I
fl
Nieuws van de week.
Ingezonden Artikel.
I
I
1
I
Mijnheer dc Uitgever,
I
I
0
dan du maun diu uil
(1) Mtrcbanlius io sui FlasOri»,
I
I
i
i
t
J
li.r-
Du stoet trok, aldus
straten der stad, en
wanneer men de sleutels der kas niet vindt waerin
het schoon lynwaed schuilt, van in uw wil en nat
gedaente in uw bed te kruipen.
Qui s’y [rulle, s’y pique.
Als men voor de eerste maul tu peerd rydt, en dat
nog in eene ringstek ing, is het zeer geraedzaem
eenen derden nrm aen te vyzen, want, moet men met
du linker hand den toom vast houden, met du
regtere du zadel, dan moet men toch eene derde
hand hebben die de lans houdt waermede men de
ringen steken kan.
Daer was maandag avond op het konvooi eonen
Veurnescbe Meclielacr die angs de kanten van
l’crvys- le.un ooien zag branden, terwyl het in
wczenly!. .d riels anders was _1.
eene la g wol' au oprees.
Wal ..et Corteinarcqs bier toch kan te weeg
brengen!....
Een man die xoor zyneu zoon eene kaert van
Belgicn wilde ko pen, gele de hem ten dien einde by
renen !mekverk<m oer. Du jongeling, willende zich
verze eren da', zy >ed was, zocht en deed zyn vader
opmerken dat y Moskow er niet op vond dat
verwond rd my liet, antwoorde deze, gy moet
immers wel welen at die stad is gebrand geweest.
Na Cobcrghcrs dood bleven dc Moeren langen tyd
verlaten en in den zelfden stact gelyk zy voor hunne
drooglegging waren, alsdan was het dat den burg
meester van Nieuport, Jacob Daverans, aldaer schip
breuk onderstond op het einde der XVlJe eeuw (I)
en er in omkwam.
Het was macr in 1664, dat Jan Vanstryne, Ant-
werpschen ryken koopman, aen dc voorige eige
naren der Moeren voorstellen deed, teneinde die
stinkende nioeraschei), droogteleggen om de ui
en de groote uii-
i overdekt, te be-
Laet in den nacht badineren, wanneer men ergens
opeen festival uil is, is nietaltyd gocd.Gy hebt, gy
zulke mensc'nen, die wanneer gy hun op dit uur gaet
plagen, niet zouden aerzelen om u renen pol vol
water op den kop te gooijen en u alzoo genoodzaken
Wanneer gy ergens een geslicht voor oude man
nen of vrouw ii gaet bezichtigen, moogl gy wel, voor
n, een snuif) aen een uwer medegezellen vragen,
macr hel is loeli inner onbeleefd, als gy ecus in bezit
zyner siiu'id os z. t, au zonderzyn oorlof een snuifje
aen alle do oude vrouwtjes te gacn aenbiedeu.
Daer ix n menschee die zeer vies zyn, en die zich
geheel den dag zoude.i onthouden te snuiven,
liever of hunne doos daerna aen Ie raken.
hem toegebragte eer, bedankte vuriglyk de maet-
schappy, en om deze gebeurtenis te’vereeuwigen,
schonk hy dezelve een eerinetael dat hy in 1812 in
een pryskamp alhier gewonnen had, met verzoek
van hetzelve, nevens onze andere eermetalen aen
het vaendel te willen hangen; onnoodig te zeggen
dat deze overhandiging met luidruchtige bravos be
groet werd.
Aen tafelaen tafel het is een uer.
In de ruime zael der eerste verdieping, op het
stadhuis, schaerde zich ons muzykgenoolschap rond
eene goed geschi k te tafel en begon daer eene verrig ling
die toch de onaengemiemste van den dag niet was.
Ten 1 1/2 ure moesten alle de maetsehappyen ten
gctalle van 22, zich naer de statie begeven. Daér
vormde zich den stoel in de volgende orde
IIai moniernaetschappyen
der dotpen.
