslagen, maar gedeelte
lijk.
De Minister van Oorlog, schuldig niet
genoeg gewaakt te hebben over 's lands
veiligheid, zou den eerste den genadeslag
krijgen. Dan zou de Logie-dolk wel 't hart
treffen van den Minister van Koloniën,
die de zoogenaamde misdaden der mis-
sionnarissen met zijn hoog gezag over
dekte. Nu was het de beurt van den
Minister van Geldwezen, die 't land naar
den dieperik brachtHij ook zou vallen
De Minister van Landbouw was de
schuld van 't duure leven, en de Minister
van IJzerenwegen slachtofferde de belan
gen van handel en nijverheid aan den
geldgod, die uithongerde in de Staats
kassen. Nadat ZIJ er met hamerslagen
den kop zouden ingebeukt zijn, zou de
wrekende hand van het miskend rood
syndicalism den Minister van Arbeid de
keel toe wurgen
Een echt WATERLOO voor 't kabinet
de Broqueville
Nu echter wat is er gebeurd?
Heel die kanonnade is uitgekomen op
een flauwen... sisser
Over enkele dagen, zijn de Kamers in
verlof gegaan den ruchtmakenden vijand
achterlatend in de pan gehakt
Nog staat het katholiek Gouvernement,
pal en sterk, gegrondvest op zijn vestin
gen, steviger als te voren.
Sprekend over dit Gouvernement zegde,
onlangs nog een hevige voorvechter der
libero-socialitische gedachte: Niets boe-
zenit me meer angst en schrik in dan
uw altoos even hoffelijk en even lief-
tallig kabinet de Broqueville.
Dit zijn nu eens ministers die den slag
ervan weg hebben politiek te voeren
met toegereikte vriendenhanden.
Het land draagt het gevoelen in zich
om, dat het steeds bestuurd wordt met
wijsheid en kalm overleg, door mannen
die opvoeding hebben ontvangen;
geniale geesten zijn, en groot van hart.
En daarom vrees ik uw gouvernement
Daarom voorzie ik den strijd hevig
en geweldig, want uw Leiders weten
EENS te regeeren.
Altijd hetzelfde
MACHT!!!
EENDRACHT is
En kwaad dat ons liberaal bladje is
't Ziet met spijt en harteleed dat er in
alle gemeenten van ons arrondissement,
mannen zijn die hand aan 't werk gesla
gen hebben om de goede gedachten en
princiepen, bij middel van ons blad, te
verspreiden.
Peist een keer
Dat dingen stelt hem in een passie
't Kan maar slecht zijn kattecolerie
verkroppen. Met een ongehoorde preten
tie begint het, met al wat wij drukken,
uit te geven voor oudenwijvenpraat,
kwezelaars-en seminarievïaamschen,
zoo zegt hetals dat bladje zoo voort
gaat zullen wij ons ontslaan van nog
een letter te antwoorden.
'tZal zeer jammer zijn voor uwe lezers;
zij zullen er waarlijk vele bij verliezen.
En haddet gij begonnen met dit tc
doen vanaf Zaterdag laatst, gij en zoudt
zooveel arm vlaamsch niet geradbraakt
hebben.
Maar, eh ja uwe kolommen moeten
toch ievers mede gevuld zijn.
Als wij ze wel overloopen wat vinden
wij er in
Een handsvol cijfers over volksoptel
ling, een uittreksel uit de ultra-liberale
Chronique over <- de handelwijze van
eene partij die versleten is (een oud en
versleten afgezaagd deuntje, dat de ronde
doet van al de liberale papiertjes) en
buiten dat, kolommen op kolommen vol
met antwoorden op ons schrijven.
't Moet zijn dat al dien oudenwijven-
praat uwat erg in de neuze kittelt, anders
zoudt hij u toch de moeite niet geven van
daarop al te antwoorden.
Of is het misschien om vulling te heb
ben
Als de Antwerpenaar niets en 'zendt,
de gazette moet toch ievers mede gevuld
zijn; nietwaar confraterke.
Salut.
De heer Leplae, algemeen bestuurder
aan 't ministerie der Koloniën, heeft
Woensdag laatst te Brussel, in het hotel
Ravenstein, eene leerrijke voordracht
gegeven over don Katanga.
