HET ARRONDISSEMENT.
2de Jaergang.
No 59.
Ingeschrevene
aen de Gazette
tas Yperen die thans den
verloopenen jaergang niet
foetaelcl hebbenworden
vriendelyk op zyn vlaemseh
verzocht die zaek in het
Bureel van den Uitgever te
willen zoo eerst mogelyk
vereffenen.
jEen feit welk niemand betwisten zalis
dat, sedert de aenkomst van het ministerie, al
wat te stede en te lande ondeugend isden
bovenzang neemt en de slechtste werken met
eene ongeloofelyke schaemleloosheid daerslelt.
Men schreeuwt tegen de priesters men liegt,
men lastert zonder uteêrga men legt hunne
meeningen en hunne werken verkeerdelijk
uiten wanneer men de helden van die libe
rale kruisvaert naspeurt en zich hunnen
levensloop herinnertziet men dal het meest
altijd kerels zijn wier zedeloosheid te regt den
tvalg van alle treffelyke menschen veroorzaekt.
In elke stad en in byna elke gemeente vindt
men van die voorstaenders des kwaedsdie
al wat godsdienstig is met hunnen zeever
bekladden zy die nooit geen het minste goed
werk gedaèn hebben.
Bij het lezen van ons artikel, zal menigeen
in zyn gedacht den knaep zijner gemeente
aemvyzen welken wij in de bovenstaende
regelen bedoelen.
Het zyn noglaris die mannen welke in de
goede gratie der ministers staen zy zijn het
die te Brussel geliefkoosd en begunstigd
worden; zy zijn het die men aenhoort in
hunne valsche aenklagingen tegen al wat in
het land treffelgk en achlingsweerdig is.
Welke de gevolgen moeten zyn van eenen
dergelyken staet van zakenkan eenieder
gemakkelijk afmeten. De zedelijkheid van het
land gaet er door te niet. De woede der
slechte, de benauwdheid der goede, de onver
schilligheid van velen, brengen groole verwoes
tingen bij en onbeschrijfelijk is de voortgang
dien liet kwaed sedert november in België
gedaen heeft.
Eene der groote plagendie onze
samenleving ondermynen, is zonder twyf-
fel de geldzucht en de begeerlykheid der
moederen. Waer men ook het oog slaet
men ziet niets anders als poogingen gedaen
om groote fortuin te vergaderen. Men gaet
zaken aen boven zyne magt, men speelt
in de publieke fondsen, men waegt het-
gene men bezit op voorwendsel van ryk
man te worden. Voegt daer by de pracht
die builen maten groot is in alle klassen
der samenleving, de pracht in de tafel, de
prachtindekleeding,de pracht in de meu
bels, de pracht in alles dat de mensch
dagelyks bezigt, en daer is een kleen
tafereel van den ondergang van vele huis
gezinnen.
Eene andere plaeg, spruitende uit de
voorgaende is de begeerte om de steden te
gaen bewonen. De landslieden moeten in
de stad wonen, zy moeten er fortuin
komen maken door koophandel te dryven
en het meesten deel dier onervarene baet-
zuchligen verspelen hetgene zy hebben
zonder ondervinding van den koophandel,
zonder kennis van ouderhandeling met de
menschen, worden zy bedrogen en zy be
driegen hun zeiven.
Zyne Eminentie de kardinael van Bor
deaux sprak, in de landsbouw vergadering
van S' Savin over eenige dagen eene
wouderlyke redevoering uit, betrekkelyk
hetgene wy daer komen aen te halen. Op
dat de les hare vruchten drage in ons
land, waer de plaeg van te willen stadsin-
woner zyn, ook beslaet, laten wy hier
eenige zinsneden van gemelde redevoering
volgen. De landsman denkt dikwyls dat
men in de steden alléén de aengenaem-
heden des levens vindt. Verwittigen wy
hem over bedriegelyke inbeeldingen, die
maer eenen kant der waerheid voorstellen.