1. Rousselaere.
2. Moorslede.
3. Meulebekc.
4. Beveren.
5. Lichlervelde.
6. Ilandzaeme.
7. Ingelinunster.
8. Staden.
0. Hooglede.
10. Ledeghem.
11Merck hem.
buren gezondheid te verschaften i
gestrektheid land, door wateren
ploegen.
Lodewyk den XIV, in 1669, hebbende de heer-
schappv, over geheel Vlaenderen, stond. de Moeren
toe aen zyne stadsdienaren Colbert en Louvois, de
vertraging van het droogleggen des moerasch werd
door den oorlog veroorzaekt; deze aen welke dat
voorregt was vergund, waren genoodzaekt zich daer
van te ontrekken, volgens alle waerschynlykheid
had men iets beters te verrigten men had de slag
tinnen te vieren van Worms en Spire
Ten jare 1717, den markgraef van Canillac en de
markgravin de Maison der Moeren weerden de
nieuwe vergunnelingcn; meer dan 40 jaren liepen
af vooraleer de werkingen die zy begonnen hadden
goeden uitslag beloofden.
Een genootschap van welk den graef d’IIeronvil le
de Clave, algemeen onderhofiuan van den koning
liet opperhoofd was, verzocht aen Lodewyk den
XV" en verkreeg bezegelde brieven die alle de
voorige vergunningen herriepen en bekwam er
nieuwe die hem bevoorregten, ter dagleekening
van 16'" van I.entemaend 1731. Een zeld-
zaem feit in ’s krysmans geschiedenis, is een
legerhoofd werk verschaffende, den algemeenen
rykdoin uitbreidende, eene streek gezond makende
en den welstand toebrengende; het neemt de weerde
eener verzoening.
Deze nieuwe bestemgelde brieven vernietigden
en maekten van geener waerde de voorregten door
Albert en Isabel aen Cobergher toegestaen welke
in dezen zin hem voorschreven hadden geweest
Vermogen van hoog, laeg en midden regt, vry
•van belasting op de wynen, het bier enslagtgeld,
en op alle andere levensmiddelen in Vlaenderen
opgelegd, vry van krygslieden’t herbergen, geruste
•chuilplaels voor alle moordenaers, schuldenaren
en bankeroetspeelers en ontslag van de tiende.
Voor elk geniet (43aren) bezaeijen land moest men
betalen vier stuivers en voor ieder geniet onbe-
zaeijen twee, die tot het onderhoud van den pastor
der kerk diende.» (1)
(1) Jiriboekcn der m»eUch»ppj van Najver. Boek 1, F V. D. P.
(Te vervolgen
vierkante myleii te veranderen. Alles overstroomde;
door het water omringd de bevolking kon zich niet
redden, de gebouwen storten in, dc kerk alleen
kloeker gebom u, bleef slaen. Om dienen schoonen
wederstand le befamen, eenen Te Deum wierd aen-
gcheven Ly na op het zelfde oogmiblik dal God
vergetende gebeden lot de Almagt gestuerd wierden,
dezen, die door regt van versland, dc groote uitge-
slrckle vlakte bad gewonnen, stierf van wanhoop,
den oorlog verwtnschende.
