IN VAM Hf T ARRONDISSEMENT
erinohe- Veurne Nieunoort Oostende
Rousselare
Wetgevende Kieiingen.
Hoogeschool-Uitbreiding.
's Landsweerbaarheid
Handel in vijffrankstukken.
Pluimen.
Milicie.
Het tweegevecht
Tegen de grondwet.
Facade-wetten.
Alkool-verbruik.
Kasteelen in de lucht.
44e JAAR
GOD EIV VADERLAND
VRIJHEID EN MOEDERTAAL
ZONDAG 10 MEI 1914
N° 19.
nnr^i^r^ottp. Whgfndijkstraat 28 Drukker-Uitgever Gustave BAECKER00T-CAP0EN. Alle mededeelingen moeten uiterlijk tegen den Donderdag noen in het Bureel besteld worden.
Bureel der Gazette wilgendijk.sik.aai, uiuaaci ui%oyw uu ,rsi_:,™njnn hh at a «n ni» Nieuwstraat, 36, Brussel.
Gewone aankondigingen 15 c. de regel.',—Rechterlijke aankondigingen 30 c. Voor aankondigingen buiten de twee Vlaanderen, zich wenden bij M. A. Lebègue en C['
Verschijnt eiken Zondag. Inschrijvingsprijs, voorop betaalbaar: een jaar, fr. 3,00. half jaar fr. 1,7a. Postabonnement, fr o,10. Buitenland, fr. 5,50
Ten bureele5 c. het nummer
Deze zullen plaats hebben den 24 Mei,
in 4 provinciën.
88 leden moeten herkozen worden
43 katholieken, 25 socialisten, 19 libe
ralen en 1 Daensist.
Oost- Vlaanderen.
Gent. 12 kandidaten to kiezen. Uit-
tredenden 7 katholieken, 3 liberalen en
2 socialisten.
Hebben bekomen in 1912 Katholieken
87,786; liberalen 39,256; radiko-socia-
listen 22,899; scheurmakers 2,643.
De deeler zijnde 11,449, de katholieken
hebben een overschot gehad van 7,643 st.
de liberalen 4,909.
St-Nikolaas. 4 kandidaten te kie
zen. Uittredenden 3 katholieken en
1 liberaal.
Hebben bekomen in 1912 Katholieken
42,754; liberalen 11,986.
Deeler 11,986. Het katholiek over
schot is 6,796 stemmen.
Dendermonde. 4 kandidaten te
kiezen. Uittredenden 3 katholieken en
1 liberaal.
Hebben bekomen in 1912 Katkolieken
32,318; liberalen 11,226; kristene demo
craten 1,478.
Deeler 10,772. De liberalen hebben
een overschot van 455 stemmen.
Aalst.5 kandidaten te kiezen. Uit-
tiedenden 3katholieken, 1 liberaal en
1 Daensist.
Hebben bekomen in 1912 Katholieken
41,402; liberalen 12,811kristene demo-
kraten 12,735; verschillige scheurmakers
305.
De deeler 12,735 zijnde, hadden de
katholieken een overschot van 6,069
stemmen.
Audenaerde. 3 kandidaten te kie
zen. Uittredenden 2 katholieken en 1 li
beraal.
Hebben bekomen in 1912 Katholieken
23,876; liberalen 11,828; kristene demo-
kraten 747.
Henegouwen.
Bergen. 7 kandidaten te kiezen.
Uittredenden 4 socialisten, 2 katho
lieken en 1 liberaal.
Hebben bekomen in 1912 Socialisten
54,335; katholieken 31,502; liberalen
23,324.
De deeler zijnde 13,583, de liberalen
hadden 9741 stemmen te veel en de
katholieken 4,336.
Zoningen. 4 te kiezen kandidaten.
Uittredenden 2 socialisten, 1 liberaal en
1 katholiek.
Hebben bekomen in 1912 Kartel
42,676katholieken 27,630.
