Nieuws van de week.
Brussel 20 Augustus.
Ingezonden Artikel.
Veurne, 21 Augustus.
(Ecomoniste Beige.
waerop dit emporium der westelyke Staten,
niet de keizerlyke stad New-York naer de
kroon zal sicken.
Vriend Ryckeboer,
>1
leest men nog:
Julia
(1) Aenmerkelyke besluiten der parlementen van Brussel.
eene
aen
stc voorstellen dat mcnschens geest schepper heeft
konnen begrypen. iiy herinnerd zich, dal jong
zynde, reizende van Roomen op Napels, hy door
varen heeft grootte uitgestrekte moeraschen, onder
den naem van Pontische waterpoelen gekend, onge
zonde plaatsen, alwaer den slaep deerlyk is en
koorts veroorzaekt. Een stilstaende water, van min
dere afmeting, maer niet min voor diers naburige
bewooners bevreesend, bestond alsdan tusschen
Vcurne, Bergen en Duinkerke; de besmettende locht
die er van uitwasemde spreidezich over eene groote
uitgestrektheid dier streek afgaende koortsen, elk
jaer, maeiden de bewooners af van twee of drie ureu
in het rond; dat moerasch naemde men Moeren. De
schets kaert daer van welke wy weer te voorschyn
brengen leverd een stipt denkbeeld op van het
geneditdeel van Vlaenderen was op het oogenblik
dat Cobergher in ’t licht gaf een gedenkschrift op
het droogleggen van dat moerasch. Dit voorstel, ge-
Ivk alle voordeelige zaken, ontmoette inderpalen
vooraleer Cobergher toestemming bekwam om do
werken te verrigten, verdwenen er verschelde jaren;
in 1619 werd vergund de m agtiging, in 1620 (1) de
werken name aenvang. Maer bevoorens de zelve aen
tetoonen, laet ons eene wereldstreeksche beschryving
waer inde Moeren zich bevinden voortbrengen.
Met eens in de natuerlyke historie te pluizen, vin
den wy dat eene koppel konyns zeven inael per jaer
jongen werpt, iedermael van vyf tot tien, en dat
eene koppel alleen in vier jaer hare familie tot een
en half tnillioen kan vermenigvuldigen.
1 ydens de regering van keizer Augustus was liet
er zoo vol van in de Balearische eilanden, dat de
ingezetene troepen moesten vragen om ze te vernielen.
Als het in de Panne zoo blyft voorlgaen, zal den
minister van oorlog ook welhacst een ganscli linie
regement ter beschikking van Mr. L. O. mogen stel
len, want in zyne duinen vermenigvuldigen de
konynen op eene verbazende wyz.e.
en men zal weldra dit schoone gedcnktcekcn kun
nen bewonderen, welks toren men in zynen oor-
spronkelyken staet heeft hersteld. Van het hoogste
van dien toren kan men de zee te Blankenberghe
zien. Uitgenomen den donderslag, die den 4 oogst
1867, twee der moedigste werklieden, die op den
toren arbeidden, doodde, heeft men geen enkel on
geluk te betreuren gehad, gedurende al den tyd dat
de werken gebuerd hebben het is te hopen dat de
nog overige werken en het wegnemen der stellingen
eveneens, zonder ongelukken en ongevallen, zullen
uitgevoerd worden.
Oostende zal aenslaeude winter ook zyn vlaem-
schen schouwburg hebben, door de medewerking
van de heereu van de Water en de Schepper.
Omstreeks het midden der XVI’ eeuw deden de
heeren van Nassau, van Bergen van Wesemael, den
ontvang van eenige steden nieten. Ziet hier derzelvcr
respeklieve grootte Gent werd vyf roeden grootcr
bevonden dan Parys en Luik, en vyftien roeden groo-
ter dan Keulen; de omvang van Leuven was dry roe
den groolen dan die van Gent.
