3 1
w
VtURf
Y ZEKEN-WEG.
RJEDZEL.
4"
r'
Verthf.k-Uhen van den Yxer-tV^
'4
BURGERSTAND DER STAD
jeugd
77 jareng*bc
Guillicltnus B*
Half wil Tarweti
Bruyn idem
3o inin.’savonds na* Oostende*
3om.’smorg.ten 11 ur. 15*
Brugge
Geud
Mechcleu
Brussel
Antwerpen
Leuven
Au»
O'
min.
Brugge, G<*
5-*
OOSTENDE.
Ten 7 ur. 's morg.ten to ur.
1 uren ;5 min.ua mid. nae 1
Bru.scl, Antwerpen, etc.
BRUGGE.
Ten 7 ur. 3o min. ten 11 ur. i5 tn. n>*
ten t> uren
Ten 7 ur
en ten 3 ur. 15 tn. nae Gend, Bi us*elAot*
pen, etc.
STERFGEVALLEN.
Deu 16. Maria-l.udovica Obyn, j d’f
Zwarte-nonne-strarl n.’ tl.
-- Thciesia-Aogrlica lluygbe
Oostende,
van Joannes Qüir'
en brandig dat het
Oostende of
Basxw.
i-b5
3-n5
6-5o
6- 5o
7- 00
8- 00
11-15
Winler-lyds'ip.
janua^
- l”
id. IG»
id. Aerdappils,
i5 -
9
8 -
3
PRYZFN DER BRÜÜDF.N van
4* cent. voor
17
3i
31
GEBOORTEN i
Vao den >3 tot den 11) janu.
r/iP-
1 I/»
1
1/3
I 1
1 I
tp
Pryten der plu,tien van
DILI.
1-75
8- 5o
9- 00
y-15
to-.So
»5-oo
g maenden geboortig vau
onderwysterhuysvrouw
Citer neeplaelsn.° 11.
Den 18. Joanna Looten, 77
te Beteren buysvrouw van C
loot lloipilatl.
HUWELYK.
D.-n 17. Josephus- Eduardus - AlcX,[
Detollcnaerejongman, ontvanger drr
watering, niet Atn< lu-llctiiica Sobry, °s
werkster, beyde alhier geboren eu woonc’(
Komt heer, boer eu kortgezeten,
Ja al die iets geerne weten
Komt dooisnoffeld wel ons Blad
Want hel een Racdzel beval.
Als «J liet seffens wilt raden
Moet ge u 111 de zee gaen baden
Men vreest immers sneeuw nog ys
Als men tragt te worden wys.
’Ti», lexer een dietken klccne
In ons Viurne *eer geincene,
Uil zev.-u iellers ’t bcstacl
En ’k. wed dal gy hel niet raed.
’K zal u uoglau» v.el meer leggen,
Eu verstaeul acrdti uitleggen
Als men 't steertjeu om wilt slacn
Men daer tuccd' kin maken tacu.
IETS OVER DE MOS.-sF.LlN.
Menigwcil hooit men 'p.okcu dal er tnen-
achen door h*t elan vin mo-selcn riek of om
7.00 te rrggen vergeren ryn, j> volgens cenen
•schryver, was’er eem eeuen kloeken man die,
na het eten van mosselen, door de maegpyn
wierd aengcdaen enne bi aking eu dan de ronde
koorts kteeg, en denderden dag stierf. Immers
veel auteurs doen eene opheldering van ge
vallen door hel eten van mosselen.
Van ouds heeft men de vergiftige cygenscliap
der mosselen gekentmaer zy kenden de nateur
van het vcnyn niei. benige hebben geloofd dat
de mossel z.lic veigftig was; andere dat zy
jonge krabben, zee-spumewebben of alhier
gezeyd koppen bevatten, too waren eu zyn tol
lieden uog by hel grootste gedeelte des volks
de gedagten zegt men niet noch dat die scbrlp-
vitschen mier in eenige saisoenen vergiftig zyn
waer door het spreekwoord bestactde mos-
telen zyn ongezond in de maenden waer <le
letter H niet inkomten waerlyk men bespeuit
ook alle jare dat die mossel-ziekte maer in de
maenden meyjuny July cn augusty voorvalt
Nogtans het is de mossel niet die vergiftig is
nog ook de letter r die het weerd maer het is
een slach van insekt dat men zeester noemd
van ontrent dry linien breedte, die in die macu-
den by menigte onder de mosselen vermengt
zyn; die vergiftige sterren zyn in bet voor- co
agter-jaer veel grooteren in den winter ver
anderen zy in bollckcns.
Dit zaed is zoo vergiftig
onmiddelyk met eene ouverdraeglyke jeuking
het lidmaet van hem die het aenraekt doet op-
iwellenen zoodanig is de stremheyd die men
gevoeld dat men gelooft de voorlcckens van
den den kanker te hebben maer dit ongeval
verdwynd wclhacstbovenal wanneer men het
ontsteken licbaetnsdeel met azyn viyit.
De oesters, die op de zelfde banken met de
mosselen ondereengemengd liggen moesten
alsdan om de zelfde reden ook vergiftig zyn
nogtans, ofschoon half geopend, zyn zy het
echter niet; of zy het vergif uytwerpen, of
wel dat het weynige dat men in dat saisoen
van eetniet genoeg* rem is om te bcwyzcn dat
menze niet zonder gevaer kan gebruyken.
Het schynd niet twyffclagtig le wezen dat bet
zaed dezer eeesterrekens ol kwal de mosselen
tol voed/.cl diend want de mosselen zyn noyt
vetter dan in july en augusty; het is ook maer
aeu den za’m aeu de meuschcn en eenige vetr-
Voctige gedierten zoo als katten en houden
tn men heeft ondervonden dat den azyn acn
deze kwael een zeer goed tegenvergif is.