Mynhacr De Jouy, in zynen kluisenaer in Provin
ciën, gewaegd van dat droevig einde, met edele ver-
ontweerdigi.ig roept hy uit. «Do krygsregteii heb-
ben 7.y ook van der menscheos regt eene zoo af-
schuwende vergetelheid toegelaten, indien, ik
»twyir« er niet aen, de racnschenminnaren die de
drooglegging op nieuw hebben ondernomen, in
hun oogwit’gelukken, voor dal den ploeg den
schoot der aerde openryt, hunne eerslc werking
zy, op te richten eene eerloose stack, daer in te
snyden den verfoeijelyken naem van markgraaf
Dc Leyde, op dat zyne gedachtenis, voor eeuwig,
aen de vervloeking loegewyd blyve. Dat verwyt is
verdiend, niAer aen deze onteerende slaek zou men
ook niet moeten schryven den naem van dezen die
in 1793, de Moeren op nieuw onder water heeft ge
zel en ganseb, Veurne-Aiubacht door zeewateren
overslroomende, met eene ouvruchtbaerheid van
zeven jaren geslagen heeft
Ik ben een jonge muzykant, en tevens ook min-
nacr onzer duurbare moedertael; ik neem dus dc
gelegenheid waer om my eens in dezelfde le beproe
ven, en zal u hier tanl bien que mal trachten een
omstandig verhad van hel uitstapje, dal ons muzyk-
genootschap zondag lest naer Rousselaere gedaen
heeft, te geven; uwe lezers zullen overigens wel een
weinig toegevendezyn, en hel aen eenen vlaemsch-
minnendeii jongeling willen vergeven, indien zyne
ccrsle proef gebrekkig is of iets te wenschen over lael.
Nu, ter zaek.
Zoo als gy weel, vertrokken wy zondag mörgend
ten 7 ure 15 min. met hel eerste konvooi naer
Rousselaere, alwacr wy omstreeks 9 1/2 ure aen-
kwamen.
Wy pakten onze speeltuigen uit, en trokken, al
spelende, de stad binnen, naer onze afspanning: hel
Stadhuis ter Groote Merkt.
Omstreekseene uer later gingen wy stoetsgcwyze
naer het huis van den heer Leuoir-Dclaure, voor
zitter der kommissie van het feest, en speelden ter
zyner eer eenige inuzykslukken. Vervolgens begaven
wy ons naer de wooning van Mr. d’Acquet, oud-
voorzitlcr onzer maelschappy, om hem, voor de
lange en groote diensten die hy eerlyds aen dezelfde
bewezen heeft, le bedanken en hem, uil erkentenis,
insgelyks met eene serenade le vereeren.
Dc heer d’Acquet toonde zich zeer gevoelig aen de
Altyd en overal dat verduiveld fransch
Dal men het algemeen gebruike in het Walen
kwartier, daer hebben wy niets tegen; macr waerom
in ons Vlaenderen, waer zoo vele menschen zyn die^
niets dan Vlaemsch, hunne moedertael verstaen,
waerom moet dat Fransch in alles gemengeld
worden!
Het ongemeen gebruik van de fransche tael in deze
streken doet somtyds misgrepen onlstaen die niet
alty d aengcnaeiu zyn voor deze op wien zy vallen.
Daer is, by voorbeeld, een dienstmeid die van
Rousselaere kermis naer Veurne wederkeert; haer
meester zit op het zelfde konvooi, inaer, in een
ander rytuig. In de static van Lichlervelde aen-
kotnende, zoo roept eenen wachter: les royageurs
pour Furnes changent de voilure, inaer ja, wel, va l-en
voir s’ils viennent, de meid verstaet geen fransch, let
diensvolgens niet naer hetgeen gezeid wordt, en ter
wyl Mynheer stillekens naer Veurne rydt, stoomt de
dienstmeid in volle vlugt naer Brugge.
Mynheer tot Veurne aenkomende, wacht een
kwartier uers in de statie, naer Mieken, Trientjen of
Lotje (zoo als gy ze noemen wilt) tuaer welhaesl, ver
moedende wat er gebeurd is, gaet hy naer huis, en
vermits zy den sleutel heeft, is hy genoodzaekt, wilt
hy middagmalen, van door hel venster in zyne woo
ning tesluipen, en zelve hel potje gereed te maken.
Natuerlyk heeft de meid in duizende verlegent-
licden geweest, en in plaetsvan ’smorgeiis ten 11) ure,
komt zy ’s na middags ten 3 ure te huis.