Wy vernemen dat de heer minister vanbinnen-
landsche zaken voornemens is, op de sepleniber-fees-
ten, al de leerlingen der gestichten van middelbaar
Ondervvys, die aen den algemeenen pryskamp hebben
deel genomen, te Brussel te vereenigen. Al die leer
lingen zouden kosteloos onder geleide hunner onder-
vrjzers melden yzeren weg naer Brussel worden ver-
v lerd. Men kan slechts dit ontwerp toejuichen, dat
ook met groote vreugde door al de leerlingen onzer
middelbare scholen zal onthaald worden.
Te Genua is een kuiper overleden, die
som van 236.000 fr. aen het bedelaers-depot en
de schuilzaleu heeft nagelaten.
Dezer dagen werd er te Brussel in de faubourgs
een fransch affiche aengepiakt, waerby men aen-
koudigde, dat er op 8 augustus een grand Hal in den
Hoorn, Fabriekstraat, zou plaets hebben; wat
wonders zegt gyzulke plakschriften ziel men
alledagen. Ja. maer luister eens waerloe dit bal
zou gegeven worden. Dit grand bal had plaets au
pi n/il d uur veuveafflgée depuis dtx-huil ans, donl
l'ilpoux vient du succomber de la chute dun lolt eser-
\tinl na profession de rainoneur. Al onze Iransche ver
mogens inspannende, versteen wy daeruil wel daler
onlangs een dak den schouwvagers-slicl uitoefenend
bezig zynde met eene schouw te vagen, gevallen is en
dat er daerdooreen man is omgekomen, wiens we-
duwesedert achttien jaren bedroefd is,maer wy kun
nen maer niet begrypen hoe zulks mogelyk is.
Ten slotte melde het plakkaerl; les objels seront
dëposésau vestiaire au pi o/it de la veuve, is er veel
volk naer hel bal geweest eu heeft ieder cavalier el sa
dame maer ecu objvkt in bet vestiaire ncdergelegd ten
voordeele der weduwe, dan zal deze laetste voor
werpen genoeg verzameld hebben om zich voor hare
achttienjarige droefheid te troosten.
Hoe schoon is hel toch in het fransch gelei r.l te zyn.
Wv vergaten byna te zeggen, om het opschrift te
verregt>eerdigeo, dat hel affiche uit eonedrukkery van
Schaei beek komt.
O
Een schrikhelyk onweder is zaterdag over Ilarve
cn zyne omstreken losgeborsten. Er viel een hevigs
stortregen, en op eenige minuten waren de straten
dezer kleine stad letlerlyk overstroomd; byna in all.:
huizen stonden de kelders onder water. Ongelukkig
zyn de verliezen niet enkel stofl’elyk; eene ongeluk
kige huismoeder, uit haer huis willende komen met
haer jongste kind op den arm, is door den bli ksem
geraekt en gedood, terwyl haer kind geen letsel be
komen heeft.
Uwe hand verveelt my uitermaten, zei een heer,
die aen een hotel aen tafel zat, tot iemand die veel
praatte en gedurig zyne hand vóór zyn gezicht
zwaaide.Maer, mynheer wy zitten zoo digi byeen
aen deze tafel dat ik niet weet waer mync hand leg
gen.Wel legtzeop uwen mond, antwoordde den
heer.
Om over de goede hoedanigheden eencr esp wel
te kunnen oordeelen, moet men gedurende vyf jaren
latyn geleerd hebben, zegt Heintje.
naem verschaffen Cobergher werd Baron en
Baronnes.
’T is niet altyd in den princcns hof dat voor do
konslenaren de indrukkingen zich ontwaken, zy
ontwaren er niet altyd eene Eléonora om hunne
kloeke bewegingen te onderschragen en hunnen
zielskracht gelyken adem te laten behouden. Co
bergher wilde zich onttrekken aen eenen invloed
wanof hy reeds den vreeselyken slag gevoelde hy
verwierp zyne pinceelen en winkel-boek, ging een
nieuw leven aen de wysgeerige overdenkingen, aen
de ernstige leeroefeningen verzoeken.