Deeler 14,225: katholiek ovorschot
13,645.
Hoornijk. 6 te kiezen kandidaten.
Uittredenden 3 katholieken, 2 liberalen
en 1 socialist.
Hebben bekomen in 1912 Kartel
56,990; katholieken 46,930; scheur
makers 856.
Deeler 15,643. Overschot van het
kartel 10,676.
Charleroi. 11 kandidaten te kiezen.
Uittredenden 6 socialisten, 3 katho
lieken en 2 liberalen.
Hebben bekomen in 1912 Kartel
126,921katholieken 50,695scheur
makers 579.
Deeler15,865. Katholiek overschot
3,100.
Thuin. 4 kandidaten te kiezen. Uit
tredenden 1 katholiek, 1 liberaal en
1 socialist.
Hebben bekomen in 1912Kartel
38,329katholieken 23,098.
Deeler 19,164. Katholiek overschot
4,387.
Luik.
Luik. 13 kandidaten te kiezen. Uit
tredenden 6 socialisten, 4 katholieken
en 3 liberalen.
Hebben bekomen in 1912 Socialisten
91,790; katholieken 56,489; liberalen
39,986.
De deeler zijnde 13,328, was de socia
listische overschot 11,828 stemmen en
deze der katholieken 5,630 stemmen.
Hoei-Borgworm. 4 kandidaten to
kiezen. Uittredenden 2 katholieken,
1 liberaal en 1 socialist.
Hebben bekomen in 1912 Kartel
39,724katholieken 29,844.
Deeler: 14,922. Overschot kartel 9,880*
Verniers. 5 kandidaten te kiezen.
Uittredenden 2 katholieken, 2 socia
listen en 1 liberaal.
Hebben bekomen in 1912 Kartel
34,622katholieken 30,645.
Deeler 11,540. Katholiek overschot,
7,565.
Limburg.
Hasselt. 3 kandidaten te kiezen.
Uittredend3 katholieken.
Hebben bekomen in 1912 Katholieken
29,794; liberalen 8,174.
De deeler was 9,931
Tongeren-Maeseyck. 4 kandidaten
te kiezen. Uittredend 4 katholieken.
Hebben bekomen in 1912 katholieken
43,758liberalen 10,070.
Deeler 10,939.
Als men de uitslagen van 1912 nagaat,
blijkt het, dat er slechts twee plaatsen
zijn, waar het overschot dor liberalen
groot is, te weten, te Tongeren-Maeseyck
en Hasselt, waar al de zetels in handen
der katholieken zijn.
Maar wij hebben integendeel Gent en
Zoningen, waar de katholieken een groot
overschot hebben. Ten anderen te Zonin
gen bestaat er thans geen kartel en te
Doornijk waar het kartel een groot voor
schot heeft, komt men in het vijandelijk
leger overeen lijk kat en hond, zoodat
de betwiste zetel der katholieken erdoor
verzekerd wordt.
Nochtans kan men daar geen rekening
van houden, omdat kiezingen altijd ver
rassingen medo brengen en de hoop van
sommigen teleurstellen.
Redelijk gesproken mag men toch
zeggen, dat de toekomende kiezingen
weinig veranderingen zullen teweeg
brengen, als men op de vorige cijfers
steunen mag.
i
De nieuwe lichting. Tusschen de
departementen van oorlog en van spoor
wegen is een akkoord gesloten om de
manschappen der nieu»; o lichting op kos
ten van liet leger per spoor te vervoeren.
De manschappen, die voor den keur-
of voor den herzieningsraad moeten ver
schijnen, dienaar een krijgsgasthuis ge
stuurd worden of naar eene provincie
hoofdplaats om er ingelijfd te worden, of
nog dezen die opgeroepen worden ommee-
deeling te krijgen van de krijgswetten,
zullen kosteloos vervoerd worden op ver
toon van een stuk, waarvan het model
vastgesteld is door de twee betrokken
departementen.
Diksmude.