Die sten eken» ofisoa/, gekookt zyndc is
geenzins vergiftig en het zyn maer de gene
rauwe mosselen etende, die zich acn liet gevaer
van ongemak blootstellen.
De zeester is eene soort van visch of zec-
insekt, welk men aeu deu moud der haven of
rivieren vind haergedacntc is ciikelvormig
zy is m<-t koorentjes of straelljes omringt, hel
geen bacr de nactn van zeester heeft doen geven.
Wanneer dit insekt jong is dan trekt zyn mol
lig vlcescli op vogcllym maer na mate dat het
grocytneemt het meerder v astigheyd aen het
bovenste gedeelte is met een cclagtig enscgiyu-
agtig vel overdekt; 111 bit midden van liet on
derste gedeelte bevind zich deu mondwelken
met eenen zuyger gewapend is, wanneer het
zyn vocdzel uyt de schelpvisschen trekt.
De straelljes der zeester zyn zeer bnygzacm
en dienen lot baer bcenen en i Jei strael heeft
nog in vterdobbcle ry< n meer dan diy hon
derd veereu of kleync graten welke dienen urn
op de zeedieren te kruypen. Ondanks dit groot
getal bcenen gact het vischje umcvi lyk voort.
Wanneer dit sterreken gedroogt is, heefl het
't aenzieti vau eenige graetjes van eene won
derbare fyn- en tengerheyd.
Het is op hel eynd van april of in liet begin
vau mey volgens do mind, r hitte dat die tn-
stklen kruyd schieten, dikwyls ziel men een
menigte van hun zaed op het water dry ven even
aU bet geen der kykvorschcn of pnyden cn gc-
lykend atn feugd vau vleescb. Dit zaed heel
men kwal of waicrgrocy; het doetdoor zyue
gemagtigde zelUtaudigheyd zoodanig de vuy-
ligheyd vau bel watei dunken dal het klaculer
eu dom schynciid Word, eu Let heeft ’t zelfde
uytwerkzel als viselilym op Lier of wyn. Dit
zaed bemerkt uieu gvuieenelyk tul in um be
ginne der uiaeud augusty, ma.r met groutc
hi'te verdwynen die dleikens uikwyls ontrent
half july.
Men bemerkt dat de mosselen geerne in ge
meenschap leven, wam alhoewel men sa. bier
en daer op den grond vind, liggen er met
duyzeiido op andere plai'lzeu veizauicld; uien
naetnd die plaetzen moseelbankenen daer
kruien zy zoodauig dal, op weyuig uren incu
er vcrscheydene schuytcn kan vau vol laden.
Eeitig'- stonden na bet ilcu van vergiftige
mosseteu klaegt den zieken vau vuerigbeyd in
den mond de keeldeu slokdarm cn de maeg.
Eerst zwellen htm de lippen de tong en de strot
zoodanig op dat hy na eenige minuten by na 1
niet meer kan spreken, cn zyn hoold kiygt
eene baytengewoone dikte dan worden zyue
oogen vurig als met eene oogontsteking eu
schyneu zoo rood eu glinsterend als by eeuen
uylzinnigcn. Verder is bet gaudscli lichaem
opgeblazen en vurig ja zelver uog roodtr dan
wanneer men de roos heeltdaer by vorgd
zich uog eene onveidracglyke jukkiug, eene
uyterste stramlieyd iu alle de lidmaten zoo dat
hy door eene ledeusty ving scliyut overvallen te
zyn, die met tuoeylyke ademhalingen, be
nauwdheden soms stuypcn en vreeilykc pyneu
vergezeld gaeu.
Wat de ourzack der ziekte betrefthel zaed
der zeesterren of den kwal heeft de zelfde uyl-
werklug buyteu op liet lyt, als outslekingc-u
zwellingen stramhedenm een woord alle de
toevallen die de veigifltge mossels inwendig
verwekken met dat ecnig verschil nogtans ial
by bet ityleilyke het alkeu ue umiiggci.de
dcelen cn de diclcu zelve zyn welke door dc
acnrakiug lydeu in plaels dat hel vergifin
wendig genomen ue teekeuen zich overal
openbaren.
Dit zaed of kwal aon de honden of katten
gegeven heefl de zelve uvtwetking als de vci-
giftigc mosselen op den menschen daer de
mosselen slecht» vergiftig zyn ten lyde dat lid
zaed der zecstcrrrkeus zich aeu dc monden der
haven of rivieren bevind, duiven wy verzeke
ren dat de mossel dan alleen vergiftig is, wan
neer zy dat zaed bevat. Het 1.» dan ge< uzins ue
orange-kleur, dc magetheyd, de b. dui vcnbiy
dc afwisselende schynscls der maene< nige
andere ziekten der mosselen, uog dc pokken,
nog do spiunekoppcu nog dc kiabbcu welke
het algemeen voor de oorzaek dier viecde ziekt
acnziet ,’t is allecnlyk ’tzaedderzeeslerrek< >iv
In Holland cn Zeeland eet men vee. rauwe
mosselen, cn nogtans men hoort noyt van vn-
gifnging, ook etc 11 zy die met azyu. Veidci» is
hel stei k te geloven dat uien ten allen lyde ie
mosselen die op het vuer geweest hebben zoudu
vrees mag eten want men noyt hoort dat er
iemand daeraf ongemak beeft. \Aaerde Heunie)
P R Y S DER GRANEN
Ter Merkt van l'eurne van 17
Ei waicn te merkt 17^ heet. Terne.
Rug^e. 1 kj id. Suerioeii. - i
rj I id. Bonnen. - 00 1
Ter we, per hectoliter, ff.
Rogge
Sncriocn
Haver,
Boonen
Actdappels,
