u
i
I
I
II
ii
i I
i-M
j
m
3:1
Kieuws van de week.
Veurne, 15 October.
bereikt; Verhuist, de nederige
be
3
r
'I
Een vergeten Volksvriend.
De aerdappel had tegen het vooroordeel te yvor-
Wel, om te ontbyten, mynheer!
agent der inaetschappy zult kiezen; op die
Nvyze kan de weerde der iniuieubele goe
deren niet betwist worden. Indien gy door
d’eene of andere herstelling de weerde der
gebouwen vermeerdert, het spreekt van
zelfs dal gy het cyffer der assurantie moet
▼erhoogen.
Ook is het hoogst noodzakelyk van wel
te doen aenwyzen waervan de gebouwenge-
inaekt zyn en vooral wat hunne bestem
ming is.’
De gezamentlyke verz kering, of men ze
gewoonlyk doet: huis niet a/hangelijkhedcn,
is niets weerd. Op dat de verzekerbrief in
regelzy, moet men ieder gebouwaenwyzen
en hetzelve afzonderlyk schatten, terzelver
lyde meldende tot wal het gebezigd wordt;
wy raden ter zelver tyde aen wanneer men
een huis doel verzekeren, van, indien de
kelders gewelfd of onder vout zyn, van
maer tol aen de aerdevlakté te doen ver
zekeren en, in hel tegenovergestelde geval,
van hei gelieele ie doen verzekeren, buiten
de fondamentsmuren, tot op eene zekere
hoogte.
Voor wat de assurantie van meubelen en
koopmanschappen betreft, is h -t gelykelyk
goed van zyne voorzorgen te nemen; men
zal misschien zeggen dal wy nauwzoekend
zyn, maer de erhaelde voorbeelden die men
gezien beeft van opgekomene twisten, be-
wyzen dat men, zooals men zegt, de puntjes
op d’i moet zetten.
Men zal dan wel doen van eenen volle
digen staét opteinaken van hetgeen waervan
men in hel bezit is, ieder slach van voor
werpen afzonderlyk aenteekenende zooals
by voorbeeldLinnen, Beddingen. Klee-
deren, Meubels in hout, Keukengerief,
Porcelyn, Glaswerk, enz. en.
Op die wyze, na eenen ramp, kan men
gemakkelyk de vernielde voorwerpen acn-
duiden, zoo als het door de exporten ge
vorderd wordt.
MMM
weid ra
een oud
gevonden
eens moetende buiten stad
zv no leerzcn; zynen dienstknecht.
zyu zy dan niet gekuischt
II
i’
'I
I
i
IW
1
•H*. i
ijl I I IO I
';?7
I
ngelukkelyk van
1..1 been go-
Welaen, Veurnaers die bedorven of kwade tanden
bezit, of wat by ter» te kort in uwen mond hebt, loopt
straks naer Gent, by M.’Vaiidenberghe, oudsten, ;e-
K breveleerden tandmeester in de U. Geeslstraet n.' 10.
Die zal uwe tanden kuisschen, vylen, uitheffen en
reglzctten, de wortels of slechte tanden uittrekken
zonder dat gy de minste smart gevoeld.
Hy zal u tanden of gansche gebyten inzetten, of
uwe holle en gevoelbare tanden balsemen en stop
pen op «enegansch nieuwe manier die de tot nu ge
bezigde ver te boven gaet.
Gy inuogt dus verzekerd zyn dat uwe ingeslelda
„tanden nooit, by het bidden, op uwen kerkboek zul
len vallen, of by het middagmalen in uw telloor
zullen robbelen.