De laatste voordracht van den loopen
den jaargang, zal gehouden worden
Donderdag aanstaande 14 Mei 1914,
om 8 1/4 ure 's avonds.
De Heer Kapitein-Bevelhebber WIT
TENBERG van het 6" Linieregiment te
Antwerpen, zal er handelen over
en ook eenige woorden zeggen over het
tegenwoordige Kazerneleven
Wie zou er uit bevoegden mond nu
niet eens willen vernemen hoe wij in
oorlogstijd ons landeke tegen een gebeur-
lijken indringer zullen verdedigen, en
welke vader of moeder stelt tegenwoor
dig geen belang in het leven onzer jon
gens in de kazernen
Er zal van eene groote landskaart ge
bruik gemaakt worden voor de voor
dracht.
IngaDg 50 centimgip
Er werd door zekere personen ge
vraagd, -of de maatregels, door de Bel
gische regeering genomen tegen den
uitvoer van vijffrankstukken, geene
schending was van de latijnsche munt-
overeenkomst.
In eenen brief aan M. Davignon, mi
nister van buitenlandsche zaken, heeft M.
Vande Vyvere, toen minister van spoor
wegen, nu van financiën, verklaard dat
zijn departement zich bepaalt bij de uit
voering, betrekkelijk de vijffrankstukken,
tot de toepasselijke maatregels, ingevolge
de bestaande wetten en reglementen
nopens den uitvoer der koopwaren in het
algemeen
In den loop de verledene maand, had
den de handelaars in vijffrankstukken
gepoogd den uitvoer langs de zee te doen,
daartoe de visschersbootjes van Nieupori
en De Panne benuttigende. Dit heeft eene
merkelijke versterking voor gevolg
gehad der douaneposten die de inscheping
bewaken.
Ingevolge de voorschriften der nieuwe
legerwet moeten de jongelingen-milicie-
plichligen verschijnen voor een geschikt-
heidsraad, die zal beslissen of de man
schappen voor den militairen dienst ge
schikt zijn.
De geschiktheidsraad van de arrondisse
menten, Veurne en Dixmude zal zetelen
voor de verschillige gemeenten dezer
arrondissementen, op de dagen en uren als
volgt
1. Voor het arrondissement Veurne, in
het Stadhuis te Veurne, telkens om 8 1/2
ure 's morgens.
Op Dinsdag 13 Mei 1914, voor de ge
meenten Adinkerke, Alveringhem, Beve-
ren, Bulscamp en Coxyde.
Op Woensdag 14 Mei 1914, voor de ge
meenten De Panne, Eggewaertscappelle,
Ghyverinchove, Hoogstaede, Houthem,
Isenberghe, Leysele, Moëres, Oeren, St
Riquiers, Stavele, Steenkerke, Vinchem
en Wulveringhem.
Op Maandag 18 Mei, voor de gemeenten
Avecappelle, Boitshoucke, Ramscappelle,
St Joris, Wulpen, Zoutenaye en Veurne
Op Dinsdag 19 Mei, voor de gemeenten
Nieuwpoort, Oostduinkerke en Pervyse.
2. Voor het arrondissement Dixmude,
in het Stadhuis to Dixmude, telkens om
8 1/2 ure's morgens.
Op Woensdag 20 Mei 1914, voor de ge
meenten Beerst, Caeskerke, Clercken en
Vladsloo.
Op Vrijdag 22 Mei, voor de gemeenten
Cortemarck en Eessen.
Op Maandag 25 Mei, voor de gemeen
ten Couckelaere, Leke, Keyem en Stuyve-
kenskerke.
Op Dinsdag 26 Mei. Handzaeme, Lam-
pernisse, Nieucappelle, Oostkerke, Oude-
cappelle, St Jacobscappelle en Dixmude.
Op Woensdag 27 Mei, voor de gemeen
ten Loo, Merckem, Noordschote, Pollin
chove en Reninghe.