De ellenden dat den oorlog voortbrengt, de
schaersheid der eetwaren die maer al te dikwils er
van het gevolg is, wierden het voorwerp zyner eerste
werken weldra trok hy op zich de aandacht van bet
openbacr door de uitgave van een gedenkschrift op de
samenstelling van Bergen van Bermhartigheid. Zyn
voorstel werd aenveerd, 's ryksbesluer vertrouwde
hem van die oprigtingen het bestuer en benoemde
Cobergher van alle dergelyke soorten van gestichten
in Belgian, opperbestuerder. In den beginne der
XVH.d’ eeuw opende hy zelfs het eerste zulk gesticht
tot Brussel, achtereenvolgens rigle hv ei andere op
tot Antwerpen, Mechelen, Gent’, Ath, Doornyck,
Bergen, Valiencyn, Kameryk, Brugge, Ryssel, Douaey,
Kamen, Kortryk, en Bergen St. innox, tol Gent op
den voorgevel van den Berg van Bermhartigheid,
Had men de verkooping der Gacipers van Willem
Teil zaliger memorie, vastgesteld op verleden woens
dag 18 augusty in plaets van op 25 augusly, dit w
juist op den 14 verjaardag der inhuldiug dezer p<
Het verwonderd my dal niet eenen der nog ovi
blyvendc leden deze vrolyken uitspanning* dag niet
heeft herinnerd om de verkooping met de inhuldiug
te doen over een stemmen.
Alhoewel dit niets aen de zake doet, dat er hier
vooren niet min liefhebbers voor den aankoop dezer
pers zyn zullen, ik gewage hier van slechts om dat
die inhuldiug my nog zoo bly en lief in het ge
heugen is.
Over 14 jaren, ik moet het bekennen, ik bedde
my in en vele stemden in myne gevoelens, dat de
maetschappy van Willem Teil, om hare sehoone
samenstelling, voor altoos haer bestaen telde. Thans
schynt zy ontbonden om tot Veurne nimmer meer
het licht te zien.
Naer alle waerschynlykheid zal er, met de sommen
voortskomende van de verkooping der overblyfsels,
eene maltyd by baes Morez opgerigt worden voor de
nog deelmakende leden, dit ware ook myn gedagt
Want, wat middel kan men beter vinden,
Als zich op zulke manier t’onlbinden.
De Veurnacrs zyn nog al voor ’t mondje.
D. M. A.
Mons pietatis.
(Berg van Bermartigheid)
Hier leent men
den armen
oock
zondere intrest.
In de XV1I.J’ eeuw, de bergen van bermhartigheid
waren dan liefdadige gestichten, vestigingen tan
mensehiievenheid 1 hoe zyn zy dan veranderd in
ware wisselhuizen van woekery r Het is het gene den
heer De Decker nagezien heeft toen hy lid der ka
mers was. Zyn werk, in 1844 uitgegeven, droeg voor
opschriftHistorische en oordeelkundige overleg
gingen der Bergen van bermhartigheid in Belgien.
De uitgever verdedigd met kracht de hervorming
dier gestichten men moet de hoop koesteren dat
den heer De Decker staetsbestuerder niet zal on-
vruchbaer en magteloos laten de wenschen van den
heer De Decker enkelen volksvertegenwoordiger;
den openbaren amblenaer op welke zy hy stryd, en
byzonderlyk wanneer hy bestuerd, moet dienen
schoonen staelkundigen grondregel van Fénelon
niet vergeten Het goed der volkeren moet maer
gebruikt worden tot de ware nuttigheid der vol-
keren zelfs.
Laet ons naer Cobergher terugkeeren en van zyne
grootere onderneming spreken, van een derschoon-
De buitengewoone hitte oefent eenen slechten in
vloed, niet alleenlyk op de menschen, maer nog op
de maetschappyen. Willen-Tcll is dood, de Rhe-
torika is zieltogend en Zannekins genootschap ligt
met den deessem aen zyne voeten.