D<’ vrucht, welke men nu het tweede brood des
armen noemt, is minder oud hier te lande dan men
wel deuken zoud wy lezen ten dezen opzichte het
volgende in liet werk [antes des calamités pubtiques
eurvenues dans les pays-Bas et parlicuhórement en
Belgique, hetwelk wy verschuldigd zyn aen een een
voudig en nederig maer geleerd man, den heer
Tori'», mede-opsteïler der Geschiedenis can Ant
werpen
De XVIII* eeuw begint door eene gebeurtenis,
welke in den beginne niet werd opgemerkt; doch
die naderhand een overgroot belang moest bekomen
voor handel en bevolking. Meer dan 100 jaren was
hel geleden dat de beroemde Karei Clasius en admi-
rael VValter-Baleigh den aerdappel hadden doen
kennen de eerste in Belgien, de tweede in Enge
land, en echter was de plant weinig gekend dan door
de bloemkweekers en eenige liefhebbers, seslk» de
zelve als eene seldsaemheid kweekten.
Eerst in het jaer 16S0 begon men er in Vlaen-
deren van te sproken. Een Chartreuzer broeder, Ro
bert Clarke, gedwongen Engeland te verlaten, uit
hoofde der vervolgingen, bragt eenige dezer knol-
planten mede, en ze werden by N’ieuport geplant
dezepooging had geen gevolg De solarium tuber
osum bleef in het domein van de bloemkweekery.
Een Antwerpsch geestelyke, Francis van Sterbeek,
befaemd bloem kweeker, bezateene plant in 1575
de eerste welke menie Antwerpen gezien heeftechter
schynt hy niet gebrobeerd te hebben dezelve uit te
breiden.
Een doktor hadt eenen dienstknecht die zoo wat
zyn gemak zocht en, wanneer hy do gelegenheid
goed vond om zyn werk tc laten staen, niet naliet er
van gebruik te maken.
Nu, de geneesheer,
gaen, vroeg naer
brengt ze: waerom
vraegl my ahecr.
’t Is da’k gepoisd had dat gy ze zoo aenstonds
in de slykstraten zult vuilmaken, mynheer, daeroiu
heb ik geoordeeld dat het toch do moeite niet weerd
was van die nu te kuisschen.
Een stond later vraegt'de knecht den sleutel van
het buffetOm wat te doen vraegt den heer.
Bah! ernain de doktor, mits gy by twee uren
nogmaeis honger zult hebben, is hot toch de luoeilu
niet wtterd van nu te eten.»
De regenscherm. De regenscherm werd uitgevon
den om den mcnsch tegen den regen te beschutten.
W'ie den regenscherm uitgevonden heeft, is ons
ontvlogen ofvvy hebben het nooit geweten; genoeg
is het dat deszelfs gebruik algemeen is gewor
den, en dat iedereen zich er nu van bedient.
De regenscherm is tot vele dingen goed, is tot vele
dingen en in vele gevallen nuttig.
Onder de duizende, zullen wy hier eenige gevalt: n
aenhalen, iu welke hy gebezigt wordt en in welke hy
zeer dienstig zy n kan.
AU het regent, bevryd men zich meer of min liet
hoofd en het bovenlyf, uitgenomen wanneer men
eenen hoed aen heeftdan zyn den regenscherm en
den hoed nllyd in stryd tegen malkaér, en daerdoor
wordt men juist wat meer uat dan iemand die g«en
regenscherm gebruikt.
Als het zeer heet maekt, dient hy voor zonne
scherm, en do. t bier toch meer voordeel dan in den
regen, ’t Is jammer dat het niet voor de mannen, ge-
lyk voor de vrouwen, de mode is van met .enen
zonnescherm te wandelen, zy zouden daermé zoo een
treffelyk uitzicht hebben
Wanneer het sterk waeit, de regenscherm, in eene
gebogene houding, zal h wel bevryden en beletten
van den adem afgesneden te worden.
Het hagelt; maer in plaets dat de hagelsteenen n
inde kin of de kaek nypen, of tegen uwe oor vliegen,
vallen zy rondom u zonder u aenteraken. De regen
scherm, loodregt in uwe hand gehouden, heeft ze
allen afgeweerd.
Hebt gy de ontmoeting van vader, moeder of ootn,
op zekere plaets te vreezen, wanneer gy hen van ver
ziet opkomen, maekt eenen draei van dun regen
scherm dat zy u niet opgemerkt hebbeu.