In het begin deed hij het doel uitkomen
zijner voordracht't was om een goed en
juist gedacht te geven over den Katanga,
die tot nu toe door de Belgen zeer weinig
gekend isen 't was niet om landbouwers
aan te wakkeren, want, voegde hij er bij,
het leven is er zeer duur, en men moet
zeer voorzichtig zijn in het zenden van
mannen, want deze die alhier leegloopers,
luiaards zijn, zullen ginder hunnen weg
niet maken daar het somtijds maanden,
ja zelfs jaren duurt, vooraleer men ge
noegzaam kan winnen om in zijn eigen
onderhoud te voorzien; let wel op dat er
hier spraak is van landbouwers, en niet
van ambachtslieden, zooals timmerlieden,
metsers, enz., want deze na eenige dagen
kunnen gemakkelijk 25, 30, 40 of 50 fr.
daags verdienen.
Na gesproken te hebben over den toe
stand van de Engelsclie Kolonie van Zuid-
Af i'ika, handelde de heer Leplae over
Katanga. Deze streek is 9 maal grooter
dan Belgie.Hier en daar in de min vrucht
bare deelen vindt men nog uitgestrekte
bossclien, maar grootendeels zijn zij toch
uitgeroeid en herschapen in vruchtbare
landen, die allengerhand bebouwd wor
den. Steden vindt men er ingelijks, en
daar kan men gemakkelijk leven voor
15 fr. voor onderhoud en voor slaping,
voor 8 fr, voor onderhoud alleen. De
zwarte bewoners dezer streek zijn lui en
vadsig, zien geern werken, maar ontzien
van eenen vinger aan het werk te steken;
het zijn de vrouwen die het noodig werk
moeten verrichten.
Wilde dieren zijn er ook, maar toch zij
toonen zich maar zeldzaam, leeuwen,
luipaarden, buffels, olifanten, enz.; en
deze dieren in het algemeen zijn niet te
vreezen, want zij schuwen de nabijheid
van den mensch.
Ook ziet men reeds dat de Belgen zich
meer en meer in dit vruchtbaar deel van
den Congo vestigenmaar met taaien wil
en grooten vlijt moeten zij werken. In het
algemeen de nieuwe aankomers vestigen
zich eerst eenigen tijd rond Bellefontaine
om zich te gewennen aan de luchtstreek als
ook met de afrikaansche landbouwgrond;
men kan daar 1 liect. grond koopen voor
1 fr. of te wel huren voor 5 c, per jaar
en daarbij geeft men u nog voor niet en
zooveel als gij begeert vee, pluimge
dierte, zaden, granen, in een woord,
alles wat noodig is tot 't bebouwen van
het landmen is dus zeer vrijgevig en
gemakkelijkop een punt alleen is men
streng en nauwkeurig men eischt goede
en neerstige werkers.
Wanneer nu verseliillige pachthoeven
in den zelfden omtrek opgerezen zijn
dan bouwt men daar eene kerk een
priester, een geneesheer worden gezon
den, zoodanig, dat de Belgen daar zooveel
mogelijk, dezelfde zorgen bekomen als in
hun vaderland.
In Katanga gebruikt men bijzonderlijk
muilezels, en deze kosten zeer duur, 1000
tot 1800 fr., maar wel gevoed, weer
staan zij gemakkelijk aan de beet van de
gevaarlijke vlieg, de Tsé-Tsé genaamd.
Voor hetgeen de landbouwwerktuigen
aangaat, is men er niet ten achter en het
werk wordt meer en meer door werk
tuigen verricht.
Verbazend rap gaat ook de uitroeiing
der bosschen men komt met een klein
stoomtuig tot bij den boomdeze brengt
eene kraan in beweging die 5000 kilos
kan opheffen, en de boom eens vastge
maakt, werdt opgeheven zooals hij gaat
en staat, plat geleid; en het tuig gaat
verder naar eenen anderen. De boomen
alzoo uitgetrokken worden eenige weken
op den grond gelaten tot dat zij droog
zijn, en dan steek men er het vuur aan,
en het land is gereed om beploegd te
worden. Het volgend jaar reeds brengt
hij vruchten op. Ook al deze die den Ka-
tanga bezocht hebben zijn waarlijk ver
wonderd over dé vruchtbaarheid dezer
streek en over den verbazenden vooruit
gang van den landbouw.