Op Vrijdag 29 Mei, voor de gemeenten
Bovekerke, Wercken, Woumen en Zar
ren.
De jongelingen, die voor den geschikt
heidsraad geroepen zijn, zullen wel zor
gen dat zij op gesteld uur in de wacht
zaal tegenwoordig zijn om er lezing te
hooren der militaire wetten.
Zij moeten ook voorzien zijn van den
bijeenroepingsbrief welk hun aan huis is
besteld geworden.
OpgeletDe verschijning voor dezen
geschiktheidsraad is verplichtende voor
al degene die ertoe geroepen zijn.
Degene die behoorlijk opgeroepen
werd en niet verschijnt, zal als nalatige
aanzien worden.
Caillaux-d'Aillières.
M. Caillaux did zich beleedigt had
gedacht door den kiesveldtocht van M.
d'Allières, zijn tegenkandidaat in de
laatste kiezing, zond zijn getuigen naar
M. d'Allières om een tweegevecht aan te
vragen en deze aanvaardde.
De getuigen van de heeren Caillaux en
d'Aillières, waren Maandag morgend bij
M. Cecealdi samengekomen.
Na eene bespreking, die niet minder
dan twee uren en half duurde, werd een
proces-verbaal opgemaakt, verklarende
dat, in tegenstrijd met het oordeel der
twee scheidsrechters, het incident niet
als gesloten kon aanzien worden, vermits
er beleedigingen bestonden.
In deze voorwaarden werd het twee
gevecht beslist, dat in den namiddag,
rond 4 1/2 ure, plaats had, in het Pare des
Princes, te Parijs. Twee schoten werden
gelost zonder uitslag. M. Caillaux schoot
in de luchtde man heeft al genoeg van
bloed; spijtig dat zijne vrouw niet op
vrije voeten was, of M. d'Aillières zou
hetzelfde lot van M. Calmette hebben
ondergaan.
De geschokte eer van M. Caillaux was
daardoor hersteld en gewroken.
OFransche lichtzinnigheid
Men gelooft aan niets meer, maar men
wordt hoogmoedig en.... kinderachtig.
Nu dat de nieuwe schoolwet op het
punt is gestemd te worden door den Se
naat, komen de liberalen nog voor den
dag dat zij zou strijdig zijn met de Grond
wet die zou verbieden hulpgelden te geven
aan vrije scholen.
Die opwerping is zoo dom als ze groot
is immers ze werd maar uitgevonden
door de liberalen nadat zij in 1884 van het
bewind waren gekegeld. Voor de school
wet van 1879 was nooit in het gedacht
gekomen van niemand dat men aan vrije
scholen geene hulpgelden mag geven.
In dien tijd bestonden in alle gemeen
ten aangenomene scholen, vooral lagere
meisjesscholen zelfs liberale steden
hadden aangenomeDe kloosterscholen
voor de meisjes.
Er is een tijd geweest dat zelfs onder
een liberaal schepencollegie, kloosterscho
len aangenomen waren als lagere scholen
voor meisjes te Gent.
Niemand dacht er aan dat zulks tegen
de Grondwet zou strijden. Ook heeft baron
Descamps door talrijke uittreksels uit
schriften van liberale weigevers bewezen
dat nooit iemand van gedacht is geweest
dat vrije scholen geene hulpgelden kunnen
ontvangen het tegendeel is gebleken.
De geuzen hebben de maatschappelijke
wetten, onder het katholiek gouverne
ment gestemd, fayade-wetten genoemd
om te beduiden dat ze zonder uitwerksels
blijven.
Nu, de socialistische Journal de Char
leroi komt over eenige dagen te schrijven
Over 20 jaren, waren er geene wer-
kerswettennu heeft onze vriend Des-
trée, socialistisch Kamerlid, een Werk-
Wetboek bijeengebracht, en hij zal
zich weldra aan het werk moeten zetten
om het te vollediger, want hij is achter-
uit.