■MMuoMtMMaKiaHi si wMaMHHmzxre.-.';. nnr--wi— ■»Muii>TS|
Woensdag morgeiid is er alhier een beween!v k
ongeluk gebeurd. Een man wilde van eene kar
springen ti-rwyl deze in gang was en viel, met dat
ongelukkig gevolg, dal «en del- wielen hém de knie
verbryzi-ldc. Men heeft den ongelukkigen omnid-
delyk n ier het hospilael gedrag, u.
Donderdag is een werkman 01
eene ladder gevallen en heeft zich het
broken.
Ier liéurs van Brussel zyn de stukken van 20
franks gekXvolcerd 19 Ir. 92.
Gv'dilrcnde de maend september hadden te
Brugge, 82(1 sterfgevallen plaets gehad, 129 geboorten
et) 411 hüvv'ely ken.
In Erankryk is de wynoogst geëindigd. De op
brengst is middenmatig, maer du hoedanigheid ::i
uitmuntendeu tal degene van 1853 overtreffen, voor..1
onder liet Opzicht van sterkte.
Dit Brugge meldt men dat een gedeelte der
drug het k.uiael van Zelzaele ingestort is. Het schvnl
dat de schade nog al aenzieulyk is, doch crzvu
geene inenscheiilevens te betreuren Deze brug werd
over 4 jaer gemaekt en heeft 30.000 fr. gekost.
Men scuryfl uit Verviers, 7 oelober: Eene acht
bare familie onzer stad is door eene schikkelyke ge
beurtenis in rouw gedompeld de heer Fagart, vrede-
régter van ons kanton, heelt in de Maes de dood
gevonden.
De heer Fagart had donderdag onze stad verlaten
om by zyne moeder, die eene der voorsteden van
Luik bewoont, een bezoek af te leggen. Den dag na
dien, inorgends uilgegaen zynde, was men verwon
derd hem *s avonds niet naer huis te zien terug-
keeren maer dewyl hy het voornemen had te ken
nen gegeven naer Brussel te gaen, dacht men dat hy
zich daerheen had begeven Er verliepen verschei
dene dagen en de heer Fagart kwam niet terug; men
verwachtte hem tegen dynsdag laetslleden, als zynde
den dag der zitting van het vredegeregt te Verviers;
doch te vergeefs. Zyne nabestaenden° waren groote-
ly ks ongerust over zyn lot, wanneer een zyner bloed
verwanten eergisteren vernam, dat men te Luik hut
lyk uit het water had getrokken van eenen onbe
kende, die reeds twee of dry dagen in het water
’cheen gelegen te hebben hy begaf zich onmiddelyk
üaer het doodenhuis, cu groot was zyne verbazing,
O
stelen; men aenzag hem als nadeelig en ongezond.
Hen kon zich niet voorstellen, inderdaed, dat eene
plant met venynige bloemen, gezonde, lekkere ei\
voedzame vruchten kon vóórtbrengen maer de dag
der eerherstelling moest aenbreken, dank aen do
vaderlandsche belangloosheid van een achtbaer in-
wooner van Brugge, Verhuist geheeten.
De weerdige burner deed aen de landbouwer»
van Vlaanderen eene groote hoeveelheid aerdappel»
uitdeelen onder de stellige beloften, dat zy ze zou
den planten. Die beloften werden gehouden^ an toon
de pachters het nut van dien wortel als voedjet
waerdeerden, zoowel voor nienschenali vee, beyver-
den zy zich de kultuer uit te breiden zoodanig,
d it in 1740 de eerste aerdappel op do merkten der
steden verscheen.
Het doel was bereikt; Verhuist, de nederiga
Verbuist aen wiCn men een standbeeld had inoetua
“priglen en wiens nacin verdient iu gouden letteren
in de annalen van Belgien te pronken, Verhuist
stierf, vólkernen vergeten; mogten deie regelen bcia
ten minste in -tendeiikeu doen blyven
toen hy dit lyk herkende voor dat van den vrede-
regter van Verviers.