Maar men moet toch bekennen dat liet
ook grootelijks te wijten is aan ons
katholiek bestuur, want er worden over-
groote voordooien verschaft aan al deze
die begeeren zich te vestigen in den Ka-
tanga. Ziehier eenige ervan. Men krijgt
eene zekere toelaag voor reiskosten als
men de volgende voorwaarden vervuld
Belg zijn en 21 jaren ten volle hebben;
genoegzaam geld hebben om daar eens
gekomen, te kunnen leven, of te wel men
moet eene schriftelijke overeekomst heb
ben waarbij bepaald wordt dat men daar
werk gekregen heeft door iemand anders
dan een inlandermen moet vrij zijn van
alle gebrek en goede gezondheid genieten,
en eindelijk men moet onberispelijke
zeden hebben. De twee laatste voorwaar
den alleen zijn vereischt voor do vrouw
en de kinders van den uitwijkeling, Deze
toelaag dekt ofte wel geheel en gansch
ofte wel gedeeltelijk de reiskosten. Men
moet maar de aanvraag doen met de
noodigo stukken erbij aan 't ministerie
van koloniën, daar zal men geern de
noodige inlichtingen geven om tot den
Katanga te geraken.
Op den hals van een ander leggen,
waaraan zij zeiven plichtig zijn dat
is de sterkte van onze liberalen.
t Bewijs daarvan is nog eens te vinden
in de zaak derBlauwsmijIers in de laatste
kiezingen.
Van 's morgens, na hun lallen aanval
tegen Kerk, Stadhuis en Dekenij, hebben
de liberalen gewaar geweest dat het
schandaal welke zij verwekt hadden,
tegen hen zou keeren.
En daar
De katholieken hebben een breeden
rug 't zijn de katholieken zeiven die
't gedaan hebben.
Dit strooiden de blauwtjes rond.
Zoo wilden zij eenvoudige menschen
misleiden en bedriegen.
Dit is toch wel het toppunt der valsch-
heid en eerloosheid.
Wat meer is
Zij schrijven in hetzelfde artikel (Dix-
mudenaar van 14 Januari 11.) dat het
in onze klerikale gewesten het gebruik
geworden is van de katholieken straf
feloos de grootste schandalen te laten
verrichten.
Kent gij zulke schandalen, Dixmude-
naar, die straffeloos voorbijgegaan zijn,
'1 is uwe plicht van bij de bevoegde over
heid de noodige voetstappen aan te
wenden om ze te beteugelen
Als er spraak is van de grootste
schandalen iedereen, die wilt eerlijk
man zijn, moet meewerken om ze te be
strijden.
Maar neende schandalen die gij be
doelt bestaan slechts in uwe inbeelding,
want moesten ze in werkelijkheid be
staan, gij en zoudt zoo raadselachtig en
in 't algemeen niet sprekengij zoudt er
uw duimen in vetten; gij zoudt eens uw
herte ophalen en ze overal rond gaan uit-
kraaien.
Zou men u dus niet mogen noemen
Een vuige lasteraar die het vermoeden
wilt werpen op eerlijke lieden.
Den dag dat de liberale gazetten niet
meer zullen liegen en bedriegen zullen ze
niet meer weten wat geschreven tegen de
katholieken.
EENE NIEUWE AARDAPPELPLAAG,
Van dees jaar hebben de boeren een
gelukkigen en overvloedigen aardappel
oogst gekregen, maar het zal niet altijd
alzoo zijn, want in 't zuiden van Frank
rijk kondigt men ons eene nieuwe plaag
aan. Zij is veroorzaakt door een insekt
de phthorimaca solanella genaamd
door de geleerden.
Eerst verschenen over eenige jaren in
Amerika en Nieuw-Zeeland is de plaag
overgekomen naar Portugaal, Algerië en
eindelijk in Frankrijk, waar zij een ge
heel departement teistert. In de kelders
waar de insekten huizen, doorknagen zij
de aardappels en maken ze geheel en
gansch ongebruikbaar, ja zelfs voor de
dieren.
Men kan hunne poppen vernietigen
met de kelders 3 of 4 keeren wel te was-