M. Destrée, socialistisch Kamerlid
heeft dus in een boek al de wetten ver
eenig d, betreffende den arbeid en de
werklieden.
't Moet zijn dat hij zulks der moeite
waard acht, wat voorzeker het geval niet
zou zijn indien die wetten niet van belang
waren.
Eene statistiek.
Eene buitenlandsche Anti-alkoolische
Bond, heeft de volgende statistiek opge
maakt
Weet men hoeveel geld er jaarlijks, in
eiken Staat, voor alkoolische dranken
wordt verteerd
Duitschland dat aan het hoofd staat
verteert niet min dan 5 milliard 800
miljoen. De Vereenigde Staten weinig
minder. Daarop volgt Frankrijk met drie
milliard 575 miljoenEngeland 2 milliard
900 miljoenverder met een aanmerke
lijk verschil, Oostenrijk en Italië.
Voor Rusland worden geene cijfers op
gegeven.
De vermeerdering van loon der werk
lieden komt bijna volledig in de herber
gen terecht.
In een distrikt van Engeland, terwijl
het loon der werklieden van 5 tot 8 en 11
fr. klom, groeiden de sterfgevallen door
alkoolism aan in de stijgende verhouding
495 1304 2605, en de sterften
wegens bloedopdrang, volgens de cijfers
1336 2878 4402.
Er werd uitgerekend dat te Parijs en te
Londen het derde der sommen, door de
openbare en bijzondere liefdadigheid ge
geven, in alkool wordt verkwist.
Inhoud van tijdschriften.
Om Volk ontwaakt, opgeluisterd met
mooie en treffende platenVolksver
tegenwoordiger Dr Van Sande door L.
Dosfel; Alfons Bruynseels en zijn post
kaartenverzameling door Alf. Martens;
Struikroovers door Arthur Conlnckx
AllerleiWetenswaardighedenMyste-
rium Crucis door Felix Nabor; Ernst !n
scherts; Men gelmaren in woord en beeld.
Op den omslag heeft men nog tal van
besprekingen en aankondigingen van
boeken, een raadselprijskamp, een schaak
kolom en een vragenbus.
Vlaamsche Illustratie Dit nummer munt
uit door zijn rijke verscheidenheid van
mooie platen en onderwerpen o. a.
De vaandels geëerd De Engelsche koning-
te Parijs;Voetbalwedstrijd België-Folland
te Amsterd-m; Bctrouwbaarheldstocht
Uit den strijd in MexikoEen aardig ge
zicht op een oorlogsbodem; Van het
Maagdenburger RenselzoenMerkwaar
dige woningen; De torpedobooten te
Maastricht; Een aardige reclamewagen;
Een aardig, groepje photografenEen
duur zadelAlsook talrijke platen en
portretten.
Men is zeer dikwijls verwonderd
wanneer men de verhalen hoort der jagers
en handelaars die aan onze dames de
kostbare pluimen van zeldzame of prach
tige vogelen bezorgen, die hunne hoeden
versieren, en men staat verstomd bij het
vernemen welke uitbreiding en wélk be
lang de handel in pluimen van struis
vogels, paradijsvogels, enz. in deze laatste
tijden bereikte.
Edoch, men verbeeldt zich evenmin, de
belangrijkheid van den handel in pluimen
onzer eenvoudige neerhofdieren.
In de volgorde, naar de waarde die zij
hebben, kunnen onze huisrogels als volgt
gerangschikt worden Fezanten, pauwen
kalkoenen, eenden, hoenders, hanen, dui
ven, parelhoenen. Van elke soort wordt
de witte kleur het meest gezocht. Som
migen, zooals de witte kalkoenen, en
zekere hanen uit de Kempen kun
nen met profijt voor de pluimen gekweekt
worden, en op eenen gepasten tijd wor
den geslacht.