Wien zyn onbekend de bittere bedriege-
lykheden, de gevaren, de mistellingen die
hem zullen overvallen in 't midden der
groote bevolkingen aen welke hy fortuin
en geluk gaet vragen! Wy willen u die
gevaren aenduiden met u te betoonen
door menigvuldige voorbeelden, dat indien
een landsman lukt, twintig van dusdanige
uitwykelingen ten onderen gaen met ziel
en ligchaem in dien brandenden damp
kring. De builen man brengt mee naer de
stad kristene gewoonten, zuivere zeden en
het genoegen eener goede consciëntie
maer welhaest hy verlaet zyne kristene
pligten, by wordt wysgeer en redenaer, hy
is vermoeid van het dagelyks werk; hy
wordt afjonstig over de rykdommen der
grooten en hy zegt luid op dat by niet
weet waerom hy veroordeeld is tot het
harde werk, daer zoo vele andere zyner
geburen verslonden zyn in den overvloed
zonder die verkregen te hebben in het
zweet huns aenschyns.
Wanneer die verachtelyke gevoelens ge-
daeld zyn van zynen geest lot in zyn hert,
men mag zeggen dat hy verloren is. Dik-
maels blyfl hem maer over, om te ont
snappen aen de ellende, of om te voldoen
aen de bederfenis zyner ziel, dat hy zich
overgeve tot het spel, dat hy deel make
van slechte gezelschappen of zich overle-
vere tot hel stelen.
Hoe dikwyls hebben wy onder onze
oogen deze droevige geschiedenis zien
vernieuwen?
Voegen wy by dit droevig tafereel an
dere ongelukken niet min waer dan de
eerste.
Een ryke landbouwer inwoner eener
bevolkte gemeente, waer hy geëerd en
geacht wierd, man vol verstand en ge
trouw aen de leeringen zyner voorvaderen,
vol van kristelyke zeden, verkreeg eene
fortuin door zyn werk en zyne gespaer-
zaemheid De gezellin zyner oude dagen
was weerdig van dusdanigen man. Zy
hadden eenen zoon welkers hoedanigheden
nog niet stellig en gegrond waren. Deze,
verleid door hoogmoedige gedachten en
door de ongestadigheid die zyn onbe
dachte hoofd doorkruistvindt dal de
landswerken verdrietig zyn en dat de for
tuin niet genoeg beantwoordt aen zyne
begeerlykheid hy denkt dat de fabrikant
en de koopman duizend malen gelukkiger
zyn als de landsman het is in zyne pacht
hoeve.
Voor zyn ongeluk hy heeft getrouwd
eene ryke dochter, die, gelyk vele andere,
zich hoven haren slaet verheft; vervolgens
zy was ydel, grillig, ligt, beminnende de
pracht en de verkwistingen; zy toonde
eenen afkeer voor alles dat het buiten
leven betreft; zy doet hem dusdanig be-
staen aenschouwen als een last waervan
men zich spoediglyk moet ontmaken. Het
voornemen is welhaest genomen en het
huisgezin verlaet het gemeente waer zy
geboren waren om zich te stellen aen het
hoofd van eenen koophandel die, volgens
hun,groote hoop van goeden uitval belooft.
Deoudevaderhad zyne lange ondervinding
doen gelden raed, gebeden, tranen, hy
heeft alles doen gelden; alles is mislukt.
Zyn zoon, zyne schoondochter zyn ver
trokken. Eenige maenden later, zyne
jongste dochter gaet wonen by de nieuwe
inwoners der stad, met hoop van deel te
nemen in eenen koophandel welken men
haer afgeschilderd heeft met kleuren be-
kwaem om hare inbeelding te verblinden.
Alles lukt, of schynt te lukken in dit
nieuw bestaen; maer de ongelukken ver-
schynen welhaest. De jonge dochter, welke
men niet bewaekt, wordt verleid; zy volgt
eenen man, die lui en bedorven is en die
verteert in uitzinnige vermaken het gene
zyne vrouw hem ten huwelyke heeft mede
gebragt; hy verkeert met alles dat slecht is
en ziet welhaest de deuren van het gevang
toesluiten op de oneer die hy heeft ge-'
zocht. 'T was de grootste dienst, welke hy
kon bewyzen aen het ongelukkig slagtoffer,
dat uitgeput door het werk en de mishan-
GAZETTE VAN YPEREN
BEKENDMAKINGEN
zeventien centiemen d n drukregel
Brieven, Bekendmakingen en Geld
moeten aen den uitgever Vrachtvry
toegezonden worden.
De bekendmakingen moeten den
Donderdag, toegezonden worden.
Dit blad verschynt den Zaterdag
van iedere week.
Prys van iuschryving by jaer
Voor de stad Fr. \-oo.
Voor de provinciën. Fr. 4"5o.
De Jaergang begint met den iea
September.
EN VAN
GODSDIENST EN VADERLAND.
