ft
7
die hof
uie hof en den koophand
de christene ambassadeurs
n dienst
militaire
neder-
kryi-
appyen
au alle
sn.
bbcndc,
af Let
ig van
t.
n zeer
uyzend
g zy«,
e gene.
sseldorf
r zelve
digen.
dag lest
ter,een
rongen,
uwelyks
ten, en
oeen tot
zwollen
•Itenisse
dat het
teriglyk
:rt-zecr
deur op dobbel slot, tot ’sanderdags
zy met
Ier niet
uditien
geleyd
miueele
dcrland
ecnen
ornyk,
bliksem
hetere
1 buys,
ch men
den koophandel geduerig aentrekkcn. De huyzen van
1en de kooplieden hun’er natiën maekt
het voornaemste gedeelte der franken uyt, zy zyn ontrent met
dry duyzend. üe schepen der christenen verhoogen ook dagelyks
veel den nornber van menschen die heen en weer gaen in deze
stad. Men ziet dagelyks de toegangen der marine vervold met
1 nieuwe ontscheepte van alle natiën. Men moet nog daer by
rekenen vier a vyf duyzend catholyke slaevcn dienende op dy
oorlog-schepen en galeyen, of opgesloten in den bagne van den
grooten sultan, en meer als twintig duyzend andere verspreydiu
de stad in de particuliere huyzen.
Wat den bagne acngaet, dezen word alzoo genaemd van het
Woord bagnoom reden dat de turken een bad hebben in dit
gewest. Het is oenen grooten omkring met groote en sterke meuren
besloten, die maer eenen ingang heeft langsteene dobbele deurdie
sltyd bewacrd word door eene gewapende wagt. In het midden
tan dezen grooten bemeurden omkring of voor-cour zyn’er twee
groote gebouwen, zynde ontrent vierkant, maer van ougclyk.e
grootte. Den groot sten naemd men den grooten bagne en dcu anderen
den kleynen nagne. Deze twee bagnen ofgevangen-huyzenhebben
geen ander licht als door de deur en door eenige hooge vensters,
doorkruyst met yzcre baeren. Het is aldaer dat men de christenen
logeert die in den oorlog genomen zyn, of op eenige schepen vyand
aen de poorte zynde,<dé officieren Lebben kleync hutten of
kamerkens met twee of dry te saemen. De simpele soldaden zyn
bloot op hoogverhevene plank-werken die hangen langst de meuren
cn waer ider van hun niet meer plaets heeft als dat zyn lichaem
noodig heeft om te leggen.
Ideren slaef, alhoewel dat hy in den bagne is, hééft altyd een
of twee ketens rond zyn lyf. Geheel het jaer door, uylgenon cn
de vier solemnecle feest-dagen, leyd men hun al vroeg nacr liet
werk, zoo inliet arsenacl als andere publyke werken, in Lenden
van dertig a veertig al acn malkandc) geketent. Ideren slacl heelt
twee slegte zwarte broodjens om zig te spyzen geduerende den dagx
avonds, met den zonnen ondergang, leyd men hun wederom f
naer den bagne. De gene waer af de turksche toezienders content
gewéést hebben van hun werk, worden van malkander gesepareért.
Je gene die zy straffen zyn acn-cen geketend gtdaetcn; waer naer
het geschreeuw om in den bagne te gaen zig laet hooren. De
slacven zyn daer nauwelyks ingebragt cn geteld, of men sluyt de
t om nog eens al vroeg zig
te begeven naer het werk. Als zy ziek vallenhet is niet toegelaeten
Van hun in eene andere plaets te doenzy moeten in den bagne
blyven en altyd in de ketens, die men hun maer af cn doet naer
hunne dood. De lichaemen voor datze nacr het kerkhof gedregen
Worden, zyn aengehouden aen de groote poort, alwaer men hun
dóórsteekt met lange yzeren spitzen, om zig te te zekeren of zy
Wacrelyk dood zyn.
Zoo handelen deze menschlievende turken met de christenen.
