(5)
'c>
I,
de andere
s fermiera i
,rs larmcc.
mi maitre
aga usla
i, il leur
identnisait. I
mgmentcr
i sujets et j
pas qu’on
connaissez
•e?
ions, sans
li d’aspirer
part aux
pubhque et
oliateurs
ar le plaisir
approchait
rantage.
si je me
pie j’arrose
ux traits de
1 d’un d/s-
fait sue la
lere natiën
i het recht j
natie voor- j
ider haere I
oen hééft, I
md zoo lang
mt deszelfs
nog eenig
zoo zwaer en gevaerlyk
het is ook
izydigheyd niet een»
an de ander versta,
alle haere fraeyigheden
over de pre
dat wanneer
om eene ko-
!T der ver
partyen zal
nzoo dra
ren in haer
gevoeglyk
volgens het I
de andere I
eêren.
rk de ecne
jelyk.maer
of eene I
ander rvk en staet in maqt overtreft. Macr dat voorrecht
komt ook op te houden en teeuemael verdwyuen, zoo dra het
door een ander ryk t’onlergebrasjt, of van zy’ne vryheyd ontzet
en beroifd w>rd. By voorbeeld: ten tyde dat Napoleon, de
Nederlanden, deel van D.iytschland, Ttalien, Spagnien etc, in
xyne magt hal, hadde de Fransche natie overal het voorrecht,
too by aldien de Frans:he Tael was ook overal de voorzitster,
zoodaviug dat me i met eene soort van veragting aenzag de gene
die eene andere taele spraeken.
Dus zal het beantwoorden dier vroeg
niet zyn, ais men in dsn eersten opslag zoude denken;
tot eene volsiagerie onpartydigheyd en oui.
nood.g, dit men de eene tael met beter dan
of alle de taelen' op den aerdbodem in
be/i te en magtig zy. Het is wier dat het twisten over
sidentie altoos ten uyttersten gevaerlyk blyft, en
men eenen ryksdag van alle spraeken 'uytschrcef,
ninginne over haer te verkiezen, den landsbode den zelven zoude
kunnen scheuren, daerom zoude het best wezen dat alle de
taelen zoodanig een ryk te saeinen uytmaekea, waer in het ge
meen het bewind, en de heerschappye voert, zonder dafer oyt
eenig voorrecht zoude toegestaen worden.
Men zegt deze tael is lieflyk en aengenaem, dewyl zy zagte
klanken in haere uytspraeke heeft, de andere is ruw en onbeschaett
dewyl zy harde toonen vereyscht; de eerste is eene melodieuss
harmonie voor het gehooren de andere eenen verdrietigen
rommelpot. Is het niet de waerheyd, dat men de taelen gelyk
de eyeren behandeld? De eene willenze hard, en de andere
week en zagt gekookt hebben; maer hangt zulks niet slegts af
van den sinaek en de verkiezing der liefhebbers? En hééft deze
smaek en verkiezing wel eenige algemeyne grondregels?
Zal eene natie, welke, nacr ons gevoelen, eene harde uyt-
spraek hééftwel in eene zagtere tael eenig behaegen vinden
Men vetkiest en bemint immers niet altyd het gene werkelyk
het ligtst is, maer natucrlyk het gene met onze gewoonten
meest overeen komt; en eygentlyk is zulks ook het alderge-
makkelykst. Maer nog eeus men hééft ondervonden dat de eene
tael tot de bepacling haercr bediedenissen meer, en eene andere
véél min klinken hééft; ik wil zeggen dat de eene spraek langere,
en de andere kortere woorden gcbruykt, dat de eeue veéle uyt-
drukkingen tot een begryp vereyscht, wanneer eene andere daer
toe maer weynig woorden van noden hééft, en evenwel een en
het zelve zegt; als by voorbeéld: de Chineésen bedienen zig van
over de 80000 letteren, van welk ieder een woord, en elk
woord byna eenen geheelen zin of eene gansebe sprcékwyze uyt-
levert; de Malabaren daer-en-tegen hebben woorden, welke
byna 12 nederlandsche daymen lengte haelen, en derhalvens is
het vermoedelyk dat de eerste het veel korter en beknopter dan
je laeste kunnen uytdrukken.