Het is meer als tyd dat er eene consultatie ge
houden worde.
o
Heden geven wy voor kieinblad de drooglegging der
Moei es door Cubei gher.
Morgcnd namiddag vertrek de koninglyke
’mu ischappy van Ste. Cecilia naer Alveringhem, om
tdd.icr haren hoofdman den heer Louis Desmedt ter
gelegen heid zy ns feestdags, eene schitterende serenade
to geven.
Zoo als wy gemeld hebben, zal de prysdeeling
voor de leerlingen- der middenbare slaetschool
tnaendag acnstaende plaets hebben. De maetschappy
van Ste. Cecilia zal dieplegligheid helpen verluisteren.
Heden vertrekken er een vyllal onzer peerden-
fyders naer Kortryk, alwaer zy in de groote ring-
steking die morgen namiddag moet plaets hebben,
zullen deel nemen.
In den loop dezer week zyn te Nieuport aenge-
komen van d’yslandsche visschery, de sloep Giaef
van I laenderen stuerman Bailleul, eu de schooner
lloggei sbaukstuerman Billiaerl, elk met 220 tonnen
aberdaen voor de Nieuportsche maetschappy; de
andere sloepen zy eerlang verwacht elk niet eene
scho.nic vangst.
Hel assisenhof van Westvlaendrren heeft zater
dag d u genoemden Van 'lieghem, beschuldigd van
de dader te zyn der moor gepleegd te M iriakerl^.’,
ter dood verwewezen. Denzelfden dag t.ie. d te Brus
sel de vadermoorder De Kinder insgeijks ter dood
verooid eld. Hy zal het schavot b- klimmen Lloot-
voels n met een zwarten sluiierover hel hoofd.
1). z weck, zoo hetschynl, heeft men den dader
ontdekt van de moord over twee jaren t Coolscamp
beg ivn, op den persoon van eene jo o;c d.iciilèr die
zich na, r de hoogmis begaf, cn die m. n <1 n mond
gestopt met aerde, en beroofd van t>a< r g ld en ju-
weeien langs den wegdood vond lig? n. Vruchteloos
werden vers heidene verdachte pers ionen aeuge-
houden; dczi na eenige gehooren m.nsen losgelaten
worden. Ziel hier zoo als men ons ve. Iiaell, hoe de
ware dader ontdekt is, die zelfs een tend’ order van
Brugge zou zyn. Langs den weg van Lichter'chic
kwam de moeder van de vermoordc ecite dochter der
omsir ken legen, en zy gingen te samen op weg viel
hung sprek op juweclen. Welk schoon diamanten
kruis h< bt gy daer, zegde de boerin zv bezag het,
keerde hel om, en vol ontroering ri p /yuil: dit is
het kruis van mync dochter die v, r.noord is! waer
zy t gy daer acngekomen De boeren.1 eliler niet min
verwonderd, antwoorddeIk heb l.< t g kucht aen
een baggevent, die alle veertien dag met garen en
lint komt. Zoudl gy my durven ontbieden den dag
als hy komt? Wel ja, antwoordde d -uo. liter. Inder-
dacdden dag dat de baggevent m0e>l komen, was
de vrouw daer en de policic werd vrailtigd; men
voegt zelfs er by, dat de rondleuid.r zou bekend
hebben, dat hy de moord bedreven heeft, daer by-
voegende, dal hy sedert dien nog e n dag rust ge
had had. [Burger Welzijn.)
Man schryft uit Brugge
Men weel waerschynlyk dat men s dert lang aen
de heropbouwing van den toren der Ünze-Lieve-
Vrouwc-kerk, tc Brugge werkt. Deze werken zyn byna
geëindigd de spits is voltrokken men heeft dezen
morgcnd het kruis geplaetsl, dat er moet opkomen