In tien maanden kan een witte kalkoen
aan pluimen 8 fr. opbrengen, doch de
kweekers houden zich nog weinig bezig
met hetgeen zij als eene geringe bijkomen
de winst aanzien. Men legt zich op het
neerhof vooral toe op het vetten en het
leggen van eieren. De witte omgekrulde
pluimpjes der hanestaarten worden even
wel 200 fr. den kilo verkocht.
In Frankrijk alleen werden er in den
loop Yan verleden jaar voor ongeveer
zestig miljoen frank gewone pluimen Yan
eenvoudige neerhofvogels ingevoerd.
De uitwijkelingen die thans weer naar
Amerika terugkeeren, zullen bij 't binnen
varen van de haven van New-York bet
uiterlijke der stad eenigzins veranderd
vinden.
Uit de zee van luchtkrabbers is namelijk
een nieuw gebouw opgedoken, dat hoog
boven alle andere gebouwen der stad, en
naar men zegt, ook der wereld uitsteekt.
Het is het Singer gebouw, dat nu reeds
tot aan de 41® verdieping gevorderd was.
Hiermede zal het echter niet voltooid zijn,
waDt er wordt nog een toren van zes ver
diepingen op gezet, en daarmede zal deze
reus onder de gebouwen van New-York
de hoogte van 612 voet bereikt hebben,
zijnde dit 200 voet hooger dan elke tot
dusverre bestaande luchtkrabber.
Het gebouw maakt den indruk vas een
reusachtigen torenmen moet namenlijk
in New-York en voornamelijk in de han
delswijk, zuinig met den grond omgaan,
daar hij hier 700 dollars, zegge 3500 fr.
per vierkante voet kost, en dienten
gevolge nemen de bouwwerken, daar ter
plaatse, een meer en meer torenachtig
karakter aan.
Volgens de bestekken, die tot in de
kleinste bijzonderheden uitgewerkt zijn,
zal 't totaal gewicht van den reuzenbouw
86,000 ton van 2000 pond elk bedragen.
Hiermede is met elk bout j e en elk spij kert j e
rekeniDg gehouden want de geheele ont
zaglijke ijzerkonstruktie, met muren en
vloeren, rust op 89 stalen kolommen, die
90 voeten onder den beganen grond in
den rotsachtigen bodem vastgemetseld
zijn, en alle berekeningen zijn hierop ge-
sfltepd, dat elke kolom evenveel te dragen
heeft.
Overal, waar dit kon geschieden zonder
aan de stevigheid van den bouw afbreuk
te doen, wordt getracht aan gewicht te
besparenzoo werden b. v. de radiatoren
der centrale verwarming in de verschil
lende lokalen van het kostbaarste geperst
staal vervaardigd, in plaats van, zooals
dit gewoonlijk het geval is, van gegoten
ijzer, omdat hierdoor enkele tonnen aan
gewicht uitgespaard werden.
Kunst- en Letternieuws.
Tooneelgids, orgaan der Algemeene
Muziek- en Tooneelboekerij, Tienen.
In de eerste vier jaargangen van Tooneel
gids werden 569 stukken besproken, van 379
verschillende schrijvers en 132 uitgevers.
Eertijds uitsluitend gewijd aan tooneel-
letterkundige kritiek, wordt nu ook plaats
ingeruimd aan de bespreking van muziek
uitgaven vroeger verschijnende met 15 pa
gina's tekst, geldt die rubriek thans nog
enkel als bijvoegsel; de eigenlijke afleve
ring brengt daarbij als nieuwo en vaste
rubrieken Keurstof voor declamatie, leestafel
Overzicht van tijdschriftenBerichten, Brieven
bus, Agenda onzer kringen en Mengelingen, als
mede uitvoerige en zaakrijke artikelen*
over allerhande stof, waaronder o. a.Dra-
perietooneel, premiestelsel, Fransche en
Vlaamsche tooneelverbond, het Spaansch
tooneel, het Nederlandsch tooneel verbond,
xztg>si?li6£»C£g£; .XSKcSSSJ*»
r -rr A*fa»*—