Men verliest zich in gissingen over de oorzaek van
die ramp. Het schyntd.it men op het wezen van den
ongelukkigen Fagart kneuzingen beeft bevonden;
maer of dezelve voortkomen van den val in het
water, ofwel van iels anders, die zal moeten blyken
uil het onderzoek dat ten dien opzichte geopend is.
De heer Fagart, advokaet en oud-grellier van het
vredegeregt tSpa. was over een zestal macnden tot
vrederegter in onze stad benoemd. Hy was een regt-
veèrdige, verstandige en vverige magistraat, wiens
overlyden door al wie hem gekend heelt, zal be
treurd worden. De heer Fagart was gehuwd en laet
eene vrouw en twee minderjarige kinderen ua.
Wy ontiangen nog deze inlichtingen
liet schynt dat de heer Fagnard, wanneer hy zich
vrydag avond naer de statie der Guillemyns moest
begeven, om met den laelslen trein van Luik naer
Verviers om 8 uren, te vertrekken, zyn weg heeft
willen verkorten met langs het Haiidelseiland te
gaen, in plaets van langs de brug der kerk, regt
over het seminarie. Misleid door de duisternis zal
hy naer het platform zyn gegaen, waer geene afslui
tingen zyn, en aldus in de Maes zyn gevallen. Dit is
de waerschynlykste wyze, waerop men dit belreu-
rensweerdig ongeluk uitleggen kan. Men kan echter
daer over niets anders dan veronderstellingen doen,
daer niemand getuige van het ongeluk is geweest. De
heer Fugard was nauwclyks 44 jaren oud 7-yne
graving heelt vrydag plaet» gehad talryke vrienden
die hy te Luik had. hebben hem mier zyne laetste
rustpiaets vergezeld.
I achtige kuisen. Men verzekert zich volgender
wyze of een huis vochtig is. Men pletteru levenden
kalk, zooals hy is wanneer hy uit den oven komt, en
si^ort er 500 grammen in oenen pot. Men laet dien
pot 24 uren staen inde kamer, wel ko men rekent lu
bewooneii. Als hel gewigt der 500 grammen maer
met 1 gram is vermeerderd, is de plaets gezond en
mag bewoond worden. Is het gewigt daereiilegen met
5, 6 of meer grammen toegenomen, de plaets is
ongezond, en zou niet zonder nadeel kunnen bewoond
worden. Het is vooral prysbaer deze proeve tc nemen
in de nieuwgebouwde huizen.
Er wordt thans veel gesproken over
handschrift, «latte Montigny-le-Tilleul zou
zyn, en handelt over de oorlogen van Cesar niet du
Belgen. Volgens dit stuk zou du groote slag der
Nervier», in plaets van te Presles tc zyn geleverd ge-
we. si, Montigny-le-Tilleul voor tooneel hebben
gehad. Er is insgelyks spraek in der middelen van
verdediging en aenval, waervan de Belgen zich tegen
de Roun inen bedienden. Hel geduchtste, schynt het,
was een bol van brandende iiouillekool, «liu zy in
eene metalen handschoen hielden, en op het gelaet
validen vyand wierpen, wanneer zy met hem hand-
;;«iueeii werden. Die bollen, met de hand verveer-
digd, werden heet gema kt in draegbara fourneizen,
die het leger vtrgezclden. Ongetwyfeld zullen wy
meer weten over den iuhoud van dit belang-
ryk handschrift.
Iu het waelschedorp Cincy heerschter een groote
schrik onder de bevolking, ten gevolge van c< nen
onbekenden brandstichter die alreede het vuer ge
stoken heeft aen ettelyke graetiitiylen, nadat hy aen
de slagloffers zyiier kwaadwilligheid brandbrieven
had gestuurd, welker» aanzeggingen men niet nagc-
koinen was.
Het schynt dat men nogmaeis vreest dat do vyand
onze stad zou binnen rukken, want men begint op
nieuw talryke schildwachten in het Oud-portael van.
Si. Nikolauskerk te plaetsen.
Zondag morgend waren er zoo daér een aental, cu
men was yverig bezig met er nog nieuwe tc plaetsen.
Advies voor wie het aengaet.