En dit al door dal verduiveld fransch
De linie van Veurne op Calais zou loopen door
Duinkerke (30,000 zielen), Grevelingen (6000), Calais
cn S. Pierre (27,000). Tusschen Duinkerke en Calais
bevinden zich nog de dorpen Synthe, Grande Synlbe,
Loon, Oye en Marck. De linie zou naby Bourbourg
loopen.
Ongetwyfeld zal de vraeg van voormelden aklion-
naris niet zonder gevolg blyven.
De heeren ondernemers van den yzerweg van
Lichlervelde op Veurne, hebben de persoonen die
gronden hebben moeten afstaen voor het daerstellen
van onzen Yzerweg en weigerden dezelve, door eene
voldoende afsluiting, van gezegden weg af te zetten,
eene rekening loegezonden der kosten van eene af
sluiting welke die heeren zelve hebben doen plaetsen
leii|lastedier persoonen.Dezelaclslen van Dixmudeen
der parochie Eessen, weigeren zegt men, eenparigly k
voor iets in die kosten te komen.
Van dynsdag lest le beginnen, tot21 dezer, blyft
de doorlogt voor peurden en wagens, gestremd aen
de Hoogebrug, le Dixmude, uit oorzaek van vernieu-
wingswerken die aen gezegde brug le doen zyn.
In deu nacht van 16 tot 17 dezer, is eene diefte
van een dertigtal kilogrammen meel gepleegd le
Westvleteren in den molen en ten nadec’c ran den
mulder B. Cappoen. Men kent nog de daders dezer
diefte niet.
K dortnaelrchappyen.
12. Rousselaere.
13. Aerseele.
I l l’itthem.
15. Meenen.
16 Kortryk.
17 Brugge.
Htirmonieinaelschappyen
der steden.
18. Thielt.
19. Iseghem.
20 Brugge.
21. Meenen.
22. Veurne.
samengesteld, door eenige
kwam ongeveer vier ure op de
Groote Merkt alwaer het festival door de harmonie-
iiiaetschappy van Rousselaere, op een daertoe ge
schikt trapgestoelte, geopend werd.
Zoo als gy hier boven hebt konnen bemerken,
had hel grillige lot ons aungewezen om hel muzyk-
feest le sluiten.
Hei was 11 1/2 des avonds vooraleer wy hel th; ater
beklommen inoglen, en ik mag u verzekeren, alhoe
wel, vermoeid, alhoewel verveelt door het langdurig
wachten, alhoewel slecht verlicht, trokken wy ons
wél uil den slag en behieldun wy de goede f.iem die
wy verworven hebben.
’S anderdags morgens waren wy al vroeg te been,
wy namen hetontbyt.en daerna vertrokken wy in
slagorde naer de statie, om er het konvooi van
Korlryk aftewachlen, dat ons naer Lichlervelde
voeren moest.
Naer eene halve uer wachtcns, kwam het konvooi
toegestroomd, en wy namen onze plaets.
De lokomotief schuifeld de voituren stellen zich
in beweging, en route
Vaerwel, nyverheidstad van Rousselaere; vaerwel,
vaderland der solferstekken en potbeezemsuw
feest was wel, doch ontbrak er iets aen.
Waerom daer gcene andere vermakelykheden om
de vreemdelingen le verlustigen?
Waerom had er, haer het festival, geen bal plaets,
waer dc leden der maetsehappyen die zich op uw
muzy kleest begeven hadden, zich aen het plezier van
den dans hadden kunnen overlcveren en met uwe
Roussel.lersehe jufferkens kennis maken
Macr, neen, het festival gedaen, was alles geda *n en
wilde men zich niet vervelen was men gunoodzaekt
te slapen te gaen
De doom stopt, het konvooi staet stil, wy zyn tot
Lichlervelde. Haest u, wy moeien van konvooi ver
anderen.
Wy sprongen in alleryl in hel ry tuig dat voor ons
bestemd was en eenige minuien later waren wy op
